Πονόλαιμος

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα του πονόλαιμου;

Τα συμπτώματα του πονόλαιμου ποικίλουν ανάλογα με την αιτία. Η αίσθηση του πονόλαιμου μπορεί να μοιάζει με:

• Ξηρότητα
• Αίσθηση φαγούρας
• Ερεθισμό
• Αίσθηση καψίματος
• Ευαισθησία

Μπορεί να νιώθετε πόνο όταν καταπίνετε ή μιλάτε. Επίσης μπορεί ο λαιμός σας ή οι αμυγδαλές σας να έχουν ερυθρή όψη.

Μερικές φορές, λευκές κηλίδες ή περιοχές με πύον μπορεί να σχηματιστούν στις αμυγδαλές. Οι λευκές κηλίδες είναι περισσότερο κοινές στη στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα από ό, τι στον πονόλαιμο που προκαλείται από ιό.

Μαζί με τον πονόλαιμο μπορεί να εμφανίσετε συμπτώματα, όπως:

• Ρινική καταρροή
• Ρινική συμφόρηση
• Βήχα
• Φτέρνισμα
• Πυρετό
• Πονοκέφαλο
• Ρίγη
• Βραχνή φωνή
• Διογκωμένους λεμφαδένες στο λαιμό
• Δυσκολία στην κατάποση
• Πόνο στο σώμα
• Απώλεια όρεξης

Αίτια

Οι 8 αιτίες του πονόλαιμου

Οι αιτίες του πονόλαιμου κυμαίνονται από λοιμώξεις μέχρι τραυματισμούς. Ακολουθούν οι 8 πιο κοινές αιτίες του πονόλαιμου.

1. Κρυολόγημα, γρίπη και άλλες ιικές λοιμώξεις

Οι ιοί προκαλούν περίπου το 90% των πονόλαιμων. Μεταξύ αυτών είναι:

• Το κοινό κρυολόγημα
• Ο ιός της γρίπης
• Η μονοπυρήνωση, μία λοιμώδης νόσος που μεταδίδεται μέσω του σάλιου
• Η ιλαρά, μία ασθένεια που προκαλεί εξάνθημα και πυρετό
• Η ανεμοβλογιά, μία λοίμωξη που προκαλεί πυρετό και κνησμώδες εξάνθημα
• Η παρωτίτιδα (μαγουλάδες), μία λοίμωξη που προκαλεί διόγκωση των σιελογόνων αδένων στο λαιμό

2. Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα και άλλες βακτηριακές λοιμώξεις

Οι βακτηριακές λοιμώξεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν πονόλαιμο. Η πιο κοινή είναι η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα, μία λοίμωξη του λαιμού και των αμυγδαλών που προκαλείται από το βακτήριο Streptococcus ομάδας Α.

Η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα προκαλεί περίπου το 40% των πονόλαιμων στα παιδιά. Η αμυγδαλίτιδα και σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις, όπως η γονόρροια και τα χλαμύδια, μπορούν επίσης να προκαλέσουν πονόλαιμο.

3. Αλλεργίες

Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά σε αλλεργιογόνα, όπως η γύρη, το γρασίδι και το τρίχωμα των κατοικιδίων, απελευθερώνει χημικά που προκαλούν συμπτώματα, όπως ρινική συμφόρηση, υγρά μάτια, φτέρνισμα και ερεθισμό του λαιμού.

Η υπερβολική βλέννα στη μύτη μπορεί να μετακινηθεί στο πίσω μέρος του λαιμού. Αυτό ονομάζεται φλέγμα και μπορεί να ερεθίσει το λαιμό.

4. Ξηρός αέρας

Ο ξηρός αέρας μπορεί να αφαιρέσει την υγρασία από το στόμα και το λαιμό αφήνοντάς τα ξηρά και κνησμώδη. Ο αέρας είναι πιο πιθανό να είναι ξηρός κατά τους χειμερινούς μήνες όταν λειτουργεί το καλοριφέρ.

5. Καπνός, χημικά και άλλα ερεθιστικά

Πολλά διαφορετικά χημικά και ουσίες του περιβάλλοντος μπορούν να ερεθίσουν το λαιμό, όπως:

• Τσιγάρα και άλλα προϊόντα καπνού
• Καθαριστικά και άλλα χημικά
• Ρύπανση του αέρα

Μετά την 11^η Σεπτεμβρίου 2001, περισσότερο από το 62% των πυροσβεστών που κλήθηκαν στο σημείο της τραγωδίας ανέφεραν συχνούς πονόλαιμος. Μόνο το 3,2% εξ αυτών είχαν πονόλαιμους πριν την κατάρρευση των Δίδυμων Πύργων.

6. Τραυματισμός

Οποιοσδήποτε τραυματισμός, όπως χτύπημα ή κόψιμο στο λαιμό, μπορεί να προκαλέσει πονόλαιμο. Επίσης, μπορεί να προκληθεί ερεθισμός αν κολλήσει τμήμα της τροφής στο λαιμό σας.

Η επαναλαμβανόμενη χρήση (υπερκόπωση) επιβαρύνει τις φωνητικές χορδές και τους μύες του λαιμού. Μπορεί να εμφανίσετε πονόλαιμο αν φωνάζετε, μιλάτε δυνατά ή τραγουδάτε για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Οι πονόλαιμοι είναι κάτι το οποίο αναφέρουν συχνά οι γυμναστές και οι δάσκαλοι που καλούνται να μιλούν δυνατά.

7. Νόσος γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης

Η νόσος γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι μία πάθηση στην οποία οξύ από το στομάχι κινείται προς τα πάνω στον οισοφάγο, το σωλήνα που μεταφέρει την τροφή από το στόμα στο στομάχι.

Το οξύ καίει τον οισοφάγο και το λαιμό προκαλώντας συμπτώματα, όπως καούρα και παλινδρόμηση οξέων.

8. Όγκος

Ένας όγκος στο λαιμό, στις φωνητικές χορδές ή στη γλώσσα είναι μία λιγότερο κοινή αιτία πονόλαιμου. Όταν ο πονόλαιμος είναι ένδειξη καρκίνου, δεν υποχωρεί μετά από λίγες μέρες.

Θεραπεία

Κατ’ οίκον θεραπείες για τον πονόλαιμο

Οι περισσότερες περιπτώσεις πονόλαιμου είναι αντιμετωπίσιμες μέσα στο σπίτι. Λάβετε επαρκή ξεκούραση, ώστε να βοηθήσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα να καταπολεμήσει τη λοίμωξη.

Για να ανακουφιστείτε από τον πονόλαιμο:

• Κάντε γαργάρες με διάλυμα αλατόνερου.
• Πίνετε ζεστά υγρά που ανακουφίζουν το λαιμό, όπως ζεστό τσάι με μέλι, ζωμό σούπας ή ζεστό νερό με λεμόνι. Το τσάι βοτάνων είναι ιδιαίτερα ανακουφιστικό για τον πονόλαιμο.
• Δροσίστε το λαιμό σας τρώγοντας κάτι παγωμένο, όπως γρανίτα ή παγωτό.
• Χρησιμοποιήστε καραμέλες για τον πονόλαιμο.
• Ξεκουράστε τη φωνή σας έως ότου λαιμός σας είναι καλύτερα.
• Βάλτε στο δωμάτιό σας έναν υγραντήρα που θα προσθέσει υγρασία στον αέρα.

Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του πονόλαιμου;

Μπορείτε να λάβετε φάρμακα για την ανακούφιση του πονόλαιμου ή την αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας.

Μη συνταγογραφούμενα φάρμακα που ανακουφίζουν τον πονόλαιμο περιλαμβάνουν:

• Ασπιρίνη
• Ακεταμινοφαίνη
• Ιβουπροφαίνη

Μη δίνετε ασπιρίνη σε παιδιά και εφήβους, καθώς έχει συνδεθεί με μία σπάνια αλλά σοβαρή πάθηση που ονομάζεται σύνδρομο του Reye.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες θεραπείες, οι οποίες δρουν απευθείας για τον πόνο του λαιμού:

• Παστίλιες για τον πονόλαιμο
• Σπρέι για τον πονόλαιμο που περιέχει ένα αντισηπτικό παράγοντα που προκαλεί μούδιασμα, όπως η φαινόλη, ή ένα συστατικό που προκαλεί ψύξη, όπως η μενθόλη ή ο ευκάλυπτος
• Σιρόπι για το βήχα

Κάποια βότανα, όπως η ρίζα γλυκόριζας, η φτελιά και η αλθαία ρίζα, πωλούνται ως θεραπείες κατά του πονόλαιμου. Δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις που να επιβεβαιώνουν ότι είναι αποτελεσματικά, αλλά ένα τσάι το οποίο περιέχει και τα τρία αυτά συστατικά έχει δειχθεί ότι ανακουφίζει από τον πονόλαιμο σε μία επιστημονική μελέτη.

Φάρμακα που μειώνουν τα οξέα του στομάχου μπορούν να συνεισφέρουν στην ανακούφιση του πονόλαιμου από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και περιλαμβάνουν:

• Αντιόξινα, όπως το Maalox, για την εξουδετέρωση των στομαχικών οξέων.
• Η2 αναστολείς, όπως η σιμετιδίνη, η φαμοτιδίνη και η ρανιτιδίνη, για τη μείωση της παραγωγής στομαχικών οξέων.
• Αναστολείς αντλίας πρωτονίων, όπως η λανσοπραζόλη και η ομεπραζόλη, για την παρεμπόδιση παραγωγής οξέων.

Κορτικοστεροειδή χαμηλής δόσης μπορούν επίσης να ανακουφίσουν τον πόνο του λαιμού δίχως να προκαλούν σοβαρές παρενέργειες.

Πότε χρειάζεστε αντιβιοτικά;

Τα αντιβιοτικά αντιμετωπίζουν λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια, όπως η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα. Δεν μπορούν όμως να καταπολεμήσουν ιικές λοιμώξεις.

Θα χρειαστεί να αντιμετωπίσετε τη στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα με αντιβιοτικά για την πρόληψη πιο σοβαρών επιπλοκών, όπως η πνευμονία, η βρογχίτιδα και ο ρευματικός πυρετός. Τα αντιβιοτικά μπορούν να ανακουφίσουν τον πονόλαιμο μέσα σε μία περίπου ημέρα και να μειώσουν τον κίνδυνο ρευματικού πυρετού κατά δύο τρίτα.

Οι γιατροί συνήθως συνταγογραφούν μία δόση αντιβιοτικών που διαρκεί περίπου δέκα ημέρες. Είναι σημαντικό να λάβετε όλα σας τα φάρμακα, ακόμη και αν αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα. Αν σταματήσετε τα αντιβιοτικά σας πολύ σύντομα, κάποια βακτήρια θα παραμείνουν ζωντανά και αυτό θα οδηγήσει στο να αρρωστήσετε ξανά.

Επίσκεψη στο γιατρό

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό

Οι πονόλαιμοι που προκαλούνται από ιικές λοιμώξεις συνήθως υποχωρούν από μόνοι τους μέσα σε δύο με επτά ημέρες. Παρόλα αυτά, κάποιοι χρειάζονται ιατρική αντιμετώπιση.

Καλέστε το γιατρό σας εάν έχετε κάποια από τα δυνητικά πιο σοβαρά συμπτώματα:

• Δυσκολία στην κατάποση
• Πολύ έντονο πονόλαιμο
• Δυσκολία να ανοίξετε το στόμα σας
• Πονόλαιμο που διαρκεί περισσότερο από μία εβδομάδα
• Δυσκολία στην αναπνοή ή πόνο καθώς αναπνέετε
• Ακαμψία του αυχένα
• Αίμα στο σάλιο ή το φλέγμα
• Πόνο στο αυτί
• Πόνο στις αρθρώσεις
• Πυρετό υψηλότερο από 38 ᵒC

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται ο πονόλαιμος;

Κατά τη διάρκεια της κλινικής εξέτασης, ο γιατρός θα σας ρωτήσει αναφορικά με τα συμπτώματά σας και θα χρησιμοποιήσει ένα φακό για να ελέγξει το πίσω μέρος του λαιμού για ερυθρότητα, διόγκωση και λευκές κηλίδες. Μπορεί επίσης να ψηλαφίσει το λαιμό σας για να εντοπίσει διογκωμένους λεμφαδένες.

Εάν ο γιατρός υποπτεύεται ότι έχετε στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα, θα πραγματοποιήσει μία καλλιέργεια λαιμού για τη διάγνωση. Θα περάσει μία μπατονέτα από το πίσω μέρος του λαιμού σας και θα συλλέξει ένα δείγμα για να το ελέγξει για το βακτήριο του στρεπτόκοκκου. Με ένα γρήγορο τεστ θα έχει αποτελέσματα εντός ολίγων λεπτών.

Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης, το δείγμα θα σταλεί σε εργαστήριο για ανάλυση. Το εργαστήριο χρειάζεται περίπου μία με δύο ημέρες για να διαπιστωθεί με βεβαιότητα εάν έχετε στρεπτόκοκκο.

Μερικές φορές, μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις για να διαπιστωθεί η αιτία του πονόλαιμου. Μπορείτε να επισκεφτείτε έναν ειδικό ιατρό ωτορινολαρυγγολόγο (ΩΡΛ).

Σύνοψη

Οι ιικές και βακτηριακές λοιμώξεις, καθώς και τα ερεθιστικά και οι τραυματισμοί, προκαλούν την πλειονότητα των πονόλαιμων. Οι περισσότερες περιπτώσεις πονόλαιμου βελτιώνονται μέσα σε λίγες μέρες χωρίς θεραπεία.

Η ξεκούραση, τα ζεστά υγρά, οι γαργάρες με αλατόνερο και τα μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα μπορούν να ανακουφίσουν τον πονόλαιμο στο σπίτι.

Ο στρεπτόκοκκος και άλλες βακτηριακές λοιμώξεις αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά. Ο γιατρός θα λάβει επίχρισμα από το λαιμό σας για να διαπιστώσει αν έχετε στρεπτόκοκκο.

Επισκεφτείτε το γιατρό σας για πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως δυσκολία στην αναπνοή ή την κατάποση, υψηλό πυρετό ή ακαμψία του αυχένα.