Καρκίνος του μαστού: Ξεδιαλύνοντας 15 κοινούς μύθους

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τον επικρατέστερο τύπο καρκίνου παγκοσμίως, καθώς μόνο το 2020 σημειώθηκαν 2,3 εκατομμύρια διαγνώσεις, ενώ περίπου 685.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας των επιπλοκών του καρκίνου. Λόγω του ότι ο Οκτώβριος έχει χαρακτηριστεί ως μήνας πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού, στο άρθρο αυτό θα προσπαθήσουμε να καταρρίψουμε μερικές κοινές, αλλά λανθασμένες πεποιθήσεις που επικρατούν.

Ένας τραυματισμός στο στήθος μπορεί να προκαλέσει καρκίνο;

Ο τραυματισμός στο στήθος δεν αρκεί για να προκαλέσει καρκίνο του μαστού, όμως μπορεί να προκαλέσει εξωτερικές μεταβολές στο στήθος που μοιάζουν οπτικά με καρκίνο. Κατά την επούλωση λαμβάνει χώρα μια διαδικασία που ονομάζεται λιπώδης νέκρωση, η οποία δίνει στις μάζες του στήθους ακανόνιστο σχήμα με οδοντωτά άκρα, κάτι που στη μαστογραφία μπορεί να ερμηνευθεί ως νεοεμφανιζόμενος καρκίνος. Στην πράξη, η διάκριση του καρκίνου από την λιπώδη νέκρωση μπορεί να γίνει με βιοψία μαστού.

Τα σουτιέν με μπανέλα αυξάνουν την πιθανότητα καρκίνου του μαστού;

Αν και τα σουτιέν με μπανέλα δεν αυξάνουν την πιθανότητα καρκίνου του μαστού, οι ειδικοί συνιστούν τη χρήση στηθόδεσμων χωρίς μπανέλα. Η μπανέλα συχνά ερεθίζει το δέρμα κάτω από το στήθος, με αποτέλεσμα να χάνει την ελαστικότητά του, επιτρέποντας σε βακτήρια να εισχωρήσουν στον οργανισμό και να προκαλέσουν πιθανές μολύνσεις.

Η εξωσωματική γονιμοποίηση αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού;

Κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση συχνά χορηγούνται φάρμακα που προάγουν την παραγωγή ωαρίων από τις ωοθήκες, μιμούμενα την δράση των οιστρογόνων. Για το λόγο αυτό, πολλοί επιστήμονες έχουν αναρωτηθεί αν προωθούν την ανάπτυξη καρκινικών όγκων που φέρουν στην επιφάνειά τους υποδοχείς οιστρογόνων. Ωστόσο, έρευνες σε γυναίκες που λάμβαναν φάρμακα διέγερσης των ωοθηκών έδειξαν ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού ήταν ο ίδιος σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.

Αν κανείς στην οικογένειά μου δεν εμφάνισε καρκίνο του μαστού, εγώ θα αναπτύξω;

Είναι αρκετά σύνηθες για ασθενείς που λαμβάνουν τη διάγνωσή τους να αναρωτιούνται πώς εμφάνισαν καρκίνο, αφού δεν είχαν οικογενειακό ιστορικό. Στην πραγματικότητα, μόνο το 5-10% των περιστατικών καρκίνου του μαστού οφείλονται σε μεταλλάξεις γονιδίων που κληρονομούνται από τους γονείς. Συνεπώς, η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων καρκίνου εμφανίζεται σποραδικά και χωρίς γενετικό υπόβαθρο. Για το λόγο αυτό, είναι αναγκαία η πρόληψη και ο ετήσιος έλεγχος, ειδικά σε γυναίκες άνω των 40 ετών, άσχετα με το αν υπάρχει κληρονομική προδιάθεση ή όχι.

Το άγχος μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του μαστού;

Είναι γνωστό ότι το άγχος επηρεάζει με αρνητικό τρόπο την υγεία. Ωστόσο, έχει αποδειχθεί ότι το άγχος δεν αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού, ενώ δεν υπάρχουν και αποδείξεις για να υποστηρίξουν τη σύνδεση μεταξύ του άγχους και του καρκίνου του μαστού.

Ένας υγιεινός τρόπος ζωής εξαλείφει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού;

Δυστυχώς, δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης ή αποτροπής του καρκίνου του μαστού. Μάλιστα, είναι πιθανό να επανεμφανιστεί καρκίνος του μαστού ακόμα και σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε διπλή μαστεκτομή. Παρόλο που ένας υγιεινός τρόπος ζωής συνάδει με την ατομική υγεία, δεν αποτελεί εγγύηση ότι δεν θα εμφανίσετε καρκίνο.

Ο καρκίνος του μαστού εμφανίζεται μόνο σε ηλικιωμένα άτομα;

Είναι γεγονός ότι η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού αυξάνεται σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, ιδίως αν είναι υπέρβαρες. Σύμφωνα με νεότερα δεδομένα, η μέση ηλικία διάγνωσης του καρκίνου του μαστού είναι τα 61 έτη, ωστόσο αυτό δεν αποκλείει την εμφάνισή του και σε μικρότερες ηλικίες. Μάλιστα, το 5% των διαγνώσεων αφορά σε γυναίκες κάτω των 40 ετών, ενώ σημειώνονται και αρκετές περιπτώσεις έφηβων κοριτσιών που παρουσιάζουν καρκίνο. Στην πλειοψηφία, υπάρχει ισχυρό οικογενειακό ιστορικό στα άτομα που εμφανίζουν καρκίνο του μαστού πριν τα 40. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικός ο προληπτικός έλεγχος ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Όλοι οι όγκοι στο στήθος αποτελούν ένδειξη καρκίνου του μαστού;

Η πεποίθηση αυτή δεν ισχύει πάντα, καθώς οι περισσότεροι όγκοι που εμφανίζονται στο στήθος είναι αβλαβείς και δεν οδηγούν σε καρκίνο, ειδικά αν έχει προηγηθεί μαστογραφία με φυσιολογικά αποτελέσματα. Ωστόσο, κάθε ασυνήθιστη μάζα ή σβώλος που εμφανίζεται στο στήθος πρέπει να αξιολογείται από ειδικούς υγείας και να μην παραμελείται.

Η έκτρωση αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού;

Ο λόγος για τον οποίο έχει επικρατήσει αυτή η άποψη είναι ότι ο καρκίνος του μαστού είναι άμεσα συνδεδεμένος με την έκθεση σε οιστρογόνα, σε συνδυασμό με το ότι η έκτρωση διαταράσσει τον έμμηνο κύκλο και άρα τα επίπεδα των οιστρογόνων στον οργανισμό. Παρόλα αυτά, έρευνες σε μεγάλο αριθμό γυναικών έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της έκτρωσης και του καρκίνου του μαστού.

Αν ακουμπάω το κινητό μου στο στήθος μου, θα πάθω καρκίνο του μαστού;

Δεν έχει αποδειχθεί ως τώρα ότι τα κινητά τηλέφωνα προκαλούν καρκίνο εν γένει. Αυτό όμως δεν αποκλείει το γεγονός ότι σε μακροχρόνιες μελέτες μπορεί να αποδειχθεί το αντίθετο. Συνεπώς, καλό θα ήταν να αποφύγετε την τόσο έντονη χρήση κινητού τηλεφώνου.

Τα σκουλαρίκια στις θηλές αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού;

Τα σκουλαρίκια στις θηλές δεν έχουν καμία σχέση με τον καρκίνο του μαστού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν προκαλούν μια σειρά από επιπλοκές. Για παράδειγμα, μπορούν να προκαλέσουν λοίμωξη, δυσκολία στο θηλασμό, νευρική βλάβη, χηλοειδή, κύστεις και πιο σπάνια μόλυνση από τους ιούς του HIV και της ηπατίτιδας B και C, εξαιτίας των κακών συνθηκών υγιεινής.

Η ζάχαρη προκαλεί καρκίνο του μαστού;

Η ζάχαρη είναι εθιστική και θα έπρεπε να αποφεύγεται γενικά, καθώς προκαλεί επικίνδυνες αυξομειώσεις στα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα, γεγονός που με τη σειρά του βάζει τον οργανισμό σε προφλεγμονώδη κατάσταση και μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες φλεγμονώδεις νόσους, όπως ο διαβήτης. Η κατάχρηση ζάχαρης, φυσικά, μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία, έναν παράγοντα που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Ωστόσο, δεν ισχύει η θεώρηση ότι η ζάχαρη συμβάλλει στην ανάπτυξη των καρκινικών όγκων.

Οι άντρες μπορούν να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού;

Εφόσον οι άντρες διαθέτουν στήθος, μπορούν να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού. Το γεγονός αυτό όμως συχνά αμελείται, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών καρκίνου του μαστού αφορά γυναίκες (99%) και για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν οι κατάλληλες κατευθυντήριες οδηγίες για την έγκαιρη πρόληψη στους άντρες. Ο κύριος παράγοντας που ευθύνεται για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού στους άντρες είναι το οικογενειακό ιστορικό, συγκεκριμένα οι μεταλλάξεις του γονιδίου BRCA2. Όμως, ακόμα και χωρίς ιστορικό καρκίνου, κάθε αξιοπερίεργη μάζα ή σβώλος πρέπει να αναφέρεται έγκαιρα στον θεράποντα ιατρό.

Η μαστογραφία προκαλεί εξάπλωση του καρκίνου του μαστού;

Οι μαστογραφίες επιτρέπουν την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού πριν γίνει αισθητός διά της αφής, συνεπώς αποδεδειγμένα σώζουν ζωές. Η πραγματοποίηση μιας μαστογραφίας απαιτεί πολύ μικρή δόση ραδιενέργειας, ενώ η συμπίεση που εφαρμόζεται δεν είναι απειλητική για την υγεία των μαστών. Επιπλέον, δεν υπάρχουν στοιχεία που συνδέουν τη μαστογραφία με την εμφάνιση ή την εξάπλωση καρκίνου, επομένως πρόκειται για μια αρκετά αβλαβή διαδικασία.

Μπορεί να εμφανιστεί καρκίνος του μαστού χωρίς μάζα στο στήθος;

Αν αυτή η πρόταση ήταν αληθής, οι ματογραφίες δεν θα ήταν απαραίτητες. Όπως αναφέραμε και παραπάνω, οι μαστογραφίες επιτρέπουν τη διάγνωση καρκίνου του μαστού πριν γίνει αισθητός σε σημείο που ο καρκινικός όγκος να μπορεί να εντοπιστεί με ψηλάφισμα. Ένα σημαντικό μέρος των διαγνώσεων καρκίνου δεν θα μπορούσε να γίνει μόνο με εξέταση του στήθους, λόγω του ότι οι όγκοι δεν είναι πάντα χειροπιαστοί. Μάλιστα, είναι δυνατό ο καρκίνος να εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος πριν γίνει η διάγνωση στον μαστό. Η διάγνωση στο πρώτο στάδιο του καρκίνου επιτρέπει την έγκαιρη θεραπεία με ποσοστά ανάρρωσης που προσεγγίζουν το 100%. Φυσικά, όσο πιο προχωρημένο είναι το στάδιο στο οποίο γίνει η διάγνωση, τα ποσοστά αυτά μειώνονται.