Παθολογικά

Ηπατικές νόσοι

Τι είναι οι ηπατικές νόσοι;

Το ήπαρ είναι ένα σημαντικό όργανο που πραγματοποιεί εκατοντάδες λειτουργείς που σχετίζονται με το μεταβολισμό, την αποθήκευση ενέργειας και την απομάκρυνση των αποβλήτων από το σώμα. Βοηθά στην πέψη των τροφών, την μετατροπή τους σε ενέργεια και την αποθήκευση αυτής της ενέργειας έως ότου τη χρειαστείτε. Επίσης βοηθά στο φιλτράρισμα τοξικών ή επιβλαβών ουσιών από την αιματική κυκλοφορία.

Η «ηπατοπάθεια» είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε οποιαδήποτε πάθηση επηρεάζει το ήπαρ. Αυτές οι ασθένειες μπορεί να εκδηλωθούν για πολλούς διαφορετικούς λόγους, αλλά όλες προκαλούν βλάβη στο ήπαρ και έχουν επίπτωση στη λειτουργία του.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία Έκβαση

Συμπτώματα

Ποια είναι τα γενικά συμπτώματα των ηπατικών νόσων;

Τα συμπτώματα των ηπατικών νόσων ποικίλουν ανάλογα με την υποκείμενη αιτία. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα γενικά συμπτώματα που μπορεί να υποδεικνύουν κάποιο είδος ηπατικής ασθένειας.

Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν:

  • Κίτρινο δέρμα και μάτια (ίκτερος)
  • Σκούρα ούρα
  • Ώχρα, μαύρα ή με αίμα κόπρανα
  • Διόγκωση αστραγάλων, ποδιών ή κοιλιακής χώρας
  • Ναυτία
  • Εμετό
  • Μειωμένη όρεξη
  • Διαρκή κόπωση
  • Κνησμώδες δέρμα
  • Εύκολη δημιουργία μωλώπων

Αίτια

Ποια είναι τα πιο κοινά ηπατικά προβλήματα;

Πολλές παθήσεις μπορούν να επηρεάσουν το ήπαρ.

Ηπατίτιδα

Η ηπατίτιδα είναι μία ιική λοίμωξη του ήπατος. Προκαλεί φλεγμονή και ηπατική βλάβη, καθιστώντας δύσκολη την λειτουργία του.

Όλοι οι τύποι ηπατίτιδας είναι μεταδοτικοί, αλλά μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο μέσω εμβολιασμού για τους τύπους Α και Β ή λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή και της αποφυγής κοινής χρήσης συρίγγων.

Υπάρχουν πέντε τύποι ηπατίτιδας:

  • Η ηπατίτιδα Α τυπικά μεταδίδεται μέσω μολυσμένης τροφής η νερού. Τα συμπτώματα μπορεί να υποχωρήσουν χωρίς θεραπεία, αλλά η ανάρρωση απαιτεί λίγες εβδομάδες.
  • Η ηπατίτιδα Β μπορεί να είναι οξεία (βραχυπρόθεσμη) ή χρόνια (μακροπρόθεσμη). Μεταδίδεται μέσω των σωματικών υγρών, όπως του αίματος και του σπέρματος. Παρόλο που η ηπατίτιδα Β είναι αντιμετωπίσιμη, δεν υπάρχει ίαση για αυτήν. Η έγκαιρη θεραπεία είναι το κλειδί για την αποφυγή επιπλοκών, επομένως θα πρέπει να κάνετε τακτικούς ελέγχους αν βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο.
  • Η ηπατίτιδα C μπορεί επίσης να είναι οξεία ή χρόνια. Συχνά μεταδίδεται μέσω επαφής με μολυσμένα με ηπατίτιδα C αίμα. Παρόλο που συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα στα πρώιμα στάδια, μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη ηπατική βλάβη στα τελευταία στάδια.
  • Η ηπατίτιδα D είναι μία σοβαρή μορφή ηπατίτιδας που αναπτύσσεται μόνο στα άτομα με ηπατίτιδα B – δεν μπορεί να μεταδοθεί από μόνη της. Μπορεί επίσης να είναι οξεία ή χρόνια.
  • Η ηπατίτιδα E γενικά προκαλείται από την κατανάλωση μολυσμένου νερού. Γενικά υποχωρεί από μόνη της μέσα σε λίγες εβδομάδες δίχως επιπλοκές.

Λιπώδης διήθηση του ήπατος

Η συσσώρευση λίπους στο ήπαρ μπορεί να οδηγήσει σε λιπώδη νόσο του ήπατος.

Υπάρχουν δύο τύποι λιπώδων νόσων του ήπατος:

  • Η αλκοολική λιπώδης διήθηση του ήπατος, η οποία προκαλείται από την κατάχρηση αλκοόλ
  • Η μη αλκοολική λιπώδης διήθηση του ήπατος, η οποία προκαλείται από παράγοντες τους οποίους ακόμη οι ειδικοί προσπαθούν να κατανοήσουν

Αν δεν αντιμετωπιστούν, και οι δύο τύποι λιπώδους νόσου του ήπατος μπορεί να προκαλέσουν ηπατική βλάβη και να οδηγήσουν σε κίρρωση και ηπατική ανεπάρκεια. Η διατροφή και άλλες αλλαγές του τρόπου ζωής μπορούν συχνά να βελτιώσουν τα συμπτώματα και να μειώσουν τον κίνδυνο επιπλοκών.

Αυτοάνοσες παθήσεις

Οι αυτοάνοσες παθήσεις περιλαμβάνουν την λανθασμένη επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι υγιών κυττάρων του σώματος.

Αρκετές αυτοάνοσες παθήσεις αφορούν στην επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι κυττάρων του ήπατος:

  • Αυτοάνοση ηπατίτιδα. Στην αυτοάνοση ηπατίτιδα, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στο ήπαρ οδηγώντας σε φλεγμονή. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση και ηπατική ανεπάρκεια.
  • Πρωτοπαθής χολική κίρρωση. Αυτή είναι το αποτέλεσμα βλάβης στους χοληφόρου πόρους του ήπατος, οδηγώντας στη συσσώρευση χολής. Η πρωτοπαθής χολική κίρρωση μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση και ηπατική ανεπάρκεια.
  • Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα. Αυτή η φλεγμονώδης πάθηση προκαλεί σταδιακή βλάβη στους χοληφόρου πόρους, οι οποίοι εν τέλει υφίστανται απόφραξη με αποτέλεσμα τη συσσώρευση χολής στο ήπαρ. Η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση και ηπατική ανεπάρκεια.

Γενετικές παθήσεις

Αρκετές γενετικές παθήσεις (τις οποίες κληρονομείτε από τους γονείς σας) μπορούν να επηρεάσουν το ήπαρ:

  • Η αιμοχρωμάτωση αναφέρεται στην αποθήκευση περισσότερου σιδήρου από όσο το σώμα χρειάζεται. Ο σίδηρος αυτός παραμένει εντός των οργάνων, συμπεριλαμβανομένων του ήπατος. Μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη σε βάθος χρόνου αν δεν αντιμετωπιστεί.
  • Η νόσος του Wilson προκαλεί την απορρόφηση χαλκού από το ήπαρ, αντί να τον απελευθερώνει εντός των χοληφόρων πόρων. Με την πάροδο του χρόνου, το ήπαρ υφίσταται εκτεταμένη βλάβη μην μπορώντας πλέον να αποθηκεύσει περισσότερο χαλκό, επιτρέποντας στο εν λόγω στοιχείo να ταξιδέψει μέσω της αιματικής κυκλοφορίας και να προκαλέσει βλάβη σε άλλα όργανα, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου.
  • Η ανεπάρκεια α1- αντιθρυψίνης συμβαίνει όταν το ήπαρ δεν μπορεί να παράγει επαρκείς ποσότητες της α-1 αντιθρυψίνης, μιας πρωτεΐνης που αποτρέπει τον καταβολισμό των ενζύμων σε όλο το σώμα. Αυτή η πάθηση μπορεί να προκαλέσει πνευμονοπάθειες, καθώς και ηπατοπάθεια. Δεν υπάρχει ίαση, αλλά η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει.

Καρκίνος

Οι καρκίνοι του ήπατος αναπτύσσονται πρώτα στο ήπαρ. Αν ένας καρκίνος ξεκινήσει σε άλλο σημείο του σώματος και κάνει μετάσταση στο ήπαρ, ονομάζεται δευτεροπαθής καρκίνος του ήπατος.

Ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του ήπατος είναι το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. Τείνει να αναπτύσσεται σε αρκετά διαφορετικά μικρά σημεία στο ήπαρ, παρόλο που μπορεί να αναπτυχθεί και ως ένας συμπαγής όγκος.

Επιπλοκές άλλων νόσων του ήπατος, ειδικά όσων δεν αντιμετωπίζονται, μπορεί να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη καρκίνου του ήπατος.

Κίρρωση

Η κίρρωση αναφέρεται στο σχηματισμό ουλώδους ιστού που απορρέει από ηπατικές νόσους και άλλες αιτίες ηπατικής βλάβης, όπως η διαταραχή χρήσης αλκοόλ. Η κυστική ίνωση και η σύφιλη μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε ηπατική βλάβη και εν τέλει σε κίρρωση.

Το ήπαρ μπορεί να αναγεννηθεί ως απόκριση στη βλάβη, αλλά αυτή η διαδικασία συνήθως οδηγεί στην ανάπτυξη ουλώδους ιστού. Όσο περισσότερος ουλώδης ιστός αναπτύσσεται τόσο πιο δύσκολο είναι για το ήπαρ να λειτουργήσει φυσιολογικά.

Στα πρώιμα στάδια, η κίρρωση είναι συχνά αντιμετωπίσιμη με θεραπεία της υποκείμενης αιτίας. Αν, όμως, δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε άλλες επιπλοκές και να απειλήσει τη ζωή του ασθενούς.

Ηπατική ανεπάρκεια

Η χρόνια ηπατική ανεπάρκεια τυπικά συμβαίνει όταν σημαντικό μέρος του ήπατος έχει υποστεί βλάβη και δεν μπορεί να λειτουργήσει φυσιολογικά. Γενικά, η ηπατική ανεπάρκεια που σχετίζεται με ηπατοπάθεια και κίρρωση εκδηλώνεται αργά. Στα πρώιμα στάδια μπορεί να είστε τελείως ασυμπτωματικοί. Αλλά με την πάροδο του χρόνου θα αρχίσετε να παρατηρείτε συμπτώματα, όπως:

  • Ίκτερο
  • Διάρροια
  • Σύγχυση
  • Κόπωση και αδυναμία
  • Ναυτία

Η ηπατική ανεπάρκεια είναι μία πολύ σοβαρή πάθηση που απαιτεί δια βίου θεραπεία.

Η οξεία ηπατική ανεπάρκεια, από την άλλη πλευρά, εκδηλώνεται ξαφνικά συχνά ως απόκριση σε υπερδοσολογία ή δηλητηρίαση από κάποια ουσία.

Βρίσκομαι σε κίνδυνο ηπατικής νόσου;

Συγκεκριμένες συνήθειες και συμπεριφορές αυξάνουν τις πιθανότητες εκδήλωσης συγκεκριμένων νόσων του ήπατος. Κυρίαρχη είναι η κατάχρηση αλκοόλ, την οποία τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ ορίζουν ως περισσότερα από 8 αλκοολούχα ποτά την εβδομάδα για μία γυναίκα και περισσότερα από 15 αλκοολούχα ποτά την εβδομάδα για έναν άνδρα.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι οι εξής:

  • Κοινή χρήση συρίγγων
  • Τατουάζ ή piercing με μη αποστειρωμένη βελόνα
  • Μία εργασία στην οποία εκτίθεστε σε αίμα και άλλα σωματικά υγρά
  • Σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη έναντι σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων
  • Διαβήτης ή υψηλή χοληστερόλη
  • Οικογενειακό ιστορικό νόσων του ήπατος
  • Παχυσαρκία
  • Έκθεση σε τοξίνες ή παρασιτοκτόνα
  • Λήψη συγκεκριμένων συμπληρωμάτων η βοτάνων, ειδικά σε μεγάλες ποσότητες
  • Ανάμειξη συγκεκριμένων φαρμάκων με αλκοόλ ή λήψη μεγαλύτερης από τη συνιστώμενη δόση

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκονται οι νόσοι του ήπατος;

Εάν ανησυχείτε ότι μπορεί να πάσχετε από κάποια νόσο του ήπατος, θα πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας ώστε να βρείτε την αιτία των συμπτωμάτων σας.

Ο γιατρός αρχικά θα ζητήσει το ιατρικό ιστορικό σας και θα σας ρωτήσει αν έχετε οικογενειακό ιστορικό κάποιας νόσου του ήπατος. Στη συνέχεια, θα σας ρωτήσει αναφορικά με τα συμπτώματά σας (πότε άρχισαν και αν υπάρχει κάτι που τα επιδεινώνει ή τα βελτιώνει).

Ανάλογα με τα συμπτώματά σας, θα ερωτηθείτε αναφορικά με τις συνήθειες διατροφής και κατανάλωσης αλκοόλ. Θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό αναφορικά με οποιαδήποτε συνταγογραφούμενα ή μη συνταγογραφούμενα φάρμακα λαμβάνετε, συμπεριλαμβανομένων των βιταμινών και των συμπληρωμάτων.

Μόλις ο γιατρός συλλέξει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, μπορεί να ζητήσει τις ακόλουθες εξετάσεις:

  • Έλεγχος λειτουργίας του ήπατος
  • Πλήρες αιμοδιάγραμμα
  • Αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία ή υπερηχογράφημα για τον έλεγχο της ηπατικής βλάβης ή τυχόν όγκων
  • Βιοψία του ήπατος, η οποία περιλαμβάνει την απομάκρυνση ενός μικρού δείγματος ηπατικού ιστού και τον έλεγχο για ένδειξης βλάβης ή νόσου

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζονται οι ηπατικές νόσοι;

Πολλές ηπατικές νόσοι είναι χρόνιες, κάτι το οποίο σημαίνει ότι διαρκούν για χρόνια και δεν υποχωρούν ποτέ. Αλλά ακόμη και οι χρόνιες ηπατικές νόσοι μπορούν να διαχειριστούν.

Για κάποια άτομα, οι αλλαγές του τρόπου ζωής είναι επαρκείς ώστε να διατηρούν τα συμπτώματα υπό έλεγχο. Οι αλλαγές αυτές συνήθως περιλαμβάνουν:

  • Περιορισμό στην κατανάλωση αλκοόλ
  • Διατήρηση ενός υγιούς βάρους
  • Περισσότερη πρόσληψη νερού καθημερινά
  • Ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει πληθώρα φυτικών ινών και μειωμένα λίπη, ζάχαρη και αλάτι

Ανάλογα με την συγκεκριμένη ηπατική νόσο από την οποία πάσχετε, ο γιατρός θα σας προτείνει και άλλες διατροφικές αλλαγές. Για παράδειγμα, τα άτομα με νόσο του Wilson θα πρέπει να περιορίσουν τροφές που περιέχουν χαλκό, όπως τα θαλασσινά, τα μανιτάρια και οι ξηροί καρποί.

Ανάλογα με την πάθηση που επηρεάζει το ήπαρ σας, μπορεί να χρειαστείτε ιατρική θεραπεία, όπως:

  • Αντιϊικά φάρμακα για την αντιμετώπιση της ηπατίτιδας
  • Στεροειδή για τη μείωση της φλεγμονής του ήπατος
  • Φάρμακα για την αντιμετώπιση της αρτηριακής πίεσης
  • Αντιβιοτικά
  • Φάρμακα για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων συμπτωμάτων, όπως το κνησμώδες δέρμα
  • Βιταμίνες και συμπληρώματα για την ενίσχυση της υγείας του ήπατος

Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση μέρους ή όλου του ήπατος. Γενικά, η μεταμόσχευση ήπατος πραγματοποιείται όταν όλες οι άλλες εναλλακτικές μέθοδοι έχουν αποτύχει.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση για τις ηπατικές νόσους;

Πολλές ηπατικές νόσοι είναι αντιμετωπίσιμες αν εντοπιστούν έγκαιρα. Ωστόσο, αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη ηπατική βλάβη. Αν έχετε συμπτώματα κάποιου ηπατικού προβλήματος ή βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μιας νόσου του ήπατος, θα πρέπει να επισκεφθείτε το γιατρό σας για να κάνετε τις απαραίτητες εξετάσεις.

+ 15 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Alcohol and public health: Frequently asked questions. (2018). cdc.gov/alcohol/faqs.htm

2. Alpha-1 antitrypsin deficiency. (n.d.). liverfoundation.org/for-patients/about-the-liver/diseases-of-the-liver/alpha-1-antitrypsin-deficiency

3. Autoimmune hepatitis. (n.d.). liverfoundation.org/for-patients/about-the-liver/diseases-of-the-liver/autoimmune-hepatitis

4. Chronic liver disease and cirrhosis. (2016). cdc.gov/nchs/fastats/liver-disease.htm

5. Cirrhosis. (2018). niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/cirrhosis/all-content

6. Diagnosing hepatitis C. (n.d.). liverfoundation.org/for-patients/about-the-liver/diseases-of-the-liver/hepatitis-c/diagnosing-hepatitis-c

7. Hemochromatosis. (n.d.). liverfoundation.org/for-patients/about-the-liver/diseases-of-the-liver/hemochromatosis

8. Liberal R, et al. (2016). Cirrhosis and autoimmune liver disease: Current understanding. https://www.wjgnet.com/1948-5182/full/v8/i28/1157.htm

9. Liver cancer. (n.d.). cancer.org/cancer/liver-cancer.html

10. Liver disease diets. (n.d.). liverfoundation.org/for-patients/about-the-liver/health-wellness/nutrition

11. McCullough A, et al. (2017). Fatty liver disease: Get the facts. my.clevelandclinic.org/health/transcripts/4909_fatty-liver-disease-get-the-facts

12. Primary biliary cholangitis. (n.d.). niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/primary-biliary-cholangitis

13. Primary sclerosing cholangitis. (n.d.). liverfoundation.org/for-patients/about-the-liver/diseases-of-the-liver/primary-sclerosing-cholangitis

14. Rizza S. (2013). The ABC's of hepatitis: Mayo Clinic expert explains types, prevention [Press release]. newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/the-abcs-of-hepatitis-mayo-clinic-expert-explains-types-prevention

15. Wilson disease. (2014). ghr.nlm.nih.gov/condition/wilson-disease