Ψυχικές νόσοι

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Τι είναι η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Περιστασιακά όλοι τσεκάρουμε δύο και τρεις φορές κάτι. Ξεχάσαμε αν κλειδώσαμε την πόρτα ή αναρωτιόμαστε αν αφήσαμε τη βρύση ανοιχτή και πρέπει να βεβαιωθούμε. Κάποιοι είμαστε τελειομανείς, επομένως ο έλεγχος της δουλειάς μας αρκετές φορές είναι απαραίτητος για να βεβαιωθούμε ότι είναι σωστή. Αυτή δεν είναι μία μη φυσιολογική συμπεριφορά. Αν, όμως, πάσχετε από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD), αισθάνεστε την ανάγκη να πραγματοποιείτε επανειλημμένα συγκεκριμένες ρουτίνες, ακόμη και αν δεν το θέλετε και ακόμη και αν περιπλέκουν τη ζωή σας χωρίς λόγο.

Οι εμμονές (ή ιδεοληψίες ή ψυχαναγκασμοί) είναι ανησυχητικές σκέψεις που προκαλούν αγωνία. Ο καταναγκασμός είναι οι συμπεριφορές που χρησιμοποιείτε για την ανακούφιση αυτής της αγωνίας.

Συμπτώματα Αίτια και Επιπλοκές

Συμπτώματα

Ποιες είναι οι ενδείξεις και τα συμπτώματα της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής;

Οι ενδείξεις της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής συνήθως εκδηλώνονται στην παιδική ηλικία ή τα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής. Η πάθηση τείνει να ξεκινά αργά και γίνεται πιο έντονη καθώς ωριμάζετε. Για πολλούς ανθρώπους, τα συμπτώματα υποχωρούν και επανεμφανίζονται, αλλά συνήθως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι ένα δια βίου πρόβλημα. Σε σοβαρές περιπτώσεις, έχει έντονη επίπτωση στην ποιότητα ζωής. Δίχως θεραπεία, μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργίες στην καθημερινή ζωή.

Ορισμένες κοινές εμμονές που σχετίζονται με την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή περιλαμβάνουν:

  • Φόβο αναφορικά με μικρόβια και τη βρωμιά ή φόβο μόλυνσης
  • Ανάγκη για συμμετρία και τάξη
  • Ανησυχία ότι οι σκέψεις ή οι ψυχαναγκασμοί σας θα βλάψουν τους άλλους και αίσθηση ότι μπορείτε να κρατήσετε τα άλλα άτομα ασφαλή πραγματοποιώντας συγκεκριμένες ψυχαναγκαστικές πράξεις
  • Ανησυχία να ξεφορτωθείτε πράγματα ελάχιστης ή μηδαμινής αξίας
  • Ανησυχητικές σκέψεις ή εικόνες αναφορικά με τον εαυτό σας και τους άλλους

Ορισμένες συμπεριφορές που πηγάζουν από τις εμμονικές σκέψεις περιλαμβάνουν:

  • Υπερβολικό πλύσιμο χεριών, επαναλαμβανόμενο μπάνιο ή μη απαραίτητο καθάρισμα του σπιτιού
  • Διαρκής επανατοποθέτηση των πραγμάτων στη σωστή τάξη
  • Έλεγχος των ίδιων πραγμάτων ξανά και ξανά, παρόλο που γνωρίζετε ότι μόλις τα ελέγξετε
  • Τάση να κρατάτε αντικείμενα που δεν σας χρειάζονται, όπως παλιές εφημερίδες ή χρησιμοποιούμενο χαρτί περιτυλίγματος, και να μην τα πετάτε
  • Μέτρηση ή επανάληψη μιας συγκεκριμένης λέξης ή φράσης. Πραγματοποίηση ενός «τελετουργικού», όπως ότι θα πρέπει να κάνετε κάτι συγκεκριμένες φορές ή να κάνετε ένα συγκεκριμένο αριθμό βημάτων
  • Εστίαση στις θετικές σκέψεις για να αντιμετωπίσετε τις κακές σκέψεις

Κοινωνικές ενδείξεις: τι πρέπει να αναζητήσετε

Ορισμένα άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή καταφέρνουν να κρύψουν τη συμπεριφορά τους, ώστε να είναι λιγότερο εμφανής. Για άλλους, κοινωνικές περιστάσεις πυροδοτούν ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές. Κάποια πράγματα που μπορεί να παρατηρήσετε σε ένα άτομο με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι τα παρακάτω:

  • Σκληρά ή ξεφλουδισμένα χέρια από το συχνό πλύσιμο
  • Φόβος χειραψίας ή αγγίγματος αντικειμένων σε δημόσια μέρη
  • Αποφυγή συγκεκριμένων καταστάσεων που πυροδοτούν εμμονικές σκέψεις
  • Ανάγκη ελέγχου των ίδιων πραγμάτων ξανά και ξανά
  • Διαρκής ανάγκη επιβεβαίωσης
  • Αδυναμία αλλαγή της ρουτίνας
  • Μέτρημα αριθμών χωρίς λόγο ή επανάληψη συγκεκριμένων λέξεων, φράσεων ή πράξεων
  • Τουλάχιστον μία ώρα την ημέρα ξοδεύεται σε ανεπιθύμητες σκέψεις ή ψυχαναγκαστικές πράξεις
  • Προβλήματα ασυνέπειας στη δουλειά ή τήρησης ενός αυστηρού προγράμματος εξαιτίας των ψυχαναγκαστικών πράξεων

Από τη στιγμή που η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή συχνά ξεκινά στην παιδική ηλικία, οι δάσκαλοι είναι συνήθως οι πρώτοι που παρατηρούν αυτές τις ενδείξεις στο σχολείο. Ένα παιδί που αναγκάζεται να μετρήσει, για παράδειγμα, μπορεί να μην μπορέσει να ολοκληρώσει τη διαδικασία μέτρησης, κάτι το οποίο θα του προκαλέσει άγχος. Το άγχος με τη σειρά του μπορεί να προκαλέσει ξεσπάσματα θυμού και άλλες ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Ένα παιδί που φοβάται τα μικρόβια μπορεί να μην θέλει να παίξει με άλλα παιδιά. Κάποια παιδιά με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή φοβούνται ότι είναι τρελά. Οι εμμονές και οι ψυχαναγκασμοί παρεμποδίζουν την πραγματοποίηση των σχολικών καθηκόντων και μπορούν να οδηγήσουν σε μειωμένη απόδοση.

Τα παιδιά με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να δυσκολεύονται να εκφραστούν. Δεν είναι ευέλικτα και αναστατώνονται όταν τα σχέδια αλλάζουν. Η δυσφορία σε κοινωνικές περιστάσεις καθιστά δύσκολη τη δημιουργία και τη διατήρηση φιλικών σχέσεων. Σε μία προσπάθεια να κρύψουν τους ψυχαναγκασμούς τους, τα παιδιά με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να απομονωθούν κοινωνικά. Η απομόνωση αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης.

Αίτια και Επιπλοκές

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες και οι επιπλοκές της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής;

Η αιτία της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής δεν είναι γνωστή. Φαίνεται ότι εμφανίζει κληρονομικότητα, αλλά εμπλέκονται και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα της διαταραχής εκδηλώνονται πριν την ηλικία των 25 ετών.

Αν έχετε ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, βρίσκεστε επίσης σε αυξημένο κίνδυνο άλλων διαταραχών του άγχους, συμπεριλαμβανομένης της μείζονος κατάθλιψης και κοινωνικών φοβιών.

Αν απλά σας αρέσει να τοποθετηθείτε, για παράδειγμα, τα βιβλία σας με αλφαβητική σειρά, αυτό δεν σημαίνει ότι έχετε ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Όμως, αν οι εμμονικές σκέψεις ή οι τελετουργικές συμπεριφορές νιώθετε ότι είναι εκτός του ελέγχου σας ή παρεμποδίζουν την ποιότητα ζωής σας, είναι καιρός να αναζητήσετε θεραπεία.

Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία ή ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή, μόνες ή σε συνδυασμό. Σύμφωνα με την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, με την κατάλληλη θεραπεία περίπου 10% των ασθενών ανακάμπτουν πλήρως και οι μισοί από τους ασθενείς εκδηλώνουν κάποια βελτίωση.

+ 6 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. How OCD affects social interaction. (n.d.) ocdeducationstation.org/recognizing-ocd-at-school/how-ocd-affects-social-interactions

2. Mayo Clinic staff. (2013, August 9). Obsessive-compulsive disorder (OCD): Symptoms mayoclinic.org/diseases-conditions/ocd/basics/symptoms/con-20027827

3. Obsessive-compulsive and related disorders. (n.d.) ocd.stanford.edu/about/

4. Obsessive-compulsive disorder (OCD): Symptoms. (n.d.) adaa.org/understanding-anxiety/obsessive-compulsive-disorder-ocd/symptoms

5. Treating obsessive-compulsive disorder. (n.d.) health.harvard.edu/fhg/updates/treating-obsessive-compulsive-disorder.shtml

6. What is obsessive-compulsive disorder (OCD)?. (n.d.) nimh.nih.gov/health/topics/obsessive-compulsive-disorder-ocd/index.shtml