Υπερδοσολογία ακεταμινοφαίνης

Συμπτώματα

Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια;

Καλέστε αμέσως το 166 ή το Κέντρο Δηλητηριάσεων στο 210 7793777 αν πιστεύετε ότι εσείς, το παιδί σας ή κάποιος άλλος έχει λάβει υπερβολική δόση ακεταμινοφαίνης. Σε αυτά τα δύο νούμερα μπορείτε να καλέσετε 24 ώρες την ημέρα, οποιαδήποτε ημέρα. Κρατήστε τη συσκευασία του φαρμάκου, αν αυτό είναι δυνατόν, για να τη δείξετε στο διασωστικό προσωπικό.

Τα συμπτώματα μιας υπερδοσολογίας ακεταμινοφαίνης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ναυτία
• Εμετό
• Κοιλιακό άλγος, ειδικά στο άνω δεξιό τμήμα
• Απώλεια όρεξης

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η υπερδοσολογία ακεταμινοφαίνης μπορεί να αντιμετωπιστεί. Αυτός που έχει λάβει την υπερβολική δόση θα χρειαστεί να νοσηλευτεί στο νοσοκομείο. Οι εξετάσεις αίματος θα καταδείξουν τα επίπεδα της ακεταμινοφαίνης στο αίμα και θα ελέγξουν τυχόν ηπατική βλάβη. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει φάρμακα για την απομάκρυνση της ουσίας από το σώμα ή/και τη μείωση των επιβλαβών επιπτώσεών της. Σε αρκετές περιπτώσεις, κρίνεται απαραίτητη η πλύση στομάχου.

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της υπερδοσολογίας ακεταμινοφαίνης;

Στους ενήλικες

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, η ακεταμινοφαίνη λαμβάνεται ασφαλώς και σύμφωνα με τις οδηγίες. Ορισμένες κοινές αιτίες για τις οποίες οι άνθρωποι μπορεί από λάθος να λάβουν παραπάνω από τη συνιστώμενη ημερήσια δόση περιλαμβάνουν:

• Τη λήψη της επόμενης δόσης πολύ σύντομα
• Τη λήψη πολλαπλών φαρμάκων που περιέχουν ακεταμινοφαίνη στο ίδιο χρονικό διάστημα
• Τη λήψη μεγάλης ποσότητας μία φορά

Υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να λαμβάνουν αρκετά φάρμακα τα οποία περιέχουν ακεταμινοφαίνη χωρίς καν να το γνωρίζουν. Για παράδειγμα, μπορεί να λαμβάνετε κάθε μέρα ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο που περιέχει ακεταμινοφαίνη. Αν αρρωστήσετε, θα αναζητήσετε ένα μη συνταγογραφούμενο φάρμακο για το κρυολόγημα, το οποίο όμως μπορεί επίσης να περιέχει ακεταμινοφαίνη. Η λήψη και των δύο φαρμάκων την ίδια ημέρα μπορεί να οδηγήσει σε ακούσια πρόσληψη μεγαλύτερης ποσότητας από τη συνιστώμενη ημερήσια δόση. Το Κέντρο Δηλητηριάσεων προτείνει ότι θα πρέπει να ενημερώνετε το γιατρό σας αναφορικά με όλα τα συνταγογραφούμενα και μη φάρμακα που λαμβάνετε, ώστε να βεβαιωθείτε ότι δεν θα οδηγηθείτε σε υπερδοσολογία ακεταμινοφαίνης. Αν θέλετε να δείτε μία λίστα με τα πιο κοινά φάρμακα που περιέχουν ακεταμινοφαίνη, επισκεφθείτε τον ιστότοπο KnowYourDose.org.

Θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας προτού λάβετε ακεταμινοφαίνη αν έχετε καταναλώσει τρία ή περισσότερα αλκοολούχα ποτά μέσα στην ημέρα. Ο συνδυασμός ακεταμινοφαίνης και αλκοόλ αυξάνει την πιθανότητα υπερδοσολογίας και ηπατικής βλάβης.

Στα παιδιά

Τα παιδιά μπορεί να λάβουν ακούσια μεγάλη δόση ακεταμινοφαίνης είτε καταναλώνοντάς τη μία φορά είτε λαμβάνοντας περισσότερα από ένα προϊόντα που την περιέχουν.

Σαφώς υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα υπερδοσολογίας από τα παιδιά. Για παράδειγμα, ένας γονιός μπορεί να δώσει στο παιδί ακεταμινοφαίνη δίχως να γνωρίζει ότι του έδωσε επίσης και η babysitter. Επιπλέον, είναι πιθανό να μετρήσετε το υγρό φάρμακο που περιέχει την δραστική ουσία λανθασμένα και έτσι να δώσετε στο παιδί μεγαλύτερη δόση. Τα παιδιά μπορεί επίσης να θεωρήσουν ότι το υγρό φάρμακο ακεταμινοφαίνης είναι χυμός και να το καταναλώσουν.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η υπερδοσολογία ακεταμινοφαίνης;

Στα παιδιά

Μη δίνετε στο παιδί σας φάρμακο που περιέχει ακεταμινοφαίνη εκτός και αν είναι απαραίτητο για πόνο ή πυρετό.

Ρωτήστε πρώτα τον παιδίατρο πόση ακεταμινοφαίνη θα πρέπει να του χορηγήσετε, ειδικά αν το παιδί είναι κάτω των 2 ετών.

Χρησιμοποιήστε το βάρος του παιδιού σας ως οδηγό για το πόσο φάρμακο θα πρέπει να του δώσετε. Η δοσολογία με βάση το βάρος είναι πιο ακριβής από τη δοσολογία με βάση την ηλικία. Μετρήστε την υγρή ακεταμινοφαίνη στον δοσομετρητή που εμπεριέχεται στη συσκευασία του φαρμάκου. Ποτέ μη χρησιμοποιείτε κουτάλι του γλυκού ή της σούπας, διότι αυτά ποικίλουν σε μέγεθος και δεν θα σας δώσουν την ακριβή δόση.

Στους ενήλικες

Πάντα να διαβάζετε και να ακολουθείτε τις οδηγίες. Ποτέ μη λαμβάνετε περισσότερο φάρμακο από αυτό που αναγράφει η ετικέτα, διότι θα οδηγηθείτε σε υπερδοσολογία και πιθανώς ηπατική βλάβη. Αν ο πόνος δεν ανακουφίζεται από τη μέγιστη δόση, μην λάβετε περισσότερη ακεταμινοφαίνη. Αντιθέτως, απευθυνθείτε στο γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να σας χορηγήσει ένα διαφορετικό φάρμακο ή θεραπεία. Η ακεταμινοφαίνη συνίσταται μόνο για ήπιο έως μέτριο πόνο.

Επιπλέον θα πρέπει να γνωρίζετε ότι στις ετικέτες των συνταγογραφούμενων φαρμάκων η ακεταμινοφαίνη πολλές φορές αναγράφεται ως ΑΡΑΡ, acetam ή άλλες συντομογραφίες της λέξης. Εκτός από των ΗΠΑ, καλείται παρακεταμόλη.

Οφείλετε να ξέρετε εάν το φάρμακο που λαμβάνετε περιέχει ακεταμινοφαίνη. Ελέγξτε τις δραστικές ουσίες που αναγράφονται στις ετικέτες όλων των φαρμάκων σας. Στα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα η λέξη «ακεταμινοφαίνη» ή «παρακεταμόλη» αναγράφεται στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας ή του μπουκαλιού. Επίσης αναγράφεται με έντονα γράμματα στα συστατικά του φαρμάκου.

Λάβετε μόνο ένα φάρμακο που περιέχει ακεταμινοφαίνη τη φορά. Ενημερώστε το γιατρό σας για όλα τα συνταγογραφούμενα και μη φάρμακα που λαμβάνετε, ώστε να βεβαιωθείτε ότι δεν θα οδηγηθείτε σε υπερδοσολογία.

Μιλήστε με το γιατρό σας πριν λάβετε ακεταμινοφαίνη εάν:

• Λαμβάνετε βαρφαρίνη
• Πίνετε τρία ή περισσότερα αλκοολούχα ποτά την ημέρα
• Έχετε ηπατική νόσο

Υπό αυτές τις συνθήκες μπορεί να βρίσκεστε σε μεγαλύτερο κίνδυνο ηπατικής βλάβης.

Σύνοψη

Συμπερασματικά...

Η ακεταμινοφαίνη είναι ασφαλής και αποτελεσματική όταν χρησιμοποιείται σύμφωνα με τις οδηγίες. Ωστόσο, είναι ένα δραστικό συστατικό πολλών φαρμάκων και έτσι είναι πιθανό να λάβετε υπερβολική δόση δίχως να το συνειδητοποιήσετε. Επίσης, είναι πιθανόν να λάβετε μεγάλη δόση χωρίς να σκεφτείτε τους κινδύνους. Παρόλο που είναι ευρέως διαθέσιμη, η ακεταμινοφαίνη συνοδεύεται από σοβαρές προειδοποιήσεις και κινδύνους. Για να παραμείνετε ασφαλείς, βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε τις παρακάτω οδηγίες όταν χρησιμοποιείται ακεταμινοφαίνη:

• Πάντα να διαβάζετε και να ακολουθείτε τις οδηγίες του φαρμάκου.
• Να γνωρίζετε ποια φάρμακα περιέχουν ακεταμινοφαίνη.
• Να λαμβάνεται μόνο ένα φάρμακο που περιέχει ακεταμινοφαίνη τη φορά.
• Να ρωτήσετε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας αν έχετε οποιεσδήποτε απορίες όσον αφορά στις οδηγίες δοσολογίας ή τα φάρμακα που περιέχουν ακεταμινοφαίνη.
• Βεβαιωθείτε ότι όλα τα φάρμακα δεν είναι προσβάσιμα από τα παιδιά σας.