Τροφική δηλητηρίαση

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της τροφικής δηλητηρίασης;

Αν έχετε τροφική δηλητηρίαση, δεν γίνεται να μην το αντιληφθείτε. Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με την αιτία της μόλυνσης. Επίσης, ο χρόνος που χρειάζεται για να εμφανιστεί ένα σύμπτωμα εξαρτάται από την αιτία της μόλυνσης και μπορεί να κυμαίνεται από 1 ώρα ως 28 ημέρες. Κοινές περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης τυπικά περιλαμβάνουν τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Κοιλιακές κράμπες
• Ναυτία
• Ήπιο πυρετό
• Εμετό
• Διάρροια
• Πονοκέφαλο
• Αδυναμία
• Απώλεια όρεξης

Τα συμπτώματα μιας δυνητικά απειλητικής για τη ζωή τροφικής δηλητηρίασης περιλαμβάνουν:

• Αίμα στα ούρα
• Διάρροια που διαρκεί περισσότερο από τρεις ημέρες
• Δυσκολία στην όραση ή την ομιλία
• Συμπτώματα έντονης αφυδάτωσης, όπως ξηροστομία και ελάχιστα ως καθόλου ούρα
• Πυρετός υψηλότερος από 38,5ᵒC

Αν βιώνετε οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, καλέστε αμέσως το γιατρό σας.

Αίτια

Τι προκαλεί την τροφική δηλητηρίαση;

Βακτήρια

Τα βακτήρια είναι με διαφορά η πλέον κυρίαρχη αιτία τροφικής δηλητηρίασης. Όταν κάνουμε λόγο για επικίνδυνα βακτήρια, ο νους μας πάει σε ονόματα όπως E. coli, Listeria και Salmonella, και όχι άδικα. Η Salmonella είναι η κυριότερη αιτία σοβαρών τροφικών δηλητηριάσεων στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα Κέντρα Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ, περίπου 1.000.000 περιστατικά δηλητηριάσεων στα οποία συμπεριλαμβάνονται κοντά στις 20.000 νοσηλείες, οφείλονται σε μόλυνση από Salmonella κάθε χρόνο. Τα Campylobacter και C. botulinum είναι δύο λιγότερο γνωστά και δυνητικά θανατηφόρα βακτήρια που μπορούν να εισχωρήσουν στο φαγητό μας.

Παράσιτα

Η τροφική δηλητηρίαση από παράσιτα δεν είναι τόσο κοινή όσο αυτή από βακτήρια, αλλά τα παράσιτα που εξαπλώνονται μέσω του φαγητού είναι πολύ σοβαρά. Το τοξόπλασμα είναι το παράσιτο που εμφανίζεται περισσότερο συχνά σε περιστατικά δηλητηριάσεων. Τυπικά εντοπίζεται σε περιττώματα γάτας. Τα παράσιτα μπορεί να διαβιούν μέσα στο γαστρεντερικό σας σωλήνα και να μην εντοπίζονται για χρόνια. Ωστόσο, τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και οι έγκυες γυναίκες μπορεί να βιώσουν πολύ σοβαρές παρενέργειες αν προσβληθούν από αυτά.

Ιοί

Τροφική δηλητηρίαση μπορεί να προκληθεί και από ιούς. Ο νοροϊός (norovirus) είναι υπεύθυνος για περισσότερα από 19.000.000 κρούσματα τροφικής δηλητηρίασης κάθε χρόνο. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να αποβεί θανατηφόρος. Οι ιοί sapovirus, rotavirus και astrovirus προκαλούν παρόμοια συμπτώματα, αλλά είναι λιγότερο κοινοί. Ο ιός της ηπατίτιδας Α είναι μία ακόμη σοβαρή μόλυνση που μπορεί να μεταδοθεί μέσω του φαγητού.

Πώς μολύνεται το φαγητό;

Παθογόνοι μικροοργανισμοί βρίσκονται σε όλα σχεδόν τα τρόφιμα που καταναλώνει ο άνθρωπος. Ωστόσο, η θερμότητα κατά το μαγείρεμα τα θανατώνει πριν φτάσουν στο πιάτο μας. Οι τροφές που καταναλώνονται ωμές αποτελούν κοινή αιτία τροφικών δηλητηριάσεων, διότι τα παθογόνα δεν καταστρέφονται.

Περιστασιακά, το φαγητό μπορεί να μολυνθεί από μικροοργανισμούς περιττωμάτων. Αυτό συμβαίνει ως επί το πλείστον όταν το άτομο που μαγειρεύει δεν έχει πλύνει πρωτίστως τα χέρια του.

Το κρέας, τα αβγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι συχνά μολυσμένα. Αλλά ακόμη και το νερό μπορεί να είναι μολυσμένο από παθογόνα που προκαλούν ασθένειες.

Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο τροφικής δηλητηρίασης;

Ο οποιοσδήποτε μπορεί να πάθει τροφική δηλητηρίαση. Στατιστικά μιλώντας, σχεδόν όλοι θα νοσήσουμε από τροφική δηλητηρίαση τουλάχιστον μία φορά στη ζωή μας.

Υπάρχουν, βέβαια, ορισμένες ομάδες ατόμων που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο από άλλους. Όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή κάποια αυτοάνοση πάθηση έχουν περισσότερες πιθανότητες μόλυνσης και μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών από τροφική δηλητηρίαση.

Σύμφωνα με την κλινική Mayo, οι έγκυες γυναίκες παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο, επειδή το σώμα υπόκειται σε πολλές αλλαγές του μεταβολισμού και του κυκλοφορικού συστήματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι ηλικιωμένοι επίσης έχουν περισσότερες πιθανότητες τροφικής δηλητηρίασης, επειδή το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν ανταποκρίνεται γρήγορα σε μολυσματικούς μικροοργανισμούς. Τα παιδιά είναι μία ακόμη ομάδα υψηλού κινδύνου, διότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν είναι τόσο ανεπτυγμένο όσο των ενηλίκων. Τα μικρά παιδιά επηρεάζονται περισσότερο από την αφυδάτωση που προκαλεί ο εμετός και η διάρροια.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η τροφική δηλητηρίαση;

Ο γιατρός μπορεί να είναι σε θέση να διαγνώσει τον τύπο της τροφικής δηλητηρίασης με βάση τα συμπτώματά σας. Σε σοβαρές περιπτώσεις, θα χρειαστούν εξετάσεις αίματος και κοπράνων, καθώς και έλεγχος του φαγητού που καταναλώσατε, ώστε να καθοριστεί η αιτία της δηλητηρίασης. Ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα τεστ ούρων για να αξιολογήσει αν ένα άτομο έχει αφυδατωθεί εξαιτίας της πάθησης.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η τροφική δηλητηρίαση;

Η τροφική δηλητηρίαση συνήθως αντιμετωπίζεται στο σπίτι και στην πλειονότητα των περιπτώσεων υποχωρεί μέσα σε τρεις με πέντε ημέρες.

Το κρίσιμο σημείο είναι να παραμένετε επαρκώς ενυδατωμένοι. Τα ενεργειακά ποτά έχουν υψηλή συγκέντρωση ηλεκτρολυτών και μπορεί να βοηθήσουν. Οι χυμοί φρούτων και το νερό καρύδας μπορούν να αποκαταστήσουν τους υδατάνθρακες και να βοηθήσουν στην κόπωση.

Αποφύγετε την καφεΐνη, η οποία μπορεί να ερεθίσει το γαστρεντερικό σωλήνα. Το ντεκαφεϊνέ τσάι με καταπραϋντικά βότανα, όπως το χαμομήλι, η μέντα και η πικραλίδα, μπορεί να καταπραΰνει ένα ερεθισμένο στομάχι.

Μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως το Imodium και το Pepto-Bismol, μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο της διάρροιας και στην καταστολή της ναυτίας. Ωστόσο, θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας προτού τα λάβετε, καθώς το σώμα χρησιμοποιεί τον εμετό και τη διάρροια για να απομακρύνει τις τοξίνες από τον οργανισμό. Επιπλέον, η χρήση των εν λόγω φαρμάκων θα μπορούσε να «κρύψει» τη σοβαρότητα της ασθένειας και να σας καθυστερήσει στην αναζήτηση ιατρικής φροντίδας.

Είναι επίσης πολύ σημαντικό όσοι έχουν τροφική δηλητηρίαση να ξεκουράζονται επαρκώς.

Σε σοβαρές περιπτώσεις δηλητηρίασης, μπορεί να κριθεί απαραίτητη η χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών σε νοσοκομείο. Σε πάρα πολύ σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί νοσηλεία.

Διατροφή

Τι θα πρέπει να τρώνε τα άτομα με τροφική δηλητηρίαση;

Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να απέχετε από τις στερεές τροφές έως ότου υποχωρήσουν η διάρροια και ο εμετός. Προτιμήστε τροφές που είναι εύκολες στην πέψη και χαμηλές σε λιπαρά, όπως:

• Το ρύζι
• Το τοστ
• Οι μπανάνες
• Τα κράκερς
• Τα βραστά λαχανικά
• Η βρώμη
• Το ζελέ
• Οι βραστές πατάτες
• Ο ζωμός κοτόπουλου
• Τα ενεργειακά ποτά
• Τα αναψυκτικά χωρίς καφεΐνη
• Οι μη συμπυκνωμένοι φυσικοί χυμοί

Τι θα πρέπει να αποφεύγουν να καταναλώνουν τα άτομα με τροφική δηλητηρίαση;

Για την πρόληψη της περαιτέρω επιδείνωσης του στομάχου, προσπαθήστε να αποφεύγετε τροφές δύσκολες στην πέψη, ακόμη κι αν νομίζετε πως νιώθετε καλά:

• Καυτερά τρόφιμα
• Γαλακτοκομικά προϊόντα
• Τηγανητά
• Λιπαρά τρόφιμα
• Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη
• Τρόφιμα με πολλά μπαχαρικά

Επιπλέον, θα πρέπει να αποφεύγετε:

• Το αλκοόλ
• Την καφεΐνη
• Τη νικοτίνη

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση της τροφικής δηλητηρίασης;

Η τροφική δηλητηρίαση μπορεί πράγματι να προκαλέσει έντονη δυσφορία, αλλά τα καλά νέα είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ανακάμπτουν μέσα σε 48 ώρες.

Η τροφική δηλητηρίαση μπορεί να γίνει απειλητική για τη ζωή, αλλά σύμφωνα με τα Κέντρα Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ, κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά σπάνιο.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η τροφική δηλητηρίαση;

Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της τροφικής δηλητηρίασης είναι ο ασφαλής χειρισμός των τροφίμων και η αποφυγή οποιουδήποτε τροφίμου θεωρείτε πως δεν είναι ασφαλές.

Μερικά τρόφιμα είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση λόγω του τρόπου με τον οποίο παράγονται και παρασκευάζονται. Το κρέας, τα πουλερικά, τα αβγά και τα θαλασσινά μπορεί να περιέχουν μολυσματικούς παράγοντες, οι οποίοι θανατώνονται κατά το μαγείρεμα. Αν αυτές οι τροφές καταναλώνονται ωμές ή μη καλά μαγειρεμένες ή αν τα χέρια και οι επιφάνειες δεν καθαρίζονται καταλλήλως μετά την επαφή, μπορεί να προκύψει τροφική δηλητηρίαση.

Άλλες τροφές που δύνανται να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση περιλαμβάνουν:

• Το μοσχαρίσιο κιμά, ο οποίο μπορεί να περιέχει κρέας και από άλλα ζώα
• Το σούσι και άλλα θαλασσινά προϊόντα που σερβίρονται ωμά ή ανεπαρκώς μαγειρεμένα
• Το μη παστεριωμένο γάλα και τυρί
• Χοτ ντογκ που δεν θερμαίνονται ή δεν ψήνονται
• Ωμά και άπλυτα φρούτα και λαχανικά

Πάντα να πλένετε τα χέρια σας πριν μαγειρέψετε ή φάτε φαγητό. Βεβαιωθείτε ότι το φαγητό σας είναι αποθηκευμένο σωστά. Μαγειρέψτε πολύ καλά το κρέας και τα αβγά. Οτιδήποτε έρχεται σε επαφή με ωμές τροφές θα πρέπει να απολυμαίνεται πριν χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή άλλων τροφίμων. Και μην ξεχνάτε να πλένετε πάντα τα φρούτα και τα λαχανικά πριν τα σερβίρετε.