Παθολογικά

Καρκίνος μαστού

Ο καρκίνος είναι το αποτέλεσμα των αλλαγών στο DNA που ονομάζονται μεταλλάξεις, όταν συμβαίνουν σε γονίδια που ρυθμίζουν την κυτταρική διαίρεση (ή αλλιώς τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό). Τέτοια γονίδια είναι τα πρώτο- ογκογονίδια, που όταν μεταλλάσσονται μετατρέπονται σε ογκογονίδια και τα ογκοκατασταλτικά γονίδια. Τα γονίδια αυτά υπάρχουν στο DNA μας διότι επιτελούν ένα πολύ σημαντικό έργο, τα μεν πρώτα δίνουν εντολή στο κύτταρο να πολλαπλασιαστεί όταν αυτό είναι απαραίτητο για τον οργανισμό, τα δε δεύτερα (ογκοκατασταλτικά) σταματούν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό. Με αυτόν τον τρόπο διατηρείται η υγεία και η ισορροπία του οργανισμού μας. Αλλαγές όμως στα γονίδια αυτά ή ελλείψεις τους, οδηγούν σε καρκίνο, δηλαδή στον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κυττάρων και στη δυνατότητα μετανάστευσής τους.

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο καρκίνος που αναπτύσσεται από κύτταρα του μαστού. Τυπικά, ο καρκίνος σχηματίζεται είτε στους λοβούς είτε στους αγωγούς του μαστού. Οι λοβοί είναι οι αδένες που παράγουν γάλα και οι αγωγοί (γαλακτοφόροι πόροι) είναι οι οδοί που φέρνουν το γάλα από τους αδένες στη θηλή. Ο καρκίνος μπορεί επίσης να εμφανιστεί στον λιπώδη ιστό ή στον ινώδη συνδετικό ιστό του στήθους.

Τα ανεξέλεγκτα καρκινικά κύτταρα συχνά εισβάλλουν σε άλλους υγιείς ιστούς του μαστού και μπορούν να ταξιδέψουν στους μασχαλιαίους λεμφαδένες. Οι λεμφαδένες είναι ένα κύριο μονοπάτι που βοηθά τα καρκινικά κύτταρα να μετακινούνται σε άλλα μέρη του σώματος.

Συμπτώματα Διάγνωση Θεραπεία Παράγοντες κινδύνου Επιβίωση Πρόληψη Επίπτωση

Συμπτώματα

Στα πρώτα στάδια, ο καρκίνος του μαστού μπορεί να μην προκαλέσει συμπτώματα. Σε πολλές περιπτώσεις, ένας όγκος μπορεί να είναι πολύ μικρός για να γίνει αισθητός, αλλά στη μαστογραφία μπορεί να φανεί μια ανωμαλία.

Εάν ένας όγκος έχει το μέγεθος που μπορεί να γίνει αισθητός, το πρώτο σημάδι είναι συνήθως ένα νέο κομμάτι στο στήθος σας κατά την ψηλάφηση που δεν το αισθανόσασταν πριν. Ωστόσο, όλοι οι όγκοι δεν είναι καρκίνοι. Πολλές φορές είναι καλοήθεις. 


Κάθε τύπος καρκίνου του μαστού μπορεί να προκαλέσει μια ποικιλία συμπτωμάτων. Πολλά από αυτά τα συμπτώματα είναι παρόμοια, αλλά μερικά μπορεί να είναι διαφορετικά.

Τα συμπτώματα για τους συνηθέστερους καρκίνους του μαστού περιλαμβάνουν:

  •  πάχυνση των ιστών διαφορετικής αίσθησης από τον περιβάλλοντα ιστό
  • πόνος στο στήθος
  • κόκκινο δέρμα σε ολόκληρο το στήθος σας
  • πρήξιμο στο σύνολο ή μέρος του μαστού σας
  • έκκριση από τη θηλή
  • αιματηρή έκκριση από τη θηλή σας
  • απολέπιση του δέρματος στη θηλή ή το στήθος σας
  • μια ξαφνική, ανεξήγητη αλλαγή στο σχήμα ή το μέγεθος του στήθους σας
  • ανεστραμμένη θηλή
  • αλλαγές στην εμφάνιση του δέρματος στο στήθος σας (υφή πορτοκαλιού)
  • ένας όγκος ή οίδημα κάτω από το χέρι σας

Εάν έχετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχετε καρκίνο του μαστού. Για παράδειγμα, ο πόνος στο στήθος ή στο μαστό μπορεί να προκληθεί από μια καλοήθη κύστη. Ακόμα, εάν ανακαλύψετε έναν όγκο στο στήθος σας ή έχετε άλλα συμπτώματα, θα πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας για περαιτέρω εξετάσεις. 

Διάγνωση

Για να εξακριβώσετε εάν τα συμπτώματά σας προέρχονται από καρκίνο του μαστού ή από καλοήθη όγκο του μαστού, ο γιατρός σας θα κάνει μια διεξοδική φυσική εξέταση εκτός από μια εξέταση μαστού. Μπορούν επίσης να σας παραπέμψει σε μία ή περισσότερες διαγνωστικές εξετάσεις για να διαπιστώσει τι προκαλεί τα συμπτώματά σας.


Εξετάσεις  που μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνουν:

  • Μαστογραφία. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος ελέγχου είναι αυτή η απεικονιστική εξέταση. Πολλές γυναίκες ηλικίας 40 ετών και άνω προβαίνουν σε ετήσιες μαστογραφίες για να ελεγχθούν για καρκίνο του μαστού. Εάν ο γιατρός σας υποψιάζεται ότι έχετε όγκο ή ύποπτο σημείο, θα ζητήσει επίσης μια μαστογραφία. Αν παρατηρηθεί μη φυσιολογική περιοχή στη μαστογραφία σας, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει πρόσθετες εξετάσεις.
  • Υπέρηχος. Ένα υπερηχογράφημα μαστού χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να δημιουργήσει μια εικόνα των ιστών από το στήθος σας. Ο υπερηχογράφημα μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό σας να διακρίνει μεταξύ μίας στερεάς μάζας, όπως ενός όγκου, και μιας καλοήθους κύστης.
    Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει εξετάσεις όπως μαγνητική τομογραφία ή βιοψία μαστού. 
  • Βιοψία. Κατά τη διάρκεια αυτής της εξέτασης, ο γιατρός σας θα αφαιρέσει ένα δείγμα ιστού από την ύποπτη περιοχή για να το εξετάσει. Υπάρχουν διάφοροι τύποι βιοψιών μαστού. Με μερικές από αυτές τις εξετάσεις, ο γιατρός σας χρησιμοποιεί μια βελόνα για να πάρει το δείγμα ιστού. Σε άλλες περιπτώσεις κάνουν μια τομή στο στήθος σας και στη συνέχεια αφαιρούν  το δείγμα.
    Ο γιατρός σας θα στείλει το δείγμα  στο παθολογοανατομικό εργαστήριο. Εάν το δείγμα διαγνωσθεί θετικό για καρκίνο, το εργαστήριο μπορεί να το εξετάσει περαιτέρω το δείγμα σας για να πει στο γιατρό σας τι είδους καρκίνο έχετε.

Εάν αποδειχθεί ότι πάσχετε από  καρκίνο του μαστού, να έχετε κατά νου ότι η έγκαιρη θεραπεία είναι το κλειδί. Ο καρκίνος του μαστού πρώιμου σταδίου μπορεί συχνά να αντιμετωπιστεί και να θεραπευθεί αν βρεθεί αρκετά γρήγορα. Αν ο καρκίνος του μαστού δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, αναπτύσσεται, εξαπλώνεται και καθιστά τη θεραπεία πιο δύσκολη.  

Λάβετε επίσης, υπόψη ότι οι θεραπείες για τον καρκίνο συνεχίζουν να βελτιώνονται, όπως και τα αποτελέσματα. Ακολουθήστε το θεραπευτικό σας σχέδιο που σας προτίνουν οι ιατροί σας και προσπαθήστε να παραμείνετε αισιόδοξοι και να σκέπτεστε θετικά.

Θεραπεία

Σημαντικό ρόλο στον καθορισμό του είδους της θεραπείας που θα χρειαστεί κάποιος με καρκίνο του μαστού παίζουν:

  • Το στάδιο του καρκίνου του μαστού
  • οι απομακρυσμένες μεταστάσεις και πόσο
  • το μέγεθος του όγκου 

Πριν ξεκινήσετε να συζητάτε τη θεραπεία, ο γιατρός σας θα καθορίσει το στάδιο του καρκίνου και το μέγεθός του. Έπειτα μπορείτε να συζητήσετε τις επιλογές θεραπείας σας. Η χειρουργική επέμβαση είναι η πιο κοινή θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού. Πολλές γυναίκες ακολουθούν πρόσθετες θεραπείες, όπως χημειοθεραπεία, στοχευμένη θεραπεία, ακτινοθεραπεία ή ορμονοθεραπεία.

Παράγοντες κινδύνου

Παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου μαστού

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τις πιθανότητες να αναπτύξει κάποιος καρκίνο του μαστού. Ωστόσο, έχοντας κάποιους από τους παράγοντες αυτούς  δεν σημαίνει ότι θα αναπτύξετε σίγουρα την ασθένεια.
Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου δεν μπορούν να αποφευχθούν, όπως το οικογενειακό ιστορικό. Μπορείτε να ελέγξετε όμως, άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα.

Οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού περιλαμβάνουν:

  • Ηλικία. Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού αυξάνεται καθώς μεγαλώνετε. Οι περισσότεροι επεμβατικοί καρκίνοι του μαστού βρίσκονται σε γυναίκες άνω των 55 ετών.
  • Κατανάλωση αλκοολ. Η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο.
  • Πυκνός ιστός μαστού. Ο πυκνός ιστός του μαστού καθιστά τις μαστογραφίες δύσκολες στη διάγνωση. Αυξάνει επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
  • Γένος. Οι λευκές γυναίκες είναι 100 φορές πιο πιθανό να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού από τους λευκούς άνδρες και οι μαύρες γυναίκες έχουν 70 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού από τους μαύρους άνδρες.
  • Γονίδια. Οι γυναίκες που έχουν μεταλλάξεις γονιδίων BRCA1 και BRCA2 είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού από ό, τι γυναίκες που δεν έχουν μεταλλάξεις στα ανωτέρω γονίδια. Άλλες μεταλλάξεις γονιδίων μπορεί επίσης να επηρεάσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
  • Πρόωρη εμμηνόρροια. Εάν είχατε την πρώτη σας περίοδο πριν την ηλικία των 12 ετών, έχετε αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού.
  • Γέννα σε μεγαλύτερη ηλικία. Οι γυναίκες που δεν έχουν αποκτήσει το πρώτο τους παιδί μέχρι την ηλικία των 35 ετών έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
  • Ορμονική θεραπεία. Οι γυναίκες που πήραν ή λαμβάνουν μετεμμηνοπαυσιακά φάρμακα οιστρογόνου και προγεστερόνης για να μειώσουν τα σημάδια συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
  • Κίνδυνος κληρονομικότητας. Εάν μια στενή συγγενής σας έχει καρκίνο του μαστού, έχετε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Αυτό περιλαμβάνει τη μητέρα, τη γιαγιά, την αδελφή ή την κόρη σας. Αν δεν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, υπάρχει ακόμα πιθανότητα να αναπτύξετε καρκίνο του μαστού. Στην πραγματικότητα, η πλειοψηφία των γυναικών που την αναπτύσσουν δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου.
  • Ύστερη εμμηνόπαυση. Οι γυναίκες που δεν ξεκινούν την εμμηνόπαυση μέχρι την ηλικία των 55 ετών είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού.
  • Απουσία εγκυμοσύνης. Οι γυναίκες που δεν έμειναν ποτέ έγκυες ή ποτέ δεν γέννησαν  είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού.
  • Προηγούμενος καρκίνος μαστού. Εάν έχετε καρκίνο του μαστού σε ένα στήθος, έχετε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού στο άλλο στήθος ή σε διαφορετική περιοχή του μαστού που επηρεάστηκε προηγουμένως.

Επιβίωση

Ποσοστά επιβίωσης του καρκίνου του μαστού

Τα ποσοστά επιβίωσης του καρκίνου του μαστού ποικίλλουν ευρέως βάσει πολλών παραγόντων. Δύο από τους πιο σημαντικούς παράγοντες είναι ο τύπος καρκίνου που έχετε και το στάδιο του καρκίνου κατά το χρόνο διάγνωσης.

Άλλοι παράγοντες που μπορεί να διαδραματίσουν ρόλο περιλαμβάνουν: 

  • ηλικία
  • φύλο 
  • φυλή 

Τα καλά νέα είναι ότι τα ποσοστά επιβίωσης του καρκίνου του μαστού βελτιώνονται. Σύμφωνα με το ACS, το 1975, το ποσοστό 5ετούς επιβίωσης για τον καρκίνο του μαστού στις γυναίκες ήταν 75,2%. Ωστόσο, για τις γυναίκες που διαγνώστηκαν μεταξύ του 2008 και του 2014, ήταν 90,6%. Τα ποσοστά 5ετούς επιβίωσης για τον καρκίνο του μαστού διαφέρουν ανάλογα με το στάδιο της διάγνωσης, κυμαινόμενο από 99% για τους εντοπισμένους καρκίνους πρώιμου σταδίου έως 27% για τους προχωρημένους μεταστατικούς καρκίνους.


Ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του μαστού

 Οι άνθρωποι σήμερα γνωρίζουν όλο και περισσότερο τα θέματα που σχετίζονται με τον καρκίνο του μαστού. Οι προσπάθειες ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού βοήθησαν στη σωστή ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου, με τα μέτρα πρόληψης, συμπτωματολογία και ποιες εξετάσεις θα πρέπει να πραγματοποιήσουν.

Ο μήνας ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Μαστού ορίστηκε ο  Οκτώβριος, αλλά πολλοί άνθρωποι φροντίζουν να ενημερώνουν μαζικά τους πολίτες καθόλη τη διάρκεια του έτους.

Πρόληψη


Πρόληψη του καρκίνου του μαστού

Παρόλο που υπάρχουν παράγοντες κινδύνου που δεν μπορείτε να ελέγξετε, ακολουθώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής, και λαμβάνοντας οποιαδήποτε προληπτικά μέτρα σας συνιστά ο γιατρός σας, μπορείτε να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.


Τρόπος ζωής

Ο τρόπος ζωής και οι συνήθειες της καθημερινότητάς μας μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Για παράδειγμα, οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Η διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής και η σωματική άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να χάσετε βάρος και να μειώσετε τον κίνδυνο.
Η κατανάλωση υπερβολικού αλκοόλ αυξάνει επίσης τον κίνδυνο. Αυτό ισχύει είτε πίνετε ένα ή δύο ποτά την μέρα είτε αν κάνετε υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.  Μία μελέτη κατέληξε ότι ακόμη και ένα ποτό ημερησίως αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. 


Έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού 

Κάνοντας τακτικές μαστογραφίες -μπορεί να μην μπορείτε να εμποδίσετε την εμφάνιση καρκίνου του μαστού - μπορείτε όμως να το προλάβετε σε πρώιμο στάδιο.  

Οι συστάσεις για τις  μαστογραφίες έχουν ως εξής:

  • Γυναίκες ηλικίας 40 έως 44 ετών: Μια ετήσια μαστογραφία είναι προαιρετική.
  • Γυναίκες ηλικίας 45 έως 54 ετών: Συνιστάται ετήσια μαστογραφία.
  • Γυναίκες άνω των 55 ετών: Συνιστάται μαστογραφία κάθε 1 ή 2 χρόνια, για όσο διάστημα είστε σε καλή κατάσταση

Αυτές είναι μόνο κατευθυντήριες γραμμές. Συγκεκριμένες συστάσεις για τη λήψη μαστογραφίας είναι διαφορετικές για κάθε γυναίκα, οπότε συζητήστε με το γιατρό σας για να δείτε εάν πρέπει να κάνετε τακτικά μαστογραφία. 

Προληπτική θεραπεία

Ορισμένες γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού λόγω κληρονομικών παραγόντων. Για παράδειγμα, αν η μητέρα ή ο πατέρας σας έχει μετάλλαξη των γονιδίων BRCA1 ή BRCA2, διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσετε καρκίνο του μαστού, διότι μπορεί να φέρετε κι εσείς τις μεταλλάξεις στα γονίδια αυτά. 

Εάν κινδυνεύετε λοιπόν, από αυτή τη μετάλλαξη, μιλήστε στο γιατρό σας σχετικά με τις διαγνωστικές και προφυλακτικές θεραπευτικές σας επιλογές. Μπορείτε με διαγνωστικές εξετάσεις μοριακής βιολογίας  να μάθετε αν έχετε σίγουρα τη μετάλλαξη. Έπειτα, συζητήστε με το γιατρό σας τυχόν προληπτικά βήματα που μπορείτε να λάβετε για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Αυτά τα βήματα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μια προφυλακτική μαστεκτομή (χειρουργική αφαίρεση μαστού).

Εξετάσεις στήθους

Εκτός από τις μαστογραφίες, οι εξετάσεις στήθους είναι ένας άλλος τρόπος για να προσέξετε τα σημάδια του καρκίνου του μαστού.

Αυτοεξέταση

Πολλές γυναίκες κάνουν μια αυτο-εξέταση του μαστού. Είναι καλύτερα να κάνετε αυτή την εξέταση μία φορά το μήνα. Η εξέταση μπορεί να σας βοηθήσει να εξοικειωθείτε με τον τρόπο εμφάνισης και αίσθησης του στήθους σας, ώστε να αντιληφθείτε τυχόν αλλαγές που συμβαίνουν.

Λάβετε υπόψη, ωστόσο, ότι κάποια μέλη της επιστημονικής κοινότητας θεωρούν αυτές τις εξετάσεις προαιρετικές, διότι η τρέχουσα έρευνα δεν έχει δείξει σαφές όφελος από φυσικές εξετάσεις, είτε αυτές εκτελούνται στο σπίτι είτε από γιατρό.


Έλεγχος των μαστών από το γιατρό σας

Οι ίδιες οδηγίες για αυτό-εξετάσεις που παρέχονται παραπάνω ισχύουν για τις εξετάσεις του μαστού που γίνονται από το γιατρό σας ή άλλο πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Δεν θα σας βλάψουν και ο γιατρός σας μπορεί να κάνει μια εξέταση μαστού κατά την ετήσια επίσκεψή σας.

Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο γιατρός σας θα ελέγξει και τα δύο στήθη σας για ογκίδια ή σημάδια καρκίνου του μαστού. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να ελέγξει άλλα μέρη του σώματός σας για να δει εάν τα συμπτώματα που έχετε μπορεί να σχετίζονται με μια άλλη κατάσταση.

Επίπτωση

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του ACS, περίπου 268.600 νέα κρούσματα καρκίνου του μαστού αναμένεται να διαγνωσθούν μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2019. Περισσότερες από 41.000 γυναίκες αναμένεται να πεθάνουν από την ασθένεια.

Ο καρκίνος του μαστού μπορεί επίσης να διαγνωστεί στους άνδρες. Το ACS εκτιμά επίσης ότι το 2019 θα διαγνωσθούν περισσότεροι από 2.600 άνδρες και περίπου 500 άντρες θα πεθάνουν από την ασθένεια.

+ 7 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. BRCA mutations: Cancer risk and genetic testing. (2018) cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/genetics/brca-fact-sheet

2. Breast cancer early detection and diagnosis. (n.d.) cancer.org/cancer/breast-cancer/screening-tests-and-early-detection.html

3. Breast cancer risk factors. (n.d.) breastcancer.org/risk/factors

4. Breast cancer risk factors you cannot change. (2017) cancer.org/cancer/breast-cancer/risk-and-prevention/breast-cancer-risk-factors-you-cannot-change.html

5. How is breast cancer treated? (2018) cdc.gov/cancer/breast/basic_info/treatment.htm

6. New report: Just one alcoholic drink a day increases breast cancer risk, exercise lowers risk. (2017) aicr.org/press/press-releases/2017/new-report-breast-cancer-alcohol-exercise.html

7. Symptoms and diagnosis. (2018). breastcancer.org/symptoms