Διαγνωστικές εξετάσεις

Εξέταση φερριτίνης

Τι είναι η εξέταση φερριτίνης;

Ο ανθρώπινος οργανισμός βασίζεται στο σίδηρο των ερυθρών αιμοσφαιρίων για τη μεταφορά οξυγόνου σε όλα τα κύτταρά του.

Χωρίς επαρκή σίδηρο, τα ερυθρά αιμοσφαίρια δεν είναι σε θέση να παρέχουν επαρκείς ποσότητες οξυγόνου. Ωστόσο, τα αυξημένα επίπεδα σιδήρου επίσης είναι επιβλαβή για την υγεία. Τόσα τα υψηλά όσο και τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου μπορεί να υποδεικνύουν σοβαρά υποκείμενα προβλήματα.

Εάν ο γιατρός υποπτεύεται ανεπάρκεια ή υπερφόρτωση σιδήρου, μπορεί να ζητήσει μία εξέταση φερριτίνης, η οποία μετρά την ποσότητα του αποθηκευμένου σιδήρου στο σώμα και παρέχει πληροφορίες αναφορικά με τα επίπεδα σιδήρου εν γένει.

Τι είναι η φερριτίνη;

Η φερριτίνη δεν είναι ταυτόσημη με το σίδηρο. Η φερριτίνη είναι μία πρωτεΐνη που αποθηκεύει σίδηρο και τον απελευθερώνει όταν το σώμα τον χρειάζεται. Η φερριτίνη συνήθως υπάρχει εντός των κυττάρων και ελάχιστη ποσότητα αυτής κυκλοφορεί στο αίμα.

Αυξημένες συγκεντρώσεις φερριτίνης παρατηρούνται σε κύτταρα του ήπατος (γνωστά ως ηπατοκύτταρα) και του ανοσοποιητικού συστήματος (γνωστά ως δικτυοενδοθηλιακά κύτταρα).

Η φερριτίνη αποθηκεύεται στα κύτταρα αυτά εωσότου είναι απαραίτητο να παραχθούν ερυθρά αιμοσφαίρια. Το σώμα μέσω ενός ειδικού μονοπατιού σηματοδότησης «ενημερώνει» τα κύτταρα ώστε να απελευθερώσουν φερριτίνη, η οποία στη συνέχεια συνδέεται σε μία άλλη πρωτεΐνη που ονομάζεται τρανσφερρίνη.

Η τρανσφερρίνη συνδέεται στη φερριτίνη και τη μεταφέρει στο σημείο παραγωγής των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Παρόλο που είναι σημαντικό ένα άτομο να έχει φυσιολογικά επίπεδα σιδήρου, είναι εξίσου σημαντικό να έχει και επαρκή αποθηκευμένο σίδηρο. Σε ένα άτομο με χαμηλά επίπεδα φερριτίνης, οι αποθήκες σιδήρου εξαντλούνται γρήγορα.

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται η εξέταση φερριτίνης;

Ο γιατρός θα πρέπει να γνωρίζει τα επίπεδα φερριτίνης, ώστε να έχει πληροφορίες και για τα επίπεδα σιδήρου στο σώμα εν γένει. Όσο περισσότερη είναι η φερριτίνη τόσο περισσότερος είναι και ο αποθηκευμένος σίδηρος.

Χαμηλά επίπεδα φερριτίνης

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξέταση φερριτίνης αν παρουσιάζετε ορισμένα από τα ακόλουθα συμπτώματα που σχετίζονται με χαμηλά επίπεδα αυτής:

Υψηλά επίπεδα φερριτίνης

Τα υψηλά επίπεδα φερριτίνης προκαλούν επίσης δυσάρεστα συμπτώματα, όπως:

Τα επίπεδα φερριτίνης μπορεί να αυξηθούν ως αποτέλεσμα βλάβης σε όργανα, όπως το ήπαρ και ο σπλήνας.

Η εξέταση επίσης χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση της γενικότερης εικόνας της υγείας, ιδιαίτερα αν έχετε κάποια σχετιζόμενη με σίδηρο πάθηση που προκαλεί αυξημένα ή μειωμένα επίπεδα σιδήρου στο αίμα.

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται η εξέταση φερριτίνης;

Ένας επαγγελματίας υγείας θα λάβει δείγμα αίματος από μία φλέβα στο χέρι σας, χρησιμοποιώντας μία μικρή βελόνα. Όταν η βελόνα εισαχθεί, μία μικρή ποσότητα αίματος θα συλλεχθεί εντός μιας σύριγγας ή φιαλιδίου. Μπορεί να αισθανθείτε ένα μικρό τσίμπημα κατά την είσοδο ή την έξοδο της βελόνας. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από πέντε λεπτά.

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για την εξέταση φερριτίνης;

Γενικά δεν απαιτείται καμία ειδική προετοιμασία πριν την εξέταση. Όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να σας ζητήσει να μην φάτε για τουλάχιστον 12 ώρες πριν. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Κλινικής Χημείας (AACC), η εξέταση είναι περισσότερο ακριβής όταν πραγματοποιείται το πρωί ύστερα από τη νυχτερινή νηστεία.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με την εξέταση φερριτίνης;

Ελάχιστοι κίνδυνοι συνοδεύουν μία εξέταση αίματος. Μπορεί να αισθανθείτε ήπιο πόνο ή να σχηματιστεί μικρός μώλωπας στο σημείο που εισήχθη η βελόνα, όμως τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν άμεσα.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Τα αποτελέσματα της εξέτασης φερριτίνης αρχικά θα πρέπει να αξιολογηθούν για να διαπιστωθεί αν εμπίπτουν εντός του φυσιολογικού εύρους. Σύμφωνα με την Κλινική Mayo, το τυπικό φυσιολογικό εύρος είναι:

  • 20 έως 500 ng/mL στους άντρες
  • 20 έως 200 ng/mL στις γυναίκες

Τα αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς από εργαστήριο σε εργαστήριο δεδομένου ότι μπορεί να χρησιμοποιούνται διαφορετικές μονάδες μέτρησης. Θα πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό σας για να καθορίσετε εάν τα επίπεδα φερριτίνης είναι φυσιολογικά, υψηλά ή χαμηλά.

Αιτίες χαμηλών επιπέδων φερριτίνης

Μία χαμηλότερη από το φυσιολογικό τιμή φερριτίνης μπορεί να υποδεικνύει ανεπάρκεια σιδήρου, η οποία εμφανίζεται όταν δεν προσλαμβάνετε επαρκή σίδηρο μέσω της διατροφής.

Μία άλλη πάθηση που επηρεάζει τα επίπεδα σιδήρου είναι η αναιμία, η οποία εμφανίζεται όταν δεν υπάρχει επαρκής αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων για να προσδεθεί ο σίδηρος.

Επιπλέον παθήσεις είναι οι εξής:

  • Υπερβολική εμμηνόρροια
  • Στομαχικές παθήσεις που επηρεάζουν την εντερική απορρόφηση
  • Εσωτερική αιμορραγία

Η γνώση των επιπέδων φερριτίνης, αν είναι φυσιολογικά ή χαμηλά, θα βοηθήσει το γιατρό να καθορίσετε καλύτερα την αιτία.

Για παράδειγμα, ένα άτομο με αναιμία θα έχει χαμηλά επίπεδα σιδήρου και χαμηλή φερριτίνη.

Ωστόσο, ένα άτομο με μία χρόνια ασθένεια μπορεί να έχει χαμηλά επίπεδα σιδήρου, αλλά φυσιολογική ή υψηλή φερριτίνη.

Αιτίες υψηλών επιπέδων φερριτίνης

Υψηλές τιμές φερριτίνης μπορεί να υποδεικνύουν συγκεκριμένες παθήσεις.

Ένα παράδειγμα είναι η αιμοχρωμάτωση, όπου το σώμα απορροφά μεγάλες ποσότητες σιδήρου.

Άλλες παθήσεις που μπορεί να ευθύνονται για τα υψηλά επίπεδα σιδήρου είναι οι εξής:

Η φερριτίνη είναι γνωστή πρωτεΐνη οξείας φάσης. Αυτό σημαίνει ότι, όταν υπάρχει φλεγμονή στο σώμα, τα επίπεδά της αυξάνονται. Αυτή είναι η αιτία γιατί τα επίπεδα φερριτίνης είναι υψηλά σε άτομα με ηπατική νόσο ή συγκεκριμένους τύπους καρκίνου, όπως λέμφωμα Hodgkin.

Για παραδείγματα, ηπατικά κύτταρα αποθηκεύουν φερριτίνη. Όταν το ήπαρ ενός ατόμου υφίσταται βλάβη, η φερριτίνη που βρίσκεται εντός των κυττάρων διαρρέει στην αιματική κυκλοφορία. Ο γιατρός αναμένει υψηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα φερριτίνης σε άτομα με τη συγκεκριμένη ή άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις.

Οι πιο κοινές αιτίες αυξημένων τιμών φερριτίνης είναι η παχυσαρκία, η φλεγμονή και καθημερινή πρόσληψη αλκοόλ. Η πιο κοινές αιτία γενετικά σχετιζόμενων αυξημένων επιπέδων φερριτίνης είναι η αιμοχρωμάτωση.

Εάν τα αποτελέσματα των εξετάσεων φερριτίνης είναι αυξημένα, ο γιατρός θα ζητήσει περαιτέρω εξετάσεις για να λάβει περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τα επίπεδα σιδήρου στο σώμα. Τέτοιες εξετάσεις είναι οι εξής:

  • Εξέταση σιδήρου, η οποία μετρά τη συνολική ποσότητα σιδήρου που κυκλοφορεί στο σώμα
  • Ολική σιδηροδεσμευτική ικανότητα (TIBC), η οποία μετρά την ποσότητα της τρανσφερρίνης

+ 7 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Adams P. (2008). Management of elevated serum ferritin levels. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3093720/

2. Blood test: Ferritin (iron). (n.d.). kidshealth.org/parent/system/medical/test_ferritin.html

3. Ferritin. (2018). labtestsonline.org/understanding/analytes/ferritin/tab/test

4. Ferritin, serum. (n.d.). mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/88153

5. Mayo Clinic Staff. (2017). Ferritin test. mayoclinic.org/tests-procedures/ferritin-test/home/ovc-20271871

6. Koperdanova M, et al. (2015). Interpreting raised serum ferritin levels. DOI: 10.1136/bmj.h3692

7. Vagu C, et al. (2013). Serum iron markers in patients with chronic hepatitis C infection. DOI: 10.5812/hepatmon.13136