Σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού (V/Q Scan)

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού;

Το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού χρησιμοποιείται κυρίως για τον έλεγχο πνευμονικής εμβολής. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί:

• Για τον εντοπισμό προβλημάτων στην αιματική ροή στους πνεύμονες
• Για τον έλεγχο της πνευμονικής λειτουργίας πριν από μία χειρουργική επέμβαση
• Για τον έλεγχο της πνευμονικής λειτουργίας σε άτομα με συγκεκριμένες πνευμονολογικές παθήσεις, όπως χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, μία πάθηση που προκαλεί βήχα, συριγμό της αναπνοής και δύσπνοια.

Γιατί χρειάζομαι σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού;

Μπορεί να χρειαστείτε σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού αν έχετε συμπτώματα πνευμονικής εμβολής, όπως:

• Δύσπνοια
• Πόνο στο στήθος
• Βήχα ή αιμόπτυση
• Ταχυπαλμία

Πολλά άτομα με πνευμονική εμβολή, ωστόσο, δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού με βάση την κλινική εξέταση ή/και αν έχετε συγκεκριμένους προδιαθεσικούς παράγοντες:

• Οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης ή πνευμονικής εμβολής
• Παρατεταμένες περίοδοι ακινησίας (π.χ. πολύωρα ταξίδια με το αυτοκίνητο ή πολύωρες πτήσεις), αναγκαστική καθήλωση στο κρεβάτι ή άλλες αιτίες
• Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση
• Παχυσαρκία
• Προχωρημένη ηλικία
• Κάπνισμα

Μπορεί επίσης να βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο εάν έχετε:

• Διαταραχή θρόμβωσης
• Καρκίνο
• Καρδιακή νόσο
• Κάποια άλλη πνευμονολογική πάθηση, όπως χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού;

Το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού συνήθως πραγματοποιείται σε ένα ακτινολογικό κέντρο ή στο νοσοκομείο. Μπορεί να υποβληθείτε μόνο σε σπινθηρογράφημα αιμάτωσης, μόνο σε σπινθηρογράφημα αερισμού, ή και στα δύο.

Και για τα δύο σπινθηρογραφήματα:

• Θα ξαπλώσετε εντελώς ακίνητος/η στο εξεταστικό τραπέζι το scanner λαμβάνει εικόνες των πνευμόνων σας.
• Πριν την εξέταση, θα σας δοθεί μία ουσία που ονομάζεται ραδιενεργός ιχνηθέτης. Ο ραδιενεργός ιχνηθέτης εκπέμπει ακτίνες-γ, τις οποίες συλλέγει η κάμερα (scanner) για την απεικόνιση των πνευμόνων.

Κατά το σπινθηρογράφημα αερισμού:

• Θα φορέσετε μία μάσκα και θα εισπνεύσετε ένα αέριο που περιέχει ραδιενεργό ιχνηθέτη.
• Ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει το scanner για να λάβει εικόνες των πνευμόνων σας καθώς κρατάτε την αναπνοή σας.
• Θα συνεχίσει να λαμβάνει εικόνες των πνευμόνων καθώς αναπνέετε το ραδιενεργό ιχνηθέτη για λίγα ακόμη λεπτά.
• Όταν ο ιχνηθέτης έχει συσσωρευτεί στους πνεύμονες, ο γιατρός θα σας αφαιρέσει τη μάσκα. Καθώς πλέον αναπνέετε φυσιολογικά, ο ιχνηθέτης θα απομακρυνθεί από τους πνεύμονες.

Κατά το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης:

• Ο γιατρός θα σας χορηγήσει το ραδιενεργό ιχνηθέτη ενδοφλέβια.
• Ο ιχνηθέτης θα συσσωρευτεί στα αιμοφόρα αγγεία των πνευμόνων.
• Ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει το scanner για να λάβει εικόνες των πνευμόνων σας.
• Θα σας μετακινήσει σε διάφορες θέσεις κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ώστε το scanner να λάβει εικόνες των πνευμόνων από διάφορες γωνιές.

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού;

Συνήθως πραγματοποιείται ακτινογραφία θώρακος πριν από το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού;

Υπάρχει ελάχιστη έκθεση σε ακτινοβολία κατά το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού. Μόνο μία μικρή ποσότητα ραδιενεργής ουσίας χρησιμοποιείται, ενώ όλη η ακτινοβολία απομακρύνεται από το σώμα μέσα σε λίγες μέρες.

Παρόλο που η έκθεση στην ακτινοβολία κατά το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού θεωρείται ασφαλής για τους περισσότερους ενήλικες, είναι επιβλαβής για τα έμβρυα. Επομένως, θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας αν είστε έγκυος ή πιστεύετε ότι μπορεί να είστε. Επίσης θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας αν θηλάζετε, διότι ο ραδιενεργός ιχνηθέτης μπορεί να μολύνει το μητρικό γάλα.

Μπορεί να αισθανθείτε δυσφορία όταν ο ραδιενεργός ιχνηθέτης χορηγηθεί ενδοφλέβια κατά το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης.

Αλλεργικές αντιδράσεις στον ιχνηθέτη είναι σπάνιες και συνήθως ήπιες.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Εάν τα αποτελέσματα του σπινθηρογραφήματος αερισμού ή/και αιμάτωσης δεν είναι φυσιολογικά, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έχετε πνευμονική εμβολή και χρειάζεστε επείγουσα θεραπεία.

Το σπινθηρογράφημα μπορεί επίσης να αναδείξει κάποια άλλη πάθηση που επηρεάζει τους πνεύμονες, όπως:

• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
• Πνευμονία
• Καρδιακή ανεπάρκεια

Αν έχετε ερωτήσεις αναφορικά με τα αποτελέσματά σας, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Περαιτέρω πληροφορίες

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω αναφορικά με το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης-αερισμού;

Εάν διαγνωστείτε με πνευμονική εμβολή, η θεραπεία θα περιλαμβάνει φάρμακα, όπως αντιπηκτικά, τα οποία αποτρέπουν το σχηματισμό θρόμβων, ή “clot busters”, τα οποία διαλύουν τους θρόμβους άμεσα.

Εάν η φαρμακευτική αγωγή δεν είναι αποτελεσματική ή έχετε ένα μεγάλο θρόμβο, μπορεί να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση για την πρόληψη σχηματισμού ή/και την αφαίρεση του θρόμβου.