Πέμπτη νόσος

Αίτια

Ποια είναι η αιτία της πέμπτης νόσου;

Ο παρβοϊός Β19 προκαλεί την πέμπτη νόσο. Αυτός ο ιός τείνει να μεταδίδεται μέσω του σάλιου και των αναπνευστικών εκκρίσεων στα παιδιά κυρίως του δημοτικού σχολείου.

Ο ιός παρουσιάζει έξαρση:

• Στο τέλος του χειμώνα
• Στην άνοιξη
• Στις αρχές καλοκαιριού

Ωστόσο, μπορεί να μεταδοθεί οποιαδήποτε στιγμή και μεταξύ ατόμων οποιασδήποτε ηλικίας.

Πολλοί ενήλικες έχουν αντισώματα που δεν τους επιτρέπουν να αναπτύξουν την πέμπτη νόσο, επειδή είχαν εκτεθεί στον ιό κατά την παιδική ηλικία. Αν ένας ενήλικας νοσήσει από την πέμπτη νόσο, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρά.

Αν νοσήσετε από πέμπτη νόσο ενώ είστε έγκυος, υπάρχουν σοβαρές επιπλοκές για το έμβρυο, συμπεριλαμβανομένης απειλητικής για τη ζωή αναιμίας.

Για τα παιδιά με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, η πέμπτη νόσος είναι μία κοινή ήπια ασθένεια που σπάνια δημιουργεί μακροπρόθεσμες συνέπειες.

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της πέμπτης νόσου;

Τα αρχικά συμπτώματα της πέμπτης νόσου είναι πολύ γενικά. Μπορεί να μοιάζουν με ήπια συμπτώματα γρίπης. Η συμπτωματολογία της πέμπτης νόσου περιλαμβάνει:

• Πονοκέφαλο
• Κόπωση
• Χαμηλό πυρετό
• Πονόλαιμο
• Ναυτία
• Ρινική καταρροή
• Βουλωμένη μύτη

Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ίδρυμα Αρθρίτιδας, τα συμπτώματα τείνουν να εμφανίζονται 4 με 14 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό.

Λίγες ημέρες μετά την πρώτη εκδήλωση των συμπτωμάτων, τα περισσότερα άτομα αναπτύσσουν ένα ερυθρό εξάνθημα που αρχικά εμφανίζεται στα μάγουλα. Μερικές φορές το εξάνθημα είναι η πρώτη ένδειξη της νόσου.

Το εξάνθημα τείνει να υποχωρεί στη μία πλευρά του σώματος και να επανεμφανίζεται σε ένα άλλο μέρος του σώματος μέσα σε λίγες μέρες.

Επιπρόσθετα με τα μάγουλα, το εξάνθημα μπορεί να εμφανιστεί:

• Στα χέρια
• Στα πόδια
• Στον κορμό

Το εξάνθημα μπορεί να διαρκεί για εβδομάδες. Αλλά από τη στιγμή που είστε σε θέση να το δείτε, συνήθως δεν είστε πλέον μεταδοτικοί.

Τα παιδιά είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν το εξάνθημα από ό, τι οι ενήλικες. Συγκεκριμένα, το κύριο σύμπτωμα των ενηλίκων συνήθως είναι ο πόνος των αρθρώσεων. Ο πόνος στις αρθρώσεις μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες και συνήθως εντοπίζεται:

• Στους καρπούς
• Στους αστραγάλους
• Στα γόνατα

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η πέμπτη νόσος;

Οι γιατροί συχνά πραγματοποιούν τη διάγνωση εξετάζοντας το εξάνθημα. Ο γιατρός μπορεί να σας εξετάσει για συγκεκριμένα αντισώματα εάν έχετε αυξημένες πιθανότητες σοβαρών επιπλοκών από την πέμπτη νόσο. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα αν είστε έγκυος ή έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η πέμπτη νόσος;

Για τα περισσότερα υγιή άτομα, δε χρειάζεται θεραπεία.

Εάν έχετε πόνους στις αρθρώσεις ή πονοκέφαλο ή πυρετό, ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει μη συνταγογραφούμενη ακεταμινοφαίνη για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Ειδάλλως, θα πρέπει να περιμένετε έως ότου το σώμα σας καταπολεμήσει τον ιό. Αυτό συνήθως χρειάζεται μία με τρεις εβδομάδες.

Μπορείτε να βοηθήσετε στη διαδικασία πίνοντας άφθονα υγρά και λαμβάνοντας επιπλέον ξεκούραση. Τα παιδιά συχνά επιστρέφουν στο σχολείο μόλις το ερυθρό εξάνθημα εμφανιστεί, εφόσον δεν είναι πλέον μεταδοτικά.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, ενδοφλέβια αντισώματα μπορεί να χορηγηθούν. Αυτή η θεραπεία επιλέγεται για σοβαρές απειλητικές για τη ζωή περιπτώσεις.

Ενήλικες

Η πέμπτη νόσος στους ενήλικες

Ενώ η πέμπτη νόσος επηρεάζει συνήθως παιδιά, μπορεί να εκδηλωθεί και σε ενήλικες. Όπως και με τα παιδιά, η πέμπτη νόσος στους ενήλικες είναι σχεδόν πάντα ήπια, με τα συμπτώματα να περιλαμβάνουν πόνο και διόγκωση των αρθρώσεων.

Ένα ήπιο εξάνθημα μπορεί να εμφανιστεί, αλλά δεν είναι πάντα παρόν. Ορισμένοι ενήλικες με την πέμπτη νόσο είναι εντελώς ασυμπτωματικοί.

Η θεραπεία των συμπτωμάτων είναι τυπικά μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα, όπως η ιβουπροφαίνη. Τα φάρμακα αυτά βοηθούν στη μείωση της διόγκωσης και του πόνου των αρθρώσεων. Τα συμπτώματα συχνά βελτιώνονται από μόνα τους μέσα σε μία με δύο εβδομάδες, αλλά μπορεί να διαρκέσουν αρκετούς μήνες.

Οι ενήλικες σπάνια βιώνουν προβλήματα με την πέμπτη νόσο. Οι έγκυες γυναίκες και οι ενήλικες που έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή χρόνια αναιμία μπορεί να βιώσουν επιπλοκές εάν νοσήσουν από την ασθένεια.

Εγκυμοσύνη

Η πέμπτη νόσος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Τα περισσότερα άτομα που έρχονται σε επαφή με τον ιό που προκαλεί την πέμπτη νόσο και που αναπτύσσουν ύστερα τη λοίμωξη δεν εμφανίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, περίπου 50% των εγκύων έχουν ανοσία στον ιό, επομένως δεν θα αναπτύξουν την πέμπτη νόσο ακόμη και αν εκτεθούν.

Σε όσους δεν έχουν ανοσία, η έκθεση συνεπάγεται ήπια ασθένεια και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Πόνος στις αρθρώσεις
• Διόγκωση
• Ήπιο εξάνθημα

Το αναπτυσσόμενο έμβρυο είναι απίθανο να επηρεαστεί, αλλά είναι πιθανό για τη μητέρα να μεταδώσει την πάθηση στο αγέννητο μωρό.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένα έμβρυο του οποίου η μητέρα έχει μολυνθεί με τον παρβοϊό Β19 μπορεί να αναπτύξει σοβαρή αναιμία. Αυτό καθιστά δύσκολη την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων από το έμβρυο και μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή.

Οι αποβολές από την πέμπτη νόσο δεν είναι κάτι κοινό. Λιγότερο από το 5% των εγκύων που μολύνονται από την πέμπτη νόσο οδηγούνται σε αποβολή. Η αποβολή συνήθως συμβαίνει στο πρώτο τρίμηνο της κύησης.

Δεν υπάρχει θεραπεία για την πέμπτη νόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, ο γιατρός θα απαιτήσει επιπρόσθετη παρακολούθηση μέσω:

• Περισσότερων προγεννητικών επισκέψεων στο γυναικολόγο
• Περισσότερων υπερήχων
• Τακτικών εξετάσεων αίματος

Έμβρυα

Η πέμπτη νόσος στα έμβρυα

Οι μητέρες που διαγιγνώσκονται με πέμπτη νόσο μπορεί να μεταδώσουν τον ιό στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Εάν αυτό συμβεί, το μωρό θα μπορούσε να αναπτύξει σοβαρή αναιμία. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι σπάνιο.

Τα μωρά με αναιμία που προκαλείται από την πέμπτη νόσο μπορεί να χρειαστούν μετάγγιση αίματος . Σε ορισμένες περιπτώσεις, η πάθηση θα μπορούσε να προκαλέσει θνησιγένεια ή αποβολή.

Εάν ένα μωρό μολυνθεί από πέμπτη νόσο εντός του πλακούντα, δεν υπάρχει θεραπεία. Ο γιατρός θα ελέγχει τη μητέρα και το έμβρυο καθόλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το μωρό θα λάβει επιπρόσθετη ιατρική φροντίδα μετά τον τοκετό, συμπεριλαμβανομένης της μετάγγισης αίματος, αν αυτή απαιτείται.

Μεταδοτικότητα

Πότε η πέμπτη νόσος είναι μεταδοτική;

Η πέμπτη νόσος είναι μεταδοτική στην πρώιμη φάση της λοίμωξης, προτού εμφανιστούν τα χαρακτηριστικά συμπτώματα, όπως το εξάνθημα.

Μεταδίδεται μέσω των αναπνευστικών εκκρίσεων, όπως το σάλιο η τα πτύελα. Αυτά τα υγρά παράγονται όταν υπάρχει ρινική καταρροή ή φτέρνισμα, τα οποία είναι πρώιμα συμπτώματα της πέμπτης νόσου. Για αυτό, η πέμπτη νόσος μπορεί να μεταδοθεί τόσο εύκολα και τόσο γρήγορα.

Μόνο όταν το εξάνθημα εμφανιστεί, εάν εμφανιστεί, καθίσταται σαφές ότι τα συμπτώματα δεν είναι αποτέλεσμα κοινού κρυολογήματος ή γρίπης. Τα εξανθήματα τυπικά εμφανίζονται δύο με τρεις εβδομάδες μετά την έκθεση στον ιό. Από τη στιγμή που το εξάνθημα εμφανίζεται, δεν είστε πλέον μεταδοτικοί.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση της πέμπτης νόσου;

Η πέμπτη νόσος δεν έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για τους περισσότερους ανθρώπους. Ωστόσο, εάν το ανοσοποιητικό σας σύστημα είναι εξασθενημένο εξαιτίας του HIV, χημειοθεραπείας ή κάποιας άλλης πάθησης, θα χρειαστεί να βρίσκεστε διαρκώς υπό την επίβλεψη του γιατρού σας για όσο διάστημα το σώμα καταπολεμά την ασθένεια.

Εάν έχετε αναιμία πριν την εκδήλωση της πέμπτης νόσου, θα χρειαστείτε ιατρική φροντίδα.

Και αυτό διότι η πέμπτη νόσος μπορεί να σταματήσει την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων από το σώμα μειώνοντας την ποσότητα του οξυγόνου που λαμβάνουν οι ιστοί. Αυτό είναι ιδιαίτερα πιθανό στα άτομα με δρεπανοκυτταρική αναιμία.

Επισκεφτείτε αμέσως το γιατρό σας αν έχετε δρεπανοκυτταρική αναιμία και πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε εκτεθεί στον ιό της πέμπτης νόσου.

Μπορεί να είναι επικίνδυνο αν αναπτύξετε την πάθηση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η πέμπτη νόσος μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο αναπτυσσόμενο έμβρυο εάν αυτό αναπτύξει σοβαρή μορφή αναιμίας, η οποία ονομάζεται αιμολυτική αναιμία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μία πάθηση που ονομάζεται εμβρυϊκός ύδρωπας (Hydrops fetalis).

Ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει ενδομήτρια μετάγγιση μέσω ομφαλιδοκέντησης. Αυτή είναι μία μετάγγιση αίματος που πραγματοποιείται μέσω του ομφάλιου λώρου για την προστασία του εμβρύου από την ασθένεια.

Σύμφωνα με το Ίδρυμα March of Dimes, άλλες σχετιζόμενες με την εγκυμοσύνη επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Αποβολή
• Θνησιγένεια

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η πέμπτη νόσος;

Εφόσον η πέμπτη νόσος συνήθως μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο μέσω σταγονιδίων του αναπνευστικού συστήματος, προσπαθήστε να ελαχιστοποιήσετε την επαφή σας με άτομα που:

• Βήχουν
• Φτερνίζονται
• Φυσούν τη μύτη τους

Το τακτικό πλύσιμο χεριών επίσης μειώνει τις πιθανότητες μόλυνσης από πέμπτη νόσο.

Όταν ένα άτομο με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα έχει μολυνθεί από την ασθένεια, θεωρείται ότι αποκτά ανοσία για το υπόλοιπο της ζωής του.

Έκτη νόσος

Πέμπτη νόσος VS έκτη νόσος

Η βρεφική ροδάνθη, επίσης γνωστή ως έκτη νόσος, είναι μία ιική ασθένεια που προκαλείται από τον ανθρώπινο ερπητοϊό 6 (HHV-6).

Είναι περισσότερο κοινή σε παιδιά 6 μηνών έως 2 ετών. Περίπου 90% των περιπτώσεων έκτης νόσου διαγιγνώσκονται σε παιδιά κάτω των δύο ετών.

Το πρώτο σύμπτωμα της βρεφικής ροδάνθης είναι ένας υψηλός πυρετός περίπου 38,8-39 ᵒC, ο οποίος μπορεί να διαρκέσει για τρεις με πέντε ημέρες. Αφού ο πυρετός υποχωρήσει, το χαρακτηριστικό εξάνθημα θα εμφανιστεί στον κορμό και συχνά ως το πρόσωπο και τα άκρα.

Το εξάνθημα είναι ροζ ή ερυθρό, ανυψωμένο και γεμάτο κόκκινες κηλίδες. Η πέμπτη νόσος και βρεφική ροδάνθη μοιράζονται το εξάνθημα ως κοινό σύμπτωμα, αλλά τα υπόλοιπα συμπτώματα της βρεφικής ροδάνθης διαχωρίζουν τις δύο ασθένειες.

Τα συμπτώματα της βρεφικής ροδάνθης περιλαμβάνουν:

• Ρινική καταρροή
• Διόγκωση των βλεφάρων
• Ευερεθιστότητα
• Κόπωση

Όπως και η πέμπτη νόσος, έτσι και η βρεφική ροδάνθη δεν έχει συγκεκριμένη θεραπεία. Ο παιδίατρος θα προτείνει την αντιμετώπιση του πυρετού με μη συνταγογραφούμενη ακεταμινοφαίνη. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε υγρά και άλλες τεχνικές ανακούφισης για να διατηρείτε το μωρό σε ηρεμία έως ότου ο πυρετός και το εξάνθημα υποχωρήσουν.

Τα παιδιά με έκτη νόσο σπάνια βιώνουν επιπλοκές. Η πιο κοινή επιπλοκή είναι μία εμπύρετη επιληπτική κρίση ως αποτέλεσμα του υψηλού πυρετού. Τα παιδιά με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να έχουν επιπρόσθετους κινδύνους εάν προσβληθούν από βρεφική Ροδάνθη.

Οστρακιά

Πέμπτη νόσος VS οστρακιά

Η οστρακιά, όπως και η πέμπτη νόσος, είναι μία κοινή αιτία ερυθρού δερματικού εξανθήματος στα παιδιά. Σε αντίθεση όμως με την πέμπτη νόσο, η οστρακιά προκαλείται από βακτήρια και όχι από ιό.

Είναι το ίδιο βακτήριο που προκαλεί τη στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα. Περίπου 10% των παιδιών με στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα θα έχουν μία πιο σοβαρή αντίδραση στο βακτήριο και θα αναπτύξουν οστρακιά.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ξαφνική εκδήλωση πυρετού
• Πονόλαιμο
• Πιθανώς εμετό

Μέσα σε μία με δύο ημέρες, ένα ερυθρό εξάνθημα με μικρά ερυθρά ή λευκά εξογκώματα θα εμφανιστεί, τυπικά αρχικά στο πρόσωπο. Στη συνέχεια μπορεί να εξαπλωθεί στον κορμό και τα άκρα.

Η «γλώσσα-λευκή φράουλα» είναι κοινή στα παιδιά με οστρακιά. Αυτό μοιάζει σαν μία παχύρευστη λευκή επικάλυψη με ανυψωμένες κόκκινες απολήξεις στην επιφάνεια της γλώσσας.

Τα παιδιά 5 με 15 ετών είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν αστράκια. Ωστόσο, μπορεί να εκδηλώσετε την ασθένεια σε οποιαδήποτε ηλικία.

Η οστρακιά μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά, τα οποία αποτρέπουν την εμφάνιση πιο σοβαρών επιπλοκών, όπως ο ρευματικός πυρετός.

Όπως η πέμπτη νόσος, η οστρακιά μεταδίδεται μέσω των σταγονιδίων του αναπνευστικού συστήματος. Τα παιδιά που εμφανίζουν ενδείξεις οστρακιάς θα πρέπει να παραμείνουν στο σπίτι και να αποφεύγουν την επαφή με άλλα παιδιά έως ότου είναι χωρίς πυρετό και λαμβάνουν αντιβιοτικά για τουλάχιστον 24 ώρες.

Q&A

Το παιδί μου έχει πρόσφατα διαγνωστεί με πέμπτη νόσο. Για πόσο καιρό θα πρέπει να παραμείνει σπίτι και να μην πηγαίνει στο σχολείο για την αποφυγή μετάδοσης της νόσου στα υπόλοιπα παιδιά;

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, τα άτομα με παρβοϊό Β19, ο οποίος προκαλεί την πέμπτη νόσο, συνήθως εκδηλώνουν συμπτώματα μεταξύ 4 και 14 ημερών από την έκθεση. Αρχικά, τα παιδιά μπορεί να έχουν πυρετό, γενικότερη δυσφορία ή συμπτώματα κρυολογήματος προτού εκδηλωθεί το εξάνθημα. Το εξάνθημα διαρκεί 7-10 ημέρες. Τα παιδιά είναι πιο πιθανό να μεταδίδουν τον ιό στα πρώιμα στάδια της νόσου πριν εμφανιστεί το εξάνθημα. Συνήθως δεν είναι μεταδοτικά από τη στιγμή εμφάνισης του εξανθήματος και μπορούν να επιστρέψουν στο σχολείο εκτός και αν έχουν κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα με το ανοσοποιητικό τους σύστημα.