Αυτοάνοσες παθήσεις

Μεταστρεπτοκοκκική διαταραχή

Τι είναι η μεταστρεπτοκοκκική διαταραχή;

Η μεταστρεπτοκοκκική διαταραχή είναι μία ομάδα αυτοάνοσων διαταραχών που εκδηλώνονται μετά από λοίμωξη από το βακτήριο Streptococcus pyogenes, επίσης γνωστά ως στρεπτόκοκκος ομάδας A (GAS).

Μία αυτοάνοση διαταραχή συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα λανθασμένα θεωρεί τα κύτταρα του οργανισμού ως ξένα και τους επιτίθεται.

Στις μεταστρεπτοκοκκικές διαταραχές, τα αντισώματα, που το ανοσοποιητικό σύστημα δημιουργεί για να καταπολεμήσει το στρεπτόκοκκο, λανθασμένα ξεκινούν να καταστρέφουν υγιή κύτταρα, συνήθως αφότου έχουν καταπολεμήσει τη στρεπτοκοκκική λοίμωξη.

Η αρχική λοίμωξη μπορεί να προκαλεί μόνο πονόλαιμο, πυρετό και εξάνθημα, αλλά οι μεταστρεπτοκοκκικές διαταραχές μπορούν να οδηγήσουν σε πολλά προβλήματα.

Η ακριβής διαταραχή εξαρτάται από το μέρος του σώματος που δέχεται επίθεση από το ανοσοποιητικό σύστημα. Η διαταραχή μπορεί να επηρεάσει τους νεφρούς, την καρδιά, το δέρμα, τον εγκέφαλο ή τις αρθρώσεις. Παραδείγματα μεταστρεπτοκοκκικών διαταραχών περιλαμβάνουν τα εξής:

Αυτές οι διαταραχές επηρεάζουν περισσότερο συχνά τα παιδιά και μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά. Δεν υπάρχει ίαση για κάποια μεταστρεπτοκοκκική διαταραχή, αλλά οι διαθέσιμες θεραπείες βοηθούν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και τα περισσότερα άτομα αναρρώνουν πλήρως.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία Έκβαση Πρόληψη

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της μεταστρεπτοκοκκικής διαταραχής;

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το μέρος του σώματος που υφίσταται επίθεση. Υπάρχουν πολλές διαταραχές που σχετίζονται με λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο ομάδας Α. Ορισμένες εξ αυτών ακόμη διερευνώνται. Κάποιες γνωστές διαταραχές που σχετίζονται με λοίμωξη από στρεπτόκοκκο ομάδας Α περιλαμβάνουν τα εξής.

Οξύς ρευματικός πυρετός (ARF)

Ο οξύς ρευματικός πυρετός συνήθως εμφανίζεται 2 με 4 εβδομάδες μετά από μία στρεπτοκοκκική λοίμωξη. Μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή των αρθρώσεων, της καρδιάς, του δέρματος και του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Οι περισσότερες εξάρσεις οξέος ρευματικού πυρετού συμβαίνουν σε πολυπληθείς περιοχές, όπου τα άτομα δεν έχουν άμεση πρόσβαση σε αντιβιοτικά.

Μεταστρεπτοκοκκική μυαλγία

Τα συμπτώματα της μυαλγίας περιλαμβάνουν έντονο μυϊκό πόνο και ευαισθησία.

Χορεία του Sydenham

Η χορεία του Sydenham χαρακτηρίζεται από σπασμωδικές κινήσεις συστροφής των άκρων. Αυτές οι ταχείες κινήσεις δεν μπορούν να ελεγχθούν. Η χορεία είναι περισσότερο κοινή στα κορίτσια και εκδηλώνεται πιο συχνά σε παιδιά 5 έως 15 ετών.

Μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα (GN)

Η μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί μία με δύο εβδομάδες μετά από μία στρεπτοκοκκική λοίμωξη του λαιμού. Αναπτύσσεται όταν το σώμα παράγει αντισώματα που επιτίθενται στο σπείραμα των νεφρών. Αυτές οι μικρές μονάδες διήθησης φιλτράρουν τα παραπροϊόντα από το αίμα, τα οποία απομακρύνονται μέσω των ούρων. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

PANDAS

Η λέξη PANDAS είναι το αγγλικό αρκτικόλεξο των λέξεων Pediatric Autoimmune Neuropsychiatric Disorders Associated with Streptococcal infections («παιδιατρικές αυτοάνοσες νευροψυχιατρικές διαταραχές που σχετίζονται με στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις»). Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και διαταραχές τικ που εμφανίζονται ξαφνικά μετά από στρεπτοκοκκική λοίμωξη ή οστρακιά. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Κινητικά τικ (ακούσιες κινήσεις)
  • Φωνητικά τικ (ακούσιοι ήχοι ή λέξεις)
  • Ψυχαναγκασμούς
  • Κακή διάθεση, ευερεθιστότητα και κρίσεις πανικού στα παιδιά

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της μεταστρεπτοκοκκικής διαταραχής;

Η μεταστρεπτοκοκκική διαταραχή προκαλείται από λοίμωξη με βακτήρια Streptococcus pyogenes, επίσης γνωστά ως στρεπτόκοκκος ομάδας a. Η αρχική λοίμωξη μπορεί να μην προκαλεί συμπτώματα. Αν παρουσιάσετε συμπτώματα, τα πιο κοινά είναι:

  • Πονόλαιμος
  • Διογκωμένες αμυγδαλές που καλύπτονται από μία λευκή επικάλυψη
  • Ευαίσθητοι λεμφαδένες
  • Πυρετός
  • Πονοκέφαλος
  • Ερυθρό εξάνθημα και ερυθρή γλώσσα (οστρακιά)
  • Κηρίο: μία δερματική λοίμωξη με ανοιχτά έλκη, πυρετό, πονόλαιμο και διογκωμένους λεμφαδένες

 Ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος είναι να προστατεύει το σώμα έναντι παθογόνων, όπως ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α. το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει ουσίες, που ονομάζονται αντισώματα, τα οποία στοχεύουν και καταστρέφουν εξωγενείς εισβολείς.

Τα αντισώματα συνήθως αγνοούν τα φυσιολογικά υγιή κύτταρα του οργανισμού. Οι αυτοάνοσες διαταραχές εκδηλώνονται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα λανθασμένα θεωρεί τα κύτταρα του οργανισμού ως εξωγενείς εισβολείς και τους επιτίθεται.

Το βακτήριο του στρεπτόκοκκου είναι μοναδικό, επειδή επιβιώνει στο σώμα προσθέτοντας μόρια στο κυτταρικό του τοίχωμα που είναι παρόμοια με μόρια που εντοπίζονται στο δέρμα, την καρδιά, τις αρθρώσεις και τον εγκέφαλο.

Μέσω αυτού, τα βακτήρια «κρύβονται» από το ανοσοποιητικό σύστημα. Βέβαια, τελικά το ανοσοποιητικό σύστημα αντιλαμβάνεται ότι αυτά τα κύτταρα είναι παθογόνα και τους επιτίθεται. Αυτό ονομάζεται «μοριακός μιμητισμός», επειδή τα βακτήρια και οι φυσιολογικοί ιστοί είναι αρκετά παρόμοιοι, ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα να «μπερδεύει» τα υγιή κύτταρα για ξένα και να προκαλεί βλάβη σε υγιείς ιστούς.

Η μεταστρεπτοκοκκική διαταραχή εμφανίζεται όταν τα αντισώματα που το ανοσοποιητικό σύστημα έχει δημιουργήσει για την καταπολέμηση του στρεπτόκοκκου λανθασμένα επιτίθενται στα υγιή κύτταρα. Η ακριβής διαταραχή εξαρτάται από τα όργανα που δέχονται επίθεση.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται μια μεταστρεπτοκοκκική διαταραχή;

Η διάγνωση της μεταστρεπτοκοκκική διαταραχής είναι μία κλινική διάγνωση. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες εργαστηριακές εξετάσεις για τη διάγνωσή της. Αντιθέτως, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση και θα λάβει το πλήρες ιατρικό ιστορικό σας.

Θα ρωτήσει εσάς ή το παιδί σας αν έχει μολυνθεί από στρεπτόκοκκο, οστρακιά ή μολυσματικό κηρίο τους τελευταίους μήνες. Ο γιατρός θα ρωτήσει αναφορικά με τα συμπτώματα και εάν εμφανίστηκαν ξαφνικά ή όχι.

Εάν τα συμπτώματα είναι παρόντα για περισσότερο από μία εβδομάδα, εξετάσεις αίματος θα πραγματοποιηθούν για τον εντοπισμό πρόσφατης στρεπτοκοκκικής λοίμωξης.

Εάν ο γιατρός υποπτεύεται ότι εσείς ή το παιδί σας υποφέρει από μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα, μπορεί να προτείνει ανάλυση ούρων (χημική και μικροσκοπική ανάλυση), καθώς και εξετάσεις αίματος. Εάν ο γιατρός υποπτεύεται οξύ ρευματικό πυρετό, θα πραγματοποιήσει εξετάσεις στην καρδιά.

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι πολλά παιδιά έχουν τικ ή παρουσιάζουν ενδείξεις ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής και πολλά παιδιά επίσης μολύνονται από στρεπτόκοκκο κάποια στιγμή. Οι μεταστρεπτοκοκκικές διαταραχές δεν είναι συχνές.

Μεταστρεπτοκοκκικές διαταραχές όπως οι PANDAS, διαγιγνώσκονται μόνο όταν υπάρχει ξεκάθαρη σχέση μεταξύ της έναρξης συμπτωμάτων, όπως ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή τικ, και μιας πρόσφατης λοίμωξης.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η μεταστρεπτοκοκκική διαταραχή;

Η θεραπεία εξαρτάται από την ίδια τη διαταραχή. Εφόσον δεν υπάρχει ίαση, ο στόχος της θεραπείας είναι η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Αντιβιοτικά χορηγούνται ώστε να υποχωρήσει η στρεπτοκοκκική λοίμωξη, καθώς και να προληφθεί ο οξύς ρευματικός πυρετός.

Η θεραπεία του οξέος πνευματικού πυρετού περιλαμβάνει μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

Η χορεία του Sydenham συχνά δεν αντιμετωπίζεται, επειδή τα συμπτώματα είναι ήπια και η πάθηση είναι πιθανό ότι θα υποχωρήσει από μόνη της μέσα σε λίγους μήνες. Πιο σοβαρές περιπτώσεις χορείας αντιμετωπίζονται με:

  • Αντισπασμωδικά
  • Στεροειδή
  • Ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη (για την απομάκρυνση των αντισωμάτων που επιδεινώνουν τα συμπτώματα)

Η ψυχοθεραπεία και η συμβουλευτική μπορεί να είναι χρήσιμες για την διευθέτηση συναισθηματικών προβλημάτων, ψυχαναγκασμών και άλλων συμπεριφορικών προβλημάτων. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει:

  • Αγχολυτικά φάρμακα
  • Αντικαταθλιπτικά
  • Ηρεμιστικά

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση της μεταστρεπτοκοκκικής διαταραχής;

Ο οξύς ρευματικός πυρετός μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στην καρδιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η φλεγμονή από τον οξύ ρευματικό πυρετό μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμες επιπλοκές, όπως:

  • Βαλβιδική στένωση (στένωση βαλβίδας που οδηγεί σε μειωμένη αιματική ροή)
  • Παλινδρόμηση βαλβίδας (διαρροής βαλβίδας, η οποία μπορεί να οδηγεί το αίμα σε λανθασμένη κατεύθυνση)
  • Βλάβη ή εξασθένηση του καρδιακού μυός
  • Βλάβη στη μιτροειδή ή την αορτική βαλβίδα
  • Κολπική μαρμαρυγή (ανώμαλος χτύπος των άνω θαλάμων της καρδιάς)
  • Καρδιακή ανεπάρκεια

Η χορεία και η μυαλγία συνήθως υποχωρούν από μόνες τους χωρίς προβλήματα. Ένα άρθρο στο επιστημονικό περιοδικό American Family Physician αναφέρει ότι περισσότερο από 95% των ατόμων με μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα θα παρουσιάσουν βελτίωση από μόνοι τους μέσα σε ένα μήνα.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί μεταστρεπτοκοκκική διαταραχή;

Μπορείτε να αποτρέψετε τον οξύ ρευματικό πυρετό λαμβάνοντας έγκαιρη και πλήρη θεραπεία με αντιβιοτικά για μία στρεπτοκοκκική λοίμωξη. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να λάβετε πλήρως τη συνταγογραφούμενη δόση σας.

Δεν μπορείτε πάντα να αποτρέψετε τη μεταστρεπτοκοκκική διαταραχή, αλλά μπορείτε να λάβετε μέτρα πρόληψης μιας στρεπτοκοκκικής λοίμωξης. Αυτά περιλαμβάνουν:

  • Αποφυγή επαφής με οποιονδήποτε έχει στρεπτοκοκκική λοίμωξη
  • Τακτικό πλύσιμο των χεριών
  • Αποφυγή κοινής χρήσης οδοντόβουρτσας ή μαχαιροπίρουνων

Ο στρεπτόκοκκος είναι ιδιαίτερα μεταδοτικός και αρκετά κοινός στα παιδιά. Δεν θα εμφανίσουν όλα τα παιδιά με στρεπτοκοκκική λοίμωξη μεταστρεπτοκοκκική διαταραχή.

+ 8 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Hahn, R., et al. (2005). Evaluation of poststreptococcal illness. http://www.aafp.org/afp/2005/0515/p1949.html

2. Ivory, D., & Folzenlogen, D. (2009). Post streptococcal syndromes, a rheumatologist perspective. http://ispub.com/IJRH/6/2/12159

3. Mayo Clinic Staff. (2020). Glomerulonephritis. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/glomerulonephritis/symptoms-causes/syc-20355705

4. Mayo Clinic Staff. (2019). Rheumatic fever. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/rheumatic-fever/symptoms-causes/syc-20354588

5. PANDAS: Fact sheet about pediatric autoimmune neuropsychiatric disorders associated with streptococcal infections. (2019). http://www.nimh.nih.gov/health/publications/pandas/index.shtml

6. Sydenham’s chorea. (2019). https://www.aboutkidshealth.ca/Article?contentid=846&language=English

7. Snider, L., & Swedo, S. (2003). Post-streptococcal autoimmune disorders of the central nervous system. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12858074/

8. Walker, K. G., & Wilmshurst, J. M. (2010). An update on the treatment of Sydenham’s chorea: the evidence for established and evolving interventions. http://doi.org/10.1177/1756285610382063