Ιογενής (άσηπτη) μηνιγγίτιδα

Αίτια

Τι προκαλεί την άσηπτη μηνιγγίτιδα;

Περίπου οι μισές περιπτώσεις άσηπτης μηνιγγίτιδας προκαλούνται από κοινούς εποχιακούς ιούς στα τέλη του καλοκαιριού και τις αρχές του φθινοπώρου. Ιοί που μπορεί να προκαλέσουν άσηπτη μηνιγγίτιδα περιλαμβάνουν τους ακόλουθους:

• Ιός της ανεμοβλογιάς
• HIV
• Ιός του απλού έρπητα
• Ιός της παρωτίτιδας
• Ιός της ιλαράς
• Ιός του Δυτικού Νείλου
• Ιός της λύσσας

Μπορείτε να μολυνθείτε από τους προαναφερθέντες ιούς μέσω επαφής με το βήχα, το σάλιο ή τα κόπρανα ενός μολυσμένου ατόμου. Κάποιοι ιοί επίσης μεταδίδεται με το τσίμπημα του κουνουπιού.

Διαβάστε επίσης Μηνιγγίτιδα από επανενεργοποίηση του ιού της ανεμοβλογιάς – ζωστήρα VZV

Σε σπάνιες περιπτώσεις, άλλες παθήσεις μπορούν να οδηγήσουν σε άσηπτη μηνιγγίτιδα, όπως:

• Μυκητιασική λοίμωξη
• Σύφιλη
• Νόσος Lyme
• Φυματίωση
• Αλλεργίες σε φάρμακα
• Φλεγμονώδεις νόσοι

Η άσηπτη μηνιγγίτιδα μπορεί να εξελιχθεί ταχέως ή μέσα στην πάροδο αρκετών εβδομάδων, ανάλογα με τον τύπο του μικροοργανισμού που προκαλεί τη νόσο.

Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο εμφάνισης άσηπτης μηνιγγίτιδας;

Οποιοσδήποτε μπορεί να μολυνθεί από άσηπτη μηνιγγίτιδα, αλλά μεγαλύτερες πιθανότητες έχουν τα παιδιά κάτω των πέντε ετών. Τα εμβόλια που προστατεύουν τα παιδιά από βακτηριακή μηνιγγίτιδα δεν είναι πάντα αποτελεσματικά έναντι της άσηπτης μηνιγγίτιδας, η οποία προκαλείται από ιούς ή άλλους μικροοργανισμούς.

Τα παιδιά που πηγαίνουν σχολείο, νηπιαγωγείο ή περνούν την ημέρα τους σε κέντρα φύλαξης βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης από ιό που προκαλεί άσηπτη μηνιγγίτιδα. Οι ενήλικες που εργάζονται σε τέτοιες εγκαταστάσεις επίσης βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο.

Τα άτομα είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν μηνιγγίτιδα εάν πάσχουν από μία πάθηση που εξασθενεί το ανοσοποιητικό, σύστημα όπως το AIDS ή ο διαβήτης.

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της άσηπτης μηνιγγίτιδας;

Τα συμπτώματα της άσηπτης μηνιγγίτιδας ποικίλουν λόγω του ιού ή της ιατρικής πάθησης που την προκαλεί. Μερικές φορές τα συμπτώματα δεν αναπτύσσονται έως ότου η νόσος έχει κάνει τον κύκλο της.

Γενικά συμπτώματα της άσηπτης μηνιγγίτιδας σε παιδιά και ενήλικες είναι τα εξής:

• Πυρετός
• Ρίγη
• Στομαχόπονος
• Έντονοι πονοκέφαλοι
• Πόνοι στο σώμα
• Ευαισθησία στο φως, ή φωτοφοβία
• Απώλεια όρεξης
• Εμετός
• Κόπωση

Τα μικρά παιδιά και τα βρέφη μπορεί να παρουσιάσουν τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Πυρετός
• Ευερεθιστότητα και συχνό κλάμα
• Πτωχή σίτιση
• Αϋπνία ή δυσκολία να ξυπνήσουν μετά τον ύπνο

Η άσηπτη μηνιγγίτιδα είναι συχνά μία ήπια πάθηση από την οποία μπορεί τα άτομα να ανακάμψουν χωρίς φαρμακευτική αγωγή ή θεραπεία. Πολλά από τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά του κοινού κρυολογήματος ή της γρίπης, επομένως μπορεί να μην αντιληφθείτε ποτέ ότι νοσήσατε από άσηπτη μηνιγγίτιδα. Αυτό διαφοροποιεί την άσηπτη από τη βακτηριακή μηνιγγίτιδα, η οποία προκαλεί πολύ έντονα συμπτώματα και μπορεί να αποβεί απειλητική για τη ζωή.

Ωστόσο, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια αν υποπτεύεστε ότι εσείς ή το παιδί σας πάσχει από άσηπτη μηνιγγίτιδα. Δίχως ιατρική εξέταση, δεν μπορείτε να γνωρίζετε στα πρώιμα στάδια από ποιον τύπο μηνιγγίτιδας πάσχετε. Η άσηπτη μηνιγγίτιδα δύναται να προκαλέσει επικίνδυνες επιπλοκές. Για αυτό, ο γιατρός θα πρέπει να παρακολουθεί την κατάσταση σας έως ότου αναρρώσετε πλήρως.

Καλέστε αμέσως το γιατρό σας εάν εσείς ή το παιδί σας παρουσιάσει οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Ακαμψία ή πόνο στον αυχένα
• Εξουθενωτικό, επίμονο πονοκέφαλο
• Πνευματική σύγχυση
• Επιληπτικές κρίσεις

Τα προαναφερθέντα μπορεί να αποτελούν συμπτώματα κάποιας άλλης, πολύ πιο σοβαρής ιατρικής πάθησης.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η άσηπτη μηνιγγίτιδα;

Εάν ο γιατρός υποπτεύεται ότι πάσχετε από μηνιγγίτιδα, θα ζητήσει εξετάσεις για να καθοριστεί εάν έχετε την ιογενή ή τη βακτηριακή μορφή της νόσου.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία οσφυονωτιαία παρακέντηση για να εξετάσει εγκεφαλονωτιαίο υγρό της σπονδυλικής στήλης. Αυτός είναι ο μόνος βέβαιος τρόπος διάγνωσης της μηνιγγίτιδας. Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό παράγεται από τον εγκέφαλο και περιβάλλει και προστατεύει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό σας θα έχει υψηλά επίπεδα πρωτεϊνών και αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια αν πάσχετε από μηνιγγίτιδα. Το υγρό αυτό επίσης θα βοηθήσει το γιατρό να καθορίσει εάν βακτήρια, ιοί ή άλλοι μολυσματικοί παράγοντες προκαλούν τη μηνιγγίτιδα.

Ο γιατρός μπορεί επίσης να ζητήσει επιπλέον εξετάσεις για να καθορίσει τον ιό που προκαλεί την άσηπτη μηνιγγίτιδα, όπως εξετάσεις αίματος ή απεικονιστικές τεχνικές (ακτινογραφία ακτίνων-Χ και αξονική τομογραφία).

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η άσηπτη μηνιγγίτιδα;

Οι θεραπευτικές επιλογές ποικίλλουν ανάλογα με την ακριβή αίτια της μηνιγγίτιδας. Τα περισσότερα άτομα με άσηπτη μηνιγγίτιδα ανακάμπτουν μέσα σε μία με δύο εβδομάδες χωρίς ιατρική θεραπεία.

Ο γιατρός θα σας συμβουλεύσει να ξεκουράζεστε, να πίνετε άφθονο νερό και να λαμβάνετε τα φάρμακά σας για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα προτείνονται για την ανακούφιση του πόνου και του πυρετού. Ο γιατρός μπορεί επίσης να σας συνταγογραφήσει επιπλέον φάρμακα αν η άσηπτη μηνιγγίτιδα προκαλείται από μυκητιασική λοίμωξη ή από έναν θεραπεύσιμο ιό, όπως ο ιός του έρπητα.

Έκβαση

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση της άσηπτης μηνιγγίτιδας;

Πολύ λίγα άτομα με άσηπτη μηνιγγίτιδα καταλήγουν με μία διαρκή νόσο. Η πλειονότητα των περιπτώσεων θεραπεύεται μέσα σε μία με δύο εβδομάδες από την έναρξη των συμπτωμάτων.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, η άσηπτη μηνιγγίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικές λοιμώξεις. Οι επιπλοκές είναι πιο πιθανό να εκδηλωθούν αν δεν αναζητήσετε ιατρική φροντίδα για την κατάστασή σας. Η πιθανότητα επιπλοκών επίσης αυξάνεται εάν έχετε υποκείμενο νόσημα που εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η άσηπτη μηνιγγίτιδα;

Εσείς και το παιδί σας θα πρέπει να εμβολιαστείτε για ιούς που προκαλούν άσηπτη μηνιγγίτιδα, όπως η ανεμοβλογιά και η παρωτίτιδα. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να εξασκείτε καλή ατομική υγιεινή για τη μείωση του κινδύνου μόλυνσης. Πλένετε τα χέρια σας πριν τα γεύματα και μετά τη χρήση της τουαλέτας και διδάξτε τα παιδιά σας να κάνουν το ίδιο. Πάντα καλύπτετε το στόμα και τη μύτη σας προτού φτερνιστείτε ή βήξετε. Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείτε κοινά σκεύη με άλλους ή να μοιράζεστε το φαγητό σας.

Μπορείτε επίσης να αποτρέψετε την εμφάνιση μηνιγγίτιδας λαμβάνοντας επαρκή ξεκούραση, ακολουθώντας μία υγιεινή διατροφή και αποφεύγοντας την επαφή με άτομα που έχουν συμπτώματα κρυολογήματος ή γρίπης.