Διαγνωστικές εξετάσεις

Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης

Τι είναι η ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης;

Η αιμοσφαιρίνη είναι μία πρωτεΐνη που περιέχεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια και μεταφέρει οξυγόνο από τους πνεύμονες σε όλο το σώμα. Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι αιμοσφαιρίνης. Η ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης είναι μία εξέταση που μετρά τους διαφορετικούς τύπους αιμοσφαιρίνης στο αίμα. Επίσης, εντοπίζει μη φυσιολογικούς τύπους αιμοσφαιρίνης.

Φυσιολογικοί τύποι αιμοσφαιρίνης είναι οι εξής:

  • Αιμοσφαιρίνη Α (HbA): πιο κοινός τύπος αιμοσφαιρίνης στους υγιείς ενήλικες
  • Αιμοσφαιρίνη F (HbF), εμβρυϊκή αιμοσφαιρίνη. Αυτός ο τύπος αιμοσφαιρίνης υπάρχει στα έμβρυα και τα νεογνά. Η αιμοσφαιρίνη F αντικαθίσταται από την αιμοσφαιρίνη A μετά τη γέννηση.

Εάν τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης Α ή της αιμοσφαιρίνης F είναι πολύ ψηλά ή πολύ χαμηλά, αυτό μπορεί να υποδεικνύει συγκεκριμένους τύπους αναιμίας.

Μη φυσιολογικοί τύποι αιμοσφαιρίνης είναι οι εξής:

  • Αιμοσφαιρίνη S (HbS). Αυτός ο τύπος αιμοσφαιρίνης παρατηρείται στη δρεπανοκυτταρική αναιμία. Η δρεπανοκυτταρική αναιμία είναι μία κληρονομική διαταραχή που καθιστά τα ερυθρά αιμοσφαίρια άκαμπτα με σχήμα δρεπάνου. Τα υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια είναι ευέλικτα, ώστε να μπορούν να κινούνται εύκολα μέσω των αιμοφόρων αγγείων. Τα «δρεπανοκύτταρα», όμως, μπορούν να αποφράξουν τα μικρά αιμοφόρα αγγεία, προκαλώντας έντονο και χρόνιο πόνο, λοιμώξεις και άλλες επιπλοκές.
  • Αιμοσφαιρίνη C (HbC). Αυτός ο τύπος αιμοσφαιρίνης δεν μεταφέρει σωστά το οξυγόνο και μπορεί να προκαλέσει ήπια αναιμία.
  • Αιμοσφαιρίνη E (HbE). Αυτός ο τύπος αιμοσφαιρίνης εντοπίζεται κυρίως σε άτομα Νοτιοανατολικής Ασιατικής καταγωγής. Τα άτομα με αιμοσφαιρίνη Ε συνήθως δεν παρουσιάζουν συμπτώματα ή έχουν ήπια συμπτώματα αναιμίας.

Η ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης εφαρμόζει ηλεκτρικό ρεύμα σε ένα δείγμα αίματος με αποτέλεσμα τον διαχωρισμό των φυσιολογικών και μη φυσιολογικών τύπων αιμοσφαιρίνης. Κάθε τύπος αιμοσφαιρίνης μπορεί να μετρηθεί ξεχωριστά.

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται η ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης;

Η ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης μετρά τα επίπεδα των αιμοσφαιρινών του αίματος και εντοπίζει μη φυσιολογικούς τύπους. Συχνά χρησιμοποιείται για τη διάγνωση αναιμίας, δρεπανοκυτταρικής αναιμίας και άλλων διαταραχών αιμοσφαιρίνης.

Γιατί χρειάζομαι ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης;

Μπορεί να χρειαστείτε ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης αν παρουσιάζετε συμπτώματα σχετικής διαταραχής, όπως:

  • Κόπωση
  • Ωχρό δέρμα
  • Ίκτερο (κιτρίνισμα του δέρματος και των οφθαλμών)
  • Έντονο πόνο (δρεπανοκυτταρική αναιμία)
  • Προβλήματα ανάπτυξης (σε παιδιά)

Αν έχετε μόλις γεννήσει, το νεογνό μπορεί να υποβληθεί σε ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης ως μέρος του προληπτικού ελέγχου νεογνών (Δεν περιλαμβάνεται η ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης στον προληπτικό έλεγχο νεογνών όλων των χωρών). Ο προληπτικός έλεγχος νεογνών είναι μία ομάδα εξετάσεων που πραγματοποιείται στα νεογνά μετά τη γέννηση. Τα νεογνά ελέγχονται για μία πληθώρα παθήσεων, πολλές από τις οποίες μπορούν να αντιμετωπιστούν αν εντοπιστούν έγκαιρα.

Επιπλέον, μπορεί να χρειαστείτε ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης αν βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο απόκτησης παιδιού με δρεπανοκυτταρική αναιμία ή άλλη κληρονομική διαταραχή αιμοσφαιρίνης. Παράγοντες κινδύνου είναι οι ακόλουθοι:

  • Οικογενειακό ιστορικό
  • Καταγωγή:
    • Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα περισσότερα άτομα με δρεπανοκυτταρική αναιμία έχουν Αφρικανική καταγωγή.
    • Η θαλασσαιμία, μία άλλη κληρονομική διαταραχή αιμοσφαιρίνης, παρατηρείται συχνά μεταξύ ατόμων Ιταλικής, Ελληνικής, Μεσο-ανατολικής, Νοτιοασιατικής και Αφρικανικής καταγωγής.

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται η ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης;

Ένας επαγγελματίας υγείας θα λάβει δείγμα αίματος από μία φλέβα στο χέρι σας, χρησιμοποιώντας μία μικρή βελόνα. Όταν η βελόνα εισαχθεί, μία μικρή ποσότητα αίματος θα συλλεχθεί εντός μιας σύριγγας ή φιαλιδίου. Μπορεί να αισθανθείτε ένα μικρό τσίμπημα κατά την είσοδο ή την έξοδο της βελόνας. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από πέντε λεπτά.

Για τη λήψη δείγματος αίματος από ένα νεογνό, ο γιατρός θα καθαρίσει την πτέρνα του με αιθυλική αλκοόλη και θα την τρυπήσει με μία λεπτή βελόνα. Θα συλλέξει λίγες σταγόνες αίματος και θα τοποθετήσει αποστειρωμένη γάζα στο σημείο.

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για την ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης;

Δεν απαιτείται καμία ειδική προετοιμασία.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με την ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης;

Ελάχιστοι κίνδυνοι συνοδεύουν μία εξέταση αίματος. Μπορεί να αισθανθείτε ήπιο πόνο ή να σχηματιστεί μικρός μώλωπας στο σημείο που εισήχθη η βελόνα, όμως τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν άμεσα.

Το βρέφος μπορεί να αισθανθεί ένα τσίμπημα στην πτέρνα στο σημείο που εισήχθη η βελόνα και να σχηματιστεί μικρός μώλωπας, ο οποίος όμως θα υποχωρήσει γρήγορα.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Τα αποτελέσματα θα αναδείξουν τους τύπους της αιμοσφαιρίνης και τα επίπεδα του καθενός.

Πολύ ψηλά ή πολύ χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης μπορεί να υποδεικνύουν:

  • Θαλασσαιμία, μία πάθηση που επηρεάζει την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης. Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά.
  • Φορέας δρεπανοκυτταρικής αναιμίας. Σε αυτή την πάθηση, έχετε ένα μεταλλαγμένο γονίδιο (που παράγει την αιμοσφαιρίνη S) και ένα φυσιολογικό (που παράγει την αιμοσφαιρίνη Α). Οι περισσότεροι φορείς δρεπανοκυτταρικής αναιμίας δεν παρουσιάζουν προβλήματα υγείας.
  • Δρεπανοκυτταρική αναιμία
  • Νόσος της αιμοσφαιρίνης C, μία πάθηση που προκαλεί ήπια μορφή αναιμίας και μερικές φορές σπληνομεγαλία και πόνο στις αρθρώσεις
  • Νόσος της αιμοσφαιρίνης S-C, σε μία πάθηση που προκαλεί ήπια ή μέτρια μορφή δρεπανοκυτταρικής αναιμίας

Τα αποτελέσματα θα δείξουν εάν η διαταραχή είναι ήπια, μέτρια ή σοβαρή.

Τα αποτελέσματα της ηλεκτροφόρησης αιμοσφαιρίνης συχνά συγκρίνονται με αυτά άλλων εξετάσεων, όπως γενική αίματος και επίχρισμα περιφερικού αίματος. Αν έχετε ερωτήσεις αναφορικά με τα αποτελέσματά σας, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Περαιτέρω πληροφορίες

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω αναφορικά με την ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης;

Αν έχετε αυξημένες πιθανότητες απόκτησης παιδιού με κληρονομική διαταραχή αιμοσφαιρίνης, μπορείτε να επισκεφτείτε έναν γενετικό σύμβουλο. Ο γενετικός σύμβουλος είναι ένας εξειδικευμένος επαγγελματίας υγείας στη γενετική και το γενετικό έλεγχο. Θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τη διαταραχή και ποιες είναι οι πιθανότητες να την κληρονομήσει το παιδί σας.

+ 11 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. American Society of Hematology [Internet]. Washington D.C.: American Society of Hematology; c2020. Sickle Cell Disease; [cited 2020 Jan 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.hematology.org/Patients/Anemia/Sickle-Cell.aspx

2. Cleveland Clinic [Internet]. Cleveland (OH): Cleveland Clinic; c2020. Sickle Cell Anemia: Overview; [cited 2020 Jan 10]; [about 3 screens]. Available from: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4579-sickle-cell-anemia

3. Kids Health from Nemours [Internet]. Jacksonville (FL): The Nemours Foundation; c1995–2020. Blood Test: Hemoglobin Electrophoresis; [cited 2020 Jan 10]; [about 3 screens]. Available from: https://kidshealth.org/en/parents/test-electrophoresis.html

4. Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.: American Association for Clinical Chemistry; c2001–2020. Hemoglobinopathy Evaluation; [updated 2019 Sep 23; cited 2020 Jan 10]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/tests/hemoglobinopathy-evaluation

5. Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.: American Association for Clinical Chemistry; c2001–2020. Jaundice; [updated 2019 Oct 30; cited 2020 Jan 10]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/conditions/jaundice

6. March of Dimes [Internet]. Arlington (VA): March of Dimes; c2020. Newborn Screening Tests for Your Baby; [cited 2020 Jan 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.marchofdimes.org/baby/newborn-screening-tests-for-your-baby.aspx

7. Merck Manual Consumer Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co. Inc.; 2020. Hemoglobin C, S-C, and E Diseases; [updated 2019 Feb; cited 2020 Jan 10]; [about 2 screens]. Available from: https://www.merckmanuals.com/home/blood-disorders/anemia/hemoglobin-c,-s-c,-and-e-diseases?query=hemoglobin%20electrophoresis

8. National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests; [cited 2020 Jan 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/blood-tests

9. National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Sickle Cell Disease; [cited 2020 Jan 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/sickle-cell-disease

10. National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Thalassemias; [cited 2020 Jan 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/thalassemias

11. UF Health: University of Florida Health [Internet]. Gainesville (FL): University of Florida Health; c2020. Hemoglobin electrophoresis: Overview; [updated 2020 Jan 10; cited 2020 Jan 10]; [about 2 screens]. Available from: https://ufhealth.org/hemoglobin-electrophoresis