Εξωτερική ωτίτιδα

Συμπτώματα

Τι συμπτώματα εμφανίζει ένα άτομο με εξωτερική ωτίτιδα;

Τα βασικά συμπτώματα που εμφανίζει ένα άτομο με εξωτερική ωτίτιδα, περιλαμβάνουν:

• οίδημα
• κοκκίνισμα
• τοπική αύξηση θερμοκρασίας στην περιοχή
• πόνο στο αυτί
• εμφάνιση πύου ή καταρροή υγρού από το αυτί
• κνησμό
• μειωμένη ακοή

Ενώ, εάν η λοίμωξη είναι σε προχωρημένο στάδιο το άτομο ενδέχεται να εμφανίσει, επίσης:

• πόνο στο πρόσωπο, το κεφάλι ή το λαιμό
• πυρετό 
• πρησμένους λεμφαδένες.

Τέλος, σε άτομα με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να εμφανιστεί, ακόμα:

• σοβαρός πονοκέφαλος, ειδικότερα το βράδυ
• παράλυση των μυών του προσώπου, από τη μεριά που βρίσκεται το αυτί με τη λοίμωξη.
• εκτεθειμένο οστό στο εσωτερικό του καναλιού του αυτιού.

Σε κάθε περίπτωση, εφόσον κάποιος εμφανίσει κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, προτείνεται να επικοινωνήσει με έναν ιατρό προκειμένου να λάβει κατάλληλη θεραπεία, ειδικότερα εάν ανήκει σε κάποια ευπαθή ομάδα, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση που έχει αδύναμο ανοσοποιητικό. 

Εξωτερική ωτίτιδα σε παιδιά

Τα παιδιά έχουν μικρότερο κανάλι αυτιού σε σχέση με τους ενήλικες και επομένως είναι ευκολότερο να παγιδευτεί το νερό στο εσωτερικό των αυτιών τους. Για το λόγο αυτό, τα παιδιά φαίνεται να εμφανίζουν συχνότερα εξωτερική ωτίτιδα, ειδικότερα όταν περνούν αρκετό χρόνο στο νερό, όπως για παράδειγμα στο κολυμβητήριο. Τα συμπτώματα που θα εμφανίσει ένα παιδί με λοίμωξη στο εξωτερικό τμήμα του αυτιού, είναι παρόμοια με αυτά που εμφανίζουν οι ενήλικες, ενώ σε μικρότερα παιδιά, οι γονείς μπορεί επίσης να παρατηρήσουν:

• εμφάνιση πυρετού
• κλάμα όταν το παιδί αγγίζει το αυτί του
• τράβηγμα ή τρίψιμο κοντά στην περιοχή του αυτιού
• σύγχυση, γκρίνια και κλάμα περισσότερο απ' ότι συνήθως
• δυσκολία στον ύπνο.

Αίτια

Από τι προκαλείται η εξωτερική ωτίτιδα;

Η εξωτερική ωτίτιδα αναπτύσσεται συνήθως όταν υπάρχει συνεχής υγρασία στο εσωτερικό του καναλιού του αυτιού, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη βακτηρίων σε αυτό. Η υγρασία αυτή μπορεί να οφείλεται στο συχνό κολύμπι ή ακόμα και στο υπερβολικά συχνό μπάνιο. Ενώ, ο ερεθισμός ή τραυματισμός του δέρματος εσωτερικά του ακουστικού καναλιού μπορεί, επίσης, να διευκολύνει την ανάπτυξη μικροβίων στην περιοχή, προκαλώντας λοίμωξη. Η περιοχή αυτή μπορεί να τραυματιστεί από τη χρήση ακουστικών, μπατονέτων ή ακόμα και το τρίψιμο του αυτιού με το δάχτυλο. 

Φυσιολογικά, το κανάλι του αυτιού περιέχει κυψελίδα, η οποία προστατεύει την περιοχή, αποτρέποντας την ανάπτυξη μικροβίων σε αυτό. Παρ' όλα αυτά, ο συνεχής ερεθισμός και η έκθεση στην υγρασία μπορεί να απομακρύνουν την κυψελίδα αυτή, αυξάνοντας την πιθανότητα λοίμωξης. 

Ποια άτομα είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν εξωτερική ωτίτιδα;

Ένας από τους βασικούς παράγοντες κινδύνου για την εξωτερική ωτίτιδα αποτελεί το κολύμπι, επομένως τα άτομα που κολυμπούν συχνά και ιδιαίτερα σε νερά με αυξημένο αριθμό μικροβίων είναι πιο πιθανό να νοσήσουν. Παρ' όλα αυτά, εάν μια πισίνα χλωριώνεται τακτικά και επαρκώς, ο αριθμός των μικροβίων σε αυτήν διατηρείται μικρός και το άτομο δεν διατρέχει αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης. 

Ακόμα, τα άτομα που καθαρίζουν ή πλένουν τα αυτιά τους υπερβολικά συχνά είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν λοίμωξη σε αυτά, εξαιτίας της υγρασίας που παγιδεύεται στο κανάλι του αυτιού. Ομοίως, στα παιδιά εμφανίζεται συχνότερα η εξωτερική ωτίτιδα, καθώς τα αυτιά τους έχουν πιο στενό κανάλι, με αποτέλεσμα να παγιδεύεται ευκολότερα η υγρασία σε αυτά. 

Τέλος, ο ερεθισμός του δέρματος της συγκεκριμένες περιοχής αυξάνει επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης λοίμωξης και μπορεί να οφείλεται:

• στην χρήση ακουστικών κινητού
• στην χρήση ακουστικών βαρηκοΐας
• στην ύπαρξη εκζέματος
• στην δερματική αλλεργία
• στον ερεθισμό εξαιτίας υπερβολικής τριχοφυΐας.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται θεραπευτικά η εξωτερική ωτίτιδα;

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η εξωτερική ωτίτιδα μπορεί να υποχωρήσει μόνη της χωρίς την ανάγκη θεραπείας, παρ' όλα αυτά, στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείται ιατρική αντιμετώπιση. Πιο συγκεκριμένα, ο ιατρός συνήθως χορηγεί αντιβιοτικά σε μορφή σταγόνων τα οποία μπαίνουν κατευθείαν στα αυτιά, ενώ οι σταγόνες ενδέχεται να περιέχουν επίσης στεροειδή για την μείωση του οιδήματος στην περιοχή. Οι σταγόνες αυτές συνήθως εφαρμόζονται αρκετές φορές την ημέρα για περίπου 7 με 10 ημέρες, ανάλογα τις οδηγίες του ιατρού. 

Σημειώνεται, ότι σε περίπτωση που η λοίμωξη δεν οφείλεται σε βακτήρια αλλά σε μύκητες, οι σταγόνες αντί αντιβιοτικά, θα πρέπει να περιέχουν αντιμυκητιακές ουσίες. Οι μύκητες δεν προσβάλουν τον άνθρωπο τόσο συχνά όσο τα βακτήρια, ενώ εμφανίζονται κυρίως σε άτομα με διαβήτη ή εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Παράλληλα με τα παραπάνω, ένα άτομο με εξωτερική ωτίτιδα μπορεί να λάβει συνταγογραφούμενα ή μη παυσίπονα, όπως η ιβουπροφένη ή η ακεταμινοφαίνη για την αντιμετώπιση του πόνου. Επιπλέον, είναι σημαντικό να αποφεύγεται όσο είναι δυνατόν η ύγρανση του αυτιού, μέχρις ότου αυτό να επουλωθεί πλήρως.

Επιπλοκές

Μπορεί η εξωτερική ωτίτιδα να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές στο άτομο;

Η εξωτερική ωτίτιδα συνήθως θεραπεύεται πλήρως, χωρίς προβλήματα για το άτομο, παρ' όλα αυτά, εάν δεν αντιμετωπιστεί, η λοίμωξη ενδέχεται να επεκταθεί οδηγώντας σε σοβαρές επιπλοκές, όπως:

• Δημιουργία αποστήματος στο εσωτερικό του αυτιού, το οποίο μπορεί να υποχωρήσει μόνο του, αλλά είναι πιθανό να απαιτεί αποστράγγιση από ιατρό.
• Στένωση του καναλιού του αυτιού, η οποία προκαλείται από μακροχρόνια εξωτερική ωτίτιδα και μπορεί να οδηγήσει σε μερική ή και ολική απώλεια ακοής.
• Ρήξη ακουστικού τυμπάνου, η οποία προκαλείται όταν η εξωτερική ωτίτιδα οφείλεται σε εισαγωγή κάποιου ξένου αντικειμένου στο αυτί. Η συγκεκριμένη κατάσταση συνοδεύεται από υπερβολικό πόνο, προσωρινή απώλεια ακοής, βουητό, καταρροή εκκρίσεων και αιμορραγία από τα αυτιά.
• Κακοήθης εξωτερική ωτίτιδα, η οποία συμβαίνει σχετικά σπάνια, όταν η λοίμωξη επεκτείνεται στον χόνδρο και τα οστά που περιβάλλουν το κανάλι του αυτιού.
• Εκτεταμένη λοίμωξη, η οποία μπορεί να οδηγήσει, ακόμα και σε θάνατο, σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, τα οποία δεν λαμβάνουν κατάλληλη θεραπεία για τη νόσο.

Πρόληψη

Τι πρέπει να κάνει ένα άτομο για να αποφύγει την εμφάνιση εξωτερικής ωτίτιδας;

Το βασικό που πρέπει να προσέχει κάποιος για να αποφύγει οποιαδήποτε μόλυνση στα αυτιά του, είναι να τα κρατάει στεγνά και να φροντίζει ώστε να μην τραυματιστεί ή ερεθιστεί το δέρμα στην περιοχή. Πιο αναλυτικά, ένα άτομο θα μπορούσε να υιοθετήσει κάποιες από τις παρακάτω συνήθειες:

• Χρήση ειδικού σκουφιού κολύμβησης.
• Αποφυγή χρήσης μπατονέτων ή οποιουδήποτε άλλου αντικειμένου στο κανάλι του αυτιού, προκειμένου να αποφευχθεί οποιοσδήποτε τραυματισμός.
• Αποφυγή συχνής αφαίρεσης της κυψελίδας του αυτιού, ειδικότερα όταν αυτό δεν είναι απαραίτητο. Σε περίπτωση που η αφαίρεση της κυψελίδας είναι απαραίτητη, θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και κατά προτίμηση από κάποιον ιατρό, ώστε να αποφευχθεί η μόλυνση ή ο τραυματισμός της περιοχής.
• Καλό σκούπισμα του κεφαλιού και των αυτιών μετά το κολύμπι ή το μπάνιο, ώστε να μην μένει υγρασία σε αυτά.
• Προαιρετική εφαρμογή ειδικών σταγόνων στα αυτιά, μετά το κολύμπι προκειμένου να στεγνώσει και να απολυμανθεί γρηγορότερα η περιοχή. Οι σταγόνες αυτές προτείνεται να περιέχουν 50% οινόπνευμα, 25% λευκό ξίδι και 25% αποστειρωμένο νερό.
• Προαιρετική χρήση βαμβακιού ή ωτοασπίδων κατά το μπάνιο ή το κολύμπι, προκειμένου να αποφευχθεί η είσοδος του νερού στα αυτιά, ειδικότερα εάν το άτομο έχει ήδη κάποια λοίμωξη σε αυτά ή είναι γενικότερα ευαίσθητο στην εμφάνιση μολύνσεων.