Ρευματικός πυρετός

Συμπτώματα

Ο ρευματικός πυρετός προκαλείται από μια αντίδραση στο βακτήριο που είναι υπεύθυνο για την στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα. Παρόλο που δεν καταλήγουν όλες οι περιπτώσεις στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας σε ρευματικό πυρετό, αυτή η σοβαρή επιπλοκή μπορεί να αποτρέψει την διάγνωση και την θεραπεία της ίδιας της αμυγδαλίτιδας.

Αν εσείς ή το παιδί σας εμφανίζετε πονόλαιμο και κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα, επισκεφθείτε έναν γιατρό:

• Πυρετός πάνω από 38,3ᵒC
• Ναυτία
• Εμετοί
• Κόκκινα εξανθήματα
• Μικρά, κόκκινα σημάδια στον ουρανίσκο
• Δυσκολία στην κατάποση
• Πρησμένοι και ευαίσθητοι λεμφαδένες
• Πονοκέφαλοι
• Ερυθρές και πρησμένες αμυγδαλές
• Πηχτή και με αίμα βλέννα από την μύτη

Μία μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων σχετίζονται με τον ρευματικό πυρετό. Ένα πάσχον άτομο μπορεί να εμφανίζει λίγα, μερικά ή τα περισσότερα από τα συμπτώματα. Αυτά εμφανίζονται συνήθως δύο με τέσσερεις εβδομάδες μετά την μόλυνση από στρεπτόκοκκο.

Κοινά συμπτώματα του ρευματικού πυρετού περιλαμβάνουν:

• Ρινορραγία
• Εμετούς
• Πόνο στο στήθος
• Ξεσπάσματα κλάματος ή γέλιου
• Στομαχικό πόνο
• Πυρετό
• Ερυθρές, θερμές και πρησμένες αρθρώσεις
• Μικρά, επώδυνα οζίδια κάτω από το δέρμα
• Εφίδρωση
• Μειωμένη συγκέντρωση
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Πόνο στους καρπούς, τους αγκώνες, τα γόνατα και τους αστραγάλους
• Ταχυπαλμία ή ανωμαλία στον καρδιακό παλμό
• Σπασμωδικές, ανεξέλεγκτες κινήσεις των χεριών, των ποδιών και της κεφαλής
• Λήθαργο ή κόπωση
• Πόνο σε μια άρθρωση ο οποίος μετακινείται σε μια άλλη
• Επίπεδα, ελαφρώς ανασηκωμένα και τραχιά εξανθήματα

Αν το παιδί σας πάσχει από ρευματικό πυρετό, θα πρέπει να αναζητήσετε άμεση ιατρική φροντίδα. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να αναζητήσετε φροντίδα στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Για νεογέννητα ως 6 εβδομάδων: πυρετός πάνω από 37,8ᵒC
• Για μωρά 6 εβδομάδων ως 6 μηνών: πυρετός πάνω από 38,3ᵒC
• Για παιδιά οποιασδήποτε ηλικίας: πυρετός που διαρκεί πάνω από 3 ημέρες

Αίτια

Ο ρευματικός πυρετός προκαλείται από ένα βακτήριο που ονομάζεται στρεπτόκοκκος ομάδας Α. Το βακτήριο αυτό προκαλεί στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα και, σε ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων, οστρακιά, η οποία συνιστά μια φλεγμονώδη διαταραχή.

Ο ρευματικός πυρετός αναγκάζει το σώμα να επιτίθεται στους ίδιους του τους ιστούς. Αυτή η αντίδραση προκαλεί εκτεταμένη φλεγμονή, η οποία αποτελεί την βάση για τα συμπτώματα του ρευματικού πυρετού.

Διάγνωση

Ο γιατρός πρωτίστως θα ζητήσει όλα τα συμπτώματα του παιδιού, καθώς και το ιατρικό ιστορικό του. Επίσης, θα θελήσει να μάθει αν το παιδί είχε πρόσφατα στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα. Στην συνέχεια, θα πραγματοποιήσει μια κλινική εξέταση στην οποία, πέραν των άλλων, θα περιλαμβάνονται τα εξής:

• Εξέταση των αρθρώσεων για σημάδια φλεγμονής
• Αναζήτηση εξανθημάτων ή δερματικών οζιδίων
• Πραγματοποίηση ηλεκτροκαρδιογραφήματος, για τον έλεγχο της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς
• Ακρόαση της καρδιάς για πιθανές ανωμαλίες στον καρδιακό κτύπο
• Πραγματοποίηση κινητικών δοκιμασιών για τον εντοπισμό κάποιας δυσλειτουργίας του νευρικού συστήματος
• Πραγματοποίηση υπερηχογραφήματος για την παραγωγή εικόνων της καρδιάς
• Έλεγχος του λαιμού και μερικές φορές του αίματος για την ύπαρξη στρεπτόκοκκου

Θεραπεία

Οι μέθοδοι αντιμετώπισης περιλαμβάνουν την εξάλειψη των στρεπτοκοκκικών βακτηρίων και τον έλεγχο και την θεραπεία των συμπτωμάτων. Συνήθως η θεραπεία συνίσταται από κάποιο/α από τα παρακάτω:

Αντιβιοτικά

Ο γιατρός θα συνταγογραφήσει στο παιδί αντιβιοτικά – η αγωγή μάλιστα μπορεί να είναι μακροπρόθεσμη, προκειμένου να αποφευχθεί η επανεμφάνιση της νόσου. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένα παιδί μπορεί να λαμβάνει αντιβιοτικά για το υπόλοιπο της ζωής του.

Αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Οι αντιφλεγμονώδεις θεραπείες περιλαμβάνουν παυσίπονα τα οποία έχουν και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, όπως η ασπιρίνη ή η ναπροξαίνη. Παρόλο που η χορήγηση ασπιρίνης σε παιδιά με συγκεκριμένες ασθένειες έχει συνδεθεί με το σύνδρομο Reye, τα οφέλη της στην θεραπεία του ρευματικού πυρετού αντισταθμίζουν τους κινδύνους. Ο γιατρός μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει κάποιο κορτικοστεροειδές για την μείωση της φλεγμονής.

Αντισπασμωδικά φάρμακα

Ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αντισπασμωδικά αν οι μη εθελούσιες κινήσεις γίνονται πολύ έντονες.

Ξεκούραση στο κρεβάτι

Ο γιατρός θα συστήσει ξεκούραση στο κρεβάτι και περιορισμένες δραστηριότητες έως ότου τα κύρια συμπτώματα, όπως η φλεγμονή, υποχωρήσουν. Υποχρεωτική παραμονή στο κρεβάτι θα προταθεί από μερικές εβδομάδες ως λίγους μήνες αν ο πυρετός έχει προκαλέσει καρδιακά προβλήματα.

Πρόληψη

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ώστε να βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας δεν θα αναπτύξει ρευματικό πυρετό είναι η έναρξη θεραπείας της στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας μέσα στις πρώτες μέρες εμφάνισης της νόσου. Η θεραπεία θα πρέπει να διαρκέσει αρκετά και το παιδί οφείλει να λάβει την συνταγογραφούμενη φαρμακευτική αγωγή μέχρι τέλους.

Επίσης, η τήρηση των κανόνων υγιεινής μπορεί να συνεισφέρει στην πρόληψη της στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας:

• Το πλύσιμο των χεριών
• Η αποφυγή επαφής με άλλους ασθενείς
• Η κάλυψη του στόματος όταν βήχετε ή φτερνίζεστε
• Η αποφυγή κοινής χρήσης προσωπικών αντικειμένων με ασθενή άτομα

Επιπλοκές

Από την στιγμή που θα αναπτυχθούν, τα συμπτώματα του ρευματικού πυρετού μπορούν να διαρκέσουν για μήνες, ακόμη και χρόνια. Ο ρευματικός πυρετός μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμες επιπλοκές σε ορισμένες περιπτώσεις, με κυρίαρχη την ρευματική καρδιακή νόσο. Άλλες καρδιακές επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Κολπική μαρμαρυγή. Ανώμαλος κτύπος των άνω κοιλοτήτων της καρδιάς.
• Στένωση αορτικής βαλβίδας
• Βλάβη του καρδιακού μυός. Πρόκειται για φλεγμονή που εξασθενεί τον καρδιακό μυ και μειώνει την ικανότητα της καρδιάς να εξωθεί το αίμα αποτελεσματικά.
• Παλινδρόμηση αορτικής βαλβίδας. Είναι μια διαρροή της αορτικής βαλβίδας που επιτρέπει την ροή αίματος προς την αντίθετη κατεύθυνση.
• Καρδιακή ανεπάρκεια. Συμβαίνει όταν η καρδιά δεν μπορεί πλέον να εξωθήσει αίμα προς το υπόλοιπο σώμα.

Αν δεν θεραπευτεί, ο ρευματικός πυρετός μπορεί να οδηγήσει σε:

• Μόνιμη βλάβη της καρδιάς
• Εγκεφαλικό
• Θάνατο

Έκβαση

Η μακροπρόθεσμη επίπτωση του ρευματικού πυρετού μπορεί να είναι η αναπηρία, αν πρόκειται για σοβαρό περιστατικό. Είναι πιθανό η βλάβη που προκαλεί αυτή η ασθένεια να μην εμφανιστεί παρά μόνο χρόνια αργότερα. Θα πρέπει να είστε σε επαγρύπνηση για μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, καθώς το παιδί σας μεγαλώνει.

Αν το παιδί εμφανίζει τέτοιες επιπτώσεις εξαιτίας του ρευματικού πυρετού, υπάρχουν υπηρεσίες υποστήριξης τόσο για εκείνο όσο και για την οικογένεια.