Η υπερβολική κοινωνικότητα βλάπτει σοβαρά την υγεία σου

Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση δεν κάνουν καλό στην υγεία, ενώ οι κοινωνικές σχέσεις και η κοινωνική επαφή έχουν πολλά οφέλη για την υγεία (π.χ. κοινωνική στήριξη, συναισθηματική υποστήριξη, αίσθηση του ανήκειν).

Ή τουλάχιστον έτσι μας λένε.

Ωστόσο, η νέα έρευνα των Stavrova και Ren, δείχνει ότι η κοινωνικοποίηση μπορεί να μην είναι καλή για την υγεία, αν γίνεται σε υπερβολικό βαθμό. Ας κάνουμε μια ανασκόπηση αυτής της έρευνας.

Μελέτη 1: Κοινωνική επαφή και υγεία

Τα δεδομένα προήλθαν από εννέα στάδια (από το 2002 έως το 2018) της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας, μιας μεγάλης έρευνας που εξετάζει διάφορες πτυχές της ευημερίας των ανθρώπων. Το τελικό δείγμα περιελάμβανε 392.195 συμμετέχοντες (μέση ηλικία 48 ετών- 54% γυναίκες) από 37 χώρες. Συλλέχθηκαν πληροφορίες σχετικά με τη συχνότητα κοινωνικών επαφών (με φίλους, συγγενείς, συναδέλφους), την αυτοαξιολόγηση της σωματικής υγείας και δημογραφικά στοιχεία.

Η ανάλυση αυτών των δεδομένων έδειξε μη γραμμική σχέση μεταξύ της σωματικής υγείας και της συχνότητας των κοινωνικών επαφών.

Αρχικά, όταν αυξανόταν η συχνότητα των κοινωνικών επαφών, όπως από ετήσια σε μηνιαία, αυξανόταν και η αυτοαξιολογούμενη σωματική υγεία. Στη συνέχεια, η καμπύλη έγινε σταδιακά επίπεδη, γεγονός που υποδηλώνει ότι η αύξηση της συχνότητας των κοινωνικών επαφών πέραν ενός ορισμένου σημείου (αρκετές φορές την εβδομάδα) είχε μικρή πρόσθετη θετική επίδραση και δεν βελτίωνε σημαντικά την υγεία.

Μελέτη 2: Κοινωνική επαφή και θνησιμότητα

Για να μάθουμε περισσότερα σχετικά με τις επιπτώσεις της κοινωνικής επαφής, διεξήχθη μια διαχρονική μελέτη. Τα δεδομένα προήλθαν από το Γερμανικό Κοινωνικοοικονομικό Πάνελ, μια εθνικά αντιπροσωπευτική έρευνα στη Γερμανία.

Για την ανάλυση της σωματικής υγείας χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από πέντε στάδια. Το δείγμα περιελάμβανε 49.675 άτομα (53% γυναίκες- μέσο έτος γέννησης 1962). Για την ανάλυση του κινδύνου θνησιμότητας, το δείγμα αποτελούνταν από 52.542 άτομα (μέσο έτος γέννησης 1960- 53% γυναίκες). Κατά τη διάρκεια της διαχρονικής έρευνας, περίπου το 8% των συμμετεχόντων είχε πεθάνει. Ο μέσος χρόνος επιβίωσης ήταν 14 έτη.

Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι το υψηλότερο επίπεδο συχνότητας κοινωνικών επαφών (δηλαδή η καθημερινή κοινωνικοποίηση) δεν “σχετιζόταν με σημαντικά καλύτερη υγεία και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από ό,τι η μέτρια (μηνιαία) συχνότητα”. Και η υπέρβαση της καθημερινής συχνότητας αλληλεπίδρασης σχετιζόταν μερικές φορές ακόμη και με “υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας και χαμηλότερο χρόνο επιβίωσης.” Υγεία, θνησιμότητα και κοινωνική επαφή.

Ας θέσουμε αυτά τα ευρήματα σε ένα πλαίσιο. Προηγούμενες έρευνες δείχνουν ότι οι κοινωνικοί δεσμοί και η κοινωνική υποστήριξη συνδέονται με θετικά αποτελέσματα και υγιή διαβίωση. Για παράδειγμα, τα άτομα με ισχυρότερους κοινωνικούς δεσμούς είναι πιο πιθανό να αθλούνται, να ακολουθούν υγιεινή διατροφή και να συμμορφώνονται με τις ιατρικές συμβουλές. Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση, αντίθετα, συνδέονται με χειρότερη υγεία.

Ωστόσο, όπως διαπιστώθηκε στην παρούσα ανασκόπηση, οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις δεν είναι ευεργετικές από ένα σημείο και μετά. Η υπερβολική κοινωνική επαφή μπορεί να μην έχει κανένα όφελος για την υγεία -ή ακόμα χειρότερα, να έχει βλαβερές συνέπειες.

Για να είμαστε σαφείς, η απομόνωση και η μοναξιά δεν είναι επίσης καλές για την υγεία. Πράγματι, η μεγαλύτερη συχνότητα κοινωνικών επαφών συσχετίστηκε προοπτικά με μεγαλύτερη υγεία στη δεύτερη έρευνα- επιπλέον, τα άτομα που δεν είχαν καμία κοινωνική επαφή είχαν χειρότερη υγεία και θνησιμότητα.

Πότε λοιπόν η κοινωνικοποίηση γίνεται ανθυγιεινή; Στη δεύτερη μελέτη, όταν η συχνότητα των κοινωνικών επαφών αυξήθηκε σε καθημερινή, δεν ήταν πλέον συνυφασμένη με την καλύτερη υγεία- αντίθετα, συσχετίστηκε με αυξημένη θνησιμότητα.

Με άλλα λόγια, “Η αύξηση της συχνότητας επαφής με φίλους, συναδέλφους και γείτονες από ποτέ σε μηνιαία” συσχετίστηκε με μείωση του κινδύνου θνησιμότητας κατά 10 τοις εκατό, αλλά η αύξηση της συχνότητας από μηνιαία σε καθημερινή συνδέθηκε με αύξηση του κινδύνου θνησιμότητας κατά 8 τοις εκατό.” Αυτές οι αλλαγές στον κίνδυνο θνησιμότητας (δηλαδή 10 τοις εκατό και 8 τοις εκατό) είναι αρκετά σημαντικές. Για να συγκρίνετε με άλλους προγνωστικούς παράγοντες θνησιμότητας, το να είσαι άνδρας (έναντι γυναίκας) σχετιζόταν με 4 τοις εκατό αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας. Και το να είσαι παντρεμένος (έναντι του να μην είσαι παντρεμένος) συνδέθηκε με 3 τοις εκατό χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας.

Έτσι, η πολύ συχνή κοινωνική επαφή φαίνεται να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τη θνησιμότητα.

Κοινωνική απομόνωση έναντι συχνής κοινωνικής επαφής

Ένα σημαντικό ερώτημα είναι: Γιατί τα οφέλη της κοινωνικοποίησης εξαφανίζονται όταν υπάρχει υψηλή συχνότητα κοινωνικής επαφής;

Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να είναι ότι εκείνοι που έχουν υψηλή συχνότητα επαφής τυχαίνει να είναι εκείνοι με πολύ κακή υγεία – όπως οι νοσηλευόμενοι ασθενείς που δεν επιλέγουν να έχουν συχνή κοινωνική επαφή αλλά την απαιτούν (π.χ. με νοσηλευτές, γιατρούς);

Δεν είναι πιθανό. Η χειρότερη υγεία τη χρονική στιγμή 1 δεν προέβλεπε υψηλότερη συχνότητα κοινωνικής επαφής με φίλους, συναδέλφους ή γείτονες, τη χρονική στιγμή 2 (μετά τον έλεγχο της συχνότητας επαφής τη χρονική στιγμή 1)- στην πραγματικότητα, προέβλεπε λιγότερες επαφές. Το ίδιο ίσχυε και για τις επαφές με συγγενείς ή μέλη της οικογένειας- για τα άτομα με την χειρότερη υγεία, η συχνότητα των επαφών στην πραγματικότητα μειώθηκε. Γιατί, λοιπόν, τα υψηλά επίπεδα κοινωνικοποίησης δεν έχουν πρόσθετα οφέλη για την υγεία (ή αντίθετα προκαλούν προβλήματα);

Πρώτον, οι περισσότερες συμπεριφορές υγείας (π.χ. πόσιμο νερό, ύπνος, άσκηση, καθαρισμός δοντιών) γενικά γίνονται προοδευτικά λιγότερο επωφελείς πέρα από το προτεινόμενο επίπεδο.

Για να γίνει κατανοήτο, σκεφτείτε τα οφέλη των βιταμινών: Η διαφορά μεταξύ της λήψης και της μη λήψης της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης βιταμινών είναι μεγαλύτερη και πιο θετική από τη διαφορά μεταξύ της λήψης διπλάσιας και τριπλάσιας της απαιτούμενης ποσότητας. Πράγματι, η λήψη περισσότερων βιταμινών μπορεί να έχει ελάχιστα οφέλη για την υγεία ή να προκαλέσει βλάβη.

Δεύτερον, η υπερβολική κοινωνικοποίηση μπορεί να σημαίνει κοινωνικοποίηση χαμηλότερης ποιότητας ή πιο αγχωτικές αλληλεπιδράσεις. Έτσι, τα οφέλη για την υγεία που συνήθως συνδέονται με τις κοινωνικές σχέσεις και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις μπορεί να εξουδετερώνονται και με το παραπάνω από το άγχος που προκαλούν.

Εάν η υπερβολική κοινωνικοποίηση δεν είναι καλή για την υγεία και αντίθετα είναι αγχωτική, γιατί κάποιοι άνθρωποι συνεχίζουν να κοινωνικοποιούνται τόσο συχνά; Ίσως δεν έχουν επίγνωση του πόσο άγχος προκαλεί αυτή η συνεχής κοινωνικοποίηση. Ή δεν έχουν πολλές επιλογές ως προς τη συχνότητα της κοινωνικοποίησής τους (π.χ. η δουλειά τους το απαιτεί).

Ανεξάρτητα από αυτό, μπορούμε να εκλάβουμε τα παρόντα αποτελέσματα ως υπενθύμιση ότι, όπως η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση, η συντροφικότητα και η κοινωνικοποίηση μπορεί να έχουν τόσο κόστος όσο και οφέλη για την υγεία. Όπως συμβαίνει με τα πάντα, η ισορροπία είναι το κλειδί.

Συμπερασματικά

Εάν έχετε υπερβολικά πολλές κοινωνικές επαφές σε τακτική βάση και συνεπώς ανησυχείτε για την ευημερία σας, αφιερώστε χρόνο για να εξετάσετε τις πιθανές λύσεις που έχετε στη διάθεσή σας. Για παράδειγμα, σκεφτείτε μια πρακτική διαλογισμού, χρόνο μόνοι σας στο σπίτι, χρόνο ηρεμίας ή συχνά διαλείμματα στη δουλειά, τον καθορισμό ορίων με φίλους και συναδέλφους – ακόμη και την αλλαγή εργασίας.

Να θυμάστε ότι η υγεία σας προέχει. Έτσι, ικανοποιήστε την ανάγκη σας για συναναστροφή, αλλά αποφύγετε την υπερβολική κοινωνικοποίηση, όποτε μπορείτε.