Νεφρική νόσος τελικού σταδίου

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της νεφρικής νόσου τελικού σταδίου;

Πολλές ασθένειες των νεφρών επιτίθενται στους νεφρώνες, τις μικροσκοπικές μονάδες φιλτραρίσματος. Αυτό οδηγεί σε μειωμένο φιλτράρισμα του αίματος και τελικώς σε νεφρική νόσο τελικού σταδίου. Η εν λόγω πάθηση προκαλείται ως επί το πλείστον από διαβήτη και υπέρταση.

Αν πάσχετε από διαβήτη, το σώμα σας δεν μπορεί να μεταβολίσει κατάλληλα τη γλυκόζη, οπότε τα επίπεδά της στο αίμα παραμένουν υψηλά, προκαλώντας βλάβη στους νεφρώνες.

Αν έχετε υπέρταση, η αυξημένη πίεση στα μικρά αγγεία των νεφρών οδηγεί σε βλάβη, η οποία αποτρέπει το φιλτράρισμα.

Άλλες αιτίες της νεφρικής νόσου τελικού σταδίου περιλαμβάνουν:

• Σπειραματονεφρίτιδα, μία φλεγμονή των μονάδων φιλτραρίσματος των νεφρών
• Μακροχρόνια απόφραξη της ουροποιητικής οδού λόγω πετρών στα νεφρά, διογκωμένου προστάτη ή συγκεκριμένων τύπων καρκίνου
• Κυψελιδική παλινδρόμηση, όταν τα ούρα επιστρέφουν στους νεφρούς
• Συγγενείς ανωμαλίες

Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο νεφρικής νόσου τελικού σταδίου;

Ορισμένοι άνθρωποι βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο νεφρικής νόσου τελικού σταδίου:

• Οι υπερτασικοί
• Οι διαβητικοί
• Όσοι έχουν συγγενείς με την εν λόγω ασθένεια

Ο κίνδυνος νεφρικής νόσου τελικού σταδίου επίσης επιτείνεται όταν έχετε οποιοδήποτε νεφρικό πρόβλημα, όπως:

• Πυελονεφρίτιδα
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Σύνδρομο Alport
• Ορισμένες αυτοάνοσες νόσους, όπως ο λύκος
• Διάμεση νεφρίτιδα

Σύμφωνα με μία έρευνα, η απότομη μείωση της φυσιολογικής νεφρικής λειτουργίας μπορεί να είναι ένδειξη νεφρικής νόσου τελικού σταδίου.

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της νεφρικής νόσου τελικού σταδίου;

Μπορεί να βιώσετε ένα μεγάλο εύρος συμπτωμάτων, όπως:

• Κόπωση
• Πονοκεφάλους
• Μειωμένη ποσότητα ούρων
• Αδυναμία ούρησης
• Αλλαγές στο χρώμα του δέρματος
• Πόνο στα οστά
• Ξηροδερμία και φαγούρα
• Σύγχυση και δυσκολία στη συγκέντρωση
• Γενικευμένο αίσθημα αδιαθεσίας
• Ναυτία και εμετό
• Απώλεια όρεξης
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους

Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Υπερβολική δίψα
• Εύκολη δημιουργία μωλώπων
• Οίδημα, ειδικά στα χέρια και τα πόδια
• Κακοσμία στόματος
• Συχνή ρινορραγία
• Απώλεια εμμήνων κύκλων
• Συχνό λόξιγκα
• Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία ή ανικανότητα
• Προβλήματα ύπνου, όπως αποφρακτική υπνική άπνοια και σύνδρομο ανήσυχων ποδιών
• Μούδιασμα σε χέρια και πόδια

Επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό σας αν οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα σας προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην καθημερινότητά σας, ειδικά αν δεν μπορείτε να ουρήσετε ή να κοιμηθείτε, αν κάνετε συχνούς εμετούς και αισθάνεστε αδύναμοι να πραγματοποιήσετε τις καθημερινές δραστηριότητες.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η νεφρική νόσος τελικού σταδίου;

Ο γιατρός θα διαγνώσει νεφρική νόσο τελικού σταδίου με μία κλινική εξέταση και με έναν έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας, όπως:

• Ανάλυση ούρων: Η ανάλυση αυτή ανιχνεύει πρωτεΐνες και αίμα στα ούρα, που υποδηλώνουν ότι οι νεφροί δεν επεξεργάζονται κατάλληλα τα απόβλητα του οργανισμού.
• Έλεγχος κρεατινίνης ορού: Καθορίζει αν συσσωρεύεται κρεατινίνη στο αίμα. Η κρεατινίνη είναι ένα παραπροϊόν το οποίο θα πρέπει να φιλτράρεται από τους νεφρούς και να αποβάλλεται από το σώμα.
• Έλεγχος αζώτου ουρίας αίματος: Αυτή η εξέταση μετρά την ποσότητα αζώτου στο αίμα.
• Εκτιμώμενος Ρυθμός Σπειραματικής Διήθησης: Επιτρέπει στο γιατρό να διαπιστώσει πόσο καλά οι νεφροί φιλτράρουν τα απόβλητα.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η νεφρική νόσος τελικού σταδίου;

Οι επιλογές αντιμετώπισης της θεραπευτικής νόσου τελικού σταδίου είναι η αιμοκάθαρση ή η μεταμόσχευση νεφρού. Σε μερικές περιπτώσεις, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και η φαρμακευτική αγωγή μπορούν να βοηθήσουν.

Αιμοκάθαρση

Έχετε δύο επιλογές όταν υποβάλλεστε σε αιμοκάθαρση.

Η μία είναι η κλασσική αιμοκάθαρση, κατά την οποία ένα μηχάνημα επεξεργάζεται το αίμα, φιλτράροντας τα απόβλητα. Στη συνέχεια, επιστρέφει το καθαρό αίμα πίσω στο σώμα. Αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται 3 φορές την εβδομάδα και απαιτούνται 3 με 4 ώρες τη φορά.

Ο γιατρός μπορεί επίσης να σας προτείνει περιτοναϊκή κάθαρση. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός διαλύματος στο θώρακα, το οποίο στη συνέχεια απομακρύνεται μέσω καθετήρα. Αυτός ο τύπος αιμοκάθαρσης μπορεί να λάβει χώρα στο σπίτι σας, αν πρωτίστως έχετε λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση. Συνήθως γίνεται τη νύχτα κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Μεταμόσχευση νεφρού

Η μεταμόσχευση νεφρού περιλαμβάνει τη χειρουργική αφαίρεση του πάσχοντος νεφρού (αν αυτό κρίνεται απαραίτητο) και την τοποθέτηση ενός λειτουργικού μοσχεύματος. Ένα υγιές νεφρό είναι επαρκές για τη λειτουργία του οργανισμού, επομένως οι δότες συνήθως είναι ζωντανοί. Δωρίζουν τον ένα τους νεφρό και εξακολουθούν να ζουν φυσιολογικά με τον άλλο. Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Νεφρού των ΗΠΑ, το 2014 στην Αμερική πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 17.000 μεταμοσχεύσεις νεφρού.

Φαρμακευτική αγωγή

Τα άτομα με διαβήτη ή υπέρταση θα πρέπει να ελέγχουν την πάθησή τους, ώστε να προλάβουν τη νεφρική νόσο τελικού σταδίου. Και οι δύο προαναφερθείσες παθήσεις επωφελούνται από τη φαρμακευτική αγωγή με αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης ή με ανταγωνιστές του υποδοχέα της αγγειοτενσίνης.

Υπάρχουν ακόμη εμβόλια που μπορούν να αποτρέψουν σοβαρές επιπλοκές της νεφρικής νόσου τελικού σταδίου. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, το εμβόλιο για την ηπατίτιδα Β και το πολυσακχαριδικό πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο (PPSV23) έχουν θετικά αποτελέσματα, ειδικά πριν και κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας αναφορικά με το καλύτερο για εσάς εμβόλιο.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Η κατακράτηση υγρών μπορεί να προκαλέσει ταχεία αύξηση βάρους, επομένως ο έλεγχος του βάρους είναι πολύ σημαντικός. Μπορεί να χρειαστεί να αυξήσετε τις θερμίδες που καταναλώνετε και να μειώσετε την κατανάλωση πρωτεΐνης. Μία διατροφή χαμηλή σε νάτριο, κάλιο και άλλους ηλεκτρολύτες μπορεί να κριθεί απαραίτητη, μαζί με τον περιορισμό των υγρών.

Περιορίστε τις ακόλουθες τροφές ώστε να αποφύγετε την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας νατρίου ή καλίου:

• Σπανάκι
• Πορτοκάλια
• Μπανάνες
• Αβοκάντο
• Ντομάτες
• Ξηροί καρποί
• Σοκολάτα

Η λήψη συμπληρωμάτων, όπως ασβεστίου, βιταμίνης C, βιταμίνης D και σιδήρου, μπορεί να βοηθήσει τη νεφρική λειτουργία και την απορρόφηση των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.

Επιπλοκές

Ποιες είναι οι επιπλοκές της νεφρικής νόσου τελικού σταδίου;

Πιθανές επιπλοκές είναι οι εξής:

• Αδύναμα οστά
• Μολύνσεις του δέρματος λόγω ξηροδερμίας και φαγούρα
• Νευρική βλάβη
• Αυξημένος κίνδυνος μολύνσεων
• Αλλαγές στα επίπεδα γλυκόζης του αίματος
• Πόνος στους μύες, τα οστά και τις αρθρώσεις
• Μη φυσιολογικά επίπεδα ηλεκτρολυτών

Λιγότερο κοινές αλλά πιο σοβαρές επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Αναιμία
• Ηπατική ανεπάρκεια
• Κακή θρέψη
• Υπερπαραθυρεοειδισμό
• Εγκεφαλική δυσλειτουργία και άνοια
• Επιληπτικές κρίσεις
• Κατάγματα
• Καρδιαγγειακά προβλήματα
• Διαταραχές των αρθρώσεων
• Στομαχική και εντερική αιμορραγία
• Συσσώρευση υγρού γύρω από τους πνεύμονες

Ανάκαμψη

Πώς ανακάμπτει ένας ασθενής από νεφρική νόσο τελικού σταδίου;

Η ανάκαμψη εξαρτάται από τον τύπο της θεραπείας.

Στην περίπτωση της αιμοκάθαρσης, μπορείτε να πραγματοποιείτε τη θεραπεία στο σπίτι. Η αιμοκάθαρση σας επιτρέπει να παρατείνετε το προσδόκιμο ζωής, φιλτράροντας τα απόβλητα από το σώμα σας. Κάποιες επιλογές της μεθόδου αυτής σας δίνουν τη δυνατότητα χρήσης μιας φορητής συσκευής, ώστε να μπορείτε να συνεχίζετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες δίχως να χρειάζεται να πηγαίνετε συνεχώς στο νοσοκομείο.

Η μεταμόσχευση νεφρού έχει μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας. Οι πιθανότητες αποτυχίας είναι σχετικά χαμηλές, από 3% ως 21% για τα πρώτα 5 έτη. Το μόσχευμα δίνει τη δυνατότητα να επανακτήσετε τη φυσιολογική νεφρική λειτουργία. Αν ακολουθείτε τις συμβουλές του γιατρού σας για τη διατροφή και τον τρόπο ζωής, ο μεταμοσχευμένος νεφρός θα σας βοηθήσει να ζήσετε χωρίς νεφρική νόσο τελικού σταδίου για πολλά χρόνια.

Έκβαση

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση της νεφρικής νόσου τελικού σταδίου;

Οι εξελίξεις στον ιατρικό τομέα επιτρέπουν στα άτομα με νεφρική νόσο τελικού σταδίου να ζουν περισσότερο από ποτέ. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η συγκεκριμένη πάθηση μπορεί να αποβεί απειλητική για τη ζωή του ασθενούς. Με την κατάλληλη θεραπεία, θα μπορέσετε να ζήσετε για πολλά χρόνια. Χωρίς θεραπεία, θα επιβιώσετε μόνο για λίγους μήνες. Αν έχετε και άλλα προβλήματα υγείας, όπως καρδιοπάθειες, είναι πιθανό να εμφανίσετε επιπρόσθετες επιπλοκές που θα επηρεάσουν τον τρόπο ζωής.

Είναι εύκολο να παραιτηθείτε από τη ζωή σας όταν βιώνετε τις επιδράσεις της νεφρικής νόσου τελικού σταδίου ή τις αλλαγές του τρόπου ζωής που φέρει η αιμοκάθαρση. Αν αυτό συμβεί, αναζητήστε επαγγελματική βοήθεια ή υποστήριξη από την οικογένεια και τους φίλους σας. Εκείνοι μπορούν να σας βοηθήσουν να παραμείνετε ενεργοί στις καθημερινές σας δραστηριότητες και να διατηρήσετε μια καλή ποιότητα ζωής.

Πρόληψη

Μπορεί να προληφθεί η νεφρική νόσος τελικού σταδίου;

Σε μερικές περιπτώσεις, η νεφρική νόσος τελικού σταδίου είναι αναπόφευκτη. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να ελέγχετε τα επίπεδα γλυκόζης και την αρτηριακή σας πίεση. Αν βιώνετε συμπτώματα νεφρικής νόσου τελικού σταδίου, καλέστε αμέσως το γιατρό σας. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορούν να καθυστερήσουν ή να αποτρέψουν την εξέλιξη της νόσου.