Καρκίνος και ζάχαρη: Υπάρχει σύνδεση;

Ίσως έχετε ακούσει πρόσφατα για μια νέα μελέτη , η οποία διαπίστωσε μια σύνδεση μεταξύ της ζάχαρης και της ανάπτυξης του καρκίνου. Δυστυχώς, οι λεπτομέρειες της μελέτης χάνονται στον πανικό που προκύπτει ότι η κατανάλωση ζάχαρης προκαλεί πράγματι καρκίνο, κάτι που δεν είναι αυτό που πραγματικά διαπίστωσε η μελέτη.

Για τη μελέτη, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ντάλας διερεύνησαν τις διαφορές στο μεταβολισμό μεταξύ δύο σημαντικών τύπων μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα (ένα από τα είδη καρκίνου του πνεύμονα που μπορεί να επηρεάσει καπνιστές και μη καπνιστές): το αδενοκαρκίνωμα και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Οι ερευνητές εξέτασαν τον “Άτλαντα” Γονιδιώματος Καρκίνου, μια μεγάλη κυβερνητική βάση δεδομένων που περιέχει πληροφορίες από 11.000 ασθενείς που είχαν έναν από τους 33 τύπους καρκίνου.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μια πρωτεΐνη που μεταφέρει γλυκόζη (σάκχαρο) στα κύτταρα των ανθρώπων βρέθηκε σε υψηλότερα επίπεδα στο πλακώδες καρκίνωμα του πνεύμονα από ό,τι στο αδενοκαρκίνωμα του πνεύμονα. Η πρωτεΐνη, η οποία ονομάζεται μεταφορέας γλυκόζης, μεταφέρει τη γλυκόζη στα κύτταρα ενός ατόμου, όπου παρέχει ενέργεια στα κύτταρα αυτά.

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τα καρκινικά κύτταρα από ανθρώπινο και ζωικό πνευμονικό ιστό και διαπίστωσαν το ίδιο πράγμα: Η ζάχαρη βοήθησε στην παροχή καυσίμων στα καρκινικά κύτταρα στο πλακώδες καρκίνωμα του πνεύμονα. Οι επιστήμονες έριξαν επίσης μια ματιά σε διάφορους άλλους τύπους πλακώδους καρκίνου και διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα του μεταφορέα γλυκόζης 1 ήταν υψηλότερα σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, οισοφάγου και τραχήλου της μήτρας.

Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι άνθρωποι μπορεί να χαθούν στις τεχνικές πτυχές της μελέτης και να υποθέσουν ότι αυτό σημαίνει ότι η ζάχαρη προκαλεί καρκίνο, αλλά οι ειδικοί λένε ότι αυτό δεν είναι το κατάλληλο συμπέρασμα – και η σχέση μεταξύ ζάχαρης και καρκίνου είναι πολύ πιο περίπλοκη από αυτό.

Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης δεν είναι καλή για εσάς, και κανείς δεν αμφισβητεί αυτό το γεγονός.

Αλλά η Rachele Rojednic, Ph.D., επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα διατροφής στο Simmons College και επιστημονική συνεργάτης στο Beth Israel Deaconess Medical Center, λέει ότι “το άλμα από αυτή τη μελέτη στο “μην τρώτε ζάχαρη, προκαλεί ή τρέφει τον καρκίνο” είναι λάθος”. Η Pojednic επισημαίνει επίσης έναν εξαιρετικά σημαντικό περιορισμό που αξίζει να σημειωθεί: Οι ερευνητές της μελέτης επεξεργάστηκαν κύτταρα με πενταπλάσια ποσότητα γλυκόζης από αυτή που θα είχατε ποτέ στο σώμα σας, λέει, οπότε το αποτέλεσμα θα ήταν δραματικά μειωμένο σε πραγματικές καταστάσεις.

Με αυτό το δεδομένο, ναι, οι άνθρωποι τρώνε πάρα πολύ ζάχαρη και είναι κάτι για το οποίο οι ειδικοί προειδοποιούν όλο και περισσότερο. Οι Διατροφικές Οδηγίες για τους Αμερικανούς του 2015 συνιστούν στους ανθρώπους να μην καταναλώνουν περισσότερο από το 10% των ημερήσιων θερμίδων τους, δηλαδή περίπου 12 κουταλάκια του γλυκού ή 50 γραμμάρια ζάχαρης την ημέρα. Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία έχει αυστηρότερες κατευθυντήριες γραμμές, συνιστώντας στις γυναίκες να μην έχουν πάνω από 25 γραμμάρια ζάχαρης την ημέρα και στους άνδρες να μην έχουν πάνω από 36 γραμμάρια ζάχαρης την ημέρα.

Οι συστάσεις αυτές ισχύουν για την πρόληψη ανησυχητικών επιπτώσεων στην υγεία που σχετίζονται με τη ζάχαρη. Μακροπρόθεσμα, η ζάχαρη έχει συνδεθεί με ένα σωρό σοβαρές παθήσεις της υγείας. Αν και είναι περίπλοκο και δεν είναι τόσο εύκολο να πούμε ότι η κατανάλωση υπερβολικής ζάχαρης προκαλεί άμεσα κάποιο από τα παρακάτω, οι έρευνες έχουν διαπιστώσει συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης υπερβολικής προστιθέμενης ζάχαρης και των καρδιακών παθήσεων, της φλεγμονής και της παχυσαρκίας, μεταξύ άλλων, και γι’ αυτό οι ειδικοί της ιατρικής παροτρύνουν τους ανθρώπους να μειώσουν την ποσότητα της προστιθέμενης ζάχαρης που καταναλώνουν.

Προειδοποιούν επίσης να μην πιστεύετε ότι η “πραγματική” ζάχαρη, η οποία συχνά διαφημίζεται ως καλύτερη από τα τεχνητά γλυκαντικά, όπως το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης, είναι στην πραγματικότητα πιο υγιεινή για εσάς. Στην πραγματικότητα, η “πραγματική” ζάχαρη εξακολουθεί να είναι ζάχαρη και οι άνθρωποι εξακολουθούν να τρώνε πάρα πολύ ζάχαρη.

Όταν πρόκειται για φυσικά σάκχαρα, όπως αυτά που περιέχονται στα φρούτα, το σώμα σας τείνει πράγματι να αντιδρά καλύτερα σε αυτό το γλυκό από ό,τι το είδος που περιέχεται, ας πούμε, σε καραμέλες. Τα φρούτα συνοδεύονται από πρόσθετα θρεπτικά συστατικά, όπως οι φυτικές ίνες σε ένα μήλο με φλούδα, που βοηθούν στην επιβράδυνση της απορρόφησης της ζάχαρης από το σώμα σας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ειδικοί συνιστούν να τρώτε φρούτα ως μέρος ενός ισορροπημένου γεύματος ή σνακ με λίγη πρωτεΐνη και λίπος για να επιβραδύνετε περαιτέρω αυτή την απορρόφηση της ζάχαρης. Αλλά συνολικά, ενώ οι περισσότεροι τρώνε πάρα πολύ πρόσθετη ζάχαρη, πολλοί επίσης δεν τρώνε αρκετά φρούτα – σίγουρα δεν πρέπει να κόψετε το δεύτερο σε μια προσπάθεια να διορθώσετε το πρώτο.

Τα αίτια και η εξέλιξη του καρκίνου περιλαμβάνουν πολύ περισσότερα από την πρόσληψη ζάχαρης από ένα άτομο ή ακόμη και από το τι τρώει γενικά.

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου;

Ο καρκίνος είναι μια πραγματικά περίπλοκη ασθένεια που συμβαίνει όταν τα κύτταρα ενός ατόμου παθαίνουν σύγχυση. Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω γενετικών μεταλλάξεων, οι οποίες συνήθως είτε κληρονομούνται (δηλαδή, τις παίρνετε από τους γονείς σας) είτε προκύπτουν ως αποτέλεσμα περιβαλλοντικών παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν μεταλλάξεις στα κύτταρα, όπως:

• η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου
• η ακτινοβολία
• οι επικίνδυνες χημικές ουσίες στα φυτοφάρμακα
• ο καπνός του τσιγάρου
• η ρύπανση
• η υπερβολική κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος

Ακολουθείστε αυτόν τον σύνδεσμο “έλεγχος κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου” για να δείτε μέσα από ερωτήσεις για τον τρόπο ζωής και διατροφής σας τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.

Αν και η ίδια η ζάχαρη ως ουσία δεν προκαλεί καρκίνο, μπορεί να προάγει τον καρκίνο επισημαίνοντας ότι ακόμη και αυτή είναι μια έμμεση σύνδεση. Όπως προαναφέρθηκε, η κατανάλωση υπερβολικής ζάχαρης συσχετίζεται σίγουρα με την παχυσαρκία και τη σωματική φλεγμονή, τα οποία και τα δύο μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Αυτό που γνωρίζουμε για την υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης είναι ότι προκαλεί φλεγμονή στο σώμα.

Σας παραθέτουμε εδώ μερικές μελέτες και άρθρα που αφορούν την κατανάλωση ζάχαρης, προς ενημέρωσή σας:

Προστατέψτε τα παιδιά σας από τρόφιμα με πολλή ζάχαρη

Η κατανάλωση ζάχαρης επιδεινώνει τα αυτοάνοσα νοσήματα;

Ποια τρόφιμα-παγίδες κρύβουν μέσα τους πολλή ζάχαρη;

Πόσο εθιστική είναι η ζάχαρη;

Επηρεάζει η ζάχαρη την αρτηριακή πίεση;

Παρόλα αυτά, ενώ υπάρχουν κάποια δεδομένα που δείχνουν ότι οι άνθρωποι που έχουν μια διατροφή υψηλού γλυκαιμικού φορτίου, δηλαδή μια διατροφή που περιέχει πολλούς υδατάνθρακες και ζάχαρη, έχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, κανείς δεν έχει μελετήσει σε πληθυσμό υψηλού κινδύνου, όπως μια ομάδα ανθρώπων που τρώνε πολλή πρόσθετη ζάχαρη, να αφαιρέσει αυτή τη ζάχαρη και να δει τι συμβαίνει στον κίνδυνο καρκίνου. Μια παρόμοια μελέτη του 2016 η οποία έδειξε ότι η φρουκτόζη, η ζάχαρη που βρίσκεται στα φρούτα, μπορεί να αυξήσει την ανάπτυξη του καρκίνου. Ωστόσο, επισημαίνει ότι τα ευρήματα αυτά αφορούν άτομα που έχουν ήδη καρκίνο και δεν υποδηλώνουν ότι η ζάχαρη προκαλεί πραγματικά την ασθένεια.

Συνήθως είναι καλή ιδέα να μειώσετε την πρόσληψη ζάχαρης, αλλά αυτό συνήθως δεν επηρεάζει άμεσα τον κίνδυνο καρκίνου με κάποιο σημαντικό τρόπο.

Εάν ήδη διατηρείτε την πρόσληψη ζάχαρης εντός των συνιστώμενων κατευθυντήριων γραμμών, η Pojednic εξηγεί ότι η μείωση δεν θα έχει απαραιτήτως τεράστιο αντίκτυπο στον κίνδυνο καρκίνου. Επιπλέον, αν ορισμένα καρκινικά κύτταρα αποζητούν γλυκόζη, θα στοχεύσουν σε οποιαδήποτε γλυκόζη στην κυκλοφορία του αίματός σας, την οποία, παρεμπιπτόντως, το σώμα σας θα παράγει φυσικά, ακόμη και αν δεν την τρώτε.

Αλλά, και πάλι, η κατανάλωση υπερβολικής ζάχαρης δεν είναι καλή για το σώμα σας -και δεν είναι κακό να προσπαθήσετε να μειώσετε την κατανάλωσή της. Όλα τα αθροιστικά στοιχεία δείχνουν ότι δεν υπάρχει καμία βλάβη για το άτομο από τη μείωση της ποσότητας της προστιθέμενης ζάχαρης στη διατροφή του.