Η προσθήκη αλατιού στο φαγητό αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου;

Το αλάτι, ή αλλιώς χλωριούχο νάτριο (NaCl), είναι ένα συστατικό που χρησιμοποιείται ευρύτατα στην ανθρώπινη διατροφή για την προσθήκη γεύσης στις τροφές ή για τη συντήρηση αυτών. Το νάτριο είναι ένα μέταλλο που βοηθά στη βέλτιστη λειτουργία του μυϊκού και νευρικού συστήματος, και σε συνδυασμό με το χλώριο συμβάλει στη διατήρηση της σωστής ισορροπίας νερού και μετάλλων στο σώμα. Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση αλατιού μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες για το ανθρώπινο σώμα βραχυπρόθεσμα, αλλά και μακροπρόθεσμα.

Η σχέση μεταξύ της πρόσληψης αλατιού και της ανθρώπινης υγείας παραμένει αντικείμενο συζήτησης εδώ και πολλά χρόνια, καθώς πολλές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί έχουν παρουσιάσει αντικρουόμενα αποτελέσματα. Μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο European Heart Journal, δείχνει πως άτομα που προσθέτουν συνεχώς αλάτι στα μαγειρεμένα γεύματά τους διατρέχουν έως και 28% υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου και μικρότερο προσδόκιμο ζωής, σε αντίθεση με εκείνους που προσθέτουν σπάνια αλάτι.

Πώς σχετίζεται το αλάτι με την πρόωρη θνησιμότητα;

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει πως η υψηλή πρόσληψη αλατιού μέσω της διατροφής σχετίζεται με την αυξημένη αρτηριακή πίεση, τον αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, αλλά και θνησιμότητας από κάθε αιτία. Όσον αφορά τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου, μερικές διατροφικές μελέτες έχουν παρουσιάσει αντικρουόμενα αποτελέσματα, γεγονός το οποίο μπορεί να οφείλεται στη δυσκολία προσδιορισμού της ακριβούς ποσότητας νατρίου, που προσλαμβάνει ένα άτομο καθημερινά μέσω της διατροφής του. Η αδυναμία πρόβλεψης των επιπτώσεων του καλίου, που συνήθως περιέχουν σε μεγάλες ποσότητες τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, αποτελεί μια ακόμη δυσκολία για τις μελέτες αυτές.

Στην πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο European Heart Journal, οι ερευνητές αποφάσισαν να επικεντρωθούν στη σχέση μεταξύ του κινδύνου θνησιμότητας και του πόσο συχνά οι συμμετέχοντες της μελέτης πρόσθεταν αλάτι στο φαγητό τους. Τα δεδομένα συλλέχτηκαν μέσω της χρήσης ενός ερωτηματολογίου που είχε ως σκοπό τον προσδιορισμό της συχνότητας που οι συμμετέχοντες πρόσθεταν αλάτι στα γεύματά τους. Με βάση τα αποτελέσματα, οι συμμετέχοντες κατηγοριοποιήθηκαν σε ομάδες και στη συνέχεια λήφθηκαν δείγματα των ούρων τους, για την αξιολόγηση των επιπέδων νατρίου και καλίου στα ούρα. Η συχνότητα προσθήκης αλατιού στο φαγητό συσχετίστηκε με τα αυξημένα επίπεδα νατρίου και χαμηλότερα επίπεδα καλίου στα ούρα.

Μετά τον έλεγχο μεταβλητών, όπως η ηλικία, το φύλο, οι προϋπάρχουσες ασθένειες, το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας και οι διατροφικές συνήθειες, οι ερευνητές παρακολούθησαν για διάστημα περίπου εννέα ετών τους συμμετέχοντες. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα, διαπίστωσαν πως η υψηλότερη συχνότητα προσθήκης αλατιού στο φαγητό σχετίζεται με την αύξηση του κινδύνου πρόωρου θανάτου, ειδικά λόγω καρκίνου και καρδιαγγειακών παθήσεων, καθώς και με το χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής. Συγκεκριμένα, συγκριτικά με άτομα που δεν πρόσθεταν ή πρόσθεταν σπάνια αλάτι στο φαγητό τους, η υψηλή συχνότητα προσθήκης αλατιού μείωσε το προσδόκιμο ζωής κατά 1,5 χρόνο στις γυναίκες και περίπου 3,5 χρόνια στους άνδρες.

Άτομα τα οποία πρόσθεταν συχνά αλάτι στο φαγητό τους, αλλά κατανάλωναν επίσης υψηλές ποσότητες φρούτων και λαχανικών, δεν παρουσίασαν αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Τα αποτελέσματα αυτά υποδεικνύουν πως η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε κάλιο, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, θα μπορούσε να μετριάσει τις αρνητικές επιπτώσεις του αλατιού στην υγεία.

Παρόλο που η μελέτη αυτή δείχνει μόνο μια συσχέτιση μεταξύ της συχνότητας προσθήκης αλατιού και της θνησιμότητας και όχι σχέση αιτιότητας, τα ευρήματα αυτά είναι εξαιρετικά σημαντικά καθώς υποδηλώνουν πως μια απλή αλλαγή συμπεριφοράς, με τη μείωση της προσθήκης αλατιού, μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα για την ανθρώπινη υγεία.