Καρκίνος

Καρκίνος του στόματος

Γενική προεπισκόπηση

Ο καρκίνος του στόματος είναι ένας τύπος καρκίνου που αναπτύσσεται στους ιστούς του στόματος και του λαιμού. Ανήκει σε μια ευρύτερη κατηγορία καρκίνων που ονομάζονται καρκίνοι της κεφαλής και του αυχένα. Οι περισσότεροι εξ αυτών αναπτύσσονται στα πλακώδη επιθηλιακά κύτταρα του στόματος, της γλώσσας και των χειλιών.

Περισσότερα από 49.000 περιστατικά καρκίνου του στόματος διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο στις ΗΠΑ, με την πλειονότητα να εμφανίζεται σε άτομα άνω των 40 ετών. Οι καρκίνοι του στόματος συνήθως ανακαλύπτονται όταν κάνουν μετάσταση στους λεμφαδένες του λαιμού. Η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί για την επιβίωση.

Ποιοι είναι οι τύποι του καρκίνου του στόματος;

Οι καρκίνοι του στόματος περιλαμβάνουν καρκίνους:

  • Της γλώσσας
  • Των χειλιών
  • Του σκληρού και μαλακού ουρανίσκου
  • Των παρειών
  • Των ούλων
  • Του δαπέδου του στόματος

Συνήθως, ο πρώτος που αντιλαμβάνεται τα σημάδια του καρκίνου είναι ο οδοντίατρος. Η επίσκεψη στον οδοντίατρο δύο φορές το χρόνο είναι απαραίτητη, ώστε να είναι συνεχώς ενήμερος για την υγεία του στόματός σας.

Αίτια Συμπτώματα Διάγνωση Στάδια Θεραπεία Ανάρρωση Αποκατάσταση Έκβαση

Αίτια

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση καρκίνου του στόματος;

Ένας από τους σημαντικότερους προδιαθεσικούς παράγοντες για τον καρκίνο του στόματος είναι το κάπνισμα. Αυτό περιλαμβάνει τόσο τα τσιγάρα, τις πίπες, καθώς και τη μάσηση φύλλων καπνού.

Τα άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και καπνίζουν παράλληλα βρίσκονται σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο, ειδικά όταν τα δύο προϊόντα χρησιμοποιούνται τακτικά.

Άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες περιλαμβάνουν:

  • Τη μόλυνση από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων
  • Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνων του στόματος ή άλλων τύπων καρκίνου
  • Γενετικά σύνδρομα
  • Τη χρόνια έκθεση του προσώπου στον ήλιο
  • Το αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα
  • Προγενέστερη διάγνωση καρκίνου του στόματος
  • Την κακή διατροφή
  • Το άρρεν φύλο

Οι άνδρες έχουν διπλάσιες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του στόματος από τις γυναίκες.

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του στόματος;

Τα συμπτώματα του καρκίνου του στόματος περιλαμβάνουν:

  • Πληγές στα χείλη ή το στόμα που δεν επουλώνονται
  • Πόνο ή δυσκολία κατά την κατάποση
  • Αιμορραγία από το στόμα
  • Δραματική απώλεια βάρους
  • Πονόλαιμο
  • Πόνο ή ακαμψία της κάτω γνάθου
  • Όγκο σε οποιοδήποτε σημείο του στόματος
  • Ωταλγία που δεν υποχωρεί
  • Απώλεια δοντιών
  • Δυσκολία στην εφαρμογή τεχνητής οδοντοστοιχίας
  • Μούδιασμα του κάτω χείλους, του προσώπου, του λαιμού ή της σιαγόνας
  • Όγκο στο λαιμό
  • Ερυθρές, λευκές ή ερυθρόλευκες κηλίδες στο στόμα ή στα χείλη

Ορισμένα από τα συμπτώματα, όπως ο πονόλαιμος ή η ωταλγία, μπορεί να υποδεικνύουν άλλες παθήσεις. Ωστόσο, αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε σύμπτωμα, ειδικά αν δεν υποχωρεί ή αν το έχετε εμφανίσει περισσότερες από μία φορές, επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό σας.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται ο καρκίνος του στόματος;

Πρωτίστως, ο γιατρός σας θα πραγματοποιήσει μια κλινική εξέταση. Αυτό περιλαμβάνει προσεκτική παρατήρηση του δαπέδου και του ουρανίσκου του στόματος, του πίσω μέρους του λαιμού, της γλώσσας, των παρειών και των λεμφαδένων του λαιμού. Αν ο γιατρός δεν μπορεί να διαγνώσει την αιτία των συμπτωμάτων σας, θα σας παραπέμψει σε ένα ωτορινολαρυγγολόγο (ΩΡΛ).

Αν διαπιστωθούν όγκοι ή ύποπτες πληγές, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει βιοψία βούρτσας ή ιστική βιοψία. Η βιοψία βούρτσας είναι μια ανώδυνη εξέταση που συλλέγει κύτταρα από τον όγκο, «βουρτσίζοντάς» τα πάνω σε μία αντικειμενοφόρο πλάκα. Η ιστική βιοψία περιλαμβάνει την αφαίρεση ενός τμήματος ιστού, ώστε να εξεταστεί κάτω από το μικροσκόπιο για καρκινικά κύτταρα.

Επιπρόσθετα, ο γιατρός μπορεί να πραγματοποιήσει μία ή περισσότερες από τις παρακάτω εξετάσεις:

  • Ακτινογραφία ακτίνων-Χ, για τον εντοπισμό μετάστασης του καρκίνου στην κάτω γνάθο, το στήθος ή τους πνεύμονες.
  • Αξονική τομογραφία, για την ανίχνευση όγκων στο στόμα, το λαιμό, τους πνεύμονες ή αλλού
  • Τομογραφία Εκπομπής Ποζιτρονίων (PET), για τον εντοπισμό μετάστασης του καρκίνου στους λεμφαδένες ή σε άλλα όργανα
  • Μαγνητική τομογραφία, για μια πιο ακριβή απεικόνιση της κεφαλής και του λαιμού και τον καθορισμό του σταδίου του καρκίνου
  • Ενδοσκόπηση, για την εξέταση των ρινικών διόδων, των κοιλοτήτων, του λαιμού και της τραχείας.

Στάδια

Ποια είναι τα στάδια του καρκίνου του στόματος;

Υπάρχουν 4 στάδια στον καρκίνο του στόματος:

  • Στάδιο 1: ο όγκος είναι 2 εκατοστά ή μικρότερος και ο καρκίνος δεν έχει κάνει μετάσταση στους λεμφαδένες.
  • Στάδιο 2: ο όγκος είναι μεταξύ 2-4 εκ. και ο καρκίνος δεν έχει κάνει μετάσταση στους λεμφαδένες.
  • Στάδιο 3: ο όγκος είτε είναι μεγαλύτερος από 4 εκ. και δεν έχει μετασταθεί στους λεμφαδένες, είτε είναι οποιουδήποτε μεγέθους και έχει κάνει μετάσταση στους λεμφαδένες, αλλά όχι σε άλλα μέρη του σώματος.
  • Στάδιο 4: οι όγκοι είναι οποιουδήποτε μεγέθους και τα καρκινικά κύτταρα έχουν κάνει μετάσταση στους παρακείμενους ιστούς, στους λεμφαδένες ή σε άλλα μέρη του σώματος.

Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο για τον Καρκίνο των ΗΠΑ, η πενταετής πιθανότητα επιβίωσης για τους καρκίνους της στοματικής κοιλότητας και του φάρυγγα είναι:

  • 83% για καρκίνους που δεν έχουν κάνει μετάσταση
  • 64% για καρκίνους που έχουν κάνει μετάσταση στους λεμφαδένες
  • 38% για καρκίνους που έχουν εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος

Συνολικά, 60% των ατόμων με καρκίνο του στόματος επιβιώνουν για 5 χρόνια ή περισσότερο. Όσο πιο έγκαιρη η διάγνωση, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες επιβίωσης. Στην πραγματικότητα, η πενταετής πιθανότητα επιβίωσης στα άτομα με καρκίνους σταδίου 1 και 2 τυπικά είναι 70-90%. Για αυτό η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι υψίστης σημασίας.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του στόματος;

Η θεραπεία του καρκίνου του στόματος ποικίλει και εξαρτάται από τον τύπο, το μέρος και το στάδιο του καρκίνου κατά τη διάγνωση.

Εγχείρηση

Η θεραπεία στα πρώτα στάδια περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου και των καρκινικών λεμφαδένων. Επιπρόσθετα, άλλοι ιστοί γύρω από το στόμα και το λαιμό μπορεί να αφαιρεθούν.

Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία περιλαμβάνει την ακτινοβόληση του όγκου μία με δύο φορές την ημέρα, πέντε ημέρες την εβδομάδα, για 2 ως 8 εβδομάδες. Η θεραπεία για τα προχωρημένα στάδια τυπικά περιλαμβάνει συνδυασμό χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας.

Χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία είναι η θεραπεία με φάρμακα που καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα. Το φάρμακο χορηγείται είτε από του στόματος είτε ενδοφλέβια. Οι περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα χωρίς νοσηλεία, ωστόσο κάποιοι χρειάζεται να νοσηλευτούν.

Στοχευμένη θεραπεία

Η στοχευμένη θεραπεία μπορεί να είναι αποτελεσματική τόσο στα πρώιμα όσο και στα προχωρημένα στάδια. Τα στοχευμένα φάρμακα προσδένονται σε συγκεκριμένες πρωτεΐνες των καρκινικών κυττάρων και παρεμποδίζουν την ανάπτυξή τους.

Διατροφή

Η διατροφή είναι ένα πολύ σημαντικό τμήμα της θεραπείας του καρκίνου του στόματος. Πολλές θεραπείες καθιστούν επώδυνη την κατανάλωση και κατάποση τροφών – η μειωμένη όρεξη και η απώλεια βάρους είναι συχνές. Συζητήστε τη διατροφή σας με το γιατρό σας.

Οι συμβουλές ενός διατροφολόγου μπορούν να βοηθήσουν να χτίσετε ένα πλάνο διατροφής με τροφές εύκολες στην κατάποση, που θα σας παρέχουν όμως αρκετές θερμίδες, βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία, απαραίτητα για την ανάρρωσή σας.

Διατήρηση καλής στοματικής υγιεινής

Η καλή στοματική υγιεινή κατά τη θεραπεία του καρκίνου είναι εξαιρετικά σημαντική. Φροντίστε να διατηρείτε το στόμα σας ενυδατωμένο και τα δόντια και τα ούλα σας καθαρά.

Ανάρρωση

Πώς αναρρώνει ένας ασθενής από τη θεραπεία για τον καρκίνο του στόματος;

Η ανάρρωση από τον κάθε τύπο θεραπείας ποικίλει. Τα μετεγχειρητικά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο και πρήξιμο, αλλά η αφαίρεση μικρών όγκων συνήθως δεν σχετίζεται με μακροπρόθεσμα προβλήματα.

Η αφαίρεση μεγαλύτερων όγκων θα μπορούσε να επηρεάσει την ικανότητα μάσησης, κατάποσης ή ομιλίας. Μπορεί επίσης να χρειαστείτε εγχείρηση ανάπλασης, ώστε να ξαναφτιάξετε τα οστά και τους ιστούς το προσώπου που αφαιρέθηκαν κατά την εγχείρηση. 

Η ακτινοθεραπεία μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο σώμα, όπως:

  • Ξηροστομία ή απώλεια της λειτουργίας των σιελογόνων αδένων
  • Ναυτία και εμετούς
  • Πονόλαιμο ή πόνο στο στόμα
  • Πόνο και ακαμψία στην κάτω γνάθο
  • Αλλαγές στο θυρεοειδή
  • Απώλεια βάρους
  • Μολύνσεις του δέρματος και του στόματος
  • Φθορά των δοντιών
  • Ούλα που φέρουν πληγές ή αιμορραγούν
  • Κόπωση
  • Αλλαγές στην αίσθηση της γεύσης και της οσμής
  • Αλλαγές στο δέρμα, όπως ξηρότητα και αίσθηση καψίματος
  • Πρόβλημα στην εφαρμογή τεχνητής οδοντοστοιχίας

Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα μπορεί να αποβούν τοξικά για τα ταχέως πολλαπλασιαζόμενα μη καρκινικά κύτταρα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες, όπως:

  • Σοβαρή αναιμία
  • Εμετούς
  • Διάρροια
  • Απώλεια μαλλιών
  • Αιμορραγία από το στόμα
  • Απώλεια όρεξης
  • Πόνο στο στόμα και στα ούλα
  • Έλκη στο στόμα και στα χείλη
  • Αδυναμία
  • Μούδιασμα σε χέρια και πόδια

Η ανάρρωση από τις στοχευμένες θεραπείες συνήθως είναι ελάχιστη. Οι πιθανές παρενέργειες των εν λόγω θεραπειών περιλαμβάνουν:

  • Εμετούς
  • Διάρροια
  • Πυρετό
  • Πονοκεφάλους
  • Δερματικά εξανθήματα
  • Αλλεργική αντίδραση

Παρόλο που οι παραπάνω θεραπείες φέρουν παρενέργειες, είναι απαραίτητες για τη θεραπεία του καρκίνου. Ο γιατρός θα συζητήσει μαζί σας τις παρενέργειες και θα σας βοηθήσει να ζυγίσετε τα υπέρ και τα κατά της εκάστοτε θεραπείας.

Αποκατάσταση

Η αποκατάσταση μετά τη θεραπεία του καρκίνου του στόματος

Τα άτομα που διαγιγνώσκονται με προχωρημένο στάδιο καρκίνου του στόματος θα χρειαστούν εγχείρηση ανάπλασης και αποκατάσταση, ώστε να μπορούν να τρώνε και να μιλάνε κατά την αποθεραπεία.

Η ανάπλαση μπορεί να περιλαμβάνει οδοντικά εμφυτεύματα ή μοσχεύματα για τα χαμένα οστά και τους ιστούς του στόματος ή του προσώπου.

Η θεραπεία αποκατάστασης είναι πολύ σημαντική σε περιπτώσεις προχωρημένου καρκίνου. Η λογοθεραπεία μπορεί να ξεκινήσει από τη στιγμή που βγείτε από το χειρουργείο έως ότου φτάσετε στο μέγιστο επίπεδο βελτίωσης.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση για τους ασθενείς με καρκίνο του στόματος;

Η έκβαση για τους καρκίνους του στόματος εξαρτάται από τον τύπο και το στάδιο του καρκίνου τη στιγμή της διάγνωσης. Επίσης εξαρτάται από τη γενικότερη εικόνα της υγείας σας, την ηλικία, την αντοχή και την ανταπόκριση στη θεραπεία. Η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη, διότι η θεραπεία καρκίνων σταδίου 1 και 2 μπορεί να έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας.

Μετά τη θεραπεία, θα χρειαστεί να πραγματοποιείτε τακτικά ραντεβού με το γιατρό σας, ώστε να βεβαιωθεί ότι αναρρώνετε καλά. Τα checkups τυπικά θα περιλαμβάνουν κλινική εξέταση, εξετάσεις αίματος, ακτινογραφία ακτίνων-Χ και αξονική τομογραφία. Θα πρέπει να επισκεφθείτε έναν οδοντίατρο ή έναν ογκολόγο αν παρατηρήσετε οτιδήποτε ασυνήθιστο.

+ 8 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Brockstein BE, at al. (2016). Overview of treatment for head and neck cancer. uptodate.com/contents/overview-of-treatment-for-head-and-neck-cancer

2. Cancer stat facts: Oral cavity and pharynx cancer. (n.d.). seer.cancer.gov/statfacts/html/oralcav.html

3. Chemotherapy and your mouth. (2013). nidcr.nih.gov/sites/default/files/2017-09/chemotherapy-and-your-mouth.pdf

4. Head and neck cancer. (2013). my.clevelandclinic.org/health/diseases/14458-head-and-neck-cancer

5. Oral cancer. (2018). nidcr.nih.gov/health-info/oral-cancer/more-info

6. Oral cancer. (n.d.). mouthhealthy.org/en/az-topics/o/oral-cancer

7. Oral cancer 5-year survival rates by race, gender, and stage of diagnosis. (2018). nidcr.nih.gov/research/data-statistics/oral-cancer/survival%20rates

8. Oral cancer facts. (2017). oralcancerfoundation.org/facts/