Ασθένειες καρδιαγγειακού συστήματος

Περιφερική αγγειοπάθεια

Τι είναι η περιφερική αγγειοπάθεια;

Η περιφερική αγγειοπάθεια είναι μια διαταραχή της αιματικής κυκλοφορίας που προκαλεί την στένωση ή την απόφραξη των αγγείων που βρίσκονται εκτός της καρδιάς και του εγκεφάλου. Μπορεί να εμφανιστεί είτε σε αρτηρίες είτε σε φλέβες. Συνήθως προκαλεί πόνο και κόπωση, ιδίως στα πόδια και ως επί το πλείστον κατά την διάρκεια της άσκησης. Ο πόνος υποχωρεί με την ξεκούραση.

Μπορεί ακόμη να επηρεάσει αγγεία τα οποία μεταφέρουν αίμα και οξυγόνο:

  • Στους νεφρούς
  • Στο στομάχι και στο έντερο
  • Στα χέρια

Στην περιφερική αγγειοπάθεια τα αγγεία στενεύουν και η αιματική ροή ελαττώνεται. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε αρτηριοσκλήρυνση, αθηροσκλήρωση ή σε σπασμούς των αγγείων. Στην αθηροσκλήρωση, οι αθηρωματικές πλάκες που σχηματίζονται στο εσωτερικό των αγγείων ελαττώνουν την ροή του αίματος και του οξυγόνου στα όργανα και τα άκρα.

Καθώς η εναπόθεση πλάκας συνεχίζεται, μπορεί να δημιουργηθούν θρόμβοι οι οποίοι θα φράξουν τελείως την αρτηρία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των οργάνων και σε απώλεια δακτύλων, ακόμη και άκρων, αν δεν θεραπευτεί έγκαιρα.

Η Περιφερική Αρτηριακή Νόσος (ΠΑΝ) αναπτύσσεται μόνο στις αρτηρίες οι οποίες μεταφέρουν το πλούσιο σε αίμα οξυγόνο από την καρδιά στο υπόλοιπο σώμα. Σύμφωνα με τα Κέντρα Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών, περίπου 12% με 20% των ατόμων άνω των 60 ετών εμφανίζουν ΠΑΝ, δηλαδή περίπου 8,5 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ. Η ΠΑΝ είναι η πιο κοινή μορφή περιφερικής αγγειοπάθειας, επομένως οι δύο όροι συχνά χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την ίδια κατάσταση.

Η περιφερική αγγειοπάθεια είναι επίσης γνωστή ως αποφρακτική αθηροσκλήρωση, αρτηριακή ανεπάρκεια κάτω άκρων ή διαλείπουσα χωλότητα.

Ποιοι είναι οι τύποι της περιφερικής αγγειοπάθειας;

Δύο είναι οι βασικοί τύποι περιφερικής αγγειοπάθειας, η λειτουργική και η οργανική.

Η λειτουργική περιφερική αγγειοπάθεια σημαίνει ότι δεν υφίσταται κάποια φυσική βλάβη στην δομή των αγγείων σας. Αντιθέτως, τα αγγεία διευρύνονται και στενεύουν ως απόκριση σε άλλους παράγοντες, όπως εγκεφαλικά σήματα και αλλαγές της θερμοκρασίας. Η στένωση μειώνει την αιματική ροή.

Η οργανική περιφερική αγγειοπάθεια περιλαμβάνει αλλαγές στην δομή των αγγείων, όπως φλεγμονή, αθηρωματικές πλάκες και ιστική βλάβη.

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες της περιφερικής αγγειοπάθειας;

Βρίσκεστε σε υψηλότερο κίνδυνο περιφερικής αγγειοπάθειας εάν:

  • Πάσχετε από διαβήτη
  • Είστε υπέρβαροι
  • Πάσχετε από κάποια νεφρική νόσο και κάνετε αιμοκάθαρση
  • Είστε άνω των 50 ετών
  • Έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση
  • Δεν έχετε φυσιολογική χοληστερόλη
  • Έχετε κάποια καρδιοπάθεια
  • Έχετε ιστορικό αγγειοεγκεφαλικής ασθένειας ή εγκεφαλικού
  • Έχετε οικογενειακό ιστορικό υψηλής χοληστερόλης, υψηλής αρτηριακής πίεσης ή περιφερικής αγγειοπάθειας

Επίσης, υπάρχουν και ορισμένες πτυχές του τρόπου ζωής που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, όπως:

  • Η μη ισορροπημένη διατροφή
  • Η κατάχρηση ουσιών
  • Η αποχή από αθλητικές δραστηριότητες
  • Το κάπνισμα

Διαλείπουσα χωλότητα

Το πιο κοινό σύμπτωμα της περιφερικής αγγειοπάθειας και της ΠΑΝ είναι η διαλείπουσα χωλότητα. Διαλείπουσα χωλότητα είναι ο μυϊκός πόνος στα κάτω άκρα όταν περπατάτε. Μπορεί να αισθανθείτε πόνο όταν περπατάτε γρηγορότερα ή για μεγάλες αποστάσεις, ο οποίος όμως υποχωρεί μετά από ξεκούραση. Όταν επανέρχεται, χρειάζεται κάποιο χρόνο για να υποχωρήσει ξανά.

Η διαλείπουσα χωλότητα συμβαίνει όταν δεν υπάρχει αρκετή αιματική ροή στους μύες που χρησιμοποιούνται. Στην περιφερική αγγειοπάθεια, τα αγγεία που έχουν υποστεί στένωση μπορούν να παρέχουν περιορισμένη ποσότητα αίματος, κάτι το οποίο προκαλεί περισσότερα προβλήματα κατά την άθληση, παρά κατά την ξεκούραση.

Καθώς η ΠΑΝ εξελίσσεται, τα συμπτώματα θα εμφανίζονται πιο συχνά και πιο έντονα. Εν τέλει, μπορεί να αισθάνεστε πόνο και κόπωση ακόμη και όταν ξεκουράζεστε. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας σχετικά με θεραπείες που βελτιώνουν την αιματική ροή και μειώνουν τον πόνο.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία Πρόληψη Επιπλοκές

Συμπτώματα

Για την πλειονότητα των ατόμων, τα πρώτα συμπτώματα της περιφερικής αγγειοπάθειας ξεκινούν αργά και άτακτα. Μπορεί να αισθάνεστε δυσφορία, κόπωση και κράμπες στα πόδια και τα άκρα ποδών, συμπτώματα που επιδεινώνονται με την φυσική δραστηριότητα εξαιτίας της έλλειψης αιματικής ροής.

Άλλα συμπτώματα της περιφερικής αγγειοπάθειας περιλαμβάνουν:

Περιοχή πόνου

Συμπτώματα

Πόδια

Μειωμένη τριχοφυΐα, κράμπες όταν ξαπλώνετε στο κρεβάτι

Χέρια και πόδια

Αλλαγή χρώματος σε ερυθρό, μπλε ή ωχρό

Πόδια και άκρα ποδών

Λεπτό ή ωχρό δέρμα, αδύναμοι παλμοί, πληγές ή έλκη που δεν επουλώνονται

Δάχτυλα ποδιών

Μπλε χρώμα, έντονη αίσθηση εγκαύματος ή σκληρά και αδιάφανα νύχια

Μύες

Μούδιασμα ή αίσθηση βάρους

Μιλήστε με τον γιατρό σας αν βιώνετε οποιοδήποτε σύμπτωμα περιφερικής αγγειοπάθειας. Πολλά από τα συμπτώματα συχνά παραγκωνίζονται επειδή θεωρούνται αποτέλεσμα της γήρανσης, όμως η καθυστερημένη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω επιπλοκές. Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκύψει ακόμη και αιμορραγία, γάγγραινα και ιστική νέκρωση. Αν ξαφνικά παρατηρήσετε κάποιο άκρο σας να είναι κρύο, ωχρό, αδύναμο και να σας πονά, αυτό συνιστά επείγον ιατρικό περιστατικό. Θα χρειαστείτε θεραπεία όσο το δυνατόν συντομότερα, ώστε να αποφύγετε επακόλουθες επιπλοκές και τον ακρωτηριασμό.

Αίτια

Λειτουργική περιφερική αγγειοπάθεια

Τα αγγεία σας φυσιολογικά διευρύνονται και στενεύουν ως απόκριση σε περιβαλλοντικά ερεθίσματα. Ωστόσο, στην λειτουργική περιφερική αγγειοπάθεια, αυτή η απόκριση είναι υπερβολική. Το σύνδρομο Raynaud, όπου το άγχος και η θερμοκρασία επηρεάζουν την αιματική ροή, συνιστά ένα παράδειγμα λειτουργικής περιφερικής αγγειοπάθειας.

Οι πιο κοινές αιτίες του συγκεκριμένου τύπου αγγειοπάθειας περιλαμβάνουν:

  • Ναρκωτικά
  • Χαμηλές θερμοκρασίες
  • Συναισθηματικό τραύμα
  • Χειρισμός εργαλείων ή μηχανημάτων που παράγουν δονήσεις

Οργανική περιφερική αγγειοπάθεια

Όπως προαναφέρθηκε, η οργανική περιφερική αγγειοπάθεια συνδέεται με αλλαγές στην δομή των αγγείων. Για παράδειγμα, η συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας προκαλεί την στένωση των αγγείων. Οι κύριες αιτίες της οργανικής αγγειοπάθειας είναι:

  • Ο διαβήτης
  • Το κάπνισμα
  • Η υψηλή χοληστερόλη
  • Η υψηλή αρτηριακή πίεση

Επιπρόσθετες αιτίες της εν λόγω κατάστασης περιλαμβάνουν πολύ σοβαρούς τραυματισμούς, μύες ή συνδέσμους με δομικές ανωμαλίες, φλεγμονή των αγγείων και μόλυνση.

Διάγνωση

Η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί για μια επιτυχημένη θεραπεία και μπορεί να αποτρέψει επιπλοκές απειλητικές για την ζωή.

Μιλήστε στον γιατρό σας αν εμφανίζετε οποιοδήποτε από τα βασικά συμπτώματα της περιφερικής αγγειοπάθειας, όπως διαλείπουσα χωλότητα. Ο γιατρός θα λάβει το ιατρικό ιστορικό σας και θα πραγματοποιήσει μια κλινική εξέταση, μετρώντας τους παλμούς στα πόδια και τα άκρα ποδός. Αν ακροαστεί έναν ήχο σαν «φύσημα» μέσω του στηθοσκοπίου, αυτό υποδηλώνει ότι κάποιο αγγείο έχει υποστεί στένωση.

Μπορεί να ζητήσει εξειδικευμένες εξετάσεις για την διάγνωση της περιφερικής αγγειοπάθειας, όπως:

Εξέταση

Μέθοδος

Τι ελέγχει

Υπέρηχος Doppler

Ηχητικά κύματα για απεικόνιση

Αιματική ροή στα αγγεία

Αγγειογραφία

Σκιαγραφικό υγρό που εισάγεται μέσω καθετήρα στην αρτηρία

Η ροή του σκιαγραφικού υγρού μέσω των αγγείων χρησιμοποιείται για την διάγνωση φραγμένων αρτηριών

Σφυροβραχιόνιος δείκτης

Χρήση υπερήχων και ενός βραχίονα μέτρησης της πίεσης στον αστράγαλο και στο χέρι για την απεικόνιση των εσωτερικών δομών και την καταγραφή της πίεσης πριν και κατά την διάρκεια της άσκησης

Σύγκριση της αρτηριακής πίεσης στα χέρια και στα πόδια. Χαμηλότερη πίεση στα πόδια πιθανώς να υποδηλώνει την ύπαρξη κάποιου φραγμού

Αξονική αγγειογραφία

Απεικόνιση με την χρήση ακτίνων-Χ

Απεικόνιση των αγγείων για τον έλεγχο ύπαρξης κάποιου φραγμού

Μαγνητική αγγειογραφία

Απεικόνιση με την χρήση μαγνητικού πεδίου

Απεικόνιση των αγγείων για τον έλεγχο ύπαρξης κάποιου φραγμού

Θεραπεία

Οι δύο βασικοί στόχοι αντιμετώπισης της περιφερικής αγγειοπάθειας είναι η αποτροπή επιδείνωσης της ασθένειας και ο έλεγχος του πόνου και των συμπτωμάτων, ώστε να παραμείνετε δραστήριοι. Η θεραπεία, επίσης, θα μειώσει τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών.

Η πρώτης γραμμής αντιμετώπιση περιλαμβάνει αλλαγές του τρόπου ζωής. Ο γιατρός θα σας συστήσει κάποιο πρόγραμμα τακτικής άσκησης που περιλαμβάνει περπάτημα, καθώς και ένα πρόγραμμα ισορροπημένης διατροφής για την απώλεια βάρους.

Αν καπνίζετε, θα πρέπει να το σταματήσετε, διότι προκαλεί άμεση μείωση της αιματικής ροής στα αγγεία σας. Επίσης, επιδεινώνει την περιφερική αγγειοπάθεια και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού.

Αν οι αλλαγές στον τρόπο διαβίωσης δεν επιφέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, θα χρειαστείτε φαρμακευτική αγωγή. Τα φάρμακα για την περιφερική αγγειοπάθεια περιλαμβάνουν:

  • Κλοπιδογρέλη ή ασπιρίνη μια φορά την ημέρα για την μείωση των θρόμβων
  • Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης για την ελάττωση της αρτηριακής πίεσης
  • Σιλοσταζόλη ή πεντοξυφυλλίνη για την αύξηση της αιματικής ροής και την ανακούφιση των συμπτωμάτων της διαλείπουσας χωλότητας
  • Αντιδιαβητικά φάρμακα για τον έλεγχο του σακχάρου, σε περίπτωση που πάσχετε από διαβήτη
  • Ατορβαστατίνη, συμβαστατίνη ή άλλες στατίνες για την μείωση της χοληστερόλης

Αν οι αρτηρίες είναι φραγμένες σε μεγάλο βαθμό, μπορεί να χρειαστεί εγχείρηση, όπως αγγειοπλαστική ή αγγειακή επέμβαση. Κατά την αγγειοπλαστική, ο γιατρός εισάγει ένα καθετήρα στην αρτηρία. Μία δομή σαν μπαλόνι που βρίσκεται στο άκρο του καθετήρα, φουσκώνει και διανοίγει την αρτηρία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να τοποθετήσει έναν μικρό συρμάτινο σωλήνα μέσα στο αγγείο, προκειμένου να το διατηρήσει ανοικτό.

Η αγγειακή επέμβαση επιτρέπει την παράκαμψη της φραγμένης περιοχής μέσω ενός αγγειακού μοσχεύματος.

Ποια είναι η προοπτική ύστερα από την διάγνωση της περιφερικής αγγειοπάθειας;

Αν διαγνωσθεί έγκαιρα, η πλειονότητα των περιστατικών περιφερικής αγγειοπάθειας ανταποκρίνεται θετικά στις αλλαγές του τρόπου διαβίωσης. Ένας τρόπος αξιολόγησης της βελτίωσης της κατάστασης είναι να μετρήσετε πόσο μπορείτε να περπατήσετε δίχως πόνο. Με μια αποτελεσματική θεραπεία, θα είστε σε θέση σταδιακά να αυξάνετε την απόσταση.

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν τα συμπτώματα επιδεινώνονται ή αν βιώνετε κάτι από τα παρακάτω:

  • Πυρετό, ρίγη, αδυναμία ή άλλα σημάδια μόλυνσης
  • Πόνο στο στήθος μαζί με πόνο στα πόδια
  • Ωχρή ή μπλε εμφάνιση των ποδιών
  • Κόκκινα, πρησμένα ή ζεστά στην αφή πόδια
  • Ανάπτυξη νέων πληγών που δεν επουλώνονται
  • Παγωμένα πόδια

Πρόληψη

Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο ανάπτυξης περιφερικής αγγειοπάθειας μέσω ενός υγιούς τρόπου διαβίωσης. Αυτό περιλαμβάνει:

  • Μια ισορροπημένη διατροφή χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά οξέα
  • Αποφυγή καπνίσματος
  • Τακτική άσκηση, 30 λεπτά την ημέρα, 5 ημέρες την εβδομάδα
  • Διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους
  • Έλεγχο του σακχάρου, αν πάσχετε από διαβήτη
  • Διατήρηση χαμηλής χοληστερόλης και αρτηριακής πίεσης

Μιλήστε στον γιατρό σας αν βιώνετε οποιοδήποτε σύμπτωμα περιφερικής αγγειοπάθειας. Η έγκαιρη διάγνωση θα βοηθήσει εσάς και τον γιατρό να βρείτε τρόπους ανακούφισης των συμπτωμάτων και αύξησης της αποτελεσματικότητας της θεραπείας.

Επιπλοκές

Οι επιπλοκές μιας μη διαγνωσμένης και, συνεπώς, αθεράπευτης περιφερικής αγγειοπάθειας μπορεί να είναι πολύ σοβαρές, ακόμη και απειλητικές για την ίδια την ζωή. Η περιορισμένη αιματική ροή της περιφερικής αγγειοπάθειας μπορεί να αποτελεί προειδοποιητική ένδειξη άλλων αγγειοπαθειών.

Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Ωχρό δέρμα
  • Πληγές που δεν επουλώνονται
  • Πόνο τόσο κατά την κίνηση όσο και κατά την ανάπαυση
  • Νέκρωση ιστού, που μπορεί να οδηγήσει σε ακρωτηριασμό του άκρου
  • Ανικανότητα
  • Απειλητικές για την ζωή μολύνσεις των οστών και του αίματος
  • Πολύ έντονο πόνο που περιορίζει την κινητικότητα

Οι πιο σοβαρές επιπλοκές περιλαμβάνουν τις αρτηρίες που εφοδιάζουν την καρδιά και τον εγκέφαλο με αίμα. Όταν αυτές φράσσουν, μπορεί να προκληθεί καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό, ακόμη και θάνατος.

+ 7 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Peripheral Artery Disease. (n.d.). Hearthub.org. Retrieved from hearthub.org/hc-peripheral.htm

2. Peripheral Arterial Disease and Claudication. (2011, January). FamilyDoctor.org. Retrieved July 10, 2012, from familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/peripheral-arterial-disease-and-claudication.printerview.all.html

3. Peripheral Artery Disease (PAD). (2012, June 22). Mayo Clinic. Retrieved July 10, 2012, from mayoclinic.com/health/peripheral-arterial-disease/DS00537

4. Peripheral Artery Disease—Legs. (2010, June 17). National Library of Medicine - National Institutes of Health. Retrieved July 5, 2012, from nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000170.htm

5. Peripheral Vascular Disease. (n.d.). The University of Chicago Medicine. Retrieved July 13, 2012, from uchospitals.edu/online-library/content=P00236

6. What is Peripheral Vascular Disease? (2012, June 7). American Heart Association (AHA). Retrieved July 5, 2012, from heart.org/HEARTORG/Conditions/What-Is-Peripheral-Vascular-Disease_UCM_308873_Article.jsp

7. Women and Vascular Disease. (n.d.). Society of Interventional Radiology. Retrieved July 5, 2012, from sirweb.org/patients/peripheral-arterial-disease/