Η υπέρταση στα παιδιά είναι ανησυχητική;

Ο όρος «υψηλή αρτηριακή πίεση» σπάνια φέρνει στο μυαλό μας εικόνες μικρών παιδιών, αλλά δεν επηρεάζει μόνο τους ενήλικες. Πολλά παιδιά αναπτύσσουν υψηλή αρτηριακή πίεση λόγω παχυσαρκίας, νεφρικής νόσου, κάποιας καρδιακής ανωμαλίας ή λόγω άλλων παραγόντων υγείας. Η υπέρταση σε τόσο μικρή ηλικία, σημαίνει αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου, κατά την ενήλικη ζωή.

«Με την αύξηση της παχυσαρκίας, βλέπουμε αρκετά παιδιά με υψηλή αρτηριακή πίεση», δήλωσε η Δρ. Geetha Raghuveer, παιδο-καρδιολόγος στο Νοσοκομείο Παίδων Mercy στο Κάνσας Σίτι, Μιζούρι.

Η υπέρταση στα παιδιά είναι ανησυχητική;

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, εκτιμούν ότι 781.000 παιδιά ηλικίας 12 έως 17 ετών, έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση, ενώ με βάση τις οδηγίες της Παιδιατρικής Αμερικανικής Ακαδημίας (AAP), η υπέρταση είναι πιο συχνή σε παιδιά που είναι παχύσαρκα.

Αν και συνιστάται να πραγματοποιείται μέτρηση της αρτηριακής πίεσης κάθε χρόνο από την ηλικία των 3 ετών, υπάρχουν πολλά εμπόδια που δυσκολεύουν την λήψη της με ακρίβεια, ανέφερε η Δρ. Raghuveer, εξηγώντας ότι στα μικρότερα παιδιά, η μέτρηση είναι προβληματική, καθώς η μανσέτα είναι πολύ μεγάλη για να δώσει ακριβή αποτελέσματα. Επιπρόσθετα, το σφίξιμο της μανσέτας στο χέρι είναι κάτι που κάνει τα παιδιά να αντιδρούν, με αποτέλεσμα οι παιδίατροι να παραβλέπουν πολύ συχνά αυτή τη διαδικασία.

Ωστόσο, αξίζει τον κόπο, υπογράμμισε η Raghuveer, διότι στην πραγματικότητα, μπορεί να οδηγήσει στη διάγνωση πρόσθετων «σιωπηλών» προβλημάτων υγείας. «Ο πιο σημαντικός λόγος για τον οποίον πρέπει να γίνεται η μέτρηση της πίεσης στα παιδιά, είναι για να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν προβλήματα με την καρδιά ή τους  νεφρούς», ανέφερε, τονίζοντας ότι «αυτά τα προβλήματα είναι αρκετά ασυμπτωματικά».

Πότε τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν υπέρταση;

Σύμφωνα με τις οδηγίες της AAP, τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν υπέρταση όταν η πίεση του αίματος τους είναι 130/80 ή υψηλότερη. Για τα παιδιά ηλικίας 12 ετών και κάτω, η αρτηριακή πίεση πάνω το 95^ο εκατοστημόριο ορίζεται, επίσης ως υπέρταση. Για την υγιή αρτηριακή πίεση οι οδηγίες αναφέρουν ότι  πρέπει να είναι κάτω από το 90ο εκατοστημόριο για τα μικρότερα παιδιά και κάτω από 120/80 για τους εφήβους.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της υψηλής αρτηριακής πίεσης στα παιδιά;

Όταν ένας παιδίατρος διαγνώσει υψηλή αρτηριακή πίεση σε ένα παιδί, θα ζητήσει να γίνουν περαιτέρω εξετάσεις αίματος και ούρων, ώστε να δει εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με την καρδιά και τους νεφρούς. Επιπρόσθετα θα λάβει υπόψη εάν υπάρχουν διαταραχές ύπνου ή αν το παιδί γεννήθηκε πρόωρα, καθώς αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν στην υπέρταση στα παιδιά.

Τα παιδιά που έχουν επίμονη υπέρταση, ενδεχομένως να αναπτύξουν παχύτερες αρτηρίες μέχρι τα 30 τους, γεγονός που είναι επικίνδυνο για καρδιοπάθειες και νεφροπάθειες. Έτσι οι κίνδυνοι από την υψηλή αρτηριακή πίεση κατά την παιδική ηλικία είναι μακροπρόθεσμοι και όχι άμεσοι.

Αξίζει να σημειωθεί ότι  αν και τα περισσότερα παιδιά με υψηλή αρτηριακή πίεση δεν έχουν συμπτώματα, μερικά μπορεί να παρουσιάσουν πονοκεφάλους και θολή όραση, ενώ πολύ σπάνια, μπορεί να έχουν πόνο στο στήθος.

Πώς μπορεί να μειωθεί η αρτηριακή πίεση στα παιδιά;

Σύμφωνα με την de Ferranti, τα παιδιά που διαγνώστηκαν με υπέρταση, δεν σημαίνει ότι θα έχουν σε όλη τους τη ζωή υψηλή αρτηριακή πίεση, ωστόσο υπάρχουν μερικοί τρόποι για να διαχειριστούν την υπέρταση τους.

Τα παιδιά που έχουν περισσότερο βάρος από το φυσιολογικό, πρέπει να αρχίσουν υγιεινή διατροφή και άσκηση. Η αερόβια άσκηση μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση, λόγω της επίδρασης που έχει στα αιμοφόρα αγγεία και την καρδιά, ακόμη και αν το βάρος ενός παιδιού είναι κανονικό.

Οι γονείς πρέπει να σερβίρουν φρούτα και λαχανικά ως σνακ στα παιδιά τους και να αποφεύγουν το αλάτι. Ας μην ξεχνάμε ότι σύμφωνα με το CDC σχεδόν 9 στα 10 παιδιά στις ΗΠΑ καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλατιού, που είναι ο πλέον σημαντικός ένοχος της υπέρτασης. Σημειώνεται ότι οι συσκευασμένες, επεξεργασμένες και γρήγορες τροφές έχουν υψηλή περιεκτικότητα αλατιού και πρέπει να αποφεύγονται όσο το δυνατόν περισσότερο. Επιπρόσθετα, η  ανάπτυξη υγιεινών συνηθειών κατά την παιδική ηλικία, τις οποίες το παιδί είναι πολύ πιθανόν να ακολουθήσει και στην ενήλικη του ζωή, θα βοηθήσει στην αποφυγή κινδύνων υγείας στο μέλλον.

Όσον αφορά τις φαρμακευτικές αγωγές, οι οδηγίες της AAP, συνιστούν στους γιατρούς να συνταγογραφούν φάρμακα για την αρτηριακή πίεση μόνο εάν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν λειτουργούν ή εάν το παιδί έχει άλλη υποκείμενη κατάσταση υγείας. Ωστόσο αυτό είναι σπάνιο, καθώς μόνο περίπου το 1% των παιδιών με υπέρταση χρειάζονται φάρμακα για τη μείωση της αρτηριακής τους πίεσης.