Παθολογικά

Σύνδρομο HELLP

Τι είναι το σύνδρομο HELLP;

Το σύνδρομο HELLP είναι μία δυνητικά απειλητική για τη ζωή διαταραχή που συνήθως σχετίζεται με την προεκλαμψία, μία κατάσταση που συμβαίνει στο 5-8% των κυήσεων, πιο συχνά μετά την 20η εβδομάδα. Η προεκλαμψία μπορεί να συμβεί και νωρίτερα στην εγκυμοσύνη ή σπάνια μετά τον τοκετό.

Το σύνδρομο HELLP είναι μία διαταραχή του ήπατος και του αίματος που μπορεί να αποβεί θανατηφόρος αν δεν αντιμετωπιστεί. Τα συμπτώματα ποικίλουν αρκετά και πιθανώς να είναι δύσκολο να διαγνωστούν. Το όνομα του συνδρόμου HELLP είναι ένα ακρωνύμιο των τριών κυρίων ανωμαλιών που εμφανίζονται στην αρχική εργαστηριακή ανάλυση και περιλαμβάνουν:

  • Αιμόλυση (Hemolysis)
  • Αυξημένα ηπατικά ένζυμα (Elevated Liver enzymes)
  • Χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων (Low Platelet count)

Η αιμόλυση αναφέρεται στην καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Στα άτομα με αιμόλυση, τα ερυθροκύτταρα καταστρέφονται είτε πολύ γρήγορα είτε σε πρώιμο στάδιο. Αυτό οδηγεί στη μείωση του αριθμού τους και εν τέλει σε αναιμία, μία πάθηση στην οποία το αίμα δεν μπορεί να μεταφέρει αρκετό οξυγόνο στο υπόλοιπο σώμα.

Τα αυξημένα ηπατικά ένζυμα υποδεικνύουν ότι το ήπαρ δεν λειτουργεί σωστά. Ηπατικά κύτταρα που έχουν υποστεί φλεγμονή ή τραυματισμό μπορούν να οδηγήσουν σε υψηλές συγκεντρώσεις συγκεκριμένων ουσιών, συμπεριλαμβανομένων των ενζύμων, στο αίμα.

Τα αιμοπετάλια είναι συστατικά του αίματος που βοηθούν στην πήξη και τη δημιουργία θρόμβων. Όταν τα επίπεδα των αιμοπεταλίων είναι χαμηλά, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ακατάσχετης αιμορραγίας.

Το σύνδρομο HELLP είναι μία σπάνια διαταραχή και επηρεάζει λιγότερο από 1% των κυήσεων. Όμως, είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό πρόβλημα που μπορεί να αποβεί απειλητικό για τη ζωή τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου. Η έγκαιρη θεραπεία και ο τοκετός συνήθως απαιτούνται για τη βέλτιστη έκβαση.

Το σύνδρομο HELLP συνήθως εμφανίζεται στο τελευταίο τρίμηνο της κύησης, αλλά μπορεί να συμβεί και νωρίτερα ή ακόμη και μετά τον τοκετό. Η αιτία των συμπτωμάτων παραμένει άγνωστη. Κάποιοι ειδικοί πιστεύουν ότι το σύνδρομο είναι μία σοβαρή μορφή προεκλαμψίας, μία επιπλοκή της εγκυμοσύνης που προκαλεί υψηλή αρτηριακή πίεση. Περίπου το 10 με 20% των γυναικών που ανέπτυξαν προεκλαμψία θα αναπτύξουν επίσης και σύνδρομο HELLP.

Υπάρχουν, βέβαια, και συγκεκριμένοι προδιαθεσικοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου, όπως προϋπάρχουσα υψηλή αρτηριακή πίεση ή διαβήτης, μεγάλη ηλικία της κυοφορούσας μητέρας, πολύδυμη κύηση και ιστορικό προεκλαμψίας.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία Επιπλοκές Έκβαση Πρόληψη

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου HELLP;

Τα συμπτώματα του συνδρόμου HELLP είναι παρόμοια με αυτά της γαστρεντερίτιδας και μάλιστα μπορεί να φαίνονται «φυσιολογικά» συμπτώματα στην περίπτωση μιας εγκυμοσύνης. Όμως, είναι πολύ σημαντικό να επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό σας αν βιώνετε οποιαδήποτε συμπτώματα ίωσης κατά τη διάρκεια της κύησης. Μόνο εκείνος να αποφανθεί αν αυτά υποδεικνύουν ή όχι κάποια ασθένεια.

Τα συμπτώματα του συνδρόμου HELLP μπορούν να ποικίλουν από άτομο σε άτομο, αλλά ως επί το πλείστον περιλαμβάνουν:

  • Εμετό
  • Ναυτία
  • Γενικευμένη δυσφορία ή κόπωση
  • Πονοκέφαλο
  • Στομαχόπονο, κυρίως στο άνω τμήμα της κοιλιακής χώρας

Επίσης μπορεί να βιώσετε:

  • Πόνο στον ώμο
  • Διόγκωση στα χέρια ή το πρόσωπο
  • Πόνο κατά τη βαθιά εισπνοή
  • Θολή όραση, απώλεια όρασης ή άλλες αλλαγές στην όραση
  • Υπερβολική και ξαφνική αύξηση βάρους

Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εκδηλώσετε σύγχυση και επιληπτικές κρίσεις. Αυτά τα συμπτώματα υποδεικνύουν ένα προχωρημένο σύνδρομο HELLP και χρήζουν άμεσης ιατρικής φροντίδας.

Αίτια

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εκδήλωση του συνδρόμου HELLP;

Η αιτία του συνδρόμου HELLP παραμένει άγνωστη, αλλά υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσής του.

Η προεκλαμψία είναι ο κυριότερος προδιαθεσικός παράγοντας. Η εν λόγω πάθηση χαρακτηρίζεται από υπέρταση και τυπικά συμβαίνει κατά το τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, μπορεί να εκδηλωθεί νωρίτερα ή ακόμη και μετά τον τοκετό (σε σπάνιες περιπτώσεις). Βέβαια δεν εμφανίζουν όλες οι γυναίκες με προεκλαμψία σύνδρομο HELLP.

Έτεροι προδιαθεσικοί παράγοντες του συνδρόμου HELLP περιλαμβάνουν:

Επίσης, βρίσκεστε σε υψηλότερο κίνδυνο για την εκδήλωση συνδρόμου HELLP αν είχατε την πάθηση κατά τη διάρκεια μιας προηγούμενης εγκυμοσύνης. Μία μελέτη έδειξε ότι ο κίνδυνος επανεμφάνισης υπερτασικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της προεκλαμψίας και του HELLP, σε μελλοντικές εγκυμοσύνες είναι περίπου 18%.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται το σύνδρομο HELLP;

Ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση και άλλες διαγνωστικές εξετάσεις αν υποπτεύεται σύνδρομο HELLP. Κατά τη διάρκεια της κλινικής εξέτασης, θα ασκήσει πίεση στην κοιλιακή χώρα για τον έλεγχο ευαισθησίας, διογκωμένου ήπατος ή πρηξίματος. Αυτά μπορεί να υποδεικνύουν ηπατικό πρόβλημα. Επίσης, θα ελέγξει την πίεση σας.

Συγκεκριμένες εξετάσεις μπορούν επίσης να βοηθήσουν το γιατρό να κάνει μία ασφαλή διάγνωση και περιλαμβάνουν:

  • Εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο των επιπέδων των αιμοπεταλίων, των ηπατικών ενζύμων και των ερυθροκυττάρων
  • Εξετάσεις ούρων για την ανίχνευση μη φυσιολογικών πρωτεϊνών
  • Μαγνητική τομογραφία για να διαπιστωθεί αν υπάρχει αιμορραγία στο ήπαρ

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται το σύνδρομο HELLP;

Μόλις επιβεβαιωθεί η διάγνωση του συνδρόμου HELLP, ο τοκετός είναι ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη επιπλοκών, καθώς θα σταματήσει την εξέλιξη της νόσου. Σε πολλές περιπτώσεις, το μωρό γεννιέται πρόωρα.

Ωστόσο, η θεραπεία μπορεί να ποικίλει και εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και πόσο κοντά είστε στην ημερομηνία τοκετού. Aν τα συμπτώματα του συνδρόμου είναι ήπια ή αν το μωρό είναι μικρότερο από 34 εβδομάδες, ο γιατρός μπορεί να προτείνει:

  • Μετάγγιση αίματος για την αντιμετώπιση της αναιμίας και των χαμηλών αιμοπεταλίων
  • Κορτικοστεροειδή για να αναπτυχθούν οι πνεύμονες του μωρού σε περίπτωση που χρειαστεί να πραγματοποιηθεί πρόωρος τοκετός
  • Αντιϋπερτασικά φάρμακα για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης
  • Θειικό μαγνήσιο για την πρόληψη των επιληπτικών κρίσεων

Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, ο γιατρός θα παρακολουθεί τα επίπεδα των ερυθροκυττάρων, των αιμοπεταλίων και των ηπατικών ενζύμων, καθώς επίσης και την υγεία του μωρού. Μπορεί να προτείνει συγκεκριμένες προγεννητικές εξετάσεις για να αξιολογήσει την κίνηση, τον καρδιακό παλμό, το στρες και την αιματική ροή του εμβρύου. Πιθανώς θα χρειαστεί να νοσηλευτείτε για μία πιο στενή παρακολούθηση.

Μπορεί να σας δοθούν φάρμακα που θα προκαλέσουν τοκετό αν ο γιατρός καθορίσει ότι η κατάστασή σας χρήζει άμεσου τοκετού. Σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να πραγματοποιηθεί καισαρική τομή. Όμως αυτό μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές αν έχετε προβλήματα θρόμβων που σχετίζονται με χαμηλά αιμοπετάλια.

Επιπλοκές

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές του συνδρόμου HELLP;

Οι επιπλοκές που σχετίζονται με το σύνδρομο HELLP περιλαμβάνουν:

  • Νεφρική ανεπάρκεια
  • Ακατάσχετη αιμορραγία κατά τη διάρκεια του τοκετού
  • Ρήξη του ήπατος
  • Αποκόλληση πλακούντα, η οποία συμβαίνει όταν ο πλακούντας αποκολλάται από τη μήτρα προτού γεννηθεί το μωρό
  • Υγρό στους πνεύμονες (πνευμονικό οίδημα)
  • Οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια
  • Εγκεφαλικό
  • Θάνατο

Η έγκαιρη αντιμετώπιση είναι το κλειδί για την πρόληψη των επιπλοκών. Όμως, ορισμένες επιπλοκές θα συμβούν ακόμη και αν λαμβάνετε θεραπεία. Τα συμπτώματα του συνδρόμου HELLP μπορούν να επηρεάσουν εσάς και το μωρό σας μετά τον τοκετό.

Έκβαση

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση για τις γυναίκες με σύνδρομο HELLP;

Οι περισσότερες γυναίκες με σύνδρομο HELLP ανακάμπτουν πλήρως αν η πάθηση αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Επιπλέον, τα συμπτώματα βελτιώνονται σημαντικά μετά τον τοκετό. Η πλειονότητα των συμπτωμάτων και οι παρενέργειες θα υποχωρήσουν μέσα σε μερικές μέρες έως εβδομάδες μετά τη γέννηση του μωρού. Είναι πολύ σημαντικό να ακολουθείτε πιστά όλες τις οδηγίες του γιατρού σας μετά τον τοκετό για την πλήρη ανάρρωση από την ασθένεια.

Πιθανώς η μεγαλύτερη ανησυχία είναι η επίδραση του συνδρόμου HELLP στο μωρό. Τα περισσότερα μωρά γεννιούνται πρόωρα όταν οι μητέρες αναπτύσσουν σύνδρομο HELLP, επομένως υπάρχει συχνά ο κίνδυνος επιπλοκών από τον πρόωρο τοκετό. Τα μωρά που γεννιούνται πριν τις 37 εβδομάδες παρακολουθούνται στενά, ενώ παραμένουν στο νοσοκομείο, προτού δοθεί άδεια να τα πάρουν οι γονείς στο σπίτι.

Πρόληψη

Μπορεί να προληφθεί το σύνδρομο HELLP;

Το σύνδρομο HELLP δεν μπορεί να προληφθεί στις περισσότερες γυναίκες ακριβώς επειδή η αιτία του είναι άγνωστη. Όμως, μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισής του διατηρώντας ένα υγιεινό τρόπο ζωής για την πρόληψη προϋπαρχόντων παθήσεων που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο, όπως ο διαβήτης ή η υπέρταση. Στον υγιεινό τρόπο ζωής συμπεριλαμβάνεται η τακτική άσκηση και η ακολούθηση μιας καλής για την καρδιά διατροφής που αποτελείται από σιτηρά, προϊόντα ολικής άλεσης, λαχανικά, φρούτα και άπαχη πρωτεΐνη.

Αν έχετε οποιονδήποτε προδιαθεσικό παράγοντα, ο τακτικός προγεννητικός έλεγχος είναι πολύ σημαντικός ώστε ο γιατρός να αξιολογεί την κατάστασή σας αν ξεκινήσετε να αναπτύσσετε προεκλαμψία ή σύνδρομο HELLP. Ορισμένοι γιατροί προτείνουν τη λήψη ασπιρίνης χαμηλής δόσης κατά τη διάρκεια μιας επόμενης εγκυμοσύνης για προληπτικούς λόγους.

Είναι πολύ σημαντικό να επικοινωνήσετε αμέσως με τον γιατρό σας αν βιώνετε συμπτώματα του συνδρόμου HELLP. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία ελαττώνουν τον κίνδυνο επιπλοκών.

+ 4 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. HELLP syndrome. (2013). marchofdimes.org/complications/hellp-syndrome.aspx

2. HELLP syndrome. (2015). americanpregnancy.org/pregnancycomplications/hellpsyndrome.html

3. HELLP syndrome. (2015). preeclampsia.org/health-information/hellp-syndrome

4. van Oostwaard MF, et al. (2015) Recurrence of hypertensive disorders of pregnancy: an individual patient data metaanalysis. DOI: 10.1016/j.ajog.2015.01.009