Οφθαλμολογικές παθήσεις

Γλαύκωμα

Τι είναι το γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα είναι μία πάθηση των οφθαλμών που προκαλεί βλάβη στο οπτικό νεύρο. Το οπτικό νεύρο μεταφέρει τις οπτικές πληροφορίες από τα μάτια στον εγκέφαλο.

Το γλαύκωμα συνήθως, αλλά όχι πάντα, είναι το αποτέλεσμα μη φυσιολογικά υψηλής πίεσης εντός του οφθαλμού. Με την πάροδο του χρόνου, η αυξημένη πίεση μπορεί να ερεθίσει τον ιστό του οπτικού νεύρου, κάτι το οποίο δύναται να οδηγήσει σε απώλεια όρασης, ακόμη και τύφλωση. Αν εντοπιστεί έγκαιρα, μπορεί να αποτραπεί η επιπρόσθετη απώλεια όρασης.

Συμπτώματα Αίτια Τύποι Διάγνωση Θεραπεία Τύφλωση Πρόληψη

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα του γλαυκώματος;

Ο πιο κοινός τύπος γλαυκώματος είναι το πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας. Δεν υπάρχουν ενδείξεις και συμπτώματα πέρα από τη σταδιακή απώλεια όρασης. Για αυτό το λόγο, είναι πολύ σημαντικό να κάνετε ετήσιο οφθαλμολογικό έλεγχο, ώστε ο οφθαλμίατρος να παρατηρεί οποιεσδήποτε αλλαγές στην όρασή σας.

Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό. Επισκεφτείτε αμέσως το γιατρό σας αν βιώνετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:

  • Έντονο πόνο στο μάτι
  • Ναυτία
  • Εμετό
  • Ερυθρότητα στο μάτι
  • Ξαφνικές διαταραχές της όρασης
  • Αν βλέπετε χρωματιστούς κύκλους γύρω από λάμψεις
  • Ξαφνική θολή όραση

Αίτια

Τι προκαλεί το γλαύκωμα;

Το πίσω μέρος του ματιού διαρκώς παράγει ένα καθαρό υγρό που ονομάζεται υδατοειδές υγρό. Αυτό καλύπτει το πρόσθιο μέρος του ματιού. Ακολούθως απομακρύνεται από το μάτι μέσω καναλιών στον κερατοειδή χιτώνα και την ίριδα. Αν αυτά τα κανάλια υποστούν πλήρη ή μερική απόφραξη, η φυσική πίεση εντός του οφθαλμού, που ονομάζεται ενδοφθάλμια πίεση, μπορεί να αυξηθεί. Καθώς η ενδοφθάλμια πίεση αυξάνεται, το οπτικό νεύρο θα υποστεί βλάβη. Καθώς η νευρική βλάβη εξελίσσεται, μπορεί να χάσετε την όραση στο μάτι σας.

Αυτό που προκαλεί την αύξηση της πίεσης εντός του οφθαλμού δεν είναι πάντα γνωστό. Ωστόσο, οι γιατροί πιστεύουν ότι ένας ή περισσότεροι από τους ακόλουθούς παράγοντες πιθανώς διαδραματίζουν κάποιο ρόλο:

  • Οφθαλμικές σταγόνες για τη διαστολή των κορών
  • Φραγμένη ή περιορισμένη απομάκρυνση υγρού στο μάτι
  • Φάρμακα, όπως κορτικοστεροειδή
  • Μειωμένη αιματική ροή στο οπτικό νεύρο
  • Αυξημένη αρτηριακή πίεση

Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο γλαυκώματος;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το γλαύκωμα είναι η δεύτερη κύρια αιτία τύφλωσης σε όλο τον κόσμο. Οι προδιαθεσικοί παράγοντες περιλαμβάνουν:

Ηλικία

Άτομα άνω των 60 ετών βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο γλαυκώματος, προειδοποιεί το Εθνικό Οφθαλμολογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, και ο κίνδυνος της ασθένειας αυξάνεται ελαφρώς κάθε χρόνο που περνά. Αν έχετε Αφροαμερικανική καταγωγή, η αύξηση του κινδύνου ξεκινά στα 40 έτη.

Εθνικότητα

Τα άτομα Αφροαμερικανικής ή Αφρικανικής καταγωγής έχουν ελαφρώς μεγαλύτερες πιθανότητες εκδήλωσης γλαυκώματος από ό, τι οι Καυκάσιοι. Τα άτομα Ασιατικής καταγωγής βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο γλαυκώματος κλειστής γωνίας και τα άτομα Ιαπωνικής καταγωγής έχουν αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης γλαυκώματος χαμηλής πίεσης.

Οφθαλμολογικά προβλήματα

Η χρόνια φλεγμονή του οφθαλμού και ο λεπτός κερατοειδής χιτώνας μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη πίεση εντός των ματιών. Ένας φυσικός τραυματισμός στο μάτι, όπως χτύπημα, μπορεί επίσης να προκαλέσει την αύξηση της πίεσης.

Οικογενειακό ιστορικό

Κάποιοι τύποι γλαυκώματος εμφανίζουν κληρονομικότητα. Εάν κάποιος γονέας ή παππούς/γιαγιά είχε γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας, βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης της πάθησης.

Ιατρικό ιστορικό

Τα άτομα με διαβήτη, υπέρταση και καρδιοπάθειες βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης γλαυκώματος.

Χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων

Η χρήση κορτικοστεροειδών για παρατεταμένη χρονική περίοδο μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες εκδήλωσης δευτεροπαθούς γλαυκώματος.

Τύποι

Ποιοι είναι οι τύποι γλαυκώματος;

Υπάρχουν πέντε κύριοι τύποι γλαυκώματος.

Γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας (χρόνιο)

Το γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας, ή χρόνιο γλαύκωμα, δεν έχει ενδείξεις και συμπτώματα πέρα από τη σταδιακή απώλεια όρασης. Αυτή η απώλεια μπορεί να είναι τόσο αργή, ώστε η όρασή σας να έχει υποστεί μη αναστρέψιμη βλάβη προτού εκδηλωθούν άλλα συμπτώματα. Σύμφωνα με το Εθνικό Οφθαλμολογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, αυτός είναι ο πιο κοινός τύπος γλαυκώματος.

Γλαύκωμα κλειστής γωνίας (οξύ)

Εάν η ροή του υδατοειδούς υγρού ξαφνικά διακοπεί, η ταχεία συσσώρευσή του μπορεί να προκαλέσει μία έντονη, άμεση και επώδυνη αύξηση της πίεσης. Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό. Θα πρέπει να επισκεφτείτε αμέσως το γιατρό σας αν βιώνετε συμπτώματα, όπως πολύ έντονο πόνο στο μάτι, ναυτία και θολή όραση.

Συγγενές γλαύκωμα

Τα παιδιά που γεννιούνται με συγγενές γλαύκωμα έχουν ανωμαλία στη γωνία του ματιού τους, κάτι το οποίο επιβραδύνει ή αποτρέπει τη φυσιολογική ροή του υδατοειδούς υγρού. Το συγγενές γλαύκωμα συνήθως εκδηλώνεται με συμπτώματα, όπως θολά μάτια, υπερβολική δακρύρροια ή ευαισθησία στο φως. Το συγγενές γλαύκωμα παρουσιάζει κληρονομικότητα.

Δευτεροπαθές γλαύκωμα

Το δευτεροπαθές γλαύκωμα είναι συχνά μία παρενέργεια ενός τραυματισμού ή άλλης οφθαλμολογικής πάθησης, όπως ο καταρράκτης ή ο όγκος στο μάτι. Φάρμακα, όπως τα κορτικοστεροειδή, μπορεί επίσης να προκαλέσουν αυτόν τον τύπο γλαυκώματος. Σπάνια μία επέμβαση στο μάτι μπορεί να προκαλέσει δευτεροπαθές γλαύκωμα.

Γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης

Σε κάποιες περιπτώσεις, τα άτομα χωρίς αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση αναπτύσσουν βλάβη στο οπτικό νεύρο. Η αιτία δεν είναι γνωστή. Ωστόσο, η εξαιρετική ευαισθησία ή η έλλειψη αιματικής ροής στο οπτικό νεύρο μπορεί να είναι παράγοντες που συνεισφέρουν σε αυτόν τον τύπο γλαυκώματος.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται το γλαύκωμα;

Για τη διάγνωση του γλαυκώματος, ο οφθαλμίατρος θα πραγματοποιήσει μία ενδελεχή οφθαλμολογική εξέταση. Θα αναζητήσει ενδείξεις επιδείνωσης, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας νευρικού ιστού. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες εξετάσεις και διαδικασίας:

Λεπτομερές ιατρικό ιστορικό

Ο γιατρός θα επιθυμεί να γνωρίζει ποια συμπτώματα βιώνετε και αν έχετε προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος. Επίσης, θα ζητήσει μία γενικότερη αξιολόγηση της υγείας σας για να διαπιστώσει εάν άλλες παθήσεις μπορεί να επηρεάζουν την υγεία των ματιών, όπως ο διαβήτης ή η υπέρταση.

Τονομέτρηση

Αυτή η σειρά εξετάσεων μέτρα την ενδοφθάλμια πίεση.

Παχυμετρία

Τα άτομα με λεπτό κερατοειδή χιτώνα έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης γλαυκώματος. Η παχυμετρία μπορεί να βοηθήσει το γιατρό να διαπιστώσει εάν ο κερατοειδής χιτώνας είναι λεπτότερος από το φυσιολογικό.

Περιμετρία

Η οπτική περιμετρία μπορεί να βοηθήσει το γιατρό να διαπιστώσει αν το γλαύκωμα επηρεάζει την όραση σας μετρώντας την περιφερειακή και την κεντρική όραση.

Έλεγχος του οπτικού νεύρου

Εάν ο γιατρός επιθυμεί να ελέγξει το οπτικό νεύρο για σταδιακές αλλαγές, μπορεί να λάβει φωτογραφίες του και να πραγματοποιήσει σύγκριση με την πάροδο του χρόνου.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται το γλαύκωμα;

Ο στόχος της θεραπείας για το γλαύκωμα είναι η μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης, ώστε να σταματήσει οποιαδήποτε επιπρόσθετη απώλεια όρασης. Τυπικά, ο γιατρός θα ξεκινήσει τη θεραπεία με συνταγογραφούμενες οφθαλμικές σταγόνες. Αν αυτές δεν φέρουν αποτέλεσμα ή αν χρειάζεται επιπλέον θεραπεία, θα σας προτείνει μία από τις ακόλουθες θεραπευτικές επιλογές:

Φαρμακευτική αγωγή

Αρκετά φάρμακα είναι σχεδιασμένα για να μειώνουν την ενδοφθάλμια πίεση. Αυτά είναι διαθέσιμα με την μορφή οφθαλμικών σταγόνων ή δισκίων, αλλά οι σταγόνες είναι πιο κοινές. Ο γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει ένα φάρμακο ή συνδυασμό φαρμάκων.

Χειρουργική επέμβαση

Εάν η απόφραξη ή η μειωμένη ροή του υδατοειδούς υγρού προκαλεί την αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση, ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει χειρουργική επέμβαση για τη δημιουργία ενός μονοπατιού αποστράγγισης του υγρού ή την καταστροφή των ιστών που είναι υπεύθυνοι για την αυξημένη συσσώρευση υγρών.

Η αντιμετώπιση του γλαυκώματος κλειστής γωνίας διαφέρει. Αυτός ο τύπος γλαυκώματος είναι ένα επείγον ιατρικό περιστατικό και απαιτεί άμεση φροντίδα για τη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης όσο το δυνατόν ταχύτερα. Συνήθως, αρχικά χορηγούνται φάρμακα για την αντιστροφή του γλαυκώματος κλειστής γωνίας, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα φέρουν αποτέλεσμα. Μία διαδικασία, που ονομάζεται Laser περιφερικής ιριδοτομής, μπορεί να πραγματοποιηθεί. Μέσω αυτής, πραγματοποιούνται μικρές τρύπες στην ίριδα, ώστε να επιτραπεί η αυξημένη κίνηση του υγρού.

Τύφλωση

Ένα άτομο με γλαύκωμα εν τέλει θα τυφλωθεί;

Εάν η αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση μπορεί να τερματιστεί και να επιστρέψει στο φυσιολογικό, η απώλεια όρασης μπορεί να επιβραδυνθεί ή και να σταματήσει. Ωστόσο, επειδή δεν υπάρχει ίαση για το γλαύκωμα, είναι πιθανό ότι θα χρειαστείτε θεραπεία για το υπόλοιπο της ζωής σας για να ρυθμίζετε την ενδοφθάλμια πίεση. Δυστυχώς, η απώλεια όρασης ως αποτέλεσμα του γλαυκώματος δεν μπορεί να αποκατασταθεί.

Πρόληψη

Μπορεί να προληφθεί το γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα δεν μπορεί να προληφθεί, αλλά είναι πολύ σημαντικό να το εντοπίσετε εγκαίρως, ώστε να ξεκινήσετε θεραπεία που θα αποτρέψει την επιδείνωση της πάθησης. Ο καλύτερος τρόπος εντοπισμού οποιουδήποτε τύπου γλαυκώματος έγκαιρα είναι οι ετήσιοι οφθαλμολογικοί έλεγχοι. Πραγματοποιήστε ένα ραντεβού με τον οφθαλμίατρό σας. Απλές εξετάσεις που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια ελέγχου ρουτίνας των οφθαλμών μπορούν να ανιχνεύσουν βλάβη γλαυκώματος προτού εξελιχθεί και προκαλέσει απώλεια όρασης.

+ 4 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Boyd, K. (2015, January 10). What is glaucoma? Retrieved from aao.org/eye-health/diseases/what-is-glaucoma

2. Facts about glaucoma. (n.d.) nei.nih.gov/health/glaucoma/glaucoma_facts

3. Glaucoma is the second leading cause of blindness globally. (2004, November 1) who.int/bulletin/volumes/82/11/feature1104/en/

4. Mayo Clinic Staff. (2015, September 15). Glaucoma mayoclinic.org/diseases-conditions/glaucoma/basics/definition/con-20024042