Οξεία γαστρίτιδα

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της οξείας γαστρίτιδας;

Η οξεία γαστρίτιδα εμφανίζεται όταν ο βλεννογόνος του στομάχου υφίσταται βλάβη ή εξασθένηση. Αυτό επιτρέπει στα πεπτικά οξέα να ερεθίσουν το στόμαχο. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο γαστρικό βλεννογόνο. Οι κύριες αιτίες οξείας γαστρίτιδας περιλαμβάνουν:

• Φάρμακα, όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NSAIDs) και κορτικοστεροειδή
• Βακτηριακές λοιμώξεις, όπως το Helicobacter pylori
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και τα κορτικοστεροειδή (φάρμακα με στεροειδείς ορμόνες) είναι οι πιο κοινές αιτίες της οξείας γαστρίτιδας.

Το Helicobacter pylori είναι ένας τύπος βακτηρίου που μπορεί να μολύνει το στόμαχο και ευθύνεται συχνά για τα πεπτικά έλκη. Παρόλο που δεν έχει αποσαφηνιστεί πώς μεταδίδεται το H. pylori, μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή του στομάχου, απώλεια όρεξης, ναυτία, φούσκωμα και κοιλιακό άλγος.

Άλλες, λιγότερο κοινές αιτίες της οξείας γαστρίτιδας είναι οι εξής:

• Ιογενείς λοιμώξεις
• Υπερβολικό άγχος
• Αυτοάνοσες διαταραχές
• Πεπτικές ασθένειες και διαταραχές, όπως η νόσος του Crohn
• Παλινδρόμηση χολής
• Χρήση κοκαΐνης
• Κατάποση διαβρωτικών ουσιών, όπως δηλητήρια
• Χειρουργική επέμβαση
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Συστηματικό stress
• Χρήση μηχανικού αερισμού

Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο οξείας γαστρίτιδας;

Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο οξείας γαστρίτιδας περιλαμβάνουν τα εξής:

• Λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
• Λήψη κορτικοστεροειδών
• Κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ
• Υποβολή σε σοβαρό χειρουργείο
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Ηπατική ανεπάρκεια
• Αναπνευστική ανεπάρκεια

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της οξείας γαστρίτιδας;

Κάποια άτομα με οξεία γαστρίτιδα δεν έχουν καθόλου συμπτώματα, ενώ άλλοι μπορεί να παρουσιάζουν συμπτώματα που κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά.

Κοινά συμπτώματα της οξείας γαστρίτιδας περιλαμβάνουν:

• Απώλεια όρεξης
• Δυσπεψία
• Μαύρα κόπρανα
• Ναυτία
• Εμετό
• Αιματέμεση (εμετός που μοιάζει με κόκκους καφέ)
• Πόνος στο άνω τμήμα της κοιλιακής χώρας
• Αίσθηση πληρότητας στην άνω κοιλιακή χώρα μετά το φαγητό

Ορισμένα συμπτώματα που σχετίζονται με την οξεία γαστρίτιδα παρατηρούνται και σε άλλες παθήσεις. Για αυτό είναι δύσκολο να επιβεβαιώσετε ότι πάσχετε από οξεία γαστρίτιδα χωρίς να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Επικοινωνήστε με το γιατρό σας αν έχετε συμπτώματα γαστρίτιδας για μία εβδομάδα ή περισσότερο. Εάν ο εμετός σας περιέχει αίμα, αναζητήστε επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Υπάρχουν ορισμένες παθήσεις που προκαλούν συμπτώματα παρόμοια με αυτά της οξείας γαστρίτιδας και περιλαμβάνουν:

• Πεπτικά έλκη, τα οποία μπορεί να συνοδεύουν τη γαστρίτιδα
• Νόσος του Crohn, μία χρόνια φλεγμονώδης πάθηση η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ολόκληρο τον πεπτικό σωλήνα
• Χολόλιθοι ή νόσοι της χοληδόχου κύστης
• Τροφική δηλητηρίαση, η οποία μπορεί να προκαλέσει έντονο κοιλιακό άλγος, εμετό και διάρροια

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η οξεία γαστρίτιδα;

Αρχικά, ο γιατρός θα σας ρωτήσει αναφορικά με τα συμπτώματά σας. Μπορεί να ζητήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες εξετάσεις για την επιβεβαίωση της διάγνωσης:

• Πλήρες αιμοδιάγραμμα, που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της γενικότερης εικόνας της υγείας σας
• Εξετάσεις αίματος, αναπνοής ή σιέλου, για τον έλεγχο παρουσίας του βακτηρίου H. pylori
• Εξέταση κοπράνων, η οποία χρησιμοποιείται για τον έλεγχο παρουσίας αίματος στα κόπρανα
• Οισοφαγογαστροδωδεκαδακτυλοσκόπηση, ή ενδοσκόπηση, η οποία χρησιμοποιείται για την εξέταση του βλεννογόνου του στομάχου με μία μικρή κάμερα
• Βιοψία γαστρικού ιστού, η οποία περιλαμβάνει την απομάκρυνση ενός μικρού τμήματος του ιστού του στομάχου για περαιτέρω ανάλυση
• Ακτινογραφία ακτίνων-Χ για τον εντοπισμό δομικών προβλημάτων στο πεπτικό σύστημα

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η οξεία γαστρίτιδα;

Ορισμένες περιπτώσεις οξείας γαστρίτιδας υποχωρούν χωρίς θεραπεία. Η κατανάλωση μιας ελαφριάς (bland) δίαιτας βοηθά στη γρήγορη ανάρρωση. Τροφές χαμηλές σε φυσικά οξέα, λιπαρά και φυτικές ίνες γίνονται καλύτερα ανεκτές από το πεπτικό σύστημα.

Άπαχα κρέατα, όπως το στήθος κοτόπουλου και γαλοπούλας, μπορούν να προστεθούν στη διατροφή σας εάν γίνονται ανεκτά από το στόμαχο, παρόλο που ο ζωμός κοτόπουλου και άλλες σούπες θα πρέπει να αποφεύγονται εάν ο εμετός συνεχίζεται.

Ωστόσο, πολλά άτομα χρειάζονται θεραπεία για την οξεία γαστρίτιδα, με τη θεραπεία και το χρόνο ανάρρωσης να ποικίλουν ανάλογα με την αιτία της πάθησης. Οι λοιμώξεις από το H. pylori μπορεί να χρειάζονται μία με δύο δόσεις αντιβιοτικών, με την καθεμία να διαρκεί δύο εβδομάδες.

Άλλες θεραπείες, όπως αυτές που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των ιών, περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή.

Ορισμένες κοινές θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

Φάρμακα

Υπάρχουν τόσο μη συνταγογραφούμενα όσο και συνταγογραφούμενα φάρμακα για τη γαστρίτιδα. Συχνά οι γιατροί προτείνουν συνδυασμό των ακόλουθων φαρμάκων:

• Τα αντιόξινα, όπως Pepto-Bismol ή γάλα Μαγνησίας, εξουδετερώνουν τα στομαχικά οξέα. Μπορούν να χρησιμοποιούνται για όσο διάστημα το άτομο βιώνει γαστρίτιδα, με μία δόση που μπορεί να λαμβάνεται κάθε 30 λεπτά εάν κρίνεται απαραίτητο.
• Οι ανταγωνιστες Η2, όπως η φαμοτιδίνη και η σιμετιδίνη, μειώνουν την παραγωγή στομαχικών οξέων και μπορεί να λαμβάνονται μεταξύ 10 και 60 λεπτών πριν το φαγητό.
• Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων, όπως η ομεπραζόλη και η εσομεπραζόλη, παρεμποδίζουν την παραγωγή στομαχικών οξέων. Θα πρέπει να λαμβάνονται μόνο μία φορά κάθε 24 ώρες και όχι περισσότερο από 14 μέρες.

Τα αντιβιοτικά είναι απαραίτητα μόνο αν έχετε βακτηριακή λοίμωξη, όπως από το H. pylori. Κοινά αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται για τέτοιου είδους λοιμώξεις περιλαμβάνουν την αμοξυκιλλίνη, την τετρακυκλίνη (η οποία δεν πρέπει να χορηγείται σε παιδιά κάτω των 12 ετών) και την κλαριθρομυκίνη.

Τα αντιβιοτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με έναν αναστολέα αντλίας πρωτονίων, αντιόξινα ή Η2 ανταγωνιστές. Η θεραπεία τυπικά διαρκεί μεταξύ 10 ημερών και τεσσάρων εβδομάδων.

Ο γιατρός επίσης μπορεί να σας προτείνει να σταματήσετε να παίρνετε οποιαδήποτε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή κορτικοστεροειδή για να διαπιστώσετε αν αυτό ανακουφίζει τα συμπτώματά σας. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να σταματήσετε τη λήψη αυτών των φαρμάκων χωρίς πρώτα να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Κατ’ οίκον φροντίδα

Οι αλλαγές του τρόπου ζωής που θα σας βοηθήσουν να μειώσετε τα συμπτώματα της οξείας γαστρίτιδας είναι:

• Να αποφεύγετε ή να περιορίσετε την κατανάλωση αλκοόλ
• Να αποφεύγετε τα καυτερά, τηγανιτά και όξινα τρόφιμα
• Να καταναλώνετε συχνά μικρά γεύματα
• Να μειώσετε το στρες
• Να αποφεύγετε φάρμακα που ερεθίζουν τον βλεννογόνο του στομάχου, όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή ασπιρίνη

Εναλλακτικές θεραπείες για την οξεία γαστρίτιδα

Σύμφωνα με μία έρευνα που δημοσιεύθηκε αρχικά στο επιστημονικό περιοδικό The Original Internist, συγκεκριμένα βότανα βελτιώνουν την υγεία του πεπτικού συστήματος και βοηθούν στη θανάτωση των βακτηρίων H. pylori. Κάποια από τα βότανα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της οξείας γαστρίτιδας περιλαμβάνουν:

• Κόκκινη φτελιά
• Μύρο
• Βερβερίνη
• Γλυκόριζα
• Λουλάκι
• Γαρίφαλο
• Μαόνια η οξύφυλλος

Μιλήστε στο γιατρό σας εάν ενδιαφέρεστε να χρησιμοποιήσετε κάποιο από αυτά τα βότανα για την αντιμετώπιση της οξείας γαστρίτιδας και ρωτήστε τον για πόσο διάστημα θα πρέπει να τα λαμβάνετε. Κάποια βότανα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με άλλα φάρμακα, για αυτό θα πρέπει εκ των προτέρων να ενημερώσετε το γιατρό για οποιαδήποτε άλλα φάρμακα ή συμπληρώματα λαμβάνετε.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση για τα άτομα με οξεία γαστρίτιδα;

Η έκβαση της οξείας γαστρίτιδας εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Συνήθως υποχωρεί γρήγορα με την κατάλληλη θεραπεία. Μία λοίμωξη από το H. pylori, για παράδειγμα, μπορεί να αντιμετωπιστεί με μία έως δύο δόσεις αντιβιοτικών, και να χρειαστεί μία με δύο εβδομάδες για να καταπολεμήσετε ιογενείς λοιμώξεις.

Ωστόσο, κάποιες φορές η θεραπεία αποτυγχάνει και μπορεί η γαστρίτιδα να γίνει χρόνια. Η χρόνια γαστρίτιδα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στομάχου.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η οξεία γαστρίτιδα;

Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης με μερικά απλά βήματα:

• Πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό τακτικά και πριν τα γεύματα. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης από το H. pylori.
• Μαγειρεύεται καλά όλα τα τρόφιμα. Αυτό επίσης μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης.
• Αποφύγετε ή περιορίστε την πρόσληψη αλκοόλ.
• Αποφύγετε ή μη χρησιμοποιείτε συχνά μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Λαμβάνετε τα εν λόγω φάρμακα με φαγητό και νερό για να αποφύγετε δυσάρεστα συμπτώματα.