Ψυχρά έλκη

Συμπτώματα

Μπορεί να νιώθετε μία αίσθηση φαγούρας ή καψίματος στα χείλη ή το πρόσωπό σας αρκετές ημέρες πριν αναπτυχθεί ένα ψυχρό έλκος. Αυτή είναι η καλύτερη στιγμή να ξεκινήσετε θεραπεία. Όταν το έλκος σχηματιστεί, θα παρατηρήσετε μία ανυψωμένη κόκκινη φουσκάλα γεμάτη με υγρό, η οποία είναι επώδυνη και ευαίσθητη στην αφή. Μπορεί να εμφανιστούν περισσότερα από ένα έλκη ταυτόχρονα.

Το ψυχρό έλκος θα παραμείνει έως δύο εβδομάδες και θα είναι μεταδοτικό έως ότου εξαφανιστεί η κρούστα που το καλύπτει στα τελευταία του στάδια. Το πρώτο σας ψυχρό έλκος μπορεί να χρειαστεί έως και 20 μέρες για να εμφανιστεί, από την στιγμή που μολυνθήκατε με τον ιό.

Κατά τον σχηματισμό ενός ψυχρού έλκους μπορεί να βιώσετε ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Πρησμένους λεμφαδένες
• Πυρετό
• Μυϊκούς πόνους

Θα πρέπει να καλέσετε αμέσως το γιατρό σας αν αναπτύξετε οποιοδήποτε σύμπτωμα στα μάτια κατά την διάρκεια ενός ψυχρού έλκους. Μολύνσεις από τον ιό απλού έρπητα μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμη απώλεια της όρασης αν δεν αντιμετωπιστούν καταλλήλως.

Αίτια

Τα ψυχρά έλκη προκαλούνται από τον ιό του απλού έρπητα (herpes simplex virus). Υπάρχουν δύο τύποι του συγκεκριμένου ιού. Ο τύπος 1 (HSV-1) συνήθως προκαλεί ψυχρά έλκη και ο τύπος 2 (HSV-2) συνήθως προκαλεί έρπητα γεννητικών οργάνων. Ωστόσο, είναι πιθανό οι ρόλοι τους να αντιστραφούν, δηλαδή ο HSV-1 να προκαλέσει έρπητα γεννητικών οργάνων και ο HSV-2 ψυχρά έλκη. Οι δύο τύποι έρπητα μοιάζουν αρκετά στην εμφάνιση.

Τα ορατά, αλλά και τα μη ορατά, ψυχρά έλκη είναι μεταδοτικά. Μπορείτε να μολυνθείτε από τον ιό του απλού έρπητα αν έρθετε σε επαφή με ένα ήδη προσβεβλημένο άτομο. Αυτή η επαφή περιλαμβάνει το φιλί και την κοινή χρήση καλλυντικών ή τροφίμων. Το στοματικό σεξ μπορεί να είναι η αιτία μετάδοσης τόσο των ψυχρών ελκών όσο και του έρπητα γεννητικών οργάνων.

Επαναμόλυνση

Από την στιγμή που μολυνθείτε από τον απλό ιό του έρπητα, δεν υπάρχει θεραπεία, παρά μόνο τρόποι αντιμετώπισης. Όταν τα έλκη επουλωθούν, ο ιός παραμένει σε αδρανή κατάσταση στο σώμα. Αυτό σημαίνει ότι νέα έλκη μπορούν να επανεμφανιστούν ανά πάσα στιγμή όταν ο ιός επανενεργοποιηθεί. Ορισμένοι άνθρωποι αναφέρουν συχνότερη εμφάνιση ελκών όταν το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι εξασθενημένο, όπως για παράδειγμα κατά την διάρκεια μιας ασθένειας ή περιόδων άγχους.

Θεραπεία

Δεν υπάρχει θεραπεία για τα ψυχρά έλκη, αλλά ορισμένα άτομα που φέρουν τον ιό του απλού έρπητα τα εμφανίζουν σπάνια. Όταν ένα ψυχρό έλκος αναπτυχθεί, υπάρχουν ορισμένοι τρόποι να το αντιμετωπίσετε.

Αλοιφές και κρέμες

Όταν το ψυχρό έλκος γίνει ενοχλητικό, μπορείτε να ανακουφίσετε τον πόνο και να προωθήσετε την επούλωση με αντιϊικές αλοιφές, όπως η πενσικλοβίρη (Denavir). Αυτές οι αλοιφές τείνουν να είναι πιο αποτελεσματικές όταν εφαρμόζονται αμέσως μόλις εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια του ψυχρού έλκους. Χρειάζεται να εφαρμόζονται 4 με 5 φορές την ημέρα για 4 με 5 μέρες.

Το docosanol (Abreva) είναι μία άλλη επιλογή αντιμετώπισης. Είναι μία μη συνταγογραφούμενη κρέμα που δύναται να ελαττώσει την διάρκεια ενός ψυχρού έλκους από λίγες ώρες ως μία ημέρα. Για να δράσει κατάλληλα, θα πρέπει να εφαρμόζεται αρκετές φορές μέσα στη μέρα.

Φαρμακευτική αγωγή

Τα ψυχρά έλκη μπορούν να αντιμετωπιστούν με από του στόματος χορηγούμενα αντιϊικά, όπως η ακυκλοβίρη (Zovirax), η βαλακυκλοβίρη (Valtrex) και η φαμκυκλοβίρη (Famvir). Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει να λαμβάνετε τα αντιϊκά τακτικά εάν βιώνετε επιπλοκές των ψυχρών ελκών ή αν αυτά εμφανίζονται πολύ συχνά.

Σπιτικές θεραπείες

Τα συμπτώματα μπορούν να ανακουφιστούν αν τοποθετείτε πάγο ή πετσέτες εμποτισμένες σε παγωμένο νερό πάνω στα ψυχρά έλκη. Στις εναλλακτικές μεθόδους αντιμετώπισής τους περιλαμβάνεται η χρήση lip balm που περιέχει εκχύλισμα λεμονιού. Επίσης, η τακτική λήψη συμπληρωμάτων λυσίνης συνδέεται με μικρότερη συχνότητα εμφάνισης των ψυχρών ελκών σε ορισμένους ανθρώπους.

Η aloe vera, το καταπραϋντικό τζελ που βρίσκεται στο εσωτερικό των φύλλων του φυτού της αλόης, μπορεί να προσφέρει μια δροσερή αίσθηση ανακούφισης στο έλκος. Εφαρμόστε στην πληγή τζελ aloe vera ή lip baml που το περιέχει τρεις φορές την ημέρα.

Κάποιο τζελ από πετρέλαιο, όπως η βαζελίνη (Vaseline), δεν είναι απαραίτητο ότι θα επουλώσει ένα ψυχρό έλκος, αλλά ίσως να ανακουφίσει κάπως τη δυσφορία. Το τζελ αυτό βοηθά στην πρόληψη σχηματισμού της κρούστας που εν τέλει σπάει, καθώς επίσης δρα και ως προστατευτικό μέσο έναντι των εξωτερικών ερεθιστικών παραγόντων.

Η αμαμελίδα είναι ένα φυσικό αιμοστατικό που βοηθά στην ξήρανση και την επούλωση των ψυχρών ελκών.

Πάντως, ακόμη και σήμερα παραμένει ασαφές το εάν τα ψυχρά έλκη επουλώνονται ταχύτερα αν διατηρούνται ενυδατωμένα ή ξηρά.

Πάντα να εφαρμόζετε κρέμες, τζελ, αλοιφές ή σπιτικές θεραπείες στα ψυχρά έλκη χρησιμοποιώντας μια καθαρή μπατονέτα ή καθαρό βαμβάκι.

Επιπλοκές

Η αρχική μόλυνση από τον ιό του απλού έρπητα μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρά συμπτώματα και επιπλοκές , καθώς το σώμα δεν έχει αναπτύξει ακόμη άμυνα στον ιό. Οι επιπλοκές είναι σπάνιες, αλλά μπορούν να συμβούν, ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά. Καλέστε αμέσως το γιατρό σας αν βιώνετε οποιοδήποτε από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Δυσκολία στην αναπνοή ή την κατάποση
• Υψηλό ή επίμονο πυρετό
• Κόκκινα, ερεθισμένα μάτια με ή χωρίς οφθαλμικές εκκρίσεις

Οι επιπλοκές είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν στα άτομα που έχουν έκζεμα ή κάποια πάθηση που αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως ο καρκίνος ή το AIDS. Αν πάσχετε από κάποιο από τα προαναφερθέντα και πιστεύετε ότι έχετε μολυνθεί από τον ιό του απλού έρπητα, επικοινωνήστε με το γιατρό σας.

Πρόληψη

Για να σταματήσετε την μετάδοση των ψυχρών ελκών, θα πρέπει να πλένετε τα χέρια σας τακτικά και να αποφεύγετε την δερματική επαφή με άλλους ανθρώπους. Φροντίστε να μην μοιράζεστε πράγματα που αγγίζετε με το στόμα σας, όπως προϊόντα για τα χείλη και τρόφιμα, ενώ έχετε εμφανίσει έλκος. Μην αγγίζετε και μην ξύνετε τα έλκη σας. Η επαφή μεταφέρει τον ιό στα χέρια, επιτρέποντας την εξάπλωσή του στα δάχτυλα, στα μάτια και, φυσικά, σε άλλα άτομα.

Μπορείτε να καταστείλετε την επανενεργοποίηση του ιού του απλού έρπητα λαμβάνοντας τα παρακάτω προληπτικά μέτρα:

• Εάν το ψυχρό έλκος εμφανίζεται κάθε φορά που αγχώνεστε, εξασκηθείτε σε πρακτικές διαχείρισης του άγχους, όπως ο διαλογισμός.
• Εάν το ψυχρό έλκος εμφανίζεται όταν εκτίθεστε στον ήλιο, εφαρμόστε lip balm με οξείδιο του ψευδαργύρου πριν από κάθε έκθεση.
• Αποφύγετε να φιλάτε οποιονδήποτε έχει ψυχρό έλκος και μην κάνετε στοματικό σεξ με κάποιον που έχει έρπητα γεννητικών οργάνων.