Εξόστωση ή οστέωμα

Αίτια - Συμπτώματα

Που εμφανίζεται κυρίως η εξόστωση και τι συμπτώματα προκαλεί;

Η εξόστωση εμφανίζεται συνήθως:

• στους αστραγάλους
• στο σαγόνι
• στη ρινική κοιλότητα
• στο κανάλι του αυτιού
• στα μακριά οστά των ποδιών

Ενώ, τα αίτια και τα συμπτώματα της, εξαρτώνται από το σημείο στο οποίο θα εμφανιστεί η εξόστωση. 

Εξόστωση του εξωτερικού ακουστικού καναλιού (Surfer's ear)

Η εξόστωση του εξωτερικού ακουστικού καναλιού, είναι η ανάπτυξη επιπλέον οστού στο εσωτερικό του αυτιού κατά μήκος του καναλιού που οδηγεί στο ακουστικό τύμπανο.  Η εξόστωση μπορεί να εμφανιστεί στο ένα ή και τα δύο αυτιά και καθώς αναπτύσσεται είναι πιθανό να προκαλέσει απώλεια ακοής. Τα αίτια εμφάνισης του συγκεκριμένου τύπου εξόστωσης είναι άγνωστα, παρ' όλα αυτά, ο ερεθισμός του οστού από το νερό ή τον άνεμο, φαίνεται να διευκολύνει την ανάπτυξη οστεώματος. Ως αποτέλεσμα, παρατηρείται ότι ο συγκεκριμένος τύπος εξόστωσης είναι πιο σοβαρός στα άτομα που κάνουν σερφ ή ιστιοπλοΐα.

Παραμόρφωση ή εξόστωση Haglund, ή οπισθοπτερνική θυλακίτιδα

Παραμόρφωση Haglund, είναι η ανάπτυξη επιπλέον οστού στην πτέρνα του ποδιού, η οποία συμβαίνει όταν το πίσω μέρος του παπουτσιού τρίβεται στην πτέρνα του ποδιού. Η πάθηση αυτή παρουσιάζεται συχνότερα σε γυναίκες μέσης ηλικίας στο ένα ή και στα δύο πόδια αυτών. Το βασικό σύμπτωμα του συγκεκριμένου τύπου εξόστωσης είναι ο έντονος πόνος, ο οποίος δεν υποχωρεί μετά από ξεκούραση του ποδιού. Ενώ, άλλοι παράγοντες που φαίνεται να συμβάλουν στην εμφάνιση του συγκεκριμένου τύπου εξόστωσης, είναι η ύπαρξη σφιχτού αχίλλειου τένοντα, μεγάλης καμάρας του ποδιού και κληρονομικότητας. 

Οστέωμα παραρρίνιων κόλπων

Οι παραρρίνιοι κόλποι είναι 4 ζεύγη ρινικών κοιλοτήτων, τα οποία αποτελούν τους αεραγωγούς που περιβάλλουν τη μύτη. Σε αυτό τον τύπο εξόστωσης, παρουσιάζεται μη φυσιολογική ανάπτυξη του οστού που σχηματίζει τη ρινική κοιλότητα και συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα. Παρ' όλα αυτά, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμα και μια μικρή μη φυσιολογική ανάπτυξη του οστού μπορεί να προκαλέσει πολύ έντονο πόνο. Η εξόστωση αυτή, μπορεί να προκαλέσει μερική ή ολική απόφραξη της μύτης, προκαλώντας ρινική συμφόρηση, αλλά και πόνο σε περίπτωση που ασκείται πίεση σε κάποιο γειτονικό νεύρο. 

Εξόστωση παρειάς ή σαγονιού

Η εξόστωση παρειάς, είναι η μη φυσιολογική ανάπτυξη του οστού στο άνω ή κάτω σαγόνι και εμφανίζεται συνήθως στο πίσω μέρος του στόματος, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και μπροστά ή στα πλάγια. Η εξόστωση αυτή, τις περισσότερες φορές δεν προκαλεί πόνο, αλλά επηρεάζει την εμφάνιση του στόματος και συχνά εμποδίζει το πλύσιμο των δοντιών. Γενικά, η εξόστωση παρειάς, εμφανίζεται κατά την πρώιμη εφηβεία και δεν είναι γνωστά τα αίτια της, ενώ εικάζεται ότι επηρεάζεται από γενετικούς παράγοντες, αλλά και την έντονη χρήση του σαγονιού. 

Οστεοχόνδρωση ή οστεοχονδρίτιδα

Η οστεοχόνδρωση, είναι ο πιο κοινός τύπος μη καρκινικού όγκου στα οστά και συνήθως δεν έχει συμπτώματα, παρ' όλα αυτά είναι πιθανόν να οδηγήσει στην εμφάνιση επιπλοκών. Η οστεοχόνδρωση εμφανίζεται συνήθως τα μακριά οστά των ποδιών, τη λεκάνη και την ωμοπλάτη και επηρεάζει το 1 με 2% του πληθυσμού. Η πάθηση αυτή παρατηρείται συνήθως κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία, όπου το οστά αναπτύσσονται. Η οστεοχόνδρωση μπορεί να προκαλέσει διάφορα συμπτώματα, όπως:

• πόνο κατά τη σωματική άσκηση
• πόνο των μυών που βρίσκονται στην περιοχή
• το ένα πόδι ή το ένα χέρι, να είναι μακρύτερο από το άλλο
• το ύψος του παιδιού να είναι κάτω από τα φυσιολογικά όρια για την ηλικία του.

Κληρονομική πολλαπλή εξόστωση ή Πολλαπλή οστεχονδρωμάτωση ή Διαφυσιακή ακλασία

Κληρονομική πολλαπλή εξόστωση, χαρακτηρίζεται η πάθηση κατά την οποία περισσότερα από ένα οστά του σώματος εμφανίζουν εξόστωση, η οποία οφείλεται συνήθως σε γενετικούς παράγοντες που έχουν κληρονομηθεί από την οικογένεια. Η πάθηση αυτή είναι σπάνια, παρουσιάζεται στην παιδική ηλικία και συνήθως είναι εμφανής από εξογκώματα στα οστά γύρω από τα μάτια. Η συγκεκριμένη εξόστωση επηρεάζει επίσης τα μακριά οστά των ποδιών, των χεριών αλλά και την ωμοπλάτη.  

Διάγνωση

Πώς μπορεί να γίνει διάγνωση της εξόστωσης;

Η εξόστωση συνήθως εμφανίζεται στην παιδική ή εφηβική ηλικία και είναι εύκολα παρατηρήσιμη από τον ασθενή. Εφόσον, ένα άτομο παρατηρήσει, εξογκώματα σε κάποιο σημείο του σώματος του και επισκεφτεί έναν ιατρό, η διάγνωση γίνεται με απεικονιστική εξέταση της περιοχής, η οποία μπορεί να είναι ακτινογραφία ή τομογραφία. Στην περίπτωση, που η εξόστωση εντοπίζεται στην στοματική κοιλότητα ή μια από τις γνάθους, η διάγνωση γίνεται συνήθως από τον οδοντίατρο, ο οποίος ζητάει τη διεξαγωγή ακτινογραφίας. 

Θεραπεία

Πώς μπορεί να θεραπευτεί η εξόστωση;

Η εξόστωση στις περισσότερες περιπτώσεις δεν απαιτεί θεραπεία, αλλά αυτό δεν ισχύει πάντα, ενώ όταν χορηγείται θεραπεία αυτή εξαρτάται από τον τύπο της εξόστωστης. 

Εξόστωση του εξωτερικού ακουστικού καναλιού (Surfer's ear)

Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, ο συγκεκριμένος τύπος εξόστωσης απαιτεί χειρουργική επέμβαση. Ενώ, συνιστάται η χρήση, ωτοασπίδων ή ειδικού καλύμματος κεφαλής για τα άτομα που κάνουν σερφ ή ιστιοπλοΐα, ως μέτρο πρόληψης της εξόστωσης του εξωτερικού ακουστικού καναλιού. 

Παραμόρφωση Haglund

Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική αφαίρεση του επιπλέον οστού, ενώ προτείνονται και συντηρητικές μη επεμβατικές θεραπείες, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• επιλογή παπουτσιών με χαμηλό τακούνι και ανοικτή φτέρνα
• χρήση ειδικών ορθωτικών πάτων στα παπούτσια
• φυσιοθεραπεία, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει μασάζ ή χρήση υπερήχων (η μέθοδος αυτή έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της ρευματοειδής αρθρίτιδας)
• χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Οστέωμα παραρρίνιων κόλπων

Για την θεραπεία του συστήνεται συνήθως, η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του επιπλέον οστού, ενώ αυτή μπορεί να αποφευχθεί, μόνο στην περίπτωση που τα συμπτώματα είναι ήπια και μπορούν να αντιμετωπιστούν με κάποιο εναλλακτικό τρόπο.

Κληρονομική πολλαπλή εξόστωση

Συνήθως δεν απαιτεί καμία θεραπεία, αλλά καθώς η πάθηση αυτή επηρεάζει πολλά διαφορετικά τμήματα του σώματος, απαιτείται συνεχή ιατρική παρακολούθηση. 

Επιπλοκές

Τι επιπλοκές μπορεί να εμφανίσει η εξόστωση;

Παρ' όλο που, η εξόστωση είναι καλοήθης ορισμένες φορές μπορεί να επιφέρει σοβαρές επιπλοκές. Για παράδειγμα, η εξόστωση του εξωτερικού ακουστικού καναλιού, μπορεί να επιφέρει απώλεια ακοής, καθώς και αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης. Αυτό συμβαίνει, καθώς υπάρχει πιθανότητα συσσώρευσης νερού πίσω από τις οστικές προεξοχές. Στην περίπτωση αυτή συνίσταται χειρουργική αφαίρεση του επιπλέον οστού, η οποία συνήθως είναι επιτυχής. Παρ' όλα αυτά, τα συμπτώματα της συγκεκριμένης εξόστωσης μπορεί να επιστρέψουν, ακόμα και μετά την χειρουργική επέμβαση. Συγκεκριμένα, σε μια μελέτη με 31 συμμετέχοντες, παρατηρήθηκε ότι, όσο αυξανόταν η ηλικία των ατόμων, τόσο πιο νωρίτερα παρατηρούνταν η επανεμφάνιση των συμπτωμάτων, ενώ, η χρήση ωτοασπίδων φάνηκε να μειώνει τον κίνδυνο αυτό. 

Από την άλλη, η οστεοχόνδρωση, η οποία αποτελείται από οστό περιβαλλόμενο από χόνδρο, μπορεί να προκαλέσει επίσης, αρκετά σοβαρές επιπλοκές. Συγκεκριμένα, μετά την ανάπτυξη της εξόστωσης, το κάλυμμα του χόνδρου σκληραίνει και οστεοποιείται, με αποτέλεσμα να πιέζει τους περιβάλλοντες ιστούς και ειδικότερα τα αιμοφόρα αγγεία. Εξαιτίας αυτού, μπορούν να επέλθουν διάφορες επιπλοκές, όπως:

• Οξεία ισχαιμία, το οποίο είναι ο αποκλεισμός της παροχής αίματος σε συγκεκριμένες περιοχές.
• Φλεβίτιδα, η οποία είναι φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων.
• Κράμπα, συνήθως στα πόδια, η οποία εμφανίζεται κυρίως μετά την άσκηση.
• Ψευδοανεύρυσμα, το οποίο είναι μια συλλογή αίματος μεταξύ των δύο εξωτερικών στιβάδων που περιβάλλουν τις αρτηρίες. 

Επισημαίνεται, ότι στην οστεοχόνδρωση είναι πιθανό να εμφανιστούν επιπλοκές ακόμα και μετά την χειρουργική επέμβαση σε λιγότερο από το 4% των περιπτώσεων.

Τέλος,  υπάρχει ένα ποσοστό κινδύνου 1 με 6%, η καλοήθης εξόστωση να μετατραπεί σε καρκίνο των οστών, ο οποίος ονομάζεται οστεοσάρκωμα.