Συστροφή όρχεων

Συμπτώματα

Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια της νόσου;

Τα βασικά συμπτώματα είναι οξύς ξαφνικός πόνος των όρχεων και οίδημα σε έναν ή και στους δύο όρχεις ταυτόχρονα.

Παράλληλα το άτομο μπορεί  να βιώνει:

• Ναυτία.
• Ζαλάδα.
• Εμετό.
• Ύπαρξη αίματος στα σπερματικά υγρά.

Αίτια

Τι προκαλεί την συστροφή των όρχεων;

Κύριο αίτιο της πάθησης θεωρείται η γενετική προδιάθεση, που οδηγεί σε λιγότερο πυκνό συνδετικό ιστό που επιτρέπει την ελεύθερη κίνηση των όρχεων μέσα στον θύλακα τους. . Η γενετική προδιάθεση σχετίζεται περίπου με το 90% των περιπτώσεων συστροφής όρχεων. Ενώ, το 10% των περιπτώσεων μπορεί να προκληθεί οποιαδήποτε στιγμή και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, είτε ως αποτέλεσμα κάποιου τραυματισμού είτε όχι.

Στην περίπτωση που υπάρχει γενετικό προδιάθεση, υπάρχει πιθανότητα να σχετίζεται και με το οικογενειακό ιστορικό, να έχει δηλαδή κληροδοτηθεί στο άτομο από κάποιον συγγενή. Παρ' όλα αυτα, σύμφωνα με μελέτη μόνο το 10% των ατόμων που βιώσων συστροφή των όρχεων εξαιτίας γενετικής προδιάθεσης, έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου.

Διάγνωση

Η διάγνωση γίνεται κυρίως με την βοήθεια υπερήχου που θα δείξει τη ροή αίματος στους δύο όρχεις. Μειωμένη ροή είναι ισχυρή ένδειξη συστροφής.

Παράλληλα, ο ιατρός θα ζητήσει και αναλύσεις ούρων για να εξετάσει την πιθανότητα λοίμωξης και θα διεξάγει φυσική εξέταση για να εκτιμήσει την έκταση της φλεγμονής.

Θεραπεία

Τι θεραπευτική διαδικασία ακολουθείται για την αντιμετώπιση της συστροφής των όρχεων;

H επαναφορά της ροής στους όρχεις μέσω στροφής τους ώστε να ελευθερωθεί η σπερματική χορδή μπορεί να επιτευχθεί με την βοήθεια χειρουργικής επέμβασης ή από τον ίδιο τον ιατρό απευθείας. Η δεύτερη περίπτωση είναι πολύ σπάνια και απαιτεί μεγάλη εμπειρία από τον ιατρό που θα επιχειρήσει να στρίψει τους όρχεις, ενώ δεν συνίσταται σε όλες τις περιπτώσεις. Η συνήθης διαδικασία είναι η χειρουργική επέμβαση, η οποία θα πρέπει να διεξαχθεί άμεσα, προκειμένου να προληφθεί η σήψη του ιστού λόγω μη αιμάτωσης.

Η επέμβαση λαμβάνει χώρα υπό γενική αναισθησία και αφού επανέλθει η κυκλοφορία στον ιστό ο χειρούργος  θα χρησιμοποιήσει μικρά ράμματα προκειμένου να σταθεροποιήσει τον όρχι μέσα στο θύλακα. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς προστατεύει το άτομο από το να ξαναεμφανίσει το ίδιο πρόβλημα στο μέλλον, ειδικότερα εάν υπάρχει γενετική προδιάθεση. Τέλος, στην περίπτωση που ο ιστός είναι ήδη νεκρός κατά την διάγνωση θα πρέπει να διεξαχθεί επέμβαση για την άμεση αφαίρεση του νεκρού όρχι.

Σε γενικές γραμμές η επέμβαση θεωρείται αρκετά επιτυχής καθώς φαίνεται ότι το 90% των ατόμων που προσήλθαν εντός 4-6 ώρες από την αρχή του πόνου, θεραπεύτηκαν επιτυχώς χωρίς να υπάρξει κάποια επιπλοκή. Αντίθετα, το 90% των ατόμων που προσήλθαν στο νοσοκομείο με καθυστέρηση μεγαλύτερη των 24 ωρών υποβλήθηκαν σε αφαίρεση του όρχι (ορχεκτομή). Αυτό μπορεί να επηρεάσει τόσο την ψυχολογία του ατόμου, όσο και την γονιμότητα του, λόγω μειωμένης παραγωγής σπέρματος.

Χρόνος ανάκαμψης μετά από το χειρουργείο

Συνήθως, η επέμβαση είναι σχετικά σύντομη και ο χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο περιλαμβάνει το πολύ μια διανυκτέρευση. Παρ’ όλα αυτά, ο χρόνος ανάκαμψης μπορεί να είναι αρκετές εβδομάδες, προκειμένου να επανέλθουν όλες οι λειτουργίες των όρχεων σε φυσιολογικά επίπεδα. Σε αυτήν την περίοδο θα υπάρχει πρήξιμο των όρχεων το οποίο μπορεί να κρατήσει από 2 έως 4 εβδομάδες και πόνος στην περιοχή που αντιμετωπίζεται με χρήση παυσίπονων ουσιών.

Τι να προσέχει κάποιος μετά την επέμβαση;

Για την μετεγχειρητική περίοδο συστήνεται:   

• Χρήση πάγου αρκετές φορές την ημέρα για 10 με 20 λεπτά για την ανακούφιση από το πρήξιμο.
• Αποχή από κάθε είδους σεξουαλική ή αθλητική δραστηριότητα που μπορεί να ερεθίσει την περιοχή.
• Αποφυγή σηκώματος βαρών, απότομων κινήσεων και τεντωμάτων.
• Ξεκούραση και χαλαρό περπάτημα που θα βοηθήσει στην επαναφορά της σωστής αιματικής κυκλοφορίας.
• Καλή υγιεινή της περιοχής που εξασφαλίζεται με προσεκτικό καθαρισμό με ζεστό νερό και σαπούνι.

Επιπλοκές

Μπορεί η συστροφή όρχεων να προκαλέσει τον θάνατο του ατόμου;

Κατά κύριο λόγο, η συστροφή των όρχεων είναι θεραπεύσιμη εφόσον διαγνωστεί έγκαιρα. Παρ’ όλα αυτά, εάν δεν υπάρξει άμεση ιατρική παρέμβαση και ο ιστός των όρχεων παραμείνει για περισσότερο από 6 ώρες χωρίς παροχή αίματος θα αρχίσει να νεκρώνει, προκαλώντας σήψη. Σε αυτό το στάδιο ο νεκρός όρχις θα πρέπει να απομακρυνθεί άμεσα από το υπόλοιπο σώμα, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος μόλυνσης από γάγγραινα, η οποία επεκτείνεται ταχύτατα και μπορεί να οδηγήσει τον οργανισμό σε σοκ. Η περίπτωση αυτή όμως είναι εξαιρετικά σπάνια.

Άλλες πιθανές επιπλοκές

Στην περίπτωση που η ροή του αίματος μειωθεί αλλά δεν διακοπεί εντελώς, αν το άτομο δεν ακολουθήσει κάποια θεραπεία ο όρχις με τη μειωμένη παροχή αίματος θα αρχίσει σταδιακά να συρρικνώνεται και πιθανό να διακόψει την παραγωγή σπέρματος.

Επίσης, εάν χρειαστεί να αφαιρεθεί ο ένας εκ των δύο όρχεων η γονιμότητα δεν επηρεάζεται σημαντικά, αλλά δημιουργείται μια αισθητική δυσμορφία η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί με την χρήση προσθετικής πλαστικής χειρουργικής επέμβασης.  

Αντίθετα, στην σπάνια περίπτωση που αφαιρούνται και οι δύο όρχεις το άτομο καθίσταται μη γόνιμο.

Επιπλέον, η κινητικότητα του σπέρματος, και επομένως η γονιμότητα του ατόμου, μπορεί να επηρεαστεί και από την πιθανή παραγωγή αντισωμάτων κατά του σπέρματος λόγω της συστροφής των όρχεων.

Πρόληψη

Ποια προληπτικά μέτρα μπορεί να ληφθούν για την αποφυγή της συστροφής;

Η πρόληψη της συστροφής των όρχεων έγκειται κυρίως στην έγκαιρη διάγνωση που μπορεί να οδηγήσει στην επιτυχή θεραπεία.

Επίσης, το άτομο είναι καλό να γνωρίζει το οικογενειακό του ιστορικό καθώς η συγκεκριμένη πάθηση έχει κατά κύριο λόγο γενετικό υπόβαθρο και επομένως άτομα με ιστορικό αυτής της πάθησης στην οικογένεια τους έχουν αυξημένες πιθανότητες να την εμφανίσουν και οι ίδιοι.

Άλλες παθήσεις

Ασθένειες με παρόμοια συμπτώματα

Μια συνήθης πάθηση με πολύ παρόμοια κλινική εικόνα είναι η συστροφή της απόφυσης των όρχεων. Η απόφυση των όρχεων είναι ένα μικρό κομμάτι ιστού πάνω από τους όρχεις χωρίς γνωστή λειτουργία και η συστροφή αυτού δεν δημιουργεί κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Δεν συνίσταται συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή ή επέμβαση για την αντιμετώπιση της, ενώ ο ρόλος του ιατρού περιορίζεται στην παρακολούθηση της κατάστασης και την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων με την χρήση πάγου και αναλγητικών ουσιών. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν μόνα τους μετά από λίγο καιρό και δεν επηρεάζεται η λειτουργικότητα των όρχεων ή κάποιου άλλου αναπαραγωγικού οργάνου.

Άλλες παθήσεις με παρόμοια συμπτώματα είναι η επιδιδυμίτιδα και η ορχίτιδα οι οποίες σχετίζονται με λοίμωξη από παθογόνους μικροοργανισμούς και διακρίνονται εύκολα από την συστροφή με την βοήθεια ανάλυσης ούρων στην οποία θα ανιχνευτεί η μόλυνση.