Εγκέφαλος και Νευρικό Σύστημα

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ σκοτώνει τα εγκεφαλικά κύτταρα;

Το έχουμε ακούσει όλοι, είτε από γονείς και καθηγητές, είτε από φίλους, ότι το αλκοόλ σκοτώνει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Αληθεύει όμως ένα τέτοιο σενάριο; Οι ειδικοί, υπογραμμίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει, καθώς δεν υπάρχουν τεκμηριωμένες αποδείξεις που να το υποδηλώνουν. Διευκρινίζουν, ωστόσο, ότι αυτό δεν σημαίνει ότι το αλκοόλ δεν έχει καμία επίδραση στα εγκεφαλικά κύτταρα.

Πριν καταλήξουμε στις επιπτώσεις που έχει το αλκοόλ στον εγκέφαλο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο μιλούν οι ειδικοί για την κατανάλωση αλκοόλ. Ουσιαστικά, η κατανάλωση αλκοόλ χαρακτηρίζεται ως μέτρια, βαριά και καταχρηστική, ανάλογα με το πόσο πίνει κάποιος. Συγκεκριμένα:

  • Η μέτρια κατανάλωση ορίζεται συνήθως ως 1 ποτό την ημέρα για γυναίκες και 1 ή 2 ποτά την ημέρα για άνδρες.
  • Η βαριά κατανάλωση, για τις γυναίκες, ορίζεται ως 3 (ή περισσότερα) ποτά σε οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας ή 8 ποτά την εβδομάδα, ενώ για τους άνδρες ορίζεται ως 4 (ή περισσότερα) ποτά σε οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας ή 15 ποτά την εβδομάδα.
  • Η κατάχρηση αλκοόλ ορίζεται ως 4 ποτά μέσα σε 2 ώρες για τις γυναίκες και 5 ποτά μέσα σε 2 ώρες για τους άνδρες.

Ποιες είναι οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις της κατανάλωσης αλκοόλ;

Το αλκοόλ είναι μια νευροτοξική ουσία που επηρεάζει τα εγκεφαλικά κύτταρα άμεσα και έμμεσα. Αυτή η ουσία εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος αμέσως και φτάνει στον εγκέφαλο μέσα σε πέντε λεπτά από την στιγμή που καταναλώνεται ένα αλκοολούχο ποτό. Συνήθως, μέσα στα επόμενα 10 λεπτά ήδη είναι αισθητά τα αποτελέσματα του αλκοόλ. Το πρώτο αποτέλεσμα του αλκοόλ, κυρίως για όσους πίνουν λίγο, είναι η απελευθέρωση των ενδορφινών, ορμόνες οι οποίες προκαλούν ένα αίσθημα χαλάρωσης, κοινωνικοποίησης και χαράς. Ωστόσο, η  υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, επηρεάζει την επικοινωνία ανάμεσα στα διάφορα μέρη του εγκεφάλου και τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις πληροφορίες.

Βραχυπρόθεσμα, κάποιος που καταναλώνει υπερβολικές ποσότητες αλκοόλ θα πρέπει να περιμένει:

  • αλλαγές στη διάθεση και τη συμπεριφορά
  • δυσκολία συγκέντρωσης
  • κακός συντονισμός
  • αλλαγές στην ομιλία
  • σύγχυση

Τι είναι αλκοολική δηλητηρίαση;

Η δηλητηρίαση από το αλκοόλ μπορεί να συμβεί όταν κάποιος καταναλώσει μεγάλες ποσότητες αλκοόλ σε μικρό χρονικό διάστημα, καθώς, το αλκοόλ που εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος, παρεμβαίνει σε μέρη του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για βασικές λειτουργίες, όπως:

  • αναπνοή
  • θερμοκρασία σώματος
  • καρδιακοί παλμοί

Ως εκ τούτου, η δηλητηρίαση από το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει μόνιμη εγκεφαλική βλάβη ακόμη και θάνατο.

Ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κατανάλωσης αλκοόλ;

1. Ατροφία εγκεφάλου

Οι ερευνητές γνωρίζουν εδώ και αρκετό καιρό, ότι η ατροφία (συρρίκνωση) του εγκεφάλου, είναι κοινή ανάμεσα στους ανθρώπους που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Ωστόσο, μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2017, διαπίστωσε ότι ακόμη και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να έχει παρόμοια αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, το αλκοόλ, συρρικνώνει τον ιππόκαμπο, μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη και τη συλλογιστική ικανότητα. Το ποσοστό συρρίκνωσης της περιοχής αυτής, φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με το πόσο πίνει κάποιος. Σύμφωνα με την μελέτη, εκείνοι που έπιναν 4 ποτά την ημέρα, ο ιππόκαμπος τους ήταν 6 φορές πιο συρρικνωμένος από τους ανθρώπους που δεν έπιναν, ενώ εκείνοι που έπιναν μέτριες ποσότητες είχαν τον τριπλάσιο κίνδυνο.

2. Θέματα νευρογένεσης

Παρόλο που το αλκοόλ δεν σκοτώνει τα εγκεφαλικά κύτταρα, μπορεί να τα επηρεάσει αρνητικά μακροπρόθεσμα. Συγκεκριμένα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί να επηρεάσει την νευρογένεση του εγκεφάλου, την ικανότητα του δηλαδή να δημιουργεί νέα εγκεφαλικά κύτταρα.

3. Σύνδρομο Wernicke-Korsakoff

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια θειαμίνης. Αυτή η ανεπάρκεια οδηγεί σε μια νευρολογική διαταραχή, που ονομάζεται σύνδρομο Wernicke-Korsakoff. Αυτό το σύνδρομο, έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια νευρώνων στον εγκέφαλο, πράγμα που προκαλεί σύγχυση, απώλεια μνήμης και απώλεια συντονισμού των μυών.

Η ζημιά που προκαλείται από το αλκοόλ είναι αντιστρέψιμη;

Παρά το γεγονός ότι οι μακροχρόνιες επιπτώσεις που έχει το αλκοόλ στον εγκέφαλο είναι σοβαρές, οι περισσότερες είναι αναστρέψιμες με την διακοπή του αλκοόλ. Μάλιστα, ακόμη και η ατροφία του εγκέφαλου μπορεί να αρχίσει να βελτιώνεται λίγες μόνο βδομάδες μετά την διακοπή του αλκοόλ. Ωστόσο, για τους εγκεφάλους που είναι πιο ευάλωτοι στις επιδράσεις του αλκοόλ, μπορεί να προκληθεί μόνιμη εγκεφαλική βλάβη.

Ποιες επιπτώσεις έχει η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο και άλλα όργανα του εμβρύου ή να οδηγήσει σε διαταραχές φάσματος αλκοόλ (FASD). Ο όρος FASD είναι ένας όρος ομπρέλα για διαφορετικές καταστάσεις που προκαλούνται από την έκθεση του εμβρύου στο αλκοόλ, όπως:

  • σύνδρομο εμβρυϊκού αλκοολισμού
  • μερικό σύνδρομο εμβρυϊκής αλκοόλης
  • νευροαναπτυξιακή διαταραχή που σχετίζεται με το αλκοόλ
  • νευροδιαφορική διαταραχή που σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ σε προγεννητικό στάδιο

Μάλιστα, οι διαταραχές FASD παρεμποδίζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου του νεογνού, οδηγώντας σε δια βίου σωματικά, πνευματικά και συμπεριφορικά προβλήματα, όπως:

  • μαθησιακές δυσκολίες
  • καθυστέρηση στην ομιλία
  • κακή συγκέντρωση
  • προβλήματα μνήμης
  • νοητική αναπηρία
  • κακός συντονισμός
  • υπερκινητικότητα

Σημειώνεται ότι οι διαταραχές FASD δεν είναι μη αναστρέψιμες, αλλά η έγκαιρη παρέμβαση είναι σημαντική για την βελτίωση της ανάπτυξης ενός παιδιού.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κατανάλωσης αλκοόλ από ανηλίκους;

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας και μέχρι τα 20 χρόνια, ο εγκέφαλος συνεχίζει να αναπτύσσεται και να ωριμάζει. Η κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους, έχει συνδεθεί με σημαντική συρρίκνωση του ιππόκαμπου και με μικρότερο προμετωπιαίο λοβό, σε σύγκριση με τους ανήλικους της ίδιας ηλικίας που δεν πίνουν. Ο προμετωπικός λοβός είναι το τμήμα του εγκεφάλου που υφίσταται τη μεγαλύτερη αλλαγή κατά τη διάρκεια των εφηβικών χρόνων και είναι υπεύθυνος για την κρίση, τον προγραμματισμό, τη λήψη αποφάσεων, τη γλώσσα και τον έλεγχο των παλμών. Ως εκ τούτου, η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μπορεί να επηρεάσει όλες αυτές τις λειτουργίες.

Ζητήστε βοήθεια

Εάν θεωρείτε ότι η κατανάλωση αλκοόλ αρχίζει να επηρεάζει τον εγκέφαλο σας, τότε ζητήστε βοήθεια από κάποιον γιατρό. Εάν δεν είστε σίγουροι ότι έχετε πρόβλημα με το αλκοόλ, ελέγξτε στον εαυτό σας τις ακόλουθες ενδείξεις:

  • δεν μπορείτε να περιορίσετε το πόσο πίνετε
  • περνάτε πολύ χρόνο πίνοντας
  • περνάτε συχνά από hangover
  • αισθάνεστε μια έντονη επιθυμία να πιείτε αλκοόλ
  • πίνετε ακόμα κι αν έχετε προβλήματα υγείας ή σας δημιουργεί πρόβλημα στην δουλειά και την προσωπική σας ζωή
  • έχετε αναπτύξει ανοχή και κάθε φορά χρειάζεστε περισσότερο αλκοόλ για να νιώσετε τα αποτελέσματα του
  • αντιμετωπίζετε συμπτώματα στέρησης όταν δεν πίνετε, όπως ναυτία, κούραση και εφίδρωση


+ 11 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

Does Alcohol Kill Brain Cells? https://www.healthline.com/health/does-alcohol-kill-brain-cells

Alcohol's Effects on the Body https://www.niaaa.nih.gov/alcohols-effects-body

Basics about FASDs https://www.cdc.gov/ncbddd/fasd/facts.html

Frequently Asked Questions https://www.cdc.gov/alcohol/faqs.htm

Alcohol and adult hippocampal neurogenesis: Promiscuous drug, wanton effects https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0278584614000943?via%3Dihub

Q&A: Does drinking alcohol kill brain cells? https://www.mayoclinichealthsystem.org/hometown-health/speaking-of-health/does-drinking-alcohol-kill-brain-cells

Alcohol use: Weighing risks and benefits https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/in-depth/alcohol/art-20044551

This is your brain on alcohol https://www.health.harvard.edu/blog/this-is-your-brain-on-alcohol-2017071412000

Chapter 28 - The effect of alcohol use on human adolescent brain structures and systems https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780444626196000288?via%3Dihub

Moderate alcohol consumption as risk factor for adverse brain outcomes and cognitive decline: longitudinal cohort study https://www.bmj.com/content/357/bmj.j2353

Understanding the Dangers of Alcohol Overdose https://www.niaaa.nih.gov/publications/brochures-and-fact-sheets/understanding-dangers-of-alcohol-overdose