Η καφεΐνη είναι ένα διεγερτικό που εντοπίζεται σε διάφορα τρόφιμα, ποτά και άλλα προϊόντα. Συνήθως χρησιμοποιείται για να σας κρατήσει ξύπνιους και σε εγρήγορση. Η καφεΐνη – τεχνικά μιλώντας – είναι ένα φάρμακο. Μερικά από τα πιο δημοφιλή ποτά, όπως ο καφές, το τσάι και τα αναψυκτικά, περιέχουν σημαντικές ποσότητες αυτής της ουσίας.
Σύμφωνα με την κλινική Mayo, η συνιστώμενη ποσότητα καφεΐνης είναι μέχρι 400 ml την ημέρα για τους υγιείς ενήλικες. Η υπερβολική δόση καφεΐνης συμβαίνει όταν καταναλώνετε περισσότερο από αυτή την ποσότητα.
Οι έφηβοι πρέπει να περιορίζονται σε όχι περισσότερο από 100 mg καφεΐνης ανά ημέρα. Οι έγκυες γυναίκες θα πρέπει να περιορίζουν την ημερήσια πρόσληψη τους σε λιγότερο από 200 mg την ημέρα, καθώς οι επιδράσεις της καφεΐνης στο μωρό δεν είναι πλήρως γνωστές.
Ωστόσο, η συνιστώμενη ασφαλής ποσότητα καφεΐνης διαφέρει από άτομο σε άτομο και εξαρτάται από την ηλικία, το βάρος και τη γενική υγεία.
Ο μέσος χρόνος ημιζωής της καφεΐνης στο αίμα κυμαίνεται από 1,5 έως 9,5 ώρες. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστεί από 1,5 έως 9,5 ώρες ώστε η συγκέντρωση της καφεΐνης στο αίμα σας να μειωθεί στο μισό της αρχικής. Αυτό το ευρύ φάσμα του μέσου χρόνου ημιζωής καθιστά δύσκολο να γνωρίζουμε την ακριβή ποσότητα καφεΐνης που μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική δόση.
Πηγές καφεΐνης
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει πόση ποσότητα καφεΐνης υπάρχει σε μία μερίδα σερβιρίσματος κάποιων κοινών πηγών καφεΐνης, σύμφωνα με το Επιστημονικό Κέντρο Δημόσιου Συμφέροντος των ΗΠΑ.
| Μέγεθος δόσης | Καφεΐνη (mg) | |
| Μαύρος καφές | 355 ml | 50-235 |
| Μαύρο τσάι | 235 ml | 30-80 |
| Σόδα | 355 ml | 30-70 |
| Red Bull | 245 ml | 80 |
| Σοκολάτα γάλακτος | 45 gr | 9 |
| Δισκία καφεΐνης NoDoz | 1 δισκίο | 200 |
| Excedrin (φάρμακο για ημικρανίες) | 1 δισκίο | 65 |
Επιπλέον πηγές καφεΐνης είναι:
- καραμέλες
- φάρμακα και συμπληρώματα
- οποιοδήποτε διατροφικό προϊόν που ισχυρίζεται ότι ενισχύει την ενέργεια
- ορισμένες τσίχλες
Μια υπερβολική δόση καφεΐνης μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, αλλά πολλοί άνθρωποι παρατηρούν μόνο μερικά δυσάρεστα συμπτώματα, τα οποία εξαφανίζονται καθώς η καφεΐνη αποβάλλεται από το σώμα.
Συμπτώματα
Υπάρχουν διάφοροι τύποι συμπτωμάτων σε κατάσταση υπερδοσολογίας καφεΐνης. Ορισμένα εξ αυτών ίσως να μην σας ανησυχήσουν άμεσα για την ύπαρξη πολύ μεγάλης συγκέντρωσης της ουσίας στο σώμα σας, διότι μπορεί να μην φαίνονται σοβαρά. Για παράδειγμα, ενδέχεται να αντιμετωπίσετε:
- ζάλη
- διάρροια
- αυξημένη δίψα
- αϋπνία
- πονοκέφαλο
- πυρετό
- οξυθυμία
Άλλα συμπτώματα είναι πιο σοβαρά, απαιτούν άμεση ιατρική θεραπεία και περιλαμβάνουν:
- προβλήματα αναπνοής
- εμετό
- ψευδαισθήσεις
- σύγχυση
- πόνο στο στήθος
- ακανόνιστο ή γρήγορο καρδιακό παλμό
- ανεξέλεγκτες κινήσεις των μυών
- σπασμούς
Τα μωρά μπορούν επίσης να επηρεαστούν από υπερβολική δόση καφεΐνης, όταν αυτή εμπεριέχεται στο μητρικό γάλα. Μερικά ήπια συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία και συνεχείς συστολές-διαστολές των μυών.
Πιο σοβαρές ενδείξεις υπερβολικής δόσης καφεΐνης μπορεί να συνοδεύσουν αυτά τα συμπτώματα με έμετο, γρήγορη αναπνοή και σοκ.
Εάν εσείς ή ένα παιδί που είναι υπό τη φροντίδα σας αντιμετωπίζετε τα παραπάνω συμπτώματα, ζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια για διάγνωση και θεραπεία.
Αίτια
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου της υπερβολικής δόσης καφεΐνης
Η υπερδοσολογία καφεΐνης εμφανίζεται όταν παίρνετε υπερβολική ποσότητα της ουσίας μέσω ποτών, τροφίμων ή φαρμάκων. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι μπορούν να καταναλώνουν πολύ περισσότερη από την ημερήσια συνιστώμενη ποσότητα χωρίς πρόβλημα. Αυτό, όμως, δεν προτείνεται, επειδή οι υψηλές δόσεις καφεΐνης μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των ακανόνιστων καρδιακών παλμών και των επιληπτικών κρίσεων. Η κατανάλωση υψηλών δόσεων καφεΐνης σε τακτική βάση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ορμονικές ανισορροπίες.
Εάν καταναλώνετε σπάνια καφεΐνη, το σώμα σας μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο σε αυτή, οπότε αποφύγετε την υπερδοσολογία. Ακόμη και αν καταναλώνετε τακτικά μεγάλες ποσότητες καφεΐνης, θα πρέπει να σταματήσετε όταν αισθάνεστε τυχόν δυσάρεστα συμπτώματα.
Διάγνωση
Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε λάβει υπερβολική δόση καφεΐνης, ενημερώστε το γιατρό σας σχετικά με όλα τα προϊόντα με καφεΐνη που καταναλώσατε προτού εμφανιστούν τα συμπτώματα.
Ο ρυθμός αναπνοής, ο καρδιακός παλμός και η αρτηριακή σας πίεση θα πρέπει επίσης να παρακολουθηθούν. Μπορεί να ελεγχθεί η θερμοκρασία σας και να σας ζητηθεί μια εξέταση ούρων ή αίματος για να εντοπιστούν οι επιβλαβείς ουσίες στον οργανισμό σας.
Θεραπεία
Η θεραπεία έχει ως στόχο να απαλλάξει το σώμα σας από την καφεΐνη, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζει τα συμπτώματα. Μπορεί να σας χορηγηθεί ενεργός άνθρακας, μία συνήθης θεραπεία για την υπερδοσολογία φαρμάκων, το οποίο εμποδίζει την εισαγωγή της καφεΐνης στο γαστρεντερικό σωλήνα.
Εάν η καφεΐνη έχει ήδη εισέλθει στο γαστρεντερικό σας σύστημα, μπορεί να σας δώσουν καθαρτικό ή ακόμα και να σας κάνουν πλύση στομάχου. Σε μια πλύση στομάχου χρησιμοποιείται ένας σωλήνας προκειμένου να ξεπλυθεί το περιεχόμενο του στομαχιού σας. Ο γιατρός σας θα επιλέξει πιθανώς τη μέθοδο που λειτουργεί ταχύτερα για να αποβάλει την καφεΐνη από το σώμα σας.
Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, η καρδιά σας θα παρακολουθείται μέσω ενός ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Μπορεί επίσης να λάβετε υποστήριξη αναπνοής αν είναι απαραίτητο.
Η θεραπεία στο σπίτι μπορεί να μην επιταχύνει πάντα το μεταβολισμό της καφεΐνης στο σώμα σας. Εάν δεν είστε σίγουροι για το εάν χρειάζεστε θεραπεία, καλέστε το Κέντρο Δηλητηριάσεων στο 2107793777 και περιγράψτε τα συμπτώματά σας. Εάν αυτά είναι σοβαρά, θα σας συμβουλεύσουν να κατευθυνθείτε στο κοντινότερο νοσοκομείο για άμεση θεραπεία.
Πρόληψη
Για να αποτρέψετε την υπερβολική δόση καφεΐνης, αποφύγετε την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αυτής. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν πρέπει να καταναλώνετε περισσότερα από 400 mg καφεΐνης την ημέρα και ακόμη λιγότερα εάν είστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην εν λόγω ουσία.
Σύνοψη
Η υπερβολική δόση καφεΐνης μπορεί συνήθως να αντιμετωπιστεί χωρίς να δημιουργηθούν μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας. Αλλά αυτή η κατάσταση μπορεί να αποβεί θανατηφόρα, ειδικά για τα βρέφη και τα μικρά παιδιά.
Η υπερβολική δόση καφεΐνης μπορεί επίσης να επιδεινώσει προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας, όπως το άγχος. Μία μελέτη του 2013 έχει συσχετίσει ορισμένα αποτελέσματα της υπερβολικής κατανάλωσης καφεΐνης με εκείνα άλλων φαρμάκων, όπως των αμφεταμινών και της κοκαΐνης.
Υπάρχει περίπτωση, αν η θεραπεία χορηγηθεί πολύ αργά, να δημιουργηθούν μη αναστρέψιμα προβλήματα υγείας και ακόμη και θάνατος. Το ελάχιστο που οφείλετε να κάνετε είναι να καλέσετε το Κέντρο Δηλητηριάσεων στο 2107793777 εάν υποψιάζεστε ότι έχετε λάβει υπερβολική δόση καφεΐνης.
+ 12 πηγές
©2022 WikiHealth All Rights Reserved1. Bioh G, et al. (2013). Survival of a highly toxic dose of caffeine. DOI: 10.1136/bcr-2012-007454
2. Caffeine chart. (2014). cspinet.org/eating-healthy/ingredients-of-concern/caffeine-chart
3. Caffeine in pregnancy. (2015). marchofdimes.org/pregnancy/caffeine-in-pregnancy.aspx
4. James J. (2011). Can consuming caffeine while breastfeeding harm your baby? An interview with Ruth Lawrence, PhD. DOI: 10.1089/jcr.2011.1212
5. Lexicon of alcohol and drug terms published by World Health Organization. (2013). who.int/substance_abuse/terminology/who_lexicon/en/
6. Mayo Clinic Staff. (2017). Caffeine: How much is too much? mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/in-depth/caffeine/art-20045678
7. Meredith SE, et al. (2013). Caffeine use disorder: A comprehensive review and research agenda. DOI: 10.1089/jcr.2013.0016
8. Nutrition during pregnancy. (2018). acog.org/-/media/For-Patients/faq001.pdf?dmc=1&ts=20181127T0216240003
9. Poussel M, et al. (2013). Fatal cardiac arrhythmia following voluntary caffeine overdose in an amateur body-builder athlete. DOI: 10.1016/j.ijcard.2013.01.238
10. Reissig C, et al. (2008). Caffeinated energy drinks — A growing problem. DOI: 10.1016/j.drugalcdep.2008.08.001
11. Seifert SM, et al. (2011). Health effects of energy drinks on children, adolescents, and young adults. pediatrics.aappublications.org/content/127/3/511
12. Wesensten NJ. (2014). Legitimacy of concerns about caffeine and energy drink consumption (supplemental article). DOI: 10.1111/nure.12146