Ναυτία και εμετός

Αίτια

Τι προκαλεί ναυτία και εμετό;

Η ναυτία και ο εμετός μπορεί να εμφανιστούν μαζί ή ξεχωριστά και προκαλούνται από μια πληθώρα φυσικών και ψυχολογικών συνθηκών.

Ναυτία

Οι πιο συχνές αιτίες ναυτίας είναι ο έντονος πόνος – συνήθως από τραυματισμό ή ασθένεια – και το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Υπάρχουν επίσης και άλλα σχετικά συνηθισμένα αίτια, όπως:

• Ζάλη από κίνηση (για παράδειγμα, όταν βρίσκεστε σε κάποιο μέσο μεταφοράς)
• Συναισθηματικό άγχος
• Δυσπεψία
• Τροφική δηλητηρίαση
• Ιοί
• Έκθεση σε χημικές τοξίνες

Αν έχετε χολόλιθους, πιθανόν να αισθανθείτε ναυτία.

Μπορεί να διαπιστώσετε ότι ορισμένες οσμές προκαλούν την αίσθηση της ναυτίας. Αυτό είναι ένα πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης, αν και μπορεί να συμβεί και σε περιπτώσεις μη εγκυμοσύνης. Η ναυτία που προκαλείται από την εγκυμοσύνη συνήθως εξασθενεί κατά το δεύτερο ή το τρίτο τρίμηνο.

Έμετος στα παιδιά

Οι πιο συχνές αιτίες εμέτου στα παιδιά είναι οι ιογενείς λοιμώξεις και η τροφική δηλητηρίαση. Ωστόσο, ο εμετός μπορεί επίσης να προκληθεί από:

• Έντονη ζάλη κίνησης
• Βήχα
• Υψηλό πυρετό
• Υπερκατανάλωση τροφής

Στα πολύ μικρά βρέφη, η εντερική απόφραξη μπορεί επίσης να προκαλέσει επίμονο εμετό. Τα έντερα μπορεί να υποστούν απόφραξη από ανώμαλη μυϊκή πάχυνση, κήλη, χολόλιθους ή όγκους. Κάτι τέτοιο είναι μεν ασυνήθιστο, αλλά θα πρέπει να διερευνηθεί εάν παρουσιάζεται ανεξήγητος έμετος σε βρέφη.

Έμετος σε ενήλικες

Οι περισσότεροι ενήλικες σπάνια κάνουν εμετό. Όταν εκδηλώνεται ο εμετός, μια βακτηριακή ή ιογενής λοίμωξη ή ένας τύπος τροφικής δηλητηρίασης συνιστά συνήθως την αιτία. Σε μερικές περιπτώσεις, ο εμετός μπορεί επίσης να οφείλεται σε άλλες ασθένειες, ειδικά εάν προκαλούν πονοκέφαλο ή υψηλό πυρετό.

Χρόνιες στομαχικές παθήσεις

Οι μακροχρόνιες παθήσεις του στομάχου συχνά προκαλούν ναυτία και έμετο. Αυτές οι καταστάσεις μπορούν να συνδυαστούν με άλλα συμπτώματα, όπως διάρροια, δυσκοιλιότητα και πόνο στο στομάχι. Αυτές οι χρόνιες καταστάσεις περιλαμβάνουν διατροφικές δυσανεξίες, όπως η κοιλιοκάκη και η δυσανεξία στη λακτόζη.

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) είναι μια κοινή κατάσταση του στομάχου που προκαλεί φούσκωμα, ναυτία, έμετο, καούρα, κόπωση και κράμπες. Εμφανίζεται όταν τμήματα του εντέρου γίνονται υπερβολικά ενεργά. Οι γιατροί συνήθως διαγιγνώσκουν το IBS εντοπίζοντας τα συμπτώματα και αποκλείοντας άλλες επιπλοκές του στομάχου και του εντέρου.

Η νόσος του Crohn είναι μια φλεγμονώδης ασθένεια του εντέρου που επηρεάζει συνήθως το λεπτό έντερο, αν και μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στην πεπτική οδό. Η νόσος του Crohn είναι μια αυτοάνοση πάθηση στην οποία ο οργανισμός επιτίθεται στον υγιή ιστό του εντέρου, προκαλώντας φλεγμονή, ναυτία, έμετο και πόνο.

Οι γιατροί συνήθως διαγιγνώσκουν τη νόσο του Crohn με κολονοσκόπηση, μια διαδικασία κατά την οποία χρησιμοποιείται μια μικρή κάμερα για να εξερευνήσει το παχύ έντερο. Μερικές φορές χρειάζεται επίσης ένα δείγμα κοπράνων για να βοηθήσει στη διάγνωση της κατάστασης.

Συνήθειες της καθημερινότητας

Ορισμένες επιλογές του τρόπου ζωής μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα να αντιμετωπίσετε ναυτία και έμετο.

Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην επένδυση του εντέρου. Το αλκοόλ μπορεί επίσης να αντιδράσει με το οξύ του στομάχου. Και τα δύο αυτά θα προκαλέσουν ναυτία και έμετο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί επίσης να προκαλέσει αιμορραγία στον πεπτικό σωλήνα.

Διατροφικές διαταραχές

Μια διατροφική διαταραχή συμβαίνει όταν οι διατροφικές συνήθειες και συμπεριφορές ενός ατόμου σχετίζονται με την ανθυγιεινή εικόνα του σώματος. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ναυτία και έμετο.

Η βουλιμία είναι μια διατροφική διαταραχή στην οποία ένα άτομο προκαλεί εμετό εσκεμμένα για να αδειάσει το στομάχι από την τροφή που έχει καταναλώσει. Τα άτομα με νευρική ανορεξία μπορεί επίσης να αισθάνονται ναυτία λόγω πείνας και υπερβολικού οξέος στομάχου.

Σοβαρές παθήσεις

Αν και σπάνια, ο έμετος μπορεί μερικές φορές να συμβεί ως σύμπτωμα μιας πιο σοβαρής πάθησης, όπως:

• Μηνιγγίτιδα
• Σκωληκοειδίτιδα
• Διάσειση
• Εγκεφαλικό όγκο
• Ημικρανία

Αν έχετε επίμονο εμετό, επισκεφθείτε το γιατρό σας.

Συμπτώματα

Πότε απαιτείται επείγουσα ιατρική φροντίδα;

Ζητήστε ιατρική φροντίδα εάν έχετε ναυτία ή εμετό για περισσότερο από μία εβδομάδα. Οι περισσότερες περιπτώσεις εμέτου παύουν εντός 6 έως 24 ωρών μετά το πρώτο επεισόδιο.

Ηλικίες κάτω από 6 ετών

Ζητήστε επείγουσα φροντίδα για κάθε παιδί κάτω των 6 ετών που:

• Έχει εμετό και διάρροια
• Έχει ρουκετοειδή εμετό
• Παρουσιάζει συμπτώματα αφυδάτωσης, όπως ρυτιδιασμένο δέρμα, ευερεθιστότητα, αδύναμο παλμό ή μειωμένη επίγνωση
• Κάνει εμετό για περισσότερο από δύο ή τρεις ώρες
• Έχει πυρετό άνω των 38°C
• Δεν έχει ουρήσει για πάνω από έξι ώρες

Ηλικίες πάνω από 6 χρονών

Ζητήστε επείγουσα περίθαλψη κάθε παιδί άνω των 6 ετών εάν:

• Ο εμετός διαρκεί περισσότερο από 24 ώρες
• Υπάρχουν συμπτώματα αφυδάτωσης
• Δεν έχει ουρήσει για περισσότερο από έξι ώρες
• Φαίνεται συγκεχυμένο ή αποχαυνωμένο (κατάσταση λήθαργου)
• Έχει πυρετό υψηλότερο από 39°C

Ενήλικες

Ζητήστε ιατρική περίθαλψη έκτακτης ανάγκης εάν έχετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• σοβαρό πονοκέφαλο
• δυσκαμψία στον αυχένα
• λήθαργο
• σύγχυση
• αίμα στον εμετό
• ταχυκαρδία
• γρήγορη αναπνοή
• πυρετό άνω των 39°C
• μειωμένη ανταπόκριση
• σοβαρό ή επίμονο κοιλιακό άλγος

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η ναυτία και ο εμετός;

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διάφορες μεθόδους για την ανακούφιση της ναυτίας και του εμέτου, συμπεριλαμβανομένων των σπιτικών θεραπειών και των φαρμάκων.

Αυτοθεραπεία για ναυτία

Για τη θεραπεία της ναυτίας στο σπίτι:

• Καταναλώστε μόνο ελαφρά, απλά τρόφιμα, όπως ψωμί και κράκερ.
• Αποφύγετε τρόφιμα που έχουν έντονες γεύσεις, είναι πολύ γλυκά, λιπαρά ή τηγανητά.
• Πίνετε δροσερά υγρά.
• Αποφύγετε οποιαδήποτε δραστηριότητα μετά το φαγητό.
• Πιείτε ένα φλιτζάνι τσάι τζίντζερ.

Αυτοθεραπεία για έμετο

• Καταναλώστε μικρότερα και συχνότερα γεύματα.
• Πιείτε μεγάλη ποσότητα υγρών για να παραμείνετε ενυδατωμένοι (όπως το νερό), αλλά καταναλώστε το σε μικρές γουλιές κάθε φορά.
• Αποφύγετε τα στερεά τρόφιμα οποιουδήποτε είδους μέχρι να σταματήσει ο έμετος.
• Ξεκουραστείτε.
• Αποφύγετε τη χρήση φαρμάκων που μπορεί να διαταράξουν το στομάχι σας, όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή κορτικοστεροειδή.
• Χρησιμοποιήστε ένα από του στόματος χορηγούμενο διάλυμα επανενυδάτωσης για να αντικαταστήσετε τους χαμένους ηλεκτρολύτες.

Ιατρική φροντίδα

Πριν σας συνταγογραφήσει οποιοδήποτε φάρμακο, ο γιατρός σας θα σας ρωτήσει πότε άρχισε η ναυτία και ο έμετος και πότε επιδεινώθηκε. Μπορεί επίσης να σας ρωτήσει για τις διατροφικές σας συνήθειες και αν υπάρχει κάτι που βελτιώνει ή δυσχεραίνει τον έμετο και τη ναυτία.

Ορισμένα φάρμακα που χορηγούνται με ιατρική συνταγή μπορούν να ελέγξουν τη ναυτία και τον εμετό, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτά περιλαμβάνουν προμεθαζίνη (Phenergan), διφαινυδραμίνη (Benadryl), τριμεθοβενζαμίδη (Tigan) και ονδανσετρόνη (Zofran).

Επιπλοκές

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές του επίμονου εμετού;

Τις περισσότερες φορές, η ναυτία και ο έμετος θα εξασθενίσουν από μόνοι τους, εκτός εάν έχετε μια υποκείμενη χρόνια πάθηση.

Ωστόσο, ο επίμονος έμετος μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση και κακή θρέψη. Μπορεί επίσης να διαπιστώσετε ότι τα μαλλιά και τα νύχια σας είναι αδύναμα και εύθραυστα και ότι ο συνεχής έμετος καταστρέφει το σμάλτο των δοντιών σας.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να αποφευχθεί η ναυτία και ο εμετός;

Μπορείτε να αποφύγετε τη ναυτία καταναλώνοντας μικρότερα γεύματα όλη την ημέρα, τρώγοντας αργά και λαμβάνοντας ξεκούραση μετά το φαγητό. Μερικοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι η αποφυγή ορισμένων ομάδων τροφίμων, όπως πικάντικων τροφών, αποτρέπει τη ναυτία.

Εάν αρχίσετε να αισθάνεστε δυσάρεστα, φάτε απλά κράκερ προτού προσπαθήστε να καταναλώσετε τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, όπως τυρί, άπαχο κρέας ή ξηρούς καρπούς.

Εάν κάνετε εμετό, δοκιμάστε να πιείτε μικρές ποσότητες ζαχαρούχου υγρού, όπως αναψυκτικού ή χυμό φρούτων. Η πόση πιπερόριζας ή η κατανάλωση τζίντζερ μπορεί να σας βοηθήσει να καταπραΰνετε το στομάχι σας. Αποφύγετε τους όξινους χυμούς, όπως χυμό πορτοκαλιού, διότι μπορεί να ερεθίσουν περισσότερο το στομάχι.

Φάρμακα που δεν απαιτούν ιατρική συνταγή, όπως η μεκλιζίνη (Bonine) και ο διφαινυδρινάτης (δραμαμίνη), μπορούν να μειώσουν τα αποτελέσματα της ζάλης εξαιτίας κίνησης. Περιορίστε τα σνακ κατά τη διάρκεια των ταξιδιών με αυτοκίνητο και προσηλώστε το βλέμμα σας σ’ ένα μπροστινό παράθυρο εάν είστε επιρρεπείς στη ζάλη.