Μυκητώδης στοματίτιδα

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της μυκητώδους στοματίτιδας;

Στα αρχικά στάδια, η μυκητώδης στοματίτιδα μπορεί να μην προκαλέσει κανένα σύμπτωμα. Ωστόσο, καθώς περνά ο καιρός και ο μύκητας συνεχίζει να αναπτύσσεται, τα κάτωθι συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν:

• Κρεμώδεις λευκές κηλίδες στη γλώσσα, στο εσωτερικό των παρειών, στα ούλα ή στις αμυγδαλές
• Πόνος στο σημείο των κηλίδων
• Ελαφρά αιμορραγία όταν οι κηλίδες γρατσουνίζονται
• Δυσκολία στην κατάποση
• Ξηρό και σκασμένο δέρμα στα άκρα του στόματος

Στα βρέφη, η μυκητώδης στοματίτιδα μπορεί να προκαλέσει:

• Ευερεθιστότητα
• Δυσκολία στην κατανάλωση γάλακτος, κρεμών ή άλλων τροφών
• Αναστάτωση

Τα βρέφη με μυκητώδη στοματίτιδα μπορούν να μολύνουν τις μητέρες τους κατά τον θηλασμό, με αποτέλεσμα και οι δύο να εμπλακούν σε ένα κύκλο διαρκών επαναμολύνσεων. Αν θηλάζετε και το στήθος σας προσβληθεί από τον εν λόγω μύκητα, μπορεί να βιώσετε:

• Έντονο πόνο στο στήθος (σαν να σας διαπερνά βελόνα)
• Έντονη φαγούρα, ευαισθησία ή πόνο στις θηλές
• Έντονο πόνο κατά τον θηλασμό
• Ξεφλούδισμα ή στιλπνό δέρμα γύρω από τη θηλή

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της μυκητώδους στοματίτιδας;

Η μυκητώδης στοματίτιδα εμφανίζεται όταν ο μύκητας C. albicans ξεκινά να πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα. Κανονικά, το ανοσοποιητικό σύστημα χρησιμοποιεί «καλούς» μικροοργανισμούς για να διατηρεί τον C. albicans και άλλους βλαβερούς μικροοργανισμούς υπό έλεγχο. Όμως, όταν αυτή η ισορροπία διαταράσσεται, επιβλαβή βακτήρια και μύκητες ξεκινούν να πολλαπλασιάζονται, με αποτέλεσμα την εμφάνιση μόλυνσης.

Η μυκητώδης στοματίτιδα μπορεί να αναπτυχθεί όταν το ανοσοποιητικό σας σύστημα είναι εξασθενημένο από ορισμένα φάρμακα τα οποία ελαττώνουν τον αριθμό των «καλών» μικροοργανισμών που φυσιολογικά θα απέτρεπαν τη μόλυνση. Θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία, μπορούν επίσης να βλάψουν ή να καταστρέψουν υγιή κύτταρα, κάτι το οποίο σας καθιστά πιο επιρρεπείς σε μυκητώδη στοματίτιδα και άλλες μολύνσεις.

Ακόμη, ασθένειες που επιτίθενται στο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως ο HIV και η λευχαιμία, αυξάνουν τον κίνδυνο για μυκητώδη στοματίτιδα. Ο διαβήτης και έτερες παθήσεις που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, συνεισφέρουν επίσης στην εν λόγω μόλυνση. Αν δεν ελέγχετε το διαβήτη σας, κατά πάσα πιθανότητα έχετε υψηλά επίπεδα σακχάρων στο σάλιο σας. Υποστηρίζεται ότι ο C. albicans μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτά τα επιπλέον σάκχαρα για να τροφοδοτήσει τη δική του ανάπτυξη μέσα στο στόμα.

Στα νεογέννητα, η μυκητώδης στοματίτιδα μπορεί να τους μεταδοθεί κατά τη γέννηση. Ο ίδιος μύκητας που προκαλεί μόλυνση στο στόμα προκαλεί και άλλες μυκητιασικές μολύνσεις. Έτσι, οι έγκυες που πάσχουν από κολπική μυκητίαση μπορούν να μεταφέρουν τη μόλυνση στα μωρά τους κατά τον τοκετό.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η μυκητώδης στοματίτιδα;

Ο γιατρός πιθανώς να είναι σε θέση να διαγνώσει μυκητώδη στοματίτιδα από μια απλή εξέταση του στόματος και της γλώσσας για την ύπαρξη των χαρακτηριστικών λευκών κηλίδων.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί βιοψία για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Η βιοψία περιλαμβάνει τη λήψη μιας μικρής ποσότητας κηλίδων από το στόμα. Το δείγμα εξετάζεται σε ένα εργαστήριο για την ύπαρξη του μύκητα C. albicans.

Εάν έχει προσβληθεί ο οισοφάγος σας από μυκητώδη στοματίτιδα, θα χρειαστούν περισσότερες εξετάσεις για μια ακριβή διάγνωση, όπως ενδοσκόπηση και καλλιέργεια οισοφαγικού επιχρίσματος.

Για την καλλιέργεια, ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει μια μπατονέτα για να λάβει ένα ιστικό δείγμα από το πίσω μέρος του λαιμού σας, το οποίο θα σταλεί σε ένα εργαστήριο για ανάλυση.

Η ενδοσκόπηση περιλαμβάνει τη χρήση ενός ενδοσκοπίου, ενός λεπτού σωλήνα που φέρει φακό και κάμερα. Ο γιατρός θα εισάγει το ενδοσκόπιο από το στόμα στο οισοφάγο σας για να ελέγξει την προσβεβλημένη περιοχή. Μπορεί, επίσης, να αφαιρέσει ένα τμήμα ιστού για περαιτέρω εξέταση.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η μυκητώδης στοματίτιδα;

Η θεραπεία της μυκητώδους στοματίτιδας εξαρτάται από την ηλικία σας και τη γενικότερη εικόνα της υγείας σας. Ο στόχος της θεραπείας είναι η πρόληψη της περαιτέρω ανάπτυξης και εξάπλωσης του μύκητα.

Οι ιατρικές θεραπείες της μυκητώδους στοματίτιδας περιλαμβάνουν:

• Φλουκοναζόλη: αντιμυκητιασικό φάρμακο
• Νυστατίνη: αντιμυκητιασικό στοματικό διάλυμα με το οποίο περιβρέχετε το στόμα σας και ύστερα το καταπίνετε
• Παστίλιες κλοτριμαζόλης: αντιμυκητιασικό φάρμακο σε μορφή παστίλιας το οποίο το αφήνετε στο στόμα σας μέχρι να διαλυθεί πλήρως
• Ιτρικοναζόλη: από του στόματος χορηγούμενο αντιμυκητιασικό που χρησιμοποιείται σε όσους εμφανίζουν ανθεκτικότητα στις αρχικές θεραπείες ή πάσχουν από HIV ή AIDS
• Αμφοτερικίνη Β: φάρμακο για τη θεραπεία σοβαρών μολύνσεων

Κατ’ οίκον θεραπείες για τη μυκητώδη στοματίτιδα περιλαμβάνουν:

• Αντικατάσταση της οδοντόβουρτσας κάθε μέρα έως ότου υποχωρήσει η μόλυνση
• Ξέπλυμα του στόματος με αλατόνερο
• Βούρτσισμα των δοντιών με μαλακή οδοντόβουρτσα με στόχο την αποφυγή γδαρσίματος των λευκών κηλίδων
• Αποφυγή χρήσης στοματικών διαλυμάτων ή σπρέι
• Κατανάλωση γιαουρτιού χωρίς γλυκαντικά, ώστε να αποκατασταθούν και να διατηρηθούν τα φυσιολογικά επίπεδα των «καλών» βακτηρίων
• Έλεγχος του σακχάρου αν πάσχετε από διαβήτη

Αν ένα βρέφος που θηλάζει έχει μυκητώδη στοματίτιδα, τόσο εκείνο όσο και η μητέρα θα πρέπει να υποβληθούν σε θεραπεία για να αποτραπεί ο κύκλος επαναμόλυνσης του ενός απ’ τον άλλο. Σε αυτές τις περιπτώσεις η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Λήψη αντιμυκητιασικού φαρμάκου από το βρέφος και χρήση αντιμυκητιασικής κρέμας για το στήθος της μητέρας
• Ξέπλυμα των πιπίλων, των μπιμπερό και όλων των τμημάτων ενός θήλαστρου με διάλυμα στο οποίο αναμιγνύεται ένα μέρος νερού με ένα μέρος ξυδιού και επακόλουθο φυσικό στέγνωμα στον ατμοσφαιρικό αέρα
• Χρήση επιθεμάτων θηλασμού για την πρόληψη εξάπλωσης του μύκητα στα ρούχα

Μόλις ξεκινήσει η θεραπεία, η μυκητώδης στοματίτιδα αναμένεται να υποχωρήσει μέσα σε λίγες εβδομάδες. Ωστόσο, η μόλυνση μπορεί να επανεμφανιστεί στο μέλλον. Μία πλήρης θεραπεία είναι πιο πιθανή αν έχετε ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα και δεν πάσχετε από άλλες ασθένειες.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η μυκητώδης στοματίτιδα;

Μπορείτε να ελαττώσετε τον κίνδυνο μυκητώδους στοματίτιδας ακολουθώντας τα παρακάτω απλά βήματα:

• Διατηρείστε μια καλή στοματική υγιεινή βουρτσίζοντας τα δόντια σας και χρησιμοποιώντας οδοντικό νήμα καθημερινά. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν πάσχετε από διαβήτη ή φοράτε τεχνητή οδοντοστοιχία.
• Ξεπλύνετε το στόμα σας μετά τη χρήση ενός εισπνεόμενου κορτικοστεροειδούς.
• Προσθέστε το γιαούρτι στη διατροφή σας όποτε λαμβάνετε αντιβιοτικά.
• Θεραπεύστε κατάλληλα μία κολπική μυκητίαση, ειδικά αν είστε έγκυος.

Επιπλοκές

Ποιες επιπλοκές μπορεί να εκδηλωθούν από τη μυκητώδη στοματίτιδα;

Η μυκητώδης στοματίτιδα σπάνια προκαλεί επιπλοκές σε άτομα με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα. Αντιθέτως, άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό από ασθένειες ή φάρμακα είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν επιπλοκές. Αν το ανοσοποιητικό σας δεν λειτουργεί σωστά, ο μύκητας μπορεί να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος και να επεκταθεί σε όλο το σώμα, καταλήγοντας στην εμφάνιση προβλημάτων σε όργανα, όπως ο εγκέφαλος, η καρδιά και το ήπαρ.

Q&A

Θεωρείται η μυκητώδης στοματίτιδα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα;

Ο μύκητας C. albicans μπορεί να προκαλέσει μυκητίαση στα γεννητικά όργανα τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, η οποία μπορεί να μεταδοθεί κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Όμως, δεν θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Βέβαια, και οι δύο ερωτικοί σύντροφοι θα χρειαστεί να λάβουν αντιμυκητιασική θεραπεία για την πρόληψη της επαναμόλυνσης.

Μπορεί ένα μωρό να έχει λευκή γλώσσα και να μην πάσχει από μυκητώδη στοματίτιδα;

Αν η λευκή γλώσσα είναι το μόνο σύμπτωμα, τότε δεν οφείλεται σε μυκητώδη στοματίτιδα. Η διατροφή αποκλειστικά με γάλα συχνά προκαλεί μια λευκή επικάλυψη της γλώσσας, η οποία θα υποχωρήσει όταν το μωρό ξεκινήσει να τρώει στερεά τροφή. Αν, όμως, εμφανιστούν λευκές κηλίδες στο εσωτερικό των χειλιών ή των παρειών του βρέφους, καλέστε τον παιδίατρο.