Προληπτικός έλεγχος καρκίνου του δέρματος

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται ο προληπτικός έλεγχος καρκίνου του δέρματος;

Χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό ενδείξεων καρκίνου του δέρματος, αλλά όχι για τη διάγνωση καρκίνου. Αν υπάρχει υποψία καρκίνου του δέρματος μετά τον προληπτικό έλεγχο, είναι απαραίτητη μία εξέταση που ονομάζεται βιοψία, για να διαπιστωθεί εάν πράγματι ένα ύποπτο εύρημα είναι καρκινικό.

Γιατί χρειάζομαι προληπτικό έλεγχο καρκίνου του δέρματος;

Μπορεί να χρειαστείτε προληπτικό έλεγχο καρκίνο του δέρματος αν έχετε συγκεκριμένους προδιαθεσικούς παράγοντες, όπως:

• Ανοιχτό χρώμα δέρματος
• Ξανθά ή κόκκινα μαλλιά
• Ανοιχτόχρωμα μάτια (μπλε ή πράσινα)
• Δέρμα που πεθαίνει εύκολα ηλιακά εγκαύματα ή εμφανίζει εύκολα φακίδες
• Ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων
• Οικογενειακό ή προσωπικό ιστορικό καρκίνου του δέρματος
• Συχνή έκθεση στον ήλιο λόγω εργασίας ή άλλων δραστηριοτήτων
• Μεγάλος αριθμός σπίλων

Συμβουλευτείτε το γιατρό σας για να μάθετε κάθε πότε πρέπει να ελέγχετε το δέρμα σας.

Εάν ελέγχεστε μόνοι σας, θα χρειαστεί να επισκεφτείτε το γιατρό σας αν εντοπίσετε ενδείξεις καρκίνου του δέρματος. Οι ενδείξεις ποικίλουν ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου του δέρματος, ωστόσο μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αλλαγή σε έναν υπάρχοντα σπίλο ή σημάδι
• Σπίλος ή άλλο σημάδι του δέρματος που εμφανίζει αιμορραγία ή κρούστα
• Σπίλος επώδυνος στην αφή
• Έλκος που δεν επουλώνεται μέσα σε δύο εβδομάδες
• Λαμπερή ροζ, ερυθρή, περλέ λευκή ή διάφανη μάζα
• Σπίλος ή έλκος με ακανόνιστα όρια που μπορεί να αιμορραγεί εύκολα

Εάν πραγματοποιείτε αυτό-έλεγχο, θα πρέπει να αναζητάτε και ενδείξεις μελανώματος, τον πιο σοβαρό τύπο καρκίνου του δέρματος. Ένας εύκολος τρόπος να θυμάστε τις ενδείξεις του μελανώματος είναι ο κανόνας “ABCDE”:

• Ασυμμετρία (Asymmetry): Ο σπίλος έχει περίεργο σχήμα, μη συμμετρικό.
• Όρια (Borders): Τα όρια του σπίλου είναι ακανόνιστα.
• Χρώμα (Color): Το χρώμα του σπίλου δεν είναι ομοιόμορφο.
• Διάμετρος (Diameter): Ο σπίλος είναι μεγαλύτερος από το μέγεθος ενός φασολιού.
• Εξέλιξη (Evolving): Ο σπίλος αλλάζει σε μέγεθος, σχήμα ή χρώμα.

Εάν εντοπίσετε ενδείξεις μελανώματος, επισκεφθείτε άμεσα το γιατρό σας.

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται ο προληπτικός έλεγχος καρκίνου του δέρματος;

Ο προληπτικός έλεγχος καρκίνου του δέρματος μπορεί να πραγματοποιηθεί από εσάς, τον παθολόγο σας ή έναν δερματολόγο.

Εάν ελέγχεστε μόνοι σας, θα πρέπει να πραγματοποιήσετε μία εξέταση από την κεφαλή ως τα δάχτυλα των ποδιών (head-to-toe exam). Ο έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιείται σε ένα δωμάτιο με άπλετο φως, μπροστά σε έναν ολόσωμο καθρέφτη. Επίσης θα χρειαστείτε και ένα καθρέφτη χειρός για να ελέγξετε δυσπρόσιτες περιοχές. Ο αυτοέλεγχος πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:

• Σταθείτε μπροστά στον καθρέφτη και ελέγξτε το πρόσωπο, το λαιμό και την κοιλιά σας.
• Οι γυναίκες θα πρέπει να ελέγχονται και κάτω από τους μαστούς.
• Σηκώστε τα χέρια σας και ελέγξτε την αριστερή και τη δεξιά πλευρά.
• Ελέγξτε το πρόσθιο και το οπίσθιο μέρος των χεριών σας.
• Ελέγξτε τα άκρα των χεριών σας, μεταξύ των δακτύλων και κάτω από τα νύχια.
• Ελέγξτε το πρόσθιο και το οπίσθιο μέρος των ποδιών, καθώς και τα πλάγια.
• Καθίστε και ελέγξτε τα άκρα ποδός, συμπεριλαμβανομένων των πελμάτων, καθώς και μεταξύ των δακτύλων. Επίσης ελέγξτε την κοίτη σε κάθε νύχι.
• Ελέγξτε την πλάτη, τους γλουτούς και τα γεννητικά όργανα με έναν καθρέφτη χειρός.
• Χωρίστε τα μαλλιά σας και εξετάστε το τριχωτό της κεφαλής. Χρησιμοποιήστε έναν καθρέφτη χειρός για να βλέπετε καλύτερα.

Εάν πρόκειται να ελεγχθείτε από δερματολόγο ή άλλο επαγγελματία υγείας, η διαδικασία μπορεί να περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:

• Θα αφαιρέσετε όλο το ρουχισμό σας.
• Ο γιατρός θα πραγματοποιήσει έναν ενδελεχή έλεγχο από την κεφαλή έως τα δάχτυλα των ποδιών. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι, μεταξύ άλλων, θα εξετάσει το τριχωτό της κεφαλής, πίσω από τα αυτιά, τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών, τους γλουτούς και τα γεννητικά όργανα. Η εξέταση αυτή μπορεί να είναι κάπως άβολη, όμως είναι πολύ σημαντικός ο έλεγχος, καθώς ο καρκίνος του δέρματος μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε.
• Ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει έναν ειδικό μεγεθυντικό φακό με φως για τον έλεγχο συγκεκριμένων σημαδιών.

Η εξέταση ολοκληρώνεται μέσα σε 10 με 15 λεπτά.

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για τον έλεγχο καρκίνου του δέρματος;

Δεν θα πρέπει να φοράτε make-up ούτε να έχετε χρησιμοποιήσει βερνίκι νυχιών. Τα μαλλιά σας θα πρέπει να τα έχετε αφήσει κάτω, ώστε ο γιατρός να εξετάσει το τριχωτό της κεφαλής. Δεν απαιτείται κάποια άλλη προετοιμασία.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με τον προληπτικό έλεγχο καρκίνου του δέρματος;

Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Εάν κάποιος σπίλος ή άλλο σημάδι στο δέρμα δύναται να αποτελεί ένδειξη καρκίνου του δέρματος, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει βιοψία για την πραγματοποίηση της διάγνωσης. Η βιοψία δέρματος είναι μία διαδικασία που αφαιρεί ένα μικρό δείγμα δέρματος για ανάλυση. Το δείγμα αυτό εξετάζεται κάτω από μικροσκόπιο για τον έλεγχο ύπαρξης καρκινικών κυττάρων. Εάν διαγνωστείτε με καρκίνο του δέρματος, μπορείτε να ξεκινήσετε θεραπεία. Ο έγκαιρος εντοπισμός και αντιμετώπιση του καρκίνου μπορεί να αποτρέψει την πιθανότητα μετάστασης.

Περαιτέρω πληροφορίες

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω αναφορικά με τον προληπτικό έλεγχο καρκίνου του δέρματος;

Η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ήλιου διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πρόκληση καρκίνου του δέρματος. Κάθε στιγμή που βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο, εκτίθεστε στις ακτίνες του ήλιου. Ωστόσο, μπορείτε να περιορίσετε την έκθεση στον ήλιο, μειώνοντας τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος, λαμβάνοντας απλές προφυλάξεις όπως:

• Χρησιμοποιώντας αντηλιακό με δείκτη προστασίας (SPF) τουλάχιστον 30
• Αναζητώντας σκιά όταν είναι εφικτό
• Φορώντας καπέλο και γυαλιά ηλίου

Η ηλιοθεραπεία επίσης αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος. Για αυτό, θα πρέπει να αποφεύγετε την ηλιοθεραπεία και οπωσδήποτε το σολάριουμ.

Εάν έχετε ερωτήσεις αναφορικά με τους τρόπους μείωσης του κινδύνου καρκίνου του δέρματος, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.