Ρήξη μηνίσκου

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της ρήξης μηνίσκου;

Ο μηνίσκος μπορεί να υποστεί ρήξη κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων που προκαλούν πίεση λόγω συστροφής του γόνατος. Ένα ξαφνικό πίβοτ ή στροφή, το βαθύ κάθισμα ή η άρση βαρών μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμό. Πολλοί αθλητές βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο ρήξης μηνίσκου.

Αθλήματα που περιλαμβάνουν ξαφνική στροφή και παύση της κίνησης αυξάνουν τις πιθανότητες ρήξης μηνίσκου. Τέτοια αθλήματα είναι τα εξής:

• Ποδόσφαιρο
• Μπάσκετ
• Ράγκμπι
• Τένις

Σύμφωνα με το Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης, η ρήξη μηνίσκου γίνεται όλο και πιο κοινή στα παιδιά. Και αυτό διότι τα παιδιά συμμετέχουν όλο και περισσότερο σε αθλήματα από μικρή ηλικία. Επιπλέον, όταν ένα παιδί ασχολείται μόνο με ένα άθλημα, είναι πιο πιθανό να υποστεί ρήξη μηνίσκου. Το ίδιο ισχύει και για τους εφήβους.

Ο μηνίσκος εξασθενεί με την πάροδο των ετών. Η ρήξη είναι πιο συχνή σε άτομα άνω των 30 ετών. Κινήσεις, όπως το βαθύ κάθισμα, μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμό σε άτομα με εξασθενημένους μηνίσκους.

Αν έχετε οστεοαρθρίτιδα, βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού του γόνατος ή ρήξης του μηνίσκου. Η οστεοαρθρίτιδα είναι μία συχνή διαταραχή των αρθρώσεων που περιλαμβάνει πόνο και ακαμψία στις αρθρώσεις λόγω γήρανσης και φθοράς.

Όταν ένα ηλικιωμένο άτομο παρουσιάζει ρήξη μηνίσκου, είναι πιο πιθανό να σχετίζεται με εκφύλιση. Αυτό συμβαίνει όταν ο χόνδρος στο γόνατο λεπταίνει και ως αποτέλεσμα είναι πιο επιρρεπής στη ρήξη.

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της ρήξης μηνίσκου;

Όταν ο μηνίσκος υφίσταται ρήξη, μπορεί να ακούσετε ένα χαρακτηριστικό ήχο στην άρθρωση του γόνατος. Μετά θα παρατηρήσετε:

• Πόνο, ιδιαίτερα όταν αγγίζετε την περιοχή
• Οίδημα
• Δυσκολία στην κίνηση του γόνατος ή ανικανότητα κίνησης της άρθρωσης σε πλήρες εύρος
• Αίσθηση ότι το γόνατο «κλειδώνει» σε μία συγκεκριμένη θέση
• Αίσθηση ότι το γόνατο θα καταρρεύσει ή ότι δεν μπορεί να σας υποστηρίξει

Μπορεί επίσης να νιώσετε μία αίσθηση ολίσθησης, κάτι το οποίο είναι ένδειξη ότι ένα τμήμα του χόνδρου έχει χαλαρώσει και παρεμποδίζει την άρθρωση του γόνατος.

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν βιώνετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα και επιμένουν περισσότερο από λίγες ημέρες ή εμφανίζονται μετά από ένα τραυματισμό του γόνατος. Καλέστε το γιατρό σας αμέσως αν το γόνατο «κλειδώνει» και δεν είστε σε θέση να το λυγίσετε.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται ρήξη μηνίσκου;

Κλινική εξέταση

Αφότου συζητήσετε τα συμπτώματα με το γιατρό σας, εκείνος θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση στο γόνατο και θα ελέγξει το εύρος κίνησης. Θα εξετάσει προσεκτικά το σημείο που βρίσκεται ο μηνίσκος.

Ο γιατρός επίσης μπορεί να πραγματοποιήσει το τεστ McMurray για τον έλεγχο ρήξης μηνίσκου. Αυτή η εξέταση περιλαμβάνει λύγισμα του γόνατος και ύστερα ευθυγράμμιση και συστροφή του. Μπορεί να ακούσετε έναν ελαφρύ ήχο κατά τη διάρκεια αυτής της εξέτασης. Αυτό υποδεικνύει ρήξη μηνίσκου.

Απεικονιστικές τεχνικές

Ακτινογραφία γόνατος

Αυτή η εξέταση δεν θα αναδείξει ρήξη μηνίσκου. Ωστόσο, είναι χρήσιμη για να καθοριστεί εάν υπάρχουν άλλες αιτίες πόνου του γόνατος, όπως η οστεοαρθρίτιδα.

Μαγνητική τομογραφία

Η μαγνητική τομογραφία χρησιμοποιεί ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο και ραδιοκύματα για τη δημιουργία εικόνων του γόνατος. Με αυτήν την εξέταση δημιουργούνται εικόνες του χόνδρου και των συνδέσμων για να καθοριστεί αν υπάρχει ρήξη μηνίσκου.

Παρόλο που η μαγνητική τομογραφία βοηθά τον γιατρό να πραγματοποιήσει τη διάγνωση, δεν θεωρείται 100% αξιόπιστη. Σύμφωνα με μία μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2008 στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Trauma Management and Outcomes, η ακρίβεια της μαγνητικής τομογραφίας για τη διάγνωση ρήξης μηνίσκου είναι 77%.

Μερικές φορές, η ρήξη μηνίσκου μπορεί να μην εμφανιστεί σε μία μαγνητική τομογραφία, επειδή ομοιάζει πολύ με εκφυλιστικές ή σχετιζόμενες με την ηλικία αλλαγές. Επιπρόσθετα, ο γιατρός μπορεί να πραγματοποιήσει λανθασμένη διάγνωση ότι ένα άτομο έχει υποστεί ρήξη μηνίσκου, επειδή κάποιες δομές γύρω από το γόνατο μοιάζουν πολύ με ρήξη μηνίσκου.

Ωστόσο, η μαγνητική τομογραφία έχει μειώσει την ανάγκη αρθροσκόπησης σε κάποια άτομα.

Υπερηχογράφημα

Το υπερηχογράφημα χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για τη δημιουργία εικόνων εντός του σώματος. Αυτό θα καθορίσει αν έχετε χαλαρό χόνδρο που μπορεί να παγιδεύεται στο γόνατο.

Αρθροσκόπηση

Εάν ο γιατρός δεν μπορεί να καθορίσει την αιτία του πόνου στο γόνατο από τις προαναφερθείσες τεχνικές, μπορεί να σας προτείνει αρθροσκόπηση. Αν χρειάζεστε χειρουργική επέμβαση, ο γιατρός κατά πάσα πιθανότητα θα χρησιμοποιήσει ένα αρθροσκόπιο.

Στην αρθροσκόπηση, μία μικρή τομή πραγματοποιείται κοντά στο γόνατο. Το αρθροσκόπιο είναι μία λεπτή ευέλικτη συσκευή οπτικών ινών που εισάγεται μέσω της τομής και φέρει κάμερα και φακό. Χειρουργικά εργαλεία μπορούν να κινηθούν μέσω του αρθροσκόπιου ή μέσω επιπρόσθετων τομών στο γόνατο.

Μετά την αρθροσκόπηση, είτε πρόκειται για χειρουργική επέμβαση είτε για εξέταση, τα άτομα μπορούν να επιστρέψουν στο σπίτι την ίδια ημέρα.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η ρήξη μηνίσκου;

Αρχικά θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ο τραυματισμός στο γόνατο με συντηρητικές τεχνικές που περιλαμβάνουν ξεκούραση, πάγο, συμπίεση και ανύψωση, τη λεγόμενη μέθοδο RICE:

• Ξεκουράστε το γόνατο. Χρησιμοποιήστε πατερίτσες για να αποφύγετε να ασκείτε βάρος στην πάσχουσα άρθρωση. Αποφύγετε οποιεσδήποτε δραστηριότητες επιδεινώνουν τον πόνο στο γόνατο.
• Τοποθετήστε πάγο στο γόνατο κάθε 4 ώρες για 30 λεπτά.
• Συμπιέστε ή τυλίξτε το γόνατο με έναν ελαστικό επίδεσμο για τη μείωση της φλεγμονής.
• Ανυψώστε το γόνατο για τη μείωση του οιδήματος.

Μπορείτε επίσης να λάβετε φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη, η ασπιρίνη και άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα για τη μείωση του πόνου και του οιδήματος στο γόνατο.

Δεν θα πρέπει να μεταφέρετε ολόκληρο το βάρος σας στο τραυματισμένο γόνατο αν αυτό προκαλεί πόνο. Ο γιατρός θα σας προτείνει φυσικοθεραπεία για την ενδυνάμωση των μυών γύρω από το γόνατο.

Η φυσικοθεραπείας θα σας βοηθήσει στη μείωση του πόνου και την αύξηση της κινητικότητας και της σταθερότητας του γόνατος. Ο φυσικοθεραπευτής επίσης θα χρησιμοποιήσει τεχνικές μασάζ για τη μείωση του οιδήματος και της ακαμψίας.

Χειρουργική επέμβαση

Εάν γόνατο δεν ανταποκρίνεται στις προαναφερθείσες θεραπείες, ο γιατρός θα σας προτείνει αρθροσκοπική χειρουργική επέμβαση. Θα σας δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες για το πώς να προετοιμαστείτε για αυτό το χειρουργείο, όπως:

• Θα πρέπει να έχετε αγοράσει πατερίτσες πριν το χειρουργείο και να γνωρίζετε πώς να τις χρησιμοποιείτε
• Θα πρέπει να υποβληθείτε σε όλες τις απαραίτητες εξετάσεις, όπως εξετάσεις αίματος, ακτινογραφίες, μαγνητική τομογραφία, ηλεκτροκαρδιογράφημα και άλλα
• Θα πρέπει να απέχετε από το φαγητό και τα ροφήματα το βράδυ πριν την επέμβαση

Ενημερώστε το γιατρό σας αν βιώνετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα που θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη χειρουργική επέμβαση:

• Πυρετός
• Λοίμωξη
• Κρυολόγημα
• Ανοιχτή πληγή

Ο χειρουργός θα πραγματοποιήσει μία μικρή τομή στο γόνατο και θα εισάγει εργαλεία και μία κάμερα για να αποκαταστήσει ή να αφαιρέσει τον πάσχοντα μηνίσκο. Ολόκληρη η διαδικασία τυπικά διαρκεί περίπου μία ώρα.

Συνήθως μπορείτε να επιστρέψετε στο σπίτι σας την ίδια ημέρα μετά τη διαδικασία. Η πλήρης ανάρρωση χρειάζεται χρόνο. Όμως, μπορείτε να ξεκινήσετε φυσικοθεραπεία μέσα σε λίγες μέρες μετά την επέμβαση.

Εάν η διαδικασία περιλαμβάνει αποκατάσταση του μηνίσκου, η ανάρρωση και η αποκατάσταση διαρκούν περίπου έξι εβδομάδες. Θα χρειαστεί να φοράτε νάρθηκα γόνατος ή να χρησιμοποιείτε πατερίτσες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Η χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει κινδύνους τους οποίους θα πρέπει να έχετε συζητήσει με το γιατρό σας για να καθορίσετε εάν είστε καλός/ή υποψήφιος/α για επέμβαση. Ο χρόνος ανάρρωσης περιλαμβάνει τακτικές επισκέψεις στον γιατρό, καθώς και φυσικοθεραπεία, για την ενδυνάμωση των μυών που υποστηρίζουν το γόνατο.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η ρήξη μηνίσκου;

Μπορείτε να αποτρέψετε τη ρήξη μηνίσκου πραγματοποιώντας τακτικά ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών του ποδιού. Αυτό θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση του γόνατος και θα το προστατεύσει από τραυματισμούς.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιείτε προστατευτικό εξοπλισμό κατά τη διάρκεια αθλημάτων ή ειδικές προστατευτικές συσκευές του γόνατος κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων που αυξάνουν τον κίνδυνο τραυματισμού.

Θα πρέπει πάντα να χρησιμοποιείτε τη σωστή τεχνική όταν αθλείστε ή όταν συμμετέχετε σε δραστηριότητες που ασκούν πίεση στην άρθρωση του γόνατος. Για αυτό είναι καλό:

• Να κάνετε προθέρμανση και διατάσεις πριν την άθληση
• Να χρησιμοποιείτε τον κατάλληλο εξοπλισμό, όπως αθλητικά παπούτσια σχεδιασμένα για τη δραστηριότητα που πραγματοποιείτε
• Να δένετε σωστά τα παπούτσια σας
• Να μάθετε τη σωστή τεχνική για τις δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχετε

Έκβαση

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση μετά τη χειρουργική επέμβαση;

Με την κατάλληλη διάγνωση και το σωστό θεραπευτικό πλάνο το γόνατο μπορεί να επανακτήσει την κινητικότητα και τη λειτουργικότητα που είχε πριν τον τραυματισμό. Εάν η ρήξη του μηνίσκου δεν αντιμετωπιστεί χειρουργικά, η δυναμική επούλωσης εξαρτάται από τη θέση της ρήξης.

Ο χόνδρος δεν έχει σημαντική παροχή αίματος, κάτι το οποίο επηρεάζει την ικανότητα επούλωσης. Όμως, υπάρχουν μερικές περιοχές του μηνίσκου, όπως τα εξωτερικά τμήματα, που έχουν περισσότερα αιμοφόρα αγγεία και είναι πιο πιθανό να επουλωθούν.