Ασθένειες αναπνευστικού συστήματος

Ιστοπλάσμωση

Τι είναι η ιστοπλάσμωση;

Η ιστοπλάσμωση είναι ένα είδος λοίμωξης του πνεύμονα, η οποία προκαλείται από την εισπνοή των σπορίων του μύκητα Histoplasma capsulatum. Τα σπόρια αυτά μπορεί να βρεθούν στο έδαφος ή σε περιττώματα νυχτερίδων ή πουλιών, ενώ οι μύκητες αυτοί αναπτύσσονται κυρίως στην κεντρική και νοτιοανατολική Αμερική.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που νοσούν από ιστοπλάσμωση, ανακάμπτουν μόνοι τους και δεν χρειάζονται καμία θεραπεία, παρ’ όλα αυτά, εάν κάποιος έχει κατεσταλμένο ανοσοποιητικό μπορεί να εμφανίσει σοβαρά προβλήματα υγείας, εξαιτίας της νόσου. Η ιστοπλάσμωση, είναι δυνατόν σε ορισμένες περιπτώσεις, να εξαπλωθεί και σε άλλες περιοχές του σώματος. Συγκεκριμένα, έχουν αναφερθεί δερματικές βλάβες στο 10 με 15% των περιπτώσεων που η νόσος εξαπλώθηκε.

Ποιοι είναι οι τύποι της νόσου;

Η νόσος αυτή διακρίνεται σε δύο βασικούς τύπους.

Οξεία ιστοπλάσμωση

Η οξεία ιστοπλάσμωση είναι συνήθως πιο ήπια και σπάνια οδηγεί σε επιπλοκές. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, εκτιμάται ότι περίπου το 60 με 90% των ανθρώπων που ζουν σε περιοχές που υπάρχει η νόσος, έχουν εκτεθεί σε αυτήν. Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους αυτούς χωρίς να εμφανίσουν ποτέ κανένα σύμπτωμα.

Χρόνια ιστοπλάσμωση

Η χρόνια ιστοπλάσμωση εμφανίζεται με πολύ χαμηλότερη συχνότητα και σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον οργανισμό. Στην περίπτωση που κάτι τέτοιο συμβεί, η νόσος γίνεται απειλητική για την ζωή του ατόμου και απαιτείται άμεση θεραπεία. Η εξάπλωση αυτή της νόσου, λαμβάνει χώρα, κυρίως σε άτομα με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, σε περιοχές όπου ο μύκητας αυτός είναι κοινός, περίπου το 30% των ατόμων με HIV είναι πιθανό να νοσήσουν από την χρόνια μορφή της νόσου.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία Επιπλοκές Πρόληψη

Συμπτώματα

Τι συμπτώματα εμφανίζει η ιστοπλάσμωση;

Οι περισσότεροι άνθρωποι που μολύνονται από τον μύκητα δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Παρ' όλα αυτά, ο κίνδυνος εμφάνισης συμπτωμάτων αυξάνει όσο αυξάνεται η ποσότητα των εισπνεομένων σπορίων του μύκητα. Στην περίπτωση λοιπόν, που κάποιος εμφανίσει συμπτώματα, αυτά θα εμφανιστούν περίπου 10 ημέρες μετά την έκθεση στον μύκητα και είναι πιθανό να περιλαμβάνουν:

  • Πυρετό.
  • Ξηρό βήχα.
  • Πόνο στο στήθος.
  • Πόνο στις αρθρώσεις.
  • Κόκκινα σημάδια χαμηλά στα πόδια.

Ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις τις νόσου μπορεί να παρατηρηθούν:

  • Υπερβολική εφίδρωση.
  • Δυσκολία στην αναπνοή.
  • Βήχας με αίμα.

Τέλος, η εξάπλωση της ιστοπλάσμωσης σε όλο τον οργανισμό μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή και ερεθισμό, εμφανίζοντας συμπτώματα που περιλαμβάνουν:

  • Πόνο στο στήθος, ο οποίος οφείλεται σε οίδημα γύρω από την καρδιά.
  • Υψηλό πυρετό.
  • Πιασμένο λαιμό και πονοκέφαλο, εξαιτίας οιδήματος γύρω από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό.

Αίτια

Από τι προκαλείται η ιστοπλάσμωση;

Η ιστοπλάσμωση προκαλείται από την εισπνοή σπορίων μύκητα, τα οποία μπορούν να απελευθερωθούν στον αέρα από μολυσμένο έδαφος ή περιττώματα, εφόσον αυτά ανακινηθούν, π.χ. με σκάψιμο του εδάφους. Οι σπόροι αυτοί βρίσκονται συνήθως σε περιοχές που φωλιάζουν πουλιά ή νυχτερίδες, όπως:

  • Φωλιές.
  • Κοτέτσια.
  • Πάρκα.
  • Αχυρώνες.

Ένα άτομο που έχει ήδη νοσήσει από την νόσο αυτή μπορεί να ξαναμολυνθεί, αλλά συνήθως η πρώτη φορά είναι η πιο σοβαρή. Επιπλέον, η νόσος δεν μπορεί να μεταδοθεί από τον έναν άνθρωπο στον άλλο.

Ποια άτομα εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν ιστοπλάσμωση;

Υπάρχουν δύο κύριοι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της συγκεκριμένης νόσου. Ο πρώτος είναι η εργασία σε κάποιο επάγγελμα που θεωρείται υψηλού κινδύνου, ως προς την έκθεση του στον συγκεκριμένο μύκητα, και ο δεύτερος είναι το άτομο να έχει κατεσταλμένο ανοσοποιητικό.

Συγκεκριμένα, είναι πιο πιθανόν να εκτεθεί στον μύκητα της ιστοπλάσμωσης κάποιος που έρχεται σε επαφή με μολυσμένο έδαφος ή περιττώματα πουλιών κατά την εργασία του. Τέτοια επαγγέλματα μπορεί να είναι:

  • Κατασκευαστής ή οικοδόμος.
  • Αγρότης.
  • Εργαζόμενος σε κατεδαφίσεις.
  • Kηπουρός.

Πολλοί άνθρωποι που εκτίθενται στην ιστοπλάσμωση δεν εμφανίζουν συμπτώματα ασθένειας, παρ' όλα αυτά, ο κίνδυνος σοβαρής λοίμωξης είναι πολύ υψηλότερος όταν κάποιος έχει αδύναμο ανοσοποιητικό. Σε αυτήν την κατηγορία συνήθως ανήκουν:

  • Πολύ μικρά παιδιά ή πολύ ηλικιωμένα άτομα.
  • Άτομα που έχουν HIV ή AIDS.
  • Άτομα που λαμβάνουν ισχυρά αντιφλεγμονώδη φαρμακευτικά προϊόντα, όπως η κορτιζόλη.
  •  Άτομα που λαμβάνουν χημειοθεραπείες για την αντιμετώπιση του καρκίνου.
  • Άτομα που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, είτε για την αντιμετώπιση κάποιας πάθησης, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, είτε για την διεξαγωγή κάποιας μεταμόσχευσης, προκειμένου να αποφευχθεί η απόρριψη του μοσχεύματος.

Διάγνωση

Πώς μπορεί να γίνει η διάγνωση της ιστοπλάσμωσης;

Εάν κάποιος βιώσει μια ήπια μορφή της ασθένειας, πιθανότατα δεν θα αντιληφθεί ποτέ ότι νοσεί. Τα διαγνωστικά τεστ για την ιστοπλάσμωση εφαρμόζονται κυρίως για άτομα που εμφανίζουν κάποια σοβαρή λοίμωξη και ζουν ή εργάζονται σε περιβάλλον υψηλού κινδύνου για την μετάδοση της νόσου.

Σε αυτήν την περίπτωση για την επιβεβαίωση της διάγνωσης, ο ιατρός θα ζητήσει την διεξαγωγή αναλύσεων αίματος ή και ούρων. Τα δείγματα αυτά εξετάζονται για την παρουσία αντισωμάτων ή άλλων πρωτεϊνών που υποδεικνύουν την μόλυνση από τον μύκητα που προκαλεί ιστοπλάσμωση. Ακόμη, για μεγαλύτερη ακρίβεια, μπορεί να διεξαχθεί καλλιέργεια ούρων, αίματος ή σάλιου για την ανίχνευση του μικροοργανισμού, αλλά τα αποτελέσματα θα βγουν μετά από 6 εβδομάδες. 

Επιπλέον, ανάλογα με το μέρος του σώματος που έχει μολυνθεί μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις. Για παράδειγμα, μπορεί να χρειαστεί βιοψία στους πνεύμονες, το συκώτι, το δέρμα ή τον νωτιαίο μυελό, ανάλογα το που έχει εντοπιστεί η λοίμωξη. Επίσης, μπορεί να χρειαστεί ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία στο στήθος, προκειμένου να διευκρινιστεί εάν υπάρχει κάποια επιπλοκή που χρήζει επιπρόσθετης θεραπευτικής αντιμετώπισης.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται θεραπευτικά η ιστοπλάσμωση;

Σε περίπτωση ήπιας μορφής της νόσου, συνήθως δεν απαιτείται καμία θεραπεία, ενώ ο ιατρός μπορεί να συστήσει ξεκούραση και χρήση μη συνταγογραφούμενων παυσίπονων ουσιών για την αντιμετώπιση πιθανών συμπτωμάτων.

Αντίθετα, εάν το άτομο βιώνει δυσκολία στην αναπνοή ή λοίμωξη για περισσότερο από έναν μήνα, η ιατρική παρέμβαση κρίνεται αναγκαία. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να γίνει χορήγηση αντιμυκητιακών φαρμάκων με από στόματος χρήση, η ενδοφλέβια χορήγηση αυτών, εφόσον κριθεί απαραίτητο. Τα πιο συνηθισμένα χορηγούμενα φάρμακα είναι η κετοκοναζόλη, η αμφοτερικίνη Β και η ιτρακοναζόλη. 

Η ενδοφλέβια χορήγηση συστήνεται κυρίως για σοβαρές λοιμώξεις, ενώ σε βαριές περιπτώσεις είναι πιθανό να χρειαστεί η λήψη αντιμυκητιακής αγωγής για περισσότερο από 2 έτη.

Επιπλοκές

Τι επιπλοκές μπορεί να προκαλέσει η ιστοπλάσμωση;

Η ιστοπλάσμωση εξαιρετικά σπάνια εμφανίζει σοβαρές επιπλοκές που είναι επικίνδυνες για την ζωή του ατόμου, παρ' όλα αυτά, σε κάθε περίπτωση που εμφανίσει συμπτώματα ή κάποια επιπλοκή είναι απαραίτητο να ληφθεί άμεσα κατάλληλη θεραπεία. Κάποιες από τις επιπλοκές που θα μπορούσαν να προκληθούν από την νόσο αυτή περιλαμβάνουν:

  • Σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσφορίας: αυτό μπορεί να αναπτυχθεί στην περίπτωση που οι πνεύμονες γεμίσουν με υγρό και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή μείωση των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα.
  • Καρδιακές δυσλειτουργίες: αυτές οφείλονται στο γεγονός ότι η καρδιά δυσκολεύεται να λειτουργήσει φυσιολογικά, όταν η περιοχή γύρω της βρίσκεται σε φλεγμονή και έχει συσσωρεύσει υγρό.
  • Μηνιγγίτιδα: αυτή συμβαίνει όταν οι μεμβράνες γύρω από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό μολύνονται, και αποτελεί αρκετά σοβαρή πάθηση.
  • Ορμονικά προβλήματα: αυτά συμβαίνουν όταν η νόσος προκαλέσει πρόβλημα στην λειτουργία των επινεφριδίων, τα οποία παράγουν μεγάλο μέρος των ορμονών του οργανισμού.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να αποφύγει κάποιος να μολυνθεί από ιστοπλάσμωση;

Προκειμένου να μειώσει κάποιος τον κίνδυνο να μολυνθεί από την νόσο αυτή, μπορεί να αποφεύγει την επαφή με περιοχές υψηλού κινδύνου, όπως:

  • Σπηλιές.
  • Εργοτάξια.
  • Κτίρια υπό ανακαίνιση.
  • Κοτέτσια και περιοχές με πολλά περιστέρια.

Εάν, παρ' όλα αυτά, κάποιος δεν μπορεί να αποφύγει την επαφή με τις περιοχές αυτές, μπορεί να λάβει μέτρα προκειμένου να αποτρέψει την εισπνοή των σπόρων από τους μύκητες. Για παράδειγμα, εάν κάποιος εργάζεται σε μολυσμένο έδαφος, μπορεί να ψεκάσει την περιοχή με νερό, πριν εργαστεί ή σκάψει σε αυτήν, προκειμένου να αποφύγει την δημιουργία σκόνης. Επιπλέον, εάν υπάρχει πολύ υψηλός κίνδυνος έκθεσης σε σπόρους, και ιδιαίτερα εάν το άτομο έχει κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα, μπορεί να γίνει χρήση προστατευτικής μάσκας προσώπου. 

Σε κάθε περίπτωση που η εργασία κάποιου εκθέτει την υγεία του σε κίνδυνο, ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να του παρέχει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό για την ασφάλεια του. 

+ 4 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Mayo Clinic Staff. (2015, January 8). Histoplasmosis mayoclinic.com/health/histoplasmosis/DS00517/DSECTION=causes

2. Wheat, J. & Kauffman, C.A. (2015). Pathogenesis and clinical manifestations of disseminated histoplasmosis uptodate.com/contents/pathogenesis-and-clinical-manifestations-of-disseminated-histoplasmosis?source=related_link

3. Histoplasmosis statistics. (n.d.) https://www.cdc.gov/fungal/diseases/histoplasmosis/statistics.html

4. Histoplasmosis. (n.d.) https://www.cdc.gov/fungal/diseases/histoplasmosis/index.html