Ορχίτιδα

Συμπτώματα

Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα;

Βασικό σύμπτωμα αποτελεί ο πόνος στους όρχεις ενώ άλλα συμπτώματα είναι:

• Πυρετός.
• Αίμα στο σπέρμα.
• Πρήξιμο στον προστάτη ή και τους όρχεις.
• Πόνος κατά την ούρηση ή και την εκσπερμάτωση.
• Μη φυσιολογικές παχύρρευστες εκκρίσεις κατά την ούρηση ή την εκσπερμάτωση.
• Ασυνήθιστη αίσθηση ψηλαφίζοντας τους όρχεις .

Αίτια

Ποια είναι τα κύρια αίτια εμφάνισης της ορχίτιδας;

Κύριο αίτιο για την ανάπτυξη ορχίτιδας είναι η μόλυνση εφήβων ή ενήλικων αντρών από τον ιό της παρωτίτιδας που προκαλεί την ασθένεια, γνωστή ως μαγουλάδες. Ο ιός αυτός μολύνει κατά κύριο λόγο παιδιά και προσβάλλει τους σιελογόνους ή αλλιώς παρωτιδικούς αδένες που βρίσκονται κάτω και μπροστά από τα αυτιά, προκαλώντας χαρακτηριστικό πρήξιμο στα μάγουλα. Ο ιός μπορεί εύκολα να μεταδοθεί από το ένα άτομο στο άλλο μέσω βιολογικών υγρών, όπως τα σταγονίδια του σάλιου και εάν προσβληθεί από αυτόν κάποιος έφηβος ή ενήλικος άντρας είναι πολύ πιθανόν ο ιός να μολύνει τους όρχεις, προκαλώντας ορχίτιδα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με μελέτες τις Mayo Clinic το 33% των εφήβων αντρών που νοσούν από μαγουλάδες, εμφανίζουν και ορχίτιδα σε διάστημα 4 έως 10 ημερών μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου. 

Παράλληλα, η ασθένεια αυτή μπορεί να προκληθεί και από βακτηριακές λοιμώξεις, που σχετίζονται είτε με ουρολοιμώξεις, είτε με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως η γονόρροια ή τα χλαμύδια.

Τέλος, η ορχίτιδα μπορεί να προκύψει και ως συνέπεια μιας άλλης ασθένειας, της επιδιδυμίτιδας, η οποία σχετίζεται με φλεγμονή στον αγωγό αποθήκευσης του σπέρματος.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου;

Αυξημένο κίνδυνο για την εμφάνιση ορχίτιδας έχουν κυρίως τα άτομα που έχουν και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, επομένως παράγοντες κινδύνου αποτελούν:

• Σεξουαλικές επαφές χωρίς προφυλάξεις.
• Ιστορικό σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
• Ερωτικός σύντροφος που πάσχει από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.

Μετάδοση

Μπορεί η ορχίτιδα να μεταδοθεί από ένα άτομο σε ένα άλλο;

Η ορχίτιδα μπορεί να μεταδοθεί, μεταδίδοντας τον αντίστοιχο παθογόνο μικροοργανισμό που την προκάλεσε. Αν η ορχίτιδα οφείλεται στον ιό της παρωτίτιδας μπορεί να μεταδοθεί μέσω του σάλιου ή του βήχα προκαλώντας παρωτίτιδα, εάν το άλλο άτομο δεν έχει εμβολιαστεί ή νοσήσει από τον ιό προηγουμένως. Εάν η ορχίτιδα οφείλεται σε κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο βακτήριο, όπως της γονόρροιας, μπορεί να μεταδοθεί μέσω της σεξουαλική επαφής, προκαλώντας λοίμωξη του αναπαραγωγικού συστήματος.

Διάγνωση

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Για την διάγνωση ο ιατρός θα διεξάγει μια σειρά εξετάσεων προκειμένου να διευκρινιστεί η αιτία του προβλήματος.

Κυρίως η διάγνωση της ορχίτιδας γίνεται με ανάλυση ούρων που θα επιβεβαιώσει την ύπαρξη λοίμωξης, ενώ ακολουθούν περαιτέρω αναλύσεις ώστε να προσδιοριστεί ο υπαίτιος παθογόνος μικροοργανισμός.

Επιπλέον, ο ιατρός θα εξετάσει διά της αφής την περιοχή, προκειμένου να εκτιμήσει την έκταση της φλεγμονής και πιθανόν να χρειαστεί δακτυλική εξέταση του προστάτη για να διευκρινιστεί εάν υπάρχει διόγκωση του λόγω φλεγμονής.

Τέλος, είναι πιθανόν να ζητηθεί υπέρηχος της περιοχής που θα δείξει την ροή αίματος στους όρχεις. Αυτό είναι χρήσιμο γιατί βοηθάει τους γιατρούς να αποκλείσουν τον ενδεχόμενο συστροφής των όρχεων. Η συστροφή των όρχεων προκαλείται από κακή κυκλοφορία του αίματος σε αυτούς και απαιτεί άμεση χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της κυκλοφορίας, ενώ έχει συχνά παρόμοια συμπτώματα με την ορχίτιδα.

Θεραπεία

Τι θεραπεία ακολουθείται;

Η θεραπευτική προσέγγιση που θα ακολουθηθεί εξαρτάται άμεσα από το αν η ορχίτιδα οφείλεται σε βακτηριακή ή ιική λοίμωξη.

Σε περίπτωση βακτηριακής λοίμωξης γίνεται χορήγηση αντιβιοτικών και αντιφλεγμονωδών ουσιών, ενώ παράλληλα χρησιμοποιούνται αναλγητικά για τον πόνο και πάγος στην περιοχή για ανακούφιση των συμπτωμάτων.  Σε περίπτωση που η συγκεκριμένη λοίμωξη θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενη, θα πρέπει αντίστοιχη θεραπεία να χορηγηθεί και στον σεξουαλικό σύντροφο για προληπτικούς λόγους.

Αντίθετα, εάν υπάρχει ιική λοίμωξη δεν υπάρχει εξειδικευμένη θεραπευτική αγωγή, και ο ιατρός περιορίζεται σε ανακούφιση των συμπτωμάτων έως ότου η λοίμωξη περάσει μόνη της.

Σε κάθε περίπτωση συνίσταται αποχή από σεξουαλικές δραστηριότητες, ξεκούραση, να μην σηκώνονται βάρη και όσο είναι δυνατόν να μην πιέζονται οι όρχεις όταν το άτομο κάθεται.

Επιπλοκές

Υπάρχουν επιπλοκές στην νόσο;

Συνήθως τα άτομα με ορχίτιδα ανακάμπτουν πλήρως μετά από διάστημα μερικών εβδομάδων, χωρίς κάποιο μόνιμο πρόβλημα.

Παρ’ όλα αυτά, σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί:

• Στειρότητα.
• Χρόνια φλεγμονή της επιδιδυμίδας.
• Απόστημα στους όρχεις.
• Συρρίκνωση του ιστού των όρχεων και μειωμένη παραγωγή σπέρματος.
• Σήψη του ιστού και αναγκαστική χειρουργική αφαίρεση του όρχι.

Πρόληψη

Με δεδομένο ότι ο ιός της παρωτίτιδας φαίνεται να προκαλεί τα μεγαλύτερα ποσοστά ορχίτιδας, είναι αρκετά συνετό στα πλαίσια της πρόληψης ο εμβολιασμός των παιδιών για τον ιό αυτό, αλλά και ενήλικων αντρών που δεν έχουν ήδη νοσήσει από τον ιό κατά την παιδική ηλικία.

Επιπλέον, συνίσταται η χρήση προφυλάξεων κατά την σεξουαλική επαφή ώστε να προστατευτεί το άτομο από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.