Υπερθερμία

Στάδια και Συμπτώματα

Ποια είναι τα στάδια της υπερθερμίας;

Η υπερθερμία εμφανίζεται σε πολλά στάδια. Η θερμοπληξία, για παράδειγμα, είναι μία κοινή πάθηση. Αλλά άλλες, όπως η θερμική συγκοπή, σάς είναι λιγότερο οικείες. Τα παρακάτω είναι μία λίστα υπερθερμικών παθήσεων και άλλων σχετιζόμενων ασθενειών.

Θερμικό στρες

Αν η θερμοκρασία του σώματος αρχίζει να ανεβαίνει και ο οργανισμός δεν είναι σε θέση να τη μειώσει μέσω εφίδρωσης, βιώνετε θερμικός στρες. Το θερμικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, όπως θερμοπληξία και θερμικό εγκεφαλικό.

Επιπρόσθετα με την αίσθηση ασυνήθιστης ζέστης που προκαλεί δυσφορία, μπορεί να βιώσετε:

• Ζάλη
• Αδυναμία
• Ναυτία
• Δίψα
• Πονοκέφαλο

Εάν βιώνετε ενδείξεις θερμικού στρες, πηγαίνετε σε μία δροσερή περιοχή και ξεκουραστείτε. Πιείτε νερό ή άλλα υγρά με ηλεκτρολύτες που θα βοηθήσουν στην ενυδάτωση του σώματος. Οι ηλεκτρολύτες είναι στοιχεία, όπως το ασβέστιο, το νάτριο και το κάλιο, που σας βοηθούν να παραμείνετε ενυδατωμένοι. Επιπλέον, ρυθμίζουν τον καρδιακό ρυθμό, τη νευρική λειτουργία και την υγεία των μυών.

Αν τα συμπτώματα επιδεινώνονται, αναζητήστε ιατρική φροντίδα.

Θερμική κόπωση

Αν η πολύωρη παραμονή σε έντονη ζέστη σάς προκαλεί σωματική δυσφορία και ψυχολογικό στρες, μπορεί να βιώνετε θερμική κόπωση. Τα άτομα που δεν είναι συνηθισμένα σε εξαιρετικά ζεστό καιρό ή εξαιρετικά θερμές συνθήκες εργασίας, είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στην πάθηση.

Επιπρόσθετα με την αίσθηση ζέστης, δίψας ή κόπωσης, μπορεί να έχετε δυσκολία στη συγκέντρωση στην εργασία, ακόμη και να χάσετε το συντονισμό σας.

Αν παρατηρήσετε μείωση της σωματικής και ψυχικής ευεξίας, αναζητήστε άμεσα ένα δροσερό μέρος και αρχίστε να πίνετε υγρά.

Η αργή προσαρμογή στην εργασία ή την άθληση σε θερμά περιβάλλοντα μπορεί να αποτρέψει μελλοντικά επεισόδια θερμικής κόπωσης.

Θερμική συγκοπή

Η συγκοπή εκδηλώνεται όταν η αρτηριακή πίεση πέφτει και η αιματική ροή στον εγκέφαλο προσωρινά ελαττώνεται.

Αυτό τείνει να συμβαίνει εάν εξαντλείστε σωματικά σε ένα πολύ ζεστό περιβάλλον. Αν λαμβάνετε β-αναστολείς για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, βρίσκεται σε αυξημένο κίνδυνο θερμικής συγκοπής.

Η ζάλη συχνά προηγείται της λιποθυμίας. Μπορεί να αισθάνεστε ότι θα λιποθυμήσετε, αλλά, αν χαλαρώσετε και δροσιστείτε άμεσα, θα αποτρέψετε την απώλεια αισθήσεων. Η ανύψωση των ποδιών μπορεί επίσης να βοηθήσει.

Όπως και με άλλες σχετιζόμενες με θερμότητα ασθένειες, η ενυδάτωση είναι το κλειδί. Οποιοδήποτε υγρό θα σας βοηθήσει, αλλά το νερό ή τα αθλητικά ροφήματα με ηλεκτρολύτες είναι τα καλύτερα.

Θερμικές κράμπες

Οι θερμικές κράμπες συνήθως ακολουθούν την έντονη εξάντληση ή άθληση στη ζέστη. Είναι συνήθως το αποτέλεσμα ανισορροπίας ηλεκτρολυτών και τυπικά εντοπίζονται στην κοιλιακή χώρα, τα πόδια ή τα χέρια.

Για την ανακούφιση των θερμικών κραμπών, ξεκουραστείτε σε ένα δροσερό μέρος και βεβαιωθείτε ότι αναπληρώνετε τα υγρά και τους ηλεκτρολύτες που έχετε χάσει με την εφίδρωση.

Θερμικό οίδημα

Το θερμικό οίδημα μπορεί να εμφανιστεί αν στέκεστε ή κάθεστε για πολλή ώρα στη ζέστη και δεν είστε συνηθισμένοι σε υψηλές θερμοκρασίες. Αυτό μπορεί να προκαλέσει το οίδημα (πρήξιμο) των άκρων των χεριών και των ποδιών ή των αστραγάλων.

Το οίδημα προέρχεται από συσσώρευση υγρών στα άκρα. Αυτό πιθανώς σχετίζεται με την απόκριση που περιλαμβάνει την πυροδοτούμενη από την αλδοστερόνη επαναπορρόφηση νατρίου στην αιματική κυκλοφορία μέσω των νεφρών.

Συνήθως το θερμικό οίδημα υποχωρεί αυτόματα με την πάροδο του χρόνου μόλις συνηθίσετε το θερμό περιβάλλον. Δροσιστείτε και ανυψώστε τα πόδια σας και φυσικά παραμείνετε ενυδατωμένοι με επαρκή πρόσληψη νερού και ηλεκτρολυτών.

Θερμικό εξάνθημα

Μερικές φορές, η έντονη δραστηριότητα σε υψηλές θερμοκρασίες για μεγάλη χρονική περίοδο μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση μαζών σαν σπυράκια στο δέρμα. Αυτό συνήθως εμφανίζεται κάτω από τα ιδρωμένα ρούχα.

Το θερμικό εξάνθημα τυπικά εξαφανίζεται από μόνο του μόλις δροσιστείτε και αλλάξετε ρούχα.

Ωστόσο, υπάρχει πιθανότητα μόλυνσης εάν δεν μειωθεί η θερμοκρασία του δέρματος αμέσως μετά την εμφάνιση του εξανθήματος.

Θερμοπληξία

Αυτό είναι ένα από τα πιο σοβαρά στάδια υπερθερμίας. Η θερμοπληξία εκδηλώνεται όταν το σώμα πλέον δεν μπορεί να δροσιστεί από μόνο του.

Επιπρόσθετα με την έντονη εφίδρωση, μπορεί να βιώσετε:

• Ζάλη
• Αδυναμία
• Δίψα
• Προβλήματα συντονισμού
• Δυσκολία στη συγκέντρωση
• Παγωμένο και ιδρωμένο δέρμα
• Ταχυπαλμία

Αυτό είναι το τελευταίο στάδιο πριν την εμφάνιση θερμικού εγκεφαλικού, επομένως είναι πάρα πολύ σημαντικό να ξεκουραστείτε και να λάβετε ενυδάτωση αμέσως μόλις παρατηρήσετε τα συμπτώματα.

Αν αισθάνεστε ότι τα συμπτώματά σας δεν βελτιώνονται, αναζητήστε άμεσα ιατρική φροντίδα.

Ιατρική φροντίδα

Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα

Το πιο σοβαρό στάδιο της υπερθερμίας είναι το θερμικό εγκεφαλικό. Μπορεί ακόμη και να οδηγήσει στο θάνατο. Άλλες σχετιζόμενες με τη θερμότητα ασθένειες μπορούν να οδηγήσουν σε θερμικό εγκεφαλικό αν δεν αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και άμεσα.

Το θερμικό εγκεφαλικό εκδηλώνεται όταν η θερμοκρασία του σώματος φτάνει πάνω από τους 40ᵒC. Η λιποθυμία είναι συχνά η πρώτη ένδειξη.

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ευερεθιστότητα
• Σύγχυση
• Προβλήματα συντονισμού
• Έξαψη του δέρματος
• Μειωμένη εφίδρωση
• Εξασθενημένο ή γρήγορο καρδιακό ρυθμό

Όταν εμφανιστούν αυτές οι ενδείξεις, θα πρέπει:

• Να μεταφερθείτε σε ένα δροσερό μέρος, ιδανικά με air-condition.
• Να πιείτε νερό ή ροφήματα με ηλεκτρολύτες.
• Να κάνετε ένα δροσερό μπάνιο, ώστε να επιταχύνετε την ανάρρωση.
• Να τοποθετήσετε παγοκύστες κάτω από τις μασχάλες και στη βουβωνική χώρα.

Εάν τα συμπτώματα δεν βελτιώνονται παρά τα προαναφερθέντα μέτρα ή αν παρατηρείτε ότι κάποιος υφίσταται θερμικό εγκεφαλικό, θα πρέπει να αναζητήσετε επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Αίτια

Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο υπερθερμίας;

Τα άτομα που εργάζονται σε πολύ θερμά περιβάλλοντα ή εκτίθενται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες βρίσκονται σε κίνδυνο υπερθερμίας.

Όσοι δουλεύουν σε κατασκευαστικά έργα, οι αγρότες και άλλοι επαγγελματίες που περνούν πολλές ώρες στη ζέστη θα πρέπει να λαμβάνουν προφυλάξεις έναντι της υπερθερμίας. Το ίδιο ισχύει και για τους πυροσβέστες, καθώς και για τα άτομα που δουλεύουν κοντά σε μεγάλους φούρνους ή σε κλειστούς χώρους που δεν αερίζονται καλά.

Ορισμένες παθήσεις επίσης αυξάνουν τον κίνδυνο υπερθερμίας. Συγκεκριμένα φάρμακα, όπως τα διουρητικά, ελαττώνουν την ικανότητα μείωσης της θερμοκρασίας του σώματος μέσω εφίδρωσης. Εάν ακολουθείτε μία διατροφή χαμηλή σε νάτριο για τη διαχείριση της αρτηριακής πίεσης, μπορείτε να εκδηλώσετε υπερθερμία πιο γρήγορα.

Τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες υπερθερμίας. Τα παιδιά συνηθίζουν να παίζουν για πολλές ώρες έξω στη ζέστη και στον ήλιο χωρίς να ξεκουράζονται, να δροσίζονται ή να ενυδατώνονται. Οι ηλικιωμένοι τείνουν να μην αντιλαμβάνονται τόσο καλά τις αλλαγές της θερμοκρασίας, επομένως συχνά δεν ανταποκρίνονται έγκαιρα εάν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος αυξηθεί. Οι ηλικιωμένοι που ζουν σε σπίτια χωρίς ανεμιστήρες ή air-condition μπορεί να αντιμετωπίσουν υπερθερμία όταν ο καιρός είναι υπερβολικά ζεστός.

Πυρετός

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της υπερθερμίας και του πυρετού;

Η θερμοκρασία του σώματος ρυθμίζεται από ένα μέρος του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος. Ο υποθάλαμος διατηρεί τη θερμοκρασία γύρω στους 37ᵒC, με μικρές διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας.

Εάν το σώμα εντοπίσει μόλυνση από ιό ή βακτήριο, ο υποθάλαμος «επανεκκινεί» το θερμοστάτη του σώματος για να κάνει το σώμα πιο ζεστό και λιγότερο φιλόξενο για τους εξωγενείς εισβολείς. Σε αυτή την περίπτωση, ο πυρετός εμφανίζεται ως μέρος της ανοσολογικής απόκρισης. Όταν η λοίμωξη καταπολεμηθεί, ο υποθάλαμος θα μειώσει τη θερμοκρασία του σώματος στο φυσιολογικό.

Στην υπερθερμία από θερμικό εγκεφαλικό, όμως, το σώμα ανταποκρίνεται στις αλλαγές του περιβάλλοντος. Οι φυσικοί μηχανισμοί μείωσης της θερμοκρασίας του σώματος, όπως η εφίδρωση, δεν επαρκούν για να αντιμετωπίσουν τη θερμότητα του περιβάλλοντος. Η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται ως απόκριση, προκαλώντας κάποια από τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν.

Ορισμένα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως η ακεταμινοφαίνη, βοηθούν στη μείωση του πυρετού. Όμως, δεν είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της υπερθερμίας. Μόνο οι αλλαγές στο περιβάλλον, η ενυδάτωση και οι εξωτερικές προσπάθειες δροσιάς (όπως το κρύο νερό ή οι παγοκύστες το δέρμα) μπορούν να αντιστρέψουν την υπερθερμία.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η υπερθερμία;

Το πρώτο βήμα στην πρόληψη της υπερθερμίας είναι η αναγνώριση του κινδύνου εργασίας, άθλησης ή παιχνιδιού σε εξαιρετικά θερμές συνθήκες. Όταν βρίσκεστε σε υψηλές θερμοκρασίες, θα πρέπει να λαμβάνετε τις ακόλουθες προφυλάξεις:

• Κάντε διαλείμματα για να δροσιστείτε στη σκιά ή σε ένα χώρο με air-condition. Αν δεν είναι απαραίτητο να βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο όταν έχει υπερβολική ζέστη, παραμείνετε σε έναν εσωτερικό δροσερό χώρο.
• Παραμείνετε ενυδατωμένοι. Πίνετε νερό υγρά που περιέχουν ηλεκτρολύτες (όπως το Powerade) κάθε 15 με 20 λεπτά όταν είστε δραστήριοι σε πολύ θερμές συνθήκες.
• Φορέστε ελαφριά, ανοιχτόχρωμα ρούχα όταν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο.
• Εάν το σπίτι σας δεν έχει air-condition, μπορείτε να περάσετε λίγο χρόνο σε ένα δροσερό εμπορικό κέντρο, στη βιβλιοθήκη ή σε άλλα δημόσια κτίρια που προσφέρουν δροσιά κατά τη διάρκεια ημερών με πάρα πολύ ζέστη.