Εξέταση κατεχολαμινών ούρων (CATU)

Χρησιμότητα εξέτασης

Γιατί χρησιμοποιείται η εξέταση κατεχολαμινών ούρων;

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξέταση κατεχολαμινών ούρων για τον εντοπισμό ενδείξεων φαιοχρωμοκυττώματος, ένας τύπος όγκου που αναπτύσσεται στα επινεφρίδια και προκαλεί μεγάλη παραγωγή κατεχολαμινών. Υπάρχει ιατρική σύσταση τα φαιοχρωμοκυττώματατα να αφαιρούνται χειρουργικά όταν είναι εφικτό, καθώς μπορεί να παρεμποδίσουν τη φυσιολογική λειτουργία των επινεφριδίων και να προκαλέσουν ανεξέλεγκτη υπέρταση. Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος να γίνουν καρκινικά και να κάνουν μετάσταση σε άλλα όργανα.

Στα παιδιά, η εξέταση κατεχολαμινών ούρων μπορεί να ζητηθεί αν ο γιατρός υποπτεύεται την παρουσία ένα νευροβλαστώματος. Το νευροβλάστωμα είναι ένας επιθετικός καρκίνος του νευρικού συστήματος που συχνά ξεκινά στα επινεφρίδια και αυξάνει τα επίπεδα κατεχολαμινών. Όσο πιο έγκαιρα διαγνωστεί ένα παιδί με νευροβλάστωμα, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες επιβίωσης.

Γιατί χρειάζομαι την εξέταση κατεχολαμινών ούρων;

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει την εξέταση κατεχολαμινών ούρων για να διαπιστώσει αν έχετε φαιοχρωμοκύττωμα, νευροβλάστωμα ή παραγαγγλίωμα, μία ομάδα σπάνιων όγκων του νευρικού συστήματος.

Τα συμπτώματα του φαιοχρωμοκυττώματος είναι τα εξής:

• Υπέρταση
• Ταχυπαλμία
• Ασυνήθιστα έντονος καρδιακός χτύπος
• Έντονη εφίδρωση
• Ωχρό δέρμα
• Έντονες κεφαλαλγίες που εμφανίζονται και υποχωρούν για παρατεταμένη χρονική περίοδο
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Ασυνήθιστος φόβος χωρίς αιτία
• Έντονο και ανεξήγητο άγχος

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτά τα συμπτώματα δεν υποδεικνύουν πάντα φαιοχρωμοκύττωμα. Το φαιοχρωμοκύττωμα είναι στην πραγματικότητα ένας πολύ σπάνιος όγκος.

Τα συμπτώματα του νευροβλαστώματος είναι τα εξής:

• Ανώδυνες μάζες ιστού κάτω από το δέρμα
• Κοιλιακό άλγος
• Πόνος στο στήθος
• Πόνος στην πλάτη
• Πόνος στα οστά
• Οίδημα των ποδιών
• Συριγμός της αναπνοής
• Ταχυπαλμία
• Διάρροια
• Εξόφθαλμος
• Σκουρόχρωμες περιοχές κάτω από τους οφθαλμούς
• Οποιεσδήποτε αλλαγές στο σχήμα ή το μέγεθος των οφθαλμών, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στο μέγεθος της κόρης
• Πυρετός
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για την εξέταση κατεχολαμινών ούρων;

Δεν απαιτείται κάποια ειδική προετοιμασία για την εξέταση, όμως υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα κατεχολαμινών στα ούρα, όπως:

• Ο καφές
• Το τσάι
• Η σοκολάτα και η βανίλια
• Φάρμακα για τις αλλεργίες
• Τροφές, όπως καρύδια, αβοκάντο, μπανάνες, κίτρο, τυρί και γλυκόριζα

Ο γιατρός σας θα σας δώσει μία λίστα με το τι πρέπει να αποφεύγετε πριν την εξέταση. Πρέπει να τον ενημερώσετε για όλα τα συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα που λαμβάνετε.

Εάν ένα βρέφος πρόκειται να υποβληθεί σε εξέταση κατεχολαμινών ούρων και θηλάζει, ενημερώστε το γιατρό. Ορισμένες ουσίες μπορούν να περάσουν μέσω του μητρικού γάλακτος.

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται η εξέταση κατεχολαμινών ούρων;

Ο γιατρός θα σας ζητήσει να συλλέξετε όλα σας τα ούρα για μία περίοδο 24ώρου. Θα σας δοθεί ένα ειδικό δοχείο όπου θα συλλέγετε τα ούρα και οδηγίες για το πώς πρέπει να συλλέγετε και να αποθηκεύετε τα δείγματα. Για τη συλλογή ούρων 24ώρου γενικά ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:

• Αδειάστε την ουροδόχο κύστη το πρωί και απορρίψτε αυτά τα ούρα. Καταγράψτε την ώρα.
• Για τις επόμενες 24 ώρες αποθηκεύσετε όλα σας τα ούρα στο δοχείο που σας έχει δοθεί.
• Αποθηκεύστε το δοχείο των ούρων στο ψυγείο ή σε ένα μέρος με πάγο.
• Επιστρέψτε το δοχείο των ούρων στο γιατρό σας ή στο μικροβιολογικό εργαστήριο με βάση τις οδηγίες.

Για να συλλέξετε ούρα 24ώρου από ένα βρέφος ή μικρό παιδί, θα χρησιμοποιήσετε ένα ειδικό σακουλάκι ούρων. Αυτό τοποθετείται εντός της πάνας για τη συλλογή ούρων και αντικαθίσταται με ένα καινούργιο μετά από κάθε ούρηση. Στη συσκευασία παρέχονται σαφείς οδηγίες.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Η εξέταση κατεχολαμινών ούρων απαιτεί δείγμα ούρων 24ώρου, διότι τα επίπεδα των κατεχολαμινών παρουσιάζουν τεράστιες διακυμάνσεις μέσα στη μέρα.

Το Mayo Medical Laboratories αναφέρει τις παρακάτω φυσιολογικές τιμές ανάλογα με την ηλικία.

Επινεφρίνη

• Κάτω του 1 έτους: 0,0 έως 2,5 μg/24 ώρες
• 1 έτους: 0,0 έως 3,5 μg/24 ώρες
• 2 έως 3 ετών: 0,0 έως 6,0 μg/24 ώρες
• 4 έως 9 ετών: 0,2 έως 10,0 μg/24 ώρες
• 10 έως 15 ετών: 0,5 έως 20,0 μg/24 ώρες
• 16 ετών και άνω: 0,0 έως 20,0 μg/24 ώρες

Νορεπινεφρίνη

• Κάτω του 1 έτους: 0,0 έως 10,0 μg/24 ώρες
• 1 έτους: 1,0 έως 17,0 μg/24 ώρες
• 2 έως 3 ετών: 4,0 έως 29,0 μg/24 ώρες
• 4 έως 6 ετών: 8,0 έως 45,0 μg/24 ώρες
• 7 έως 9 ετών: 13,0 έως 65,0 μg/24 ώρες
• 10 ετών και άνω: 15,0 έως 80,0 μg/24 ώρες

Ντοπαμίνη

• Κάτω του 1 έτους: 0,0 έως 85,0 μg/24 ώρες
• 1 έτους: 10,0 έως 140,0 μg/24 ώρες
• 2 έως 3 ετών: 40,0 έως 260,0 μg/24 ώρες
• 4 ετών και άνω: 65,0 έως 400,0 μg/24 ώρες

Η εξέταση κατεχολαμινών ούρων δεν μπορεί από μόνη της να διαγνώσει ένα πρόβλημα. Αποτελεί μόνο το αρχικό βήμα στη διάγνωση. Περαιτέρω εξετάσεις θα κριθούν απαραίτητες αν έχετε υψηλά επίπεδα κατεχολαμινών. Αυτές οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν τον έλεγχο παραπροϊόντων του μεταβολισμού των κατεχολαμινών στα ούρα, όπως μετανεφρίνες και βανιλλυλομανδελικό οξύ, καθώς και εξετάσεις αίματος και απεικονιστικές τεχνικές για την αναζήτηση όγκων.

Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ψευδώς θετικού αποτελέσματος αν δεν έχετε συμπτώματα, και τα φαιοχρωμοκυτυττώματα μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να διαγνωστούν ακόμη και αν έχετε συμπτώματα.

Επόμενα βήματα

Τα αποτελέσματα θα είναι έτοιμα σε λίγες μέρες. Υψηλά επίπεδα κατεχολαμινών στο σώμα μπορεί να υποδεικνύουν την παρουσία όγκου.

Μη φυσιολογικά αποτελέσματα κατεχολαμινών στα ούρα είναι χρήσιμα στη διάγνωση φαιοχρωμοκυττώματος, νευροβλαστώματος και παραγαγγλιώματος. Όμως, επιπλέον εξετάσεις είναι απαραίτητες για να καθοριστεί ο τύπος, το μέγεθος και η θέση του όγκου.