Μικροκυτταρική αναιμία

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της μικροκυτταρικής αναιμίας;

Μπορεί αρχικά να μην παρατηρήσετε τα συμπτώματα της μικροκυτταρικής αναιμίας. Τα συμπτώματα εμφανίζονται σε προχωρημένο στάδιο, όταν η έλλειψη φυσιολογικών ερυθρών αιμοσφαιρίων επηρεάζει τους ιστούς.

Κοινά συμπτώματα της μικροκυτταρικής αναιμίας είναι τα εξής:

• Κόπωση και αδυναμία
• Απώλεια αντοχής
• Δύσπνοια
• Ζάλη
• Ωχρό δέρμα

Αν βιώνετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα και δεν υποχωρούν μέσα σε δύο εβδομάδες, πραγματοποίησε ένα ραντεβού με το γιατρό σας.

Επίσης θα πρέπει να επισκεφτείτε άμεσα το γιατρό σας αν βιώνετε έντονη ζάλη ή δύσπνοια.

Αίτια και Τύποι

Τύποι και αιτίες της μικροκυτταρικής αναιμίας

Η μικροκυτταρική αναιμία μπορεί να περιγραφεί σύμφωνα με την ποσότητα αιμοσφαιρίνης στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Ταξινομείται ως υπόχρωμη, νορμόχρωμη και υπέρχρωμη:

1. Υπόχρωμη μικροκυττάρωση

«Υποχρωμία» σημαίνει ότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν λιγότερη αιμοσφαιρίνη από το φυσιολογικό. Τα χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης τούς προσδίδουν ένα πιο ανοιχτό χρώμα. Στην υπόχρωμη μικροκυττάρωση, το σώμα έχει μειωμένα επίπεδα ερυθρών αιμοσφαιρίων τα οποία είναι πιο μικρά και πιο ωχρά από το φυσιολογικό.

Οι περισσότερες περιπτώσεις μικροκυττάρωσης αναφέρονται σε υποχρωμία. Η υπόχρωμη μικροκυττάρωση περιλαμβάνει:

Σιδηροπενική αναιμία: Η πιο κοινή αιτία της μικροκυτταρικής αναιμίας είναι η ανεπάρκεια σιδήρου στο αίμα. Η σιδηροπενική αναιμία μπορεί να προκαλείται από:

• Ανεπαρκή πρόσληψη σιδήρου, συνήθως ως αποτέλεσμα κακής διατροφής
• Ανικανότητα απορρόφησης σιδήρου λόγω παθήσεων, όπως κοιλιοκάκη ή λοίμωξη από το Helicobacter pylori
• Χρόνια απώλεια αίματος λόγω συχνών ή έντονων περιόδων στις γυναίκες, ή λόγω γαστρεντερικής αιμορραγίας από έλκη του άνω γαστρεντερικού σωλήνα ή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου
• Εγκυμοσύνη

Θαλασσαιμία: Η θαλασσαιμία είναι ένας τύπος αναιμίας που προκαλείται από μία κληρονομική ανωμαλία. Περιλαμβάνει μεταλλαγές σε γονίδια που είναι απαραίτητα για τη φυσιολογική παραγωγή αιμοσφαιρίνης.

Σιδηροβλαστική αναιμία: Η σιδηροβλαστική αναιμία μπορεί να είναι κληρονομική λόγω γενετικών μεταλλαγών (συγγενής). Μπορεί επίσης να προκληθεί από μία επίκτητη πάθηση αργότερα στη ζωή του ατόμου που παρεμποδίζει την ικανότητα χρήσης του σιδήρου ως ένα από τα συστατικά για την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης. Αυτό οδηγεί στη συσσώρευση σιδήρου στα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Η συγγενής σιδηροβλαστική αναιμία είναι συνήθως μικροκυτταρική και υπόχρωμη.

2. Νορμόχρωμη μικροκυττάρωση

«Νορμοχρωμία» σημαίνει ότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν φυσιολογική ποσότητα αιμοσφαιρίνης και το χρώμα τους δεν ούτε ωχρό ούτε πολύ βαθύ. Παράδειγμα νορμόχρωμης μικροκυτταρικής αναιμίας είναι:

Αναιμία φλεγμονής και χρόνιας νόσου: Η αναιμία που οφείλεται σε αυτές τις παθήσεις συνήθως είναι νορμόχρωμη και νορμοκυτταρική (τα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν φυσιολογικό μέγεθος). Η νορμόχρωμη μικροκυτταρική αναιμία παρατηρείται σε άτομα με:

• Λοιμώδεις ασθένειες, όπως φυματίωση, HIV/AIDS ή ενδοκαρδίτιδα
• Φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα, νόσος του Crohn ή σακχαρώδης διαβήτης
• Νεφρική νόσο
• Καρκίνο

Αυτές οι παθήσεις αποτρέπουν τη φυσιολογική λειτουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένη απορρόφηση ή χρήση σιδήρου.

3. Υπέρχρωμη μικροκυττάρωση

«Υπερχρωμία» σημαίνει ότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν περισσότερη αιμοσφαιρίνη από το φυσιολογικό. Τα υψηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης τούς προσδίδουν ένα βαθύ κόκκινο χρώμα.

Συγγενής σφαιροκυττάρωση: Η υπέρχρωμη μικροκυττάρωση είναι σπάνια. Μπορεί να προκαλείται από μία γενετική πάθηση γνωστή ως συγγενής σφαιροκυττάρωση (ή κληρονομική σφαιροκυττάρωση).

Σε αυτή τη διαταραχή, η μεμβράνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων δεν σχηματίζεται σωστά. Αυτό τα καθιστά άκαμπτα και με λανθασμένο σφαιρικό σχήμα. Αυτά τα αιμοσφαίρια καταστρέφονται στο σπλήνα, επειδή δεν μπορούν να ταξιδέψουν στην αιματική κυκλοφορία.

4. Άλλες αιτίες μικροκυτταρικής αναιμίας

Άλλες αιτίες μικροκυτταρικής αναιμίας είναι οι εξής:

• Τοξικότητα από μόλυβδο
• Ανεπάρκεια χαλκού
• Περίσσεια ψευδαργύρου που προκαλεί ανεπάρκεια χαλκού
• Κατανάλωση αλκοόλ
• Χρήση ουσιών

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η μικροκυτταρική αναιμία;

Η μικροκυτταρική αναιμία εντοπίζεται αρχικά με ένα πλήρες αιμοδιάγραμμα, το οποίο μπορεί να έχετε κάνει για άσχετη αιτία. Εάν το πλήρες αιμοδιάγραμμα παρουσιάζει ενδείξεις αναιμίας, ο γιατρός θα ζητήσει μία άλλη εξέταση γνωστή ως επίχρισμα περιφερικού αίματος.

Αυτό θα βοηθήσει στον εντοπισμό πρόωρων μικροκυτταρικών ή μακροκυτταρικών αλλαγών στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Η υποχρωμία, η νορμοχρωμία ή η υπερχρωμία μπορούν να παρατηρηθούν στο επίχρισμα περιφερικού αίματος.

Ο γιατρός μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν αιματολόγο, ο οποίος εξειδικεύεται στις διαταραχές του αίματος. Εκείνος θα διαγνώσει και θα αντιμετωπίσει τον ειδικό τύπο μικροκυτταρικής αναιμίας και θα εντοπίσει την υποκείμενη αιτία.

Μόλις ο γιατρός σάς διαγνώσει με μικροκυτταρική αναιμία, θα πραγματοποιήσει εξετάσεις για τον καθορισμό της αιτίας της πάθησης. Θα ζητήσει εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο κοιλιοκάκης. Επίσης θα ζητήσει εξέταση αίματος και κοπράνων για παρουσία βακτηρίων Helicobacter pylori.

Ο γιατρός θα σας ρωτήσει για τυχόν άλλα συμπτώματα που μπορεί να έχετε εάν υποπτεύεται ότι η χρόνια απώλεια αίματος είναι η αιτία της μικροκυτταρικής αναιμίας. Μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν γαστρεντερολόγο αν έχετε κοιλιακό άλγος. Ο γαστρεντερολόγος μπορεί να ζητήσει τις ακόλουθες απεικονιστικές εξετάσεις για τον εντοπισμό πιθανών παθήσεων:

• Υπερηχογράφημα κοιλίας
• Ενδοσκόπηση άνω γαστρεντερικού σωλήνα
• Αξονική τομογραφία κοιλίας

Για τις γυναίκες που έχουν κοιλιακό άλγος και έντονες περιόδους, ο γυναικολόγος μπορεί να αναζητήσει ινομυώματα μήτρας ή άλλες παθήσεις που προκαλούν έντονη ροή.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η μικροκυτταρική αναιμία;

Η θεραπεία της μικροκυτταρικής αναιμίας εστιάζει στην αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας.

Ο γιατρός αρχικά θα σας προτείνει συμπληρώματα σιδήρου και βιταμίνης C. Ο σίδηρος θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της αναιμίας, ενώ η βιταμίνη C θα αυξήσει την ικανότητα του σώματος να απορροφά σίδηρο.

Ο γιατρός θα εστιάσει στη διάγνωση και την αντιμετώπιση της αιτίας της απώλειας αίματος εάν η οξεία ή χρόνια απώλεια αίματος προκαλεί ή συνεισφέρει στη μικροκυτταρική αναιμία. Στις γυναίκες με ανεπάρκεια σιδήρου λόγω έντονης εμμηνορρυσίας συνταγογραφείται ορμονοθεραπεία, όπως αντισυλληπτικά δισκία.

Σε περιπτώσεις όπου η μικροκυτταρική αναιμία είναι τόσο σοβαρή ώστε υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, μπορεί να χρειαστεί μετάγγιση αίματος. Αυτό αυξάνει τον αριθμό των υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων που χρειάζονται τα όργανα.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση της μικροκυτταρικής αναιμίας;

Η θεραπεία μπορεί να είναι σχετικά απλή εάν μία διατροφική ανεπάρκεια είναι η αιτία της μικροκυτταρικής αναιμίας. Με την προϋπόθεση ότι η υποκείμενη αιτία της αναιμίας αντιμετωπίζεται, η ίδια η αναιμία μπορεί να θεραπευτεί.

Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, η μικροκυτταρική αναιμία που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να γίνει επικίνδυνη και να προκαλέσει ιστική υποξία. Αυτή είναι μία κατάσταση στην οποία οι ιστοί στερούνται οξυγόνο και μπορεί να προκληθούν επιπλοκές, όπως:

• Υπόταση
• Στεφανιαία αρτηριακά προβλήματα
• Πνευμονολογικά προβλήματα
• Σοκ

Αυτές οι επιπλοκές είναι περισσότερο κοινές σε ηλικιωμένους που ήδη έχουν πνευμονολογικές ή καρδιαγγειακές παθήσεις.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η μικροκυτταρική αναιμία μέσω της διατροφής;

Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της μικροκυτταρικής αναιμίας είναι να λαμβάνετε επαρκείς ποσότητες σιδήρου στη διατροφή σας. Η αύξηση της πρόσληψης βιταμίνης C θα βοηθήσει το σώμα να απορροφά περισσότερο σίδηρο.

Μπορείτε επίσης να λαμβάνετε καθημερινό συμπλήρωμα σιδήρου. Αυτό συχνά προτείνεται αν έχετε ήδη αναιμία. Θα πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό σας προτού λάβετε οποιοδήποτε νέο συμπλήρωμα.

Το καλύτερο, βέβαια, είναι να προσλαμβάνετε όλα τα θρεπτικά συστατικά μέσω των τροφών.

Τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι:

• Το κόκκινο κρέας, όπως το μοσχάρι
• Τα πουλερικά
• Τα σκουρόχρωμα φυλλώδη λαχανικά
• Τα φασόλια