Ασθένειες πεπτικού συστήματος

Βακτηριακή γαστρεντερίτιδα

Τι είναι η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα;

Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα συμβαίνει όταν βακτήρια προκαλούν μόλυνση στο έντερο. Αυτό οδηγεί σε φλεγμονή τόσο του στομάχου όσο και των εντέρων. Επίσης μπορεί να βιώσετε συμπτώματα, όπως εμετούς, έντονες κοιλιακές κράμπες και διάρροια.

Ενώ οι ιοί προκαλούν πολλές γαστρεντερικές μολύνσεις, οι βακτηριακές μολύνσεις είναι επίσης κοινές. Κάποιοι άνθρωποι τις αποκαλούν «τροφική δηλητηρίαση».

Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα πιθανώς να είναι το αποτέλεσμα της κακής υγιεινής. Μολύνσεις επίσης λαμβάνουν χώρα μετά από στενή επαφή με ζώα ή μετά από κατανάλωση μολυσμένου με βακτήρια (ή με βακτηριακές τοξίνες) νερού ή φαγητού.

Συμπτώματα Θεραπεία Αίτια Πρόληψη Διάγνωση Επιπλοκές Παιδιά Έκβαση

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της βακτηριακής γαστρεντερίτιδας;

Τα συμπτώματα ποικίλουν αναλόγως με το βακτήριο που προκαλεί τη μόλυνση και περιλαμβάνουν:

  • Πυρετό
  • Απώλεια όρεξης
  • Διάρροια
  • Ναυτία και εμετό
  • Κοιλιακό άλγος και κράμπες
  • Αίμα στα κόπρανα

Καλέστε το γιατρό σας αν τα συμπτώματα δεν βελτιώνονται μέσα σε πέντε ημέρες (δύο για τα παιδιά). Αν το παιδί είναι μεγαλύτερο από τριών μηνών και συνεχίζει να κάνει εμετούς μετά το πέρας 12 ωρών, επικοινωνήστε με τον παιδίατρο. Αν το μωρό είναι κάτω από τριών μηνών και κάνει διάρροια ή εμετό, καλέστε αμέσως το γιατρό.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα;

Η αντιμετώπιση στοχεύει στη διατήρηση της ενυδάτωσης και την αποφυγή των επιπλοκών. Είναι σημαντικό να μην χάσετε μεγάλες ποσότητες αλάτων, όπως νάτριο και κάλιο. Το σώμα χρειάζεται αυτά τα στοιχεία σε συγκεκριμένες συγκεντρώσεις, ώστε να λειτουργεί φυσιολογικά.

Αν είστε ένα σοβαρό περιστατικό βακτηριακής γαστρεντερίτιδας, μπορεί να χρειαστείτε ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και αλάτων σε νοσοκομείο. Τα αντιβιοτικά συνήθως δίδονται μόνο στις πιο σοβαρές περιπτώσεις.

Κατ’ οίκον θεραπείες για ήπιες περιπτώσεις

Αν περνάτε μια ήπια γαστρεντερίτιδα, πιθανώς να είστε σε θέση να θεραπευτείτε στο σπίτι. Δοκιμάστε τα ακόλουθα:

  • Πίνετε υγρά τακτικά σε όλη τη διάρκεια της ημέρας, ειδικά μετά τη διάρροια.
  • Καταναλώστε τροφές και ροφήματα με κάλιο, όπως οι χυμοί φρούτων και οι μπανάνες.
  • Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα και μερικά αλατισμένα τρόφιμα.
  • Μη λαμβάνετε φάρμακα χωρίς να ρωτήσετε το γιατρό σας.
  • Πηγαίνετε στο νοσοκομείο αν διαπιστώνετε ότι η κατάσταση δεν βελτιώνεται.

Ορισμένα τρόφιμα μπορούν να διατηρήσουν τους ηλεκτρολύτες σε ισορροπία και να θεραπεύσουν τη διάρροια. Το τζίντζερ, για παράδειγμα, βοηθά στην καταπολέμηση της μόλυνσης και ελαττώνει την ένταση του κοιλιακού πόνου. Το μηλόξυδο και ο βασιλικός ανακουφίζουν το στομάχι και το ενισχύουν έναντι μελλοντικών μολύνσεων.

Αποφύγετε την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, φρούτων ή τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, ώστε να μην επιδεινωθεί η διάρροια.

Μη συνταγογραφούμενα φάρμακα που εξουδετερώνουν τα οξέα του στομάχου βοηθούν στην καταπολέμηση των βακτηριακών μολύνσεων. Φάρμακα που αντιμετωπίζουν συμπτώματα, όπως η διάρροια, η ναυτία και το κοιλιακό άλγος, μπορούν να συνεισφέρουν στην ανακούφιση του πόνου. Μη λαμβάνετε οποιοδήποτε μη συνταγογραφούμενο φαρμακευτικό προϊόν, παρά μόνο αν σας το συστήσει ο γιατρός σας.

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της βακτηριακής γαστρεντερίτιδας;

Μια πληθώρα βακτηρίων μπορούν να προκαλέσουν γαστρεντερίτιδα, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

  • Yersinia, που απαντά στο χοιρινό
  • Staphylococcus, που απαντά σε γαλακτοκομικά προϊόντα, στο κρέας και στα αβγά
  • Salmonella, που επίσης απαντά σε γαλακτοκομικά προϊόντα, στο κρέας και στα αβγά
  • Shigella, που απαντά στο νερό (συχνά σε πισίνες)
  • Campylobacter, που απαντά στο κρέας και στα πουλερικά
  • E. coli, που απαντά στον κιμά και στις σαλάτες

Μία έξαρση γαστρεντερίτιδας μπορεί να συμβεί όταν εστιατόρια σερβίρουν μολυσμένο κρέας σε πολλά άτομα. Μία έξαρση πολλές φορές επιφέρει την ανάκληση και απόσυρση προϊόντων από την αγορά.

Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα μπορεί να μεταδοθεί εύκολα από άτομο σε άτομο αν κάποιος φέρει το βακτήριο στα χέρια του. Κάθε φορά που το μολυσμένο άτομο αγγίζει φαγητό, αντικείμενα ή άλλους ανθρώπους, θέτει σε κίνδυνο μόλυνσης άλλα άτομα. Μπορεί να επιτρέψετε εσείς οι ίδιοι την είσοδο του βακτηρίου στον οργανισμό σας αν αγγίξετε τα μάτια, το στόμα ή άλλα «ανοιχτά» μέρη του σώματος με μολυσμένα χέρια.

Είστε σε αυξημένο κίνδυνο βακτηριακής γαστρεντερίτιδας αν ταξιδεύετε συχνά ή αν ζείτε σε πολυπληθή περιοχή. Το συχνό πλύσιμο των χεριών και η χρήση απολυμαντικού χεριών με περισσότερο από 60% αλκοόλ μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε τέτοιου είδους μολύνσεις από τους γύρω σας.

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες της βακτηριακής γαστρεντερίτιδας;

Αν έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα εξαιτίας μιας ήδη υπάρχουσας πάθησης ή θεραπείας, μπορεί να βρίσκεστε σε υψηλότερο κίνδυνο βακτηριακής γαστρεντερίτιδας. Ο κίνδυνος εντείνεται επιπλέον αν λαμβάνετε φάρμακα που μειώνουν την οξύτητα του στομάχου.

Ο λανθασμένος χειρισμός των τροφίμων επίσης αυξάνει τις πιθανότητες βακτηριακής μόλυνσης. Φαγητό μη επαρκώς μαγειρεμένο, αποθηκευμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα σε θερμοκρασία περιβάλλοντος ή μη καλά θερμασμένο συνεισφέρει στην εξάπλωση ή την επιβίωση των βακτηρίων.

Τα βακτήρια μπορούν να παράγουν επιβλαβείς ουσίες, γνωστές ως τοξίνες, οι οποίες δύνανται να παραμείνουν ακόμη και μετά τη θέρμανση του φαγητού.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα;

Αν έχετε ήδη γαστρεντερίτιδα, λάβετε προφυλάξεις, ώστε να μην μεταδώσετε τα βακτήρια στους γύρω σας.

Πλένετε τα χέρια σας μετά την τουαλέτα και πριν το μαγείρεμα ή το φαγητό. Μη μαγειρεύετε για άλλα άτομα έως ότου τα συμπτώματά σας βελτιωθούν. Αποφύγετε τη στενή επαφή με άλλους για όσο διάστημα είστε άρρωστοι. Όταν τα συμπτώματα υποχωρήσουν, περιμένετε τουλάχιστον 48 ώρες προτού επιστρέψετε στη δουλειά.

Μπορείτε να προλάβετε τη βακτηριακή γαστρεντερίτιδα αποφεύγοντας το μη παστεριωμένο γάλα, το ωμό κρέας και τα ωμά θαλασσινά. Χρησιμοποιήστε διαφορετικές επιφάνειες κοπής για τα ωμά και τα μαγειρεμένα κρέατα. Πλένετε τις σαλάτες και τα λαχανικά ενδελεχώς. Βεβαιωθείτε ότι το φαγητό βρίσκεται είτε σε πολύ χαμηλές είτε σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες αν το αποθηκεύετε για περισσότερο από μερικές ώρες.

Άλλα προληπτικά μέτρα περιλαμβάνουν τα εξής:

  • Διατηρήστε την κουζίνα πάντα καθαρή
  • Πλένετε τα χέρια σας μετά την τουαλέτα, πριν το χειρισμό τροφίμων, μετά το άγγιγμα ζώων και πριν το φαγητό
  • Πίνετε εμφιαλωμένο νερό όταν ταξιδεύετε στο εξωτερικό και κάνετε τα προτεινόμενα εμβόλια

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα;

Ο γιατρός θα σας κάνει ερωτήσεις αναφορικά με την ασθένειά σας και θα ελέγξει ενδείξεις αφυδάτωσης και κοιλιακού άλγους. Για την ταυτοποίηση του βακτηρίου που προκαλεί τη μόλυνση, πιθανώς να χρειαστεί να παρέχετε δείγμα κοπράνων για ανάλυση.

Ο γιατρός μπορεί να σας ζητήσει και ένα δείγμα αίματος για να ελέγξει τυχόν αφυδάτωση.

Επιπλοκές

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της βακτηριακής γαστρεντερίτιδας;

Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα σπάνια προκαλεί επιπλοκές σε υγιείς ενήλικες και συνήθως διαρκεί λιγότερο από μία εβδομάδα. Οι ηλικιωμένοι και τα μικρά παιδιά είναι πιο επιρρεπή σε συμπτώματα γαστρεντερίτιδας και έχουν αυξημένες πιθανότητες επιπλοκών. Τα εν λόγω άτομα θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά, καθώς μπορεί να χρειαστούν ιατρική φροντίδα.

Οι επιπλοκές της βακτηριακής γαστρεντερίτιδας περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, μυϊκό πόνο και αδυναμία ελέγχου του εντέρου. Κάποιες βακτηριακές μολύνσεις μπορούν να προκαλέσουν νεφρική ανεπάρκεια, αιμορραγία στον εντερικό σωλήνα και αναιμία.

Κάποιες σοβαρές μολύνσεις που παραμένουν χωρίς θεραπεία μπορούν να προκαλέσουν εγκεφαλική βλάβη και θάνατο. Η άμεση αναζήτηση ιατρικής φροντίδας για τη βακτηριακή γαστρεντερίτιδα ελαττώνει τον κίνδυνο των προαναφερθέντων επιπλοκών.

Παιδιά

Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα στα παιδιά

Τα παιδιά είναι πιο επιρρεπή στη βακτηριακή γαστρεντερίτιδα από ό,τι οι ενήλικες. Για παράδειγμα, μία αναφορά του 2015 δηλώνει ότι τα παιδιά κάτω του ενός έτους στις ΗΠΑ είναι πιο επιρρεπή στη μόλυνση από salmonella. Οι περισσότερες μολύνσεις από το συγκεκριμένο βακτήριο συμβαίνουν όταν τα παιδιά καταναλώνουν μολυσμένο νερό ή φαγητό ή έρχονται σε επαφή με μολυσμένα ζώα. Τα μωρά έχουν επίσης αυξημένες πιθανότητες μόλυνσης από το Clostridium difficile, το οποίο ανιχνεύεται στη βρωμιά και στα περιττώματα ζώων.

Τα παιδιά είναι πιο πιθανό να μολυνθούν από τους παραπάνω τύπους βακτηρίων. Παρόλα αυτά, είναι επιρρεπή σε οποιαδήποτε βακτηριακή μόλυνση, όπως και οι ενήλικες. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας ακολουθεί τους κανόνες υγιεινής, πλένει τα χέρια του τακτικά, και αποφεύγει να βάζει τα βρώμικα χέρια στο στόμα ή στα μάτια. Και εσείς θα πρέπει να πλένετε τα χέρια σας μετά την αλλαγή πάνας του μωρού σας. Πλύνετε και προετοιμάστε το φαγητό σχολαστικά και μαγειρέψτε καλά τρόφιμα όπως αβγά, λαχανικά και κρέας.

Πολλές βακτηριακές μολύνσεις στα παιδιά έχουν τα ίδια συμπτώματα όπως στους ενήλικες. Τα μωρά είναι ιδιαίτερα επιρρεπή σε διάρροια, εμετό και πυρετό. Ένα μοναδικό σύμπτωμα των μωρών που πάσχουν από τέτοιες μολύνσεις είναι η στεγνή πάνα. Αν το μωρό σας δεν έχει χρειαστεί αλλαγή πάνας για περισσότερες από 6 ώρες, μπορεί να είναι αφυδατωμένο. Μιλήστε αμέσως με τον παιδίατρο αν το παιδί σας έχει οποιοδήποτε από τα εν λόγω συμπτώματα. Αν έχει διάρροια ή άλλα σχετικά συμπτώματα, βεβαιωθείτε ότι λαμβάνει πληθώρα υγρών.

Έκβαση

Ανάρρωση και έκβαση στη βακτηριακή γαστρεντερίτιδα

Μετά την αναζήτηση φαρμακευτικής αγωγής ή ιατρικής φροντίδας, επιτρέψτε στον οργανισμό σας να ξεκουραστεί επαρκώς, ώστε να μπορέσει να καταπολεμήσει τη μόλυνση. Αν έχετε εμετό ή διάρροια, πίνετε πολλά υγρά για να παραμένετε ενυδατωμένοι. Μην καταναλώνετε γαλακτοκομικά προϊόντα ή φρούτα, διότι η διάρροια θα επιδεινωθεί. Αν δεν μπορείτε να λάβετε υγρά ή τροφές, μπορείτε να γλείφετε παγάκια.

Εξάρσεις των βακτηριακών μολύνσεων μπορεί να συμβούν εξαιτίας φαγητού που πωλείται στα σούπερ μάρκετ. Για αυτό θα πρέπει να ενημερώνεστε για τυχόν ανίχνευση βακτηρίων σε τρόφιμα.

Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα συνήθως διαρκεί μία με τρεις ημέρες. Σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες και να προκαλέσει βλάβες αν δεν αντιμετωπιστεί. Αναζητήστε άμεση θεραπεία μόλις εμφανίσετε συμπτώματα μόλυνσης, ώστε να σταματήσετε τη μετάδοσή της. Με την κατάλληλη ιατρική φροντίδα, η μόλυνση θα υποχωρήσει μέσα σε λίγες ημέρες.

+ 9 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Bacterial gastroenteritis. (2016). Retrieved from ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0001300/

2. Bacterial gastroenteritis (2016) fairview.org/healthlibrary/Article/89211

3. Campylobacteriosis. (2015, July 10) wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2016/infectious-diseases-related-to-travel/campylobacteriosis

4. Diseases and conditions: Gastroenteritis (2016) my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic_Gastroenteritis

5. Gastrointestinal infections and diarrhea (2015, September) kidshealth.org/en/teens/diarrhea.html#

6. Humphries, R. M. & Linscott, A. J. (2015, January). Laboratory diagnosis of bacterial gastroenteritis. Clinical Microbiology, 28(1), 3-31 cmr.asm.org/content/28/1/3.full

7. Food poisoning. (2014, July 24) mayoclinic.org/diseases-conditions/food-poisoning/basics/definition/con-20031705

8. Food safety. (n.d.) health.vic.gov.au/foodsafety/downloads/poison_prevent.pdf

9. Staphylococcal food poisoning. (2010, March 1) cdc.gov/foodsafety/diseases/staphylococcal.html