Ιλαρά

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της ιλαράς;

Τα συμπτώματα της ιλαράς γενικά εμφανίζονται μέσα σε 10 με 12 ημέρες από την ιική μόλυνση και περιλαμβάνουν:

• Πυρετό
• Βήχα
• Κόκκινα μάτια
• Λευκές κηλίδες στο εσωτερικό του στόματος
• Ρινική καταρροή
• Πονόλαιμο

Ένα ευρέως εκτεταμένο δερματικό εξάνθημα είναι μια τυπική ένδειξη της ιλαράς. Το εξάνθημα μπορεί να διαρκέσει ως 7 ημέρες και γενικά εμφανίζεται μέσα σε 14 ημέρες από τη μόλυνση. Συνήθως αναπτύσσεται στο κεφάλι και σταδιακά επεκτείνεται σε άλλα μέρη του σώματος.

Αίτια

Ποια είναι η αιτία της ιλαράς;

Η ιλαρά προκαλείται από μόλυνση από έναν ιό της οικογένειας των παραμυξοιών. Μπορείτε να φανταστείτε τους ιούς ως μικροσκοπικά παρασιτικά μικρόβια. Μόλις μολυνθείτε, ο ιός εισβάλλει στα κύτταρα και χρησιμοποιεί τα κυτταρικά συστατικά για να ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής του.

Ο ιός της ιλαράς προσβάλλει πρωτίστως το αναπνευστικό σύστημα. Ωστόσο, σταδιακά εξαπλώνεται και σε άλλα μέρη του σώματος, μέσω της αιματικής κυκλοφορίας.

Η ιλαρά εμφανίζεται μόνο στους ανθρώπους και όχι στα ζώα. Υπάρχουν 24 γνωστοί γενετικοί τύποι της ιλαράς, αλλά μόνο 6 εμφανίζονται προς το παρόν.

Μετάδοση

Είναι η ιλαρά αερομεταφερόμενη;

Η ιλαρά μπορεί να μεταδοθεί μέσω του αέρα από τα μικροσταγονίδια του αναπνευστικού συστήματος. Ένα μολυσμένο άτομο μπορεί να απελευθερώσει τον ιό στον αέρα κατά το βήχα ή το φτέρνισμα.

Αυτά τα σταγονίδια μπορούν επίσης να εναποτεθούν πάνω σε αντικείμενα και επιφάνειες. Μπορεί να μολυνθείτε αν έρθετε σε επαφή με ένα μολυσμένο αντικείμενο, όπως το πόμολο της πόρτας, και ύστερα αγγίξετε το πρόσωπο, τη μύτη ή το στόμα σας.

Ο ιός της ιλαράς μπορεί να επιβιώσει έξω από το σώμα περισσότερο από όσο πιστεύετε. Συγκεκριμένα, μπορεί να παραμείνει μολυσματικός στον αέρα ή στις επιφάνειες μέχρι δύο ώρες.

Είναι μεταδοτική η ιλαρά;

Η ιλαρά είναι πολύ μεταδοτική. Αυτό σημαίνει ότι η μόλυνση μπορεί να εξαπλωθεί πολύ εύκολα από άτομο σε άτομο.

Ένα άτομο που έχει εκτεθεί στον ιό της ιλαράς έχει 90% πιθανότητα να μολυνθεί. Επιπλέον, ένα μολυσμένο άτομο μεταδίδει τον ιό σε περίπου 9 με 18 άλλα άτομα.

Ένα άτομο που φέρει τον ιό μπορεί να τον μεταδίδει στους άλλους, δίχως ακόμη να γνωρίζει ότι πάσχει από ιλαρά. Ένα άτομο με ιλαρά μεταδίδει τον ιό ακόμη και 4 ημέρες πριν την εμφάνιση των χαρακτηριστικών εξανθημάτων. Όταν τα εξανθήματα εμφανιστούν, το άτομο εξακολουθεί να μεταδίδει τον ιό για ακόμη 4 ημέρες.

Ο κυριότερος προδιαθεσικός παράγοντας εμφάνισης ιλαράς είναι ο μη εμβολιασμός. Επίσης, κάποιες ομάδες βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης επιπλοκών από την ιλαρά, όπως τα μικρά παιδιά, τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και οι έγκυες γυναίκες.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η ιλαρά;

Αν υποπτεύεσθε ότι έχετε ιλαρά ή έχετε έρθει σε επαφή με κάποιον που έχει ιλαρά, επικοινωνήστε αμέσως με τον γιατρό σας. Εκείνος θα αξιολογήσει την κατάστασή σας και θα σας παραπέμψει σε κάποιον ειδικό για να καθορίσετε αν έχετε μολυνθεί.

Ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει ιλαρά εξετάζοντας τα δερματικά εξανθήματα και ελέγχοντας για συμπτώματα χαρακτηριστικά της νόσου, όπως λευκές κηλίδες στο στόμα, πυρετό, βήχα και πονόλαιμο.

Αν υποπτεύεται ότι έχετε ιλαρά με βάση την εξέταση και το ιστορικό, θα ζητήσει μια εξέταση αίματος για τον έλεγχο ύπαρξης του ιού.

Θεραπεία

Πώς θεραπεύεται η ιλαρά;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για την ιλαρά. Σε αντίθεση με τις βακτηριακές λοιμώξεις, οι ιικές δεν παρουσιάζουν ευαισθησία σε αντιβιοτικά. Ο ιός και τα συμπτώματα συνήθως εξαφανίζονται μέσα σε δύο με τρεις εβδομάδες.

Υπάρχουν κάποιες παρεμβάσεις για άτομα που έχουν εκτεθεί στον ιό με στόχο την πρόληψη της μόλυνσης ή την εμφάνιση πιο ήπιων συμπτωμάτων, όπως:

• Εμβόλιο για την ιλαρά, το οποίο πρέπει να γίνει μέσα σε 72 ώρες από την έκθεση
• Μία δόση αντισωμάτων, η οποία πρέπει να ληφθεί μέσα σε έξι ημέρες από την έκθεση

Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει τα παρακάτω, ώστε να σας βοηθήσει να αναρρώσετε:

• Ακεταμινοφαίνη ή ιβουπροφαίνη για την ανακούφιση του πυρετού
• Ξεκούραση για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
• Συμπληρώματα βιταμίνης Α
• Πληθώρα υγρών
• Ιονιστή για την ανακούφιση του βήχα και του πονόλαιμου

Ενήλικες

Η ιλαρά στους ενήλικες

Παρόλο που η ιλαρά θεωρείται παιδική ασθένεια, μπορούν και οι ενήλικες να νοσήσουν. Φυσικά, τα μη εμβολιασμένα άτομα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Είναι γενικά αποδεκτό ότι οι ενήλικες που γεννήθηκαν ως το 1957 παρουσιάζουν φυσική ανοσία στην ιλαρά. Αυτό συμβαίνει επειδή το πρώτο εμβόλιο κατά της ιλαράς κυκλοφόρησε το 1963. Πριν από το 1963, οι περισσότεροι άνθρωποι είχαν εκτεθεί στον ιό μέχρι την εφηβεία και έτσι είχαν αποκτήσει ανοσία.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ, οι σοβαρές επιπλοκές δεν είναι μόνο κοινές στα μικρά παιδιά, αλλά και στους ενήλικες άνω των 20 ετών. Οι εν λόγω επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν πνευμονία, εγκεφαλίτιδα και τύφλωση.

Αν δεν έχετε εμβολιαστεί ή αν δεν είστε βέβαιοι για το εάν έχετε εμβολιαστεί, θα πρέπει να επισκεφθείτε το γιατρό σας για να κάνετε το εμβόλιο. Τουλάχιστον μία δόση αυτού είναι απαραίτητη για τους μη εμβολιασμένους ενήλικες.

Παιδιά

Η ιλαρά στα μωρά

Το εμβόλιο της ιλαράς δεν γίνεται παρά μόνο όταν το παιδί φτάσει τους 12 μήνες. Πριν από αυτό το διάστημα, τα μωρά βρίσκονται στον μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης.

Τα μωρά λαμβάνουν κάποιου είδους προστασίας από την ιλαρά μέσω της παθητικής ανοσίας, η οποία παρέχεται από τη μητέρα στο έμβρυο μέσω του πλακούντα και κατά το θηλασμό.

Ωστόσο, μία έρευνα δείχνει ότι αυτή η ανοσία μπορεί να χαθεί 2,5 μήνες μετά τη γέννηση ή όταν διακοπεί ο θηλασμός.

Τα παιδιά κάτω των 5 ετών είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν επιπλοκές εξαιτίας της ιλαράς. Αυτές περιλαμβάνουν πνευμονία, εγκεφαλίτιδα και μολύνσεις των αυτιών που μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια της ακοής.

Επώαση

Ποια είναι η περίοδος επώασης της ιλαράς;

Η περίοδος επώασης μιας μολυσματικής νόσου είναι ο χρόνος μεταξύ της έκθεσης και της εμφάνισης των συμπτωμάτων. Η περίοδος επώασης της ιλαράς είναι μεταξύ 10 και 14 ημερών.

Μετά την αρχική περίοδο επώασης, μπορεί να βιώνετε μη ειδικά συμπτώματα, όπως πυρετό, βήχα και καταρροή. Το εξάνθημα θα αρχίσει να εμφανίζεται αρκετές ημέρες αργότερα.

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι μπορείτε να μεταδώσετε τη μόλυνση σε άλλα άτομα ακόμη και 4 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος. Αν πιστεύετε ότι έχετε εκτεθεί στον ιό και δεν έχετε εμβολιαστεί, επικοινωνήστε με το γιατρό σας το συντομότερο δυνατό.

Τύποι

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι της ιλαράς;

Επιπρόσθετα με την κλασσική μόλυνση της ιλαράς, υπάρχουν επίσης και άλλοι τύποι της νόσου.

Η άτυπη ιλαρά εμφανίζεται σε ανθρώπους που εμβολιάστηκαν για τον ιό μεταξύ του 1963 και του 1967. Όταν εκτεθούν στη νόσο, αυτά τα άτομα παρουσιάζουν συμπτώματα, όπως υψηλό πυρετό, εξανθήματα και μερικές φορές πνευμονία.

Η τροποποιημένη ιλαρά συμβαίνει σε άτομα που έχουν λάβει αντισώματα μετά την έκθεση και σε παιδιά που ακόμη έχουν κάποια παθητική ανοσία. Αυτό το είδος συνήθως είναι πιο ήπιο από μια τυπική περίπτωση ιλαράς.

Η αιμορραγική ιλαρά είναι σπάνια στις ΗΠΑ. Προκαλεί συμπτώματα, όπως υψηλό πυρετό, επιληπτικές κρίσεις και αιμορραγία στο δέρμα και τους βλεννογόνους.

Ερυθρά

Ιλαρά εναντίον ερυθράς

Μπορεί να έχετε ακούσει την ερυθρά να αναφέρεται ως «Γερμανική ιλαρά». Αλλά η ιλαρά και η ερυθρά προκαλούνται από δύο διαφορετικούς ιούς.

Η ερυθρά δεν είναι τόσο μεταδοτική όσο η ιλαρά. Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές αν νοσήσει από αυτή μία έγκυος γυναίκα.

Παρόλο που η ιλαρά και η ερυθρά προκαλούνται από διαφορετικούς ιούς, παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες. Και οι δύο ιοί:

• Προσβάλλουν μόνο ανθρώπους
• Μπορούν να μεταδοθούν μέσω του αέρα από το βήχα και το φτέρνισμα
• Προκαλούν πυρετό και χαρακτηριστικά εξανθήματα

Τόσο η ιλαρά όσο και η ερυθρά συμπεριλαμβάνονται στα MMR και MMRV εμβόλια.

Πρόληψη

Πώς προλαμβάνεται η ιλαρά;

Εμβολιασμός

Ο εμβολιασμός είναι ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της ιλαράς. Δύο δόσεις του εμβολίου είναι 97% αποτελεσματικές στην πρόληψη της μόλυνσης.

Υπάρχουν δύο διαθέσιμα εμβόλια: το MMR και το MMRV. Το MMR είναι ένα εμβόλιο 3 σε 1 που σας προστατεύει από ιλαρά, ερυθρά και παρωτίτιδα. Το MMRV σας προστατεύει από τις ίδιες μολύνσεις, αλλά επιπρόσθετα και από την ανεμοβλογιά.

Τα παιδιά μπορούν να λάβουν την πρώτη τους δόση στους 12 μήνες, ή νωρίτερα αν πρόκειται να ταξιδέψουν. Η δεύτερη δόση λαμβάνεται μεταξύ 4 και 6 ετών. Οι ενήλικες που δεν έχουν εμβολιαστεί, μπορούν να ζητήσουν το εμβόλιο από το γιατρό τους.

Μερικές ομάδες ατόμων δεν πρέπει να κάνουν εμβόλιο για την ιλαρά. Αυτές οι ομάδες είναι:

• Οι έγκυες γυναίκες
• Άτομα που είχαν προγενέστερη απειλητική για τη ζωή αντίδραση στο εμβόλιο κατά της ιλαράς
• Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως άτομα με HIV ή AIDS, άτομα που πραγματοποιούν αντικαρκινική θεραπεία ή άτομα που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα

Οι παρενέργειες του εμβολίου (πυρετός και ήπια εξανθήματα) είναι τυπικά ήπιες και εξαφανίζονται μέσα σε λίγες μέρες. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το εμβόλιο μπορεί να προκαλέσει χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων ή επιληπτικές κρίσεις. Η πλειονότητα των παιδιών και των ενηλίκων που κάνουν το εμβόλιο δεν εμφανίζει παρενέργειες.

Κάποιοι πιστεύουν ότι το εμβόλιο της ιλαράς μπορεί να προκαλέσει αυτισμό στα παιδιά. Ως αποτέλεσμα, μία πληθώρα μελετών έχει εστιάσει σε αυτό το θέμα τα τελευταία χρόνια. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία σύνδεση μεταξύ των εμβολίων και του αυτισμού.

Ο εμβολιασμός δεν είναι σημαντικός μόνο για την προστασία του αυτού σας ή της οικογένειάς σας. Είναι εξίσου σημαντικός και για τα άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί. Όσο περισσότερα άτομα εμβολιάζονται για μία νόσο, τόσο μειώνεται η εμφάνισή της μέσα στον πληθυσμό. Αυτό ονομάζεται «ανοσία αγέλης».

Για να επιτευχθεί ανοσία αγέλης έναντι της ιλαράς (στις ΗΠΑ), θα πρέπει να εμβολιαστεί το 96% του πληθυσμού.

Άλλες μέθοδοι πρόληψης

Δεν μπορούν να εμβολιαστούν όλοι έναντι της ιλαράς. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορείτε να προλάβετε τη μετάδοσή της.

Αν είστε επιρρεπής στη μόλυνση:

• Διατηρείτε μια καλή υγιεινή χεριών. Πλένετε τα χέρια σας πριν το φαγητό, μετά την τουαλέτα και πριν αγγίξετε το πρόσωπο, τη μύτη ή το στόμα σας.
• Μη μοιράζεστε προσωπικά αντικείμενα (μαχαιροπίρουνα, ποτήρια και οδοντόβουρτσες) με άτομα που μπορεί να νοσούν.
• Αποφύγετε την επαφή με ασθενείς.

Αν έχετε ιλαρά:

• Μείνετε σπίτι και μην πηγαίνετε στο σχολείο, στη δουλειά ή σε δημόσια μέρη έως ότου πάψετε να μεταδίδετε τη νόσο. Αυτό το στάδιο είναι 4 μέρες μετά την εμφάνιση των εξανθημάτων.
• Αποφύγετε την επαφή με άτομα επιρρεπή στη μόλυνση, όπως τα μωρά που δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμη και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
• Καλύψτε τη μύτη και το στόμα σας όταν βήχετε ή φτερνίζεστε και στη συνέχεια απορρίψτε όλα τα χαρτομάντηλα. Αν δεν έχετε χαρτομάντηλο, φτερνιστείτε στο εσωτερικό μέρος του αγκώνα σας και όχι στο χέρι σας.
• Βεβαιωθείτε ότι πλένετε τα χέρια σας τακτικά και απολυμαίνετε τις επιφάνειες και τα αντικείμενα που αγγίζετε συχνά.

Εγκυμοσύνη

Τι συμβαίνει αν μία έγκυος νοσήσει από ιλαρά;

Οι έγκυες γυναίκες που δεν έχουν ανοσοποιηθεί έναντι της ιλαράς, θα πρέπει να αποφεύγουν την έκθεση στον ιό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η ιλαρά στην εγκυμοσύνη μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο.

Οι έγκυες βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών, όπως η πνευμονία. Άλλες επιπλοκές της ιλαράς κατά την κύηση περιλαμβάνουν:

• Αποβολή
• Πρόωρο τοκετό
• Γέννηση λιποβαρούς μωρού
• Θνησιγένεια

Η ιλαρά μπορεί να μεταδοθεί από τη μητέρα στο έμβρυο αν εκείνη νοσήσει λίγο πριν τον τοκετό. Αυτό ονομάζεται ιλαρά εκ γενετής. Τα μωρά με ιλαρά εκ γενετής εμφανίζουν εξάνθημα αμέσως μετά ή λίγο πιο μετά από τη γέννηση. Επίσης, βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών, οι οποίες μπορεί να αποβούν απειλητικές για τη ζωή.

Αν είστε έγκυος, δεν έχετε ανοσία στην ιλαρά και πιστεύετε ότι έχετε εκτεθεί στον ιό, επικοινωνήστε αμέσως με το γιατρό σας. Μία ένεση αντισωμάτων μπορεί να προλάβει τη μόλυνση.

Πρόγνωση

Η πρόγνωση της ιλαράς

Η ιλαρά έχει χαμηλές πιθανότητες θανάτου σε υγιή παιδιά και ενήλικες και οι περισσότεροι ασθενείς με ιλαρά αναρρώνουν πλήρως. Ο κίνδυνος επιπλοκών αυξάνεται στις ακόλουθες ομάδες:

• Στις έγκυες γυναίκες
• Σε παιδιά κάτω των 5 ετών
• Σε ενήλικες άνω των 20 ετών
• Σε άτομα με ανεπάρκεια βιταμίνης Α
• Σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
• Σε άτομα που δεν τρέφονται καλά

Περίπου το 30% των ατόμων με ιλαρά βιώνουν μία ή περισσότερες επιπλοκές. Η ιλαρά μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές, όπως η πνευμονία και η εγκεφαλίτιδα (φλεγμονή του εγκεφάλου).

Άλλες επιπλοκές που σχετίζονται με την ιλαρά περιλαμβάνουν:

• Βρογχίτιδα
• Μόλυνση των αυτιών
• Σοβαρή διάρροια
• Τύφλωση
• Κοκίτη
• Επιπλοκές εγκυμοσύνης, όπως αποβολή και πρόωρο τοκετό
• Υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα, μία σπάνια εκφυλιστική νόσο του νευρικού συστήματος που αναπτύσσεται χρόνια μετά τη μόλυνση

Δεν μπορείτε να πάθετε ιλαρά πάνω από μία φορά. Μετά τη μόλυνση από τον ιό, αποκτάτε ανοσία για μια ζωή.

Η ιλαρά και οι πιθανές επιπλοκές της μπορούν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού. Το εμβόλιο δεν προστατεύει μόνο εσάς και την οικογένειά σας, αλλά αποτρέπει την εξάπλωση του ιού στον πληθυσμό και προστατεύει τους μη εμβολιασμένους.