Κάπνισμα: Οι επιπτώσεις του στο καρδιαγγειακό και μυοσκελετικό σύστημα!

Το κάπνισμα προκαλεί τόσο άμεσες όσο και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην άσκηση και τη σωματική δραστηριότητα (ΣΔ). Οι αυξημένοι κίνδυνοι των καπνιστών για καρκίνο και καρδιακές και αναπνευστικές παθήσεις είναι γνωστοί. Όσον αφορά την άσκηση και τη σωματική δραστηριότητα, οι καπνιστές έχουν επίσης:

• Λιγότερη αντοχή
• Χαμηλότερη σωματική απόδοση
• Αυξημένα ποσοστά τραυματισμών και επιπλοκών

Για να επιτύχουν μέγιστη απόδοση, η καρδιά, οι πνεύμονες και οι μύες χρειάζονται αίμα πλούσιο σε οξυγόνο. Όταν εισπνέετε καπνό, το μονοξείδιο του άνθρακα (μόνο μία από τις 4.000 και πλέον χημικές ουσίες που βρίσκονται στον καπνό, περισσότερες από 50 από τις οποίες είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο) συνδέεται με τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Το οξυγόνο εκτοπίζεται, εμποδίζοντας την παροχή του στους μύες και σε άλλους ιστούς του σώματος. Αυτό προκαλεί αύξηση του γαλακτικού οξέος δηλαδή της ουσίας που προκαλεί το “κάψιμο” των μυών, την κόπωση, τη βαρύτερη αναπνοή και τον αυξημένο πόνο μετά την άσκηση. Αυτή η μείωση του οξυγόνου θα μειώσει τη σωματική αντοχή π.χ. δυσκολεύει και την εκτέλεση καθημερινών συνηθειών, όπως το ανέβασμα σκαλοπατιών. Η μείωση της οξυγόνωσης προκαλεί επίσης το φαινόμενο που ο καρδιακός ρυθμός ηρεμίας ενός καπνιστή είναι υψηλότερος από τον αντίστοιχο ενός μη καπνιστή, καθώς η καρδιά πρέπει να εργάζεται πιο σκληρά για να παρέχει αρκετό οξυγόνο στο σώμα.

Ποιες είναι οι καρδιοαναπνευστικές επιπτώσεις;

Λόγω των επιπτώσεων του καπνίσματος στο καρδιαγγειακό σύστημα, η καρδιά δεν είναι ικανή να αντλεί αρκετό αίμα για να παρέχει επαρκές οξυγόνο. Λόγω της ανεπαρκούς παροχής οξυγόνου, παρεμποδίζεται επίσης η ικανότητα των καπνιστών να ασκούνται και να εκτελούν καθημερινές σωματικές δραστηριότητες και αυτό τελικά αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικών επεισοδίων και καρδιακών προσβολών. Η εισπνοή του καπνού  μπορεί να προκαλέσει διαφορετικές αντιδράσεις άμεσα στην καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία. Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στο καρδιαγγειακό σύστημα αρχίζουν αμέσως μετά την κατανάλωσή του.

• Μέσα σε ένα λεπτό από το κάπνισμα, ο καρδιακός ρυθμός αρχίζει να αυξάνεται και μπορεί να αυξηθεί έως και 30% στα πρώτα δέκα λεπτά του καπνίσματος.
• Η νικοτίνη που περιέχεται στον καπνό απελευθερώνει αδρεναλίνη που κάνει την καρδιά να χτυπά πιο γρήγορα και αυξάνει τη ροή του αίματος, πιέζοντας έτσι την καρδιά να δουλέψει πιο γρήγορα και πιο σκληρά.
• Το μονοξείδιο του άνθρακα που υπάρχει στον καπνό του τσιγάρου θέτει την καρδιά σας σε κίνδυνο βλαβερών συνεπειών μειώνοντας την ικανότητα του αίματος να μεταφέρει οξυγόνο στα όργανα.

Συγκεκριμένες αλλαγές ή/και  αυξημένος κίνδυνος για:

1. Αθηροσκλήρυνση
2. Χαμηλό οξυγόνο στο αίμα
3. Στεφανιαία νόσος
4. Θρόμβοι αίματος
5. Εγκεφαλικό επεισόδιο
6. Θρομβοαγγειίτιδα Obliterans ή νόσος του Buerger
7. Περιφερική αρτηριακή νόσος
8. Υπερλιπιδαιμία

Ποιες είναι οι επιπτώσεις του καπνίσματος στο αναπνευστικό σύστημα;

Ορισμένες από τις πιο γνωστές επιπτώσεις του καπνίσματος είναι αυτές που σχετίζονται με το αναπνευστικό σύστημα. Οι χημικές ουσίες στον καπνό μπορούν να βλάψουν το αναπνευστικό σύστημα με πολλούς τρόπους, όπως:

• Η πίσσα είναι μια κολλώδης ουσία που καλύπτει τους πνεύμονές σας όπως η αιθάλη σε μια καμινάδα.
• Οι φαινόλες παραλύουν και σκοτώνουν τα τριχοειδή στους αεραγωγούς σας. Αυτά τα κύτταρα σαρώνουν τον βλεννογόνο των αεραγωγών σας και τους προστατεύουν από τις λοιμώξεις.
• Τα μικροσκοπικά σωματίδια στον καπνό ερεθίζουν το λαιμό και τους πνεύμονές σας και προκαλούν “βήχα του καπνιστή”. Αυτό αυξάνει την παραγωγή βλέννας και βλάπτει τον πνευμονικό ιστό.
• Η αμμωνία και η φορμαλδεΰδη ερεθίζουν τα μάτια, τη μύτη και το λαιμό σας.
• Οι χημικές ουσίες που προκαλούν καρκίνο κάνουν τα κύτταρά σας να αναπτύσσονται πολύ γρήγορα ή μη φυσιολογικά και μπορεί να οδηγήσουν σε καρκινικά κύτταρα.
• Έρευνες που εξετάζουν την άμεση έκθεση στο κάπνισμα έχουν δείξει ότι οι μέτριοι και οι βαριοί καπνιστές έχουν μειωμένη μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου (VO2max). Τείνει να υπάρχει ισχυρότερη συσχέτιση στους άνδρες και η μείωση της VO2max που προκαλείται από το κάπνισμα γίνεται πιο σημαντική με την ηλικία. Επιπλέον, το κάπνισμα ακριβώς πριν από την άσκηση έχει ως αποτέλεσμα τη μικρότερη διαθεσιμότητα οξυγόνου στο επίπεδο των ιστών.

Ποιες είναι οι μυοσκελετικές επιπτώσεις;

Οστική πυκνότητα

Το κάπνισμα έχει επίσης βρεθεί ότι έχει αρνητική επίδραση στην οστική πυκνότητα, η οποία σχετίζεται άμεσα με το οστεοπορωτικό κάταγμα. Οι καπνιστές δεν απορροφούν το συμπληρωματικό ή το διαιτητικό ασβέστιο τόσο καλά όσο οι μη καπνιστές. Μελέτες δείχνουν ότι οι καπνιστές έχουν κατά μέσο όρο 20mg/ημέρα λιγότερο ασβέστιο διαθέσιμο από τους μη καπνιστές. Ο πλήρης λόγος για τον οποίο μειώνεται η απορρόφηση του ασβεστίου δεν είναι ακόμη σαφής, αλλά μια εξήγηση είναι ότι το κάπνισμα καταστρέφει τους εντερικούς βόθρους, οι οποίοι αποτελούν σημαντικό συστατικό στην πέψη και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Η μειωμένη ικανότητα απορρόφησης ασβεστίου που οδηγεί σε μειωμένη οστική πυκνότητα αυξάνει τον κίνδυνο οστεοπορωτικού κατάγματος με την άσκηση.

Σαρκοπενία

Η χρήση τσιγάρων και άλλων προϊόντων καπνού έχει επίσης βρεθεί ότι συμβάλλει στην ατροφία των μυών που σχετίζεται με την ηλικία, η οποία είναι γνωστή ως σαρκοπενία. Σε σύγκριση με μη καπνιστές παρόμοιου ιστορικού, όσοι κάπνιζαν είχαν ενδείξεις αυξημένης φθοράς του μυϊκού ιστού. Οι ίνες τύπου Ι επηρεάζονται συγκεκριμένα, γεγονός που θα περιόριζε τη μυϊκή αντοχή. Η χρήση προϊόντων καπνού μπορεί επίσης να προκαλέσει υπερβολικές ποσότητες καταβολισμού του λιπώδους ιστού κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση. Αυτό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε σπατάλη μυϊκού ιστού σε όσους έχουν κακές διατροφικές συνήθειες. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό είναι μια αιτία για μια κατάσταση γνωστή ως καχεξία, κατάσταση που συνήθως παρατηρείται σε ασθενείς με καρκίνο ή συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια στην οποία ο ασθενής χάνει μυϊκή μάζα λόγω γήρανσης.

Αυτή η απώλεια μυϊκής μάζας μπορεί να οδηγήσει σε μικρότερη παραγωγικότητα κατά τη διάρκεια της άσκησης όσον αφορά την παραγωγή ενέργειας και την αποτελεσματικότητα της αναπνοής. Οι μύες των άνω άκρων χρησιμεύουν επίσης ως μύες της αναπνοής, γεγονός που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την εργασία για τη βελτίωση της κατάστασης των ασθενών που είναι καπνιστές. Μια ελεγχόμενη δοκιμή χρησιμοποίησε ασκήσεις αντίστασης του άνω μέρους του σώματος για να μελετήσει τις επιδράσεις τους στην αναπνοή σε ένα δείγμα καθιστικών ανδρών καπνιστών. Υπήρξε, μάλιστα, σημαντική επίδραση στην εξαναγκασμένη εκπνοή και στην εξαναγκασμένη ζωτική χωρητικότητα εντός της ομάδας άσκησης.

Οι καπνιστές ασκούνται λιγότερο

Το κάπνισμα μπορεί επίσης να μειώσει την ποσότητα άσκησης ενός ατόμου.  Σε μια μελέτη που έγινε από τους Loprinzi και Walker, συγκρίθηκαν οι μεταβλητές της εξάρτησης από τη νικοτίνη και η ποσότητα άσκησης ανά ημέρα. Χώρισαν περαιτέρω τους συμμετέχοντες για να λάβουν υπόψη άλλες μεταβλητές, όπως η ηλικία, το φύλο, η φυλή και αρκετές άλλες. Μέσω αναλύσεων δεδομένων, η μελέτη αυτή διαπίστωσε ότι υπήρχε θετική συσχέτιση μεταξύ υψηλότερων επιπέδων εξάρτησης από τη νικοτίνη και καθιστικής συμπεριφοράς σε συμμετέχοντες ηλικίας 50 ετών και άνω. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συμμετέχοντες ήταν περισσότερο εξαρτημένοι από τη νικοτίνη. Τα άτομα που καπνίζουν μπορεί να ασκούνται λιγότερο και μπορεί να χρειάζονται περισσότερα κίνητρα για να συμμετάσχουν σε έναν πιο δραστήριο τρόπο ζωής.