Ασθένειες πεπτικού συστήματος

Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου

Τι είναι η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου;

Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD) αντιπροσωπεύει μία ομάδα εντερικών διαταραχών που προκαλούν παρατεταμένη φλεγμονή του πεπτικού σωλήνα.

Ο γαστρεντερικός σωλήνας αποτελείται από το στόμα, τον οισοφάγο, το στόμαχο, το λεπτό και το παχύ έντερο. Είναι υπεύθυνος για τη διάσπαση των τροφών, την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και την απομάκρυνση παραπροϊόντων που δεν χρησιμοποιούνται.

Η φλεγμονή σε οποιοδήποτε μέρος του γαστρεντερικού σωλήνα διακόπτει τη φυσιολογική λειτουργία του. Η φλεγμονώδης νόσος μπορεί να είναι ιδιαίτερα επώδυνη και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και απειλητική για τη ζωή.

Ποιοι είναι οι κύριοι τύποι φλεγμονώδους νόσου του εντέρου;

Πολλές ασθένειες συμπεριλαμβάνονται κάτω από τον όρο «φλεγμονώδης νόσος του εντέρου». Οι δύο πιο κοινές είναι η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn.

Η νόσος του Crohn μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή σε οποιοδήποτε μέρος του πεπτικού σωλήνα, όμως επηρεάζει κυρίως το τέλος του λεπτού εντέρου.

Η ελκώδης κολίτιδα περιλαμβάνει φλεγμονή του παχέος εντέρου.

Αίτια Συμπτώματα Επιπλοκές Διάγνωση Θεραπεία Πρόληψη

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου;

Η ακριβής αίτια της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου παραμένει άγνωστη. Ωστόσο, γενετικοί παράγοντες και προβλήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα έχουν συνδεθεί με την πάθηση.

Γονίδια

Είναι πιο πιθανό να εκδηλώσετε φλεγμονώδη νόσο του εντέρου αν έχετε αδερφό/ή ή γονέα που πάσχει από τη νόσο. Για αυτό, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου μπορεί να έχει γενετική προδιάθεση.

Ανοσοποιητικό σύστημα

Το ανοσοποιητικό σύστημα επίσης διαδραματίζει ρόλο στη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.

Φυσιολογικά, το ανοσοποιητικό σύστημα αποτελεί την άμυνα του σώματος, καταπολεμώντας εξωγενείς παθογόνους μικροοργανισμούς που προκαλούν ασθένειες και λοιμώξεις. Μία βακτηριακή ή ιογενής λοίμωξη του πεπτικού συστήματος μπορεί να πυροδοτήσει ανοσολογική απόκριση.

Καθώς το σώμα προσπαθεί να καταπολεμήσει τους «εισβολείς», ο πεπτικός σωλήνας υφίσταται φλεγμονή. Όταν η λοίμωξη καταπολεμηθεί, η φλεγμονή υποχωρεί. Αυτή είναι μία υγιής ανοσολογική απόκριση.

Στα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, όμως, η φλεγμονή του γαστρεντερικού σωλήνα μπορεί να συμβεί ακόμη και αν δεν υπάρχει λοίμωξη. Το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα ίδια τα κύτταρα του σώματος. Αυτή είναι γνωστή ως αυτοάνοση απόκριση.

Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου μπορεί να εκδηλωθεί όταν η φλεγμονή δεν υποχωρεί μετά από μία λοίμωξη. Η φλεγμονή μπορεί να συνεχιστεί για μήνες ή χρόνια.

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση φλεγμονώδους νόσου του εντέρου;

Το Αμερικανικό Ίδρυμα Νόσου του Crohn και Κολίτιδας (CCFA) εκτιμά ότι 1,6 εκατομμύρια άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες πάσχουν από φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.

Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση της νόσου του Crohn και της ελκώδους κολίτιδας περιλαμβάνουν:

Κάπνισμα

Το κάπνισμα είναι ένας από τους κύριους προδιαθεσικούς παράγοντες για την εμφάνιση νόσου του Crohn.

Το κάπνισμα επίσης επιδεινώνει τον πόνο και άλλα συμπτώματα της ασθένειας και αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών. Όμως, η ελκώδης κολίτιδα επηρεάζει κυρίως μη καπνιστές και πρώην καπνιστές.

Εθνικότητα

Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου είναι παρούσα σε όλους τους πληθυσμούς. Όμως, σε συγκεκριμένες ομάδες, όπως οι Καυκάσιοι και οι Εβραίοι Ασκενάζι, φαίνεται πως βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο.

Ηλικία

Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις ξεκινά πριν τα 35 έτη.

Οικογενειακό ιστορικό

Τα άτομα που έχουν γονέα, αδελφό/ή ή παιδί με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου έχουν αυξημένες πιθανότητες εκδήλωσης της ασθένειας.

Γεωγραφική περιοχή

Τα άτομα που ζουν σε αστικές περιοχές και βιομηχανικές χώρες έχουν αυξημένο κίνδυνο φλεγμονώδους νόσου του εντέρου.

Επιπλέον, όσοι κάνουν δουλειές γραφείου είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν τη νόσο. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από τις επιλογές του τρόπου ζωής και τη διατροφή τους.

Τα άτομα που ζουν σε βιομηχανικές χώρες τείνουν να τρώνε περισσότερα λίπη και επεξεργασμένα τρόφιμα. Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου είναι επίσης περισσότερο κοινή στα άτομα που ζουν σε βόρεια κλίματα όπου έχει συχνά κρύο.

Φύλο

Γενικά, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου επηρεάζει τα δύο φύλα εξίσου. Η ελκώδης κολίτιδα είναι περισσότερο κοινή στους άντρες, ενώ η νόσος του Crohn περισσότερο κοινή στις γυναίκες.

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου;

Τα συμπτώματα της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου ποικίλλουν ανάλογα με τη θέση και τη σοβαρότητα της φλεγμονής, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Διάρροια, η οποία εκδηλώνεται όταν τα πάσχοντα τμήματα του εντέρου δεν μπορούν να επαναπορροφήσουν το νερό
  • Αιμορραγικά έλκη, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση αίματος στα κόπρανα
  • Στομαχικό άλγος, κράμπες και φούσκωμα λόγω της απόφραξης του εντέρου
  • Απώλεια βάρους και αναιμία, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν καθυστερημένη ανάπτυξη στα παιδιά

Τα άτομα με νόσο του Crohn μπορεί να έχουν και στοματικά έλκη. Μερικές φορές έλκη και συρίγγια επίσης εμφανίζονται στη γεννητική περιοχή ή τον πρωκτό.

Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου μπορεί να σχετίζεται και με προβλήματα εκτός του πεπτικού συστήματος, όπως:

  • Φλεγμονή των οφθαλμών
  • Διαταραχές του δέρματος
  • Αρθρίτιδα

Επιπλοκές

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου;

Πιθανές επιπλοκές της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου περιλαμβάνουν:

Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένα σοβαρό επεισόδιο φλεγμονώδους νόσου του εντέρου μπορεί να προκαλέσει σοκ, το οποίο είναι απειλητικό για τη ζωή. Το σοκ συνήθως προκαλείται από απώλεια αίματος κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου σε διάρκεια, ξαφνικού επεισοδίου αιματηρής διάρροιας.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου;

Για τη διάγνωση της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου, ο γιατρός αρχικά θα σας κάνει ερωτήσεις για το οικογενειακό ιστορικό σας και για τις κενώσεις του εντέρου.

Η κλινική εξέταση μπορεί να συνοδεύεται και από μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες εξετάσεις.

Δείγμα κοπράνων και εξετάσεις αίματος

Αυτές οι εξετάσεις χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό λοιμώξεων και άλλων ασθενειών.

Μέσω των εξετάσεων αίματος, μπορεί να διακριθεί νόσος του Crohn από την ελκώδη κολίτιδα. Ωστόσο, οι εξετάσεις αίματος από μόνες τους δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διάγνωση της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου.

Κλύσμα βαρίου

Το κλύσμα βαρίου είναι μία ακτινολογική εξέταση του παχέος και του λεπτού εντέρου. Στο παρελθόν αυτή η εξέταση χρησιμοποιούνταν αρκετά συχνά, αλλά πλέον άλλες εξετάσεις την έχουν αντικαταστήσει.

Σιγμοειδοσκόπηση και κολονοσκόπηση

Αυτές οι διαδικασίες χρησιμοποιούν μία κάμερα στην άκρη ενός λεπτού ευέλικτου σωλήνα για την εξέταση του παχέος εντέρου.

Η κάμερα εισάγεται μέσω του πρωκτού. Αυτό επιτρέπει στο γιατρό να αναζητήσει έλκη, συρίγγια και οποιαδήποτε άλλη βλάβη στο ορθό και το παχύ έντερο.

Η κολονοσκόπηση μπορεί να εξετάσει το παχύ έντερο σε όλο του το μήκος. Η σιγμοειδοσκόπηση εξετάζει μόνο το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου, το σιγμοειδές κόλον.

Κατά τη διάρκεια αυτών των διαδικασιών, μπορεί να ληφθεί ένα μικρό δείγμα του εντερικού τοιχώματος. Αυτό ονομάζεται βιοψία. Το δείγμα εξετάζεται κάτω από μικροσκόπιο για τη διάγνωση της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου.

Ενδοσκόπηση με κάψουλα

Αυτή η εξέταση επιθεωρεί το λεπτό έντερο, το οποίο είναι πολύ πιο δύσκολο να εξεταστεί από ό, τι το παχύ έντερο. Θα χρειαστεί να καταπιείτε μία μικρή κάψουλα που περιέχει μία κάμερα.

Καθώς κινείται μέσω του λεπτού εντέρου, η κάμερα λαμβάνει φωτογραφίες. Ακολούθως, αποβάλλεται στα κόπρανα. Στη συνέχεια, θα δείτε αυτές τις φωτογραφίες στον υπολογιστή.

Αυτή η εξέταση χρησιμοποιείται μόνο όταν οι προαναφερθείσες εξετάσεις έχουν αποτύχει να εντοπίσουν την αιτία των συμπτωμάτων της νόσου του Crohn.

Απλή ακτινογραφία

Μία απλή φωτογραφία χρησιμοποιείται σε επείγουσες περιστάσεις όπου υπάρχει υποψία ρήξης του εντέρου.

Αξονική και μαγνητική τομογραφία

Η αξονική τομογραφία δημιουργεί πιο λεπτομερείς εικόνες από την τυπική ακτινογραφία ακτίνων-Χ. Αυτό βοηθάει στην εξέταση του λεπτού εντέρου. Μπορεί επίσης να εντοπίσει και επιπλοκές της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου.

Η μαγνητική τομογραφία χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για να σχηματίσει εικόνες του σώματος. Η εν λόγω εξέταση είναι ασφαλέστερη από τις ακτινογραφίες. Η μαγνητική τομογραφία είναι ιδιαίτερα επιβοηθητική στην εξέταση μαλακών ιστών και τον εντοπισμό συριγγίων.

Τόσο η μαγνητική όσο και η αξονική τομογραφία χρησιμοποιούνται για να καθορίσουν πόσο έχει επηρεαστεί το έντερο από τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου;

Υπάρχει μία πληθώρα διαφορετικών θεραπειών για τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.

Φάρμακα

Αντιφλεγμονώδη φάρμακα είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής για τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου. Αυτά μειώνουν τη φλεγμονή του πεπτικού συστήματος, ωστόσο συνοδεύονται από παρενέργειες.

Τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου περιλαμβάνουν τη μεσαλαμίνη, τη σουλφασαλαζίνη και τα παράγωγά της, καθώς και κορτικοστεροειδή.

Τα ανοσοκατασταλτικά αποτρέπουν την επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος στο έντερο, κάτι το οποίο προκαλεί φλεγμονή.

Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει φάρμακα που αναστέλλουν τον παράγοντα νέκρωσης όγκων TNF. Ο TNF είναι ένα χημικό που παράγεται από το ανοσοποιητικό σύστημα και προκαλεί φλεγμονή. Η υπερβολική συγκέντρωσή του στο αίμα φυσιολογικά παρεμποδίζεται, αλλά στα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου τα υψηλότερα επίπεδα TNF μπορεί να οδηγήσουν σε ακόμη περισσότερη φλεγμονή.

Ένα άλλο φάρμακο, η τοφασιτινίμπη, είναι μία νέα επιλογή που δρα με ένα μοναδικό τρόπο για τη μείωση της φλεγμονής.

Τα ανοσοκατασταλτικά έχουν πολλές παρενέργειες, συμπεριλαμβανομένων των εξανθημάτων και των λοιμώξεων.

Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για τη θανάτωση βακτηρίων που μπορεί να πυροδοτούν ή να επιδεινώνουν συμπτώματα της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου.

Τα αντιδιαρροϊκά και τα καθαρτικά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου.

Επιλογές του τρόπου ζωής

Οι επιλογές στον τρόπο ζωής είναι σημαντικές όταν έχετε φλεγμονώδη νόσο του εντέρου

Πίνετε άφθονα υγρά για να αντικαθιστάτε αυτά που χάνετε μέσω των κοπράνων. Η αποφυγή γαλακτοκομικών προϊόντων, καθώς και καταστάσεων έντονου στρες, μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα.

Η άθληση και ο τερματισμός του καπνίσματος θα καλυτερεύσει περαιτέρω την υγεία σας.

Συμπληρώματα

Τα συμπληρώματα βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων μπορούν να βοηθήσουν στις διατροφικές ανεπάρκειες. Για παράδειγμα, τα συμπληρώματα σιδήρου μπορούν να αντιμετωπίσουν την αναιμία.

Συμβουλευτείτε το γιατρό σας προτού λάβετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα.

Χειρουργική επέμβαση

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να κριθεί απαραίτητη για κάποια άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου. Χειρουργικές επεμβάσεις περιλαμβάνουν:

  • Επέμβαση για τη διάνοιξη στενού εντέρου
  • Κλείσιμο ή αφαίρεση συριγγίων
  • Αφαίρεση πασχόντων τμημάτων του εντέρου, για τα άτομα με νόσο του Crohn
  • Αφαίρεση ολόκληρου του παχέος εντέρου και του ορθού, για σοβαρές περιπτώσεις ελκώδους κολίτιδας

Η κολονοσκόπηση χρησιμοποιείται για τον έλεγχο καρκίνου του παχέος εντέρου, εφόσον τα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισής του.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου;

Οι κληρονομικές αιτίες της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου δεν μπορούν να προληφθούν. Ωστόσο μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου ή να αποτρέψετε μία αναζωπύρωση των συμπτωμάτων:

  • Καταναλώνοντας υγιεινές τροφές
  • Κάνοντας τακτική άθληση
  • Τερματίζοντας το κάπνισμα

Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου μπορεί να προκαλέσει δυσφορία, αλλά υπάρχουν τρόποι να διαχειριστείτε την ασθένεια και να ζήσετε μία υγιή και δραστήρια ζωή.

Μπορείτε επίσης να μιλήσετε σε άτομα που καταλαβαίνουν ακριβώς ότι περνάτε, συμμετέχοντας σε μία ομάδα υποστήριξης.

+ 3 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. The facts about inflammatory bowel diseases. (2014). ccfa.org/assets/pdfs/updatedibdfactbook.pdf

2. Inflammatory bowel disease (IBD). (2017). cdc.gov/ibd/

3. Mayo Clinic Staff. (2017). Inflammatory bowel disease (IBD). mayoclinic.org/diseases-conditions/inflammatory-bowel-disease/home/ovc-20343407