Κερσετίνη: Μια αντιφλεγμονώδης φυτοχημική ουσία με πολλά οφέλη για την υγεία!;

Από την αρχαιότητα έως και σήμερα, πολλά φυτά χρησιμοποιούνται για το άρωμα, τη γεύση, αλλά και τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Παρόλο που η φαρμακοβιομηχανία έχει εξελιχθεί σημαντικά, η χρήση των φαρμακευτικών φυτών και των ευεργετικών συστατικών τους παρουσιάζει μια σειρά από πλεονεκτήματα σε σχέση με τα αντίστοιχα φαρμακευτικά σκευάσματα.

Διάφορα φυτικά συστατικά έχει αποδειχθεί πως φέρουν σημαντικές φαρμακευτικές ιδιότητες, όπως αντιδιαβητική, αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αντιυπερλιπιδαιμική δράση.

Η περίσσεια των ελευθέρων ριζών στον ανθρώπινο οργανισμό οδηγεί σε οξειδωτικό στρες και συμβάλει στην ανάπτυξη σοβαρών ασθενειών, επηρεάζοντας έτσι αρνητικά την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η έρευνα για την ανακάλυψη φυτικών ενώσεων με αντιοξειδωτική δράση έχει αυξηθεί σημαντικά. Μελέτες έχουν δείξει πως αρκετά φυτά περιέχουν τέτοιες ενώσεις που παρουσιάζουν οφέλη ενάντια στο οξειδωτικό στρες, όπως ο κουρκουμάς, ο μάραθος και το σανδαλόξυλο.

Μια από τις πιο γνωστές κατηγορίες φυτοχημικών συστατικών με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση είναι τα φλαβονοειδή. Τα φλαβονοειδή είναι φαινολικές ουσίες οι οποίες βρίσκονται κυρίως σε φρούτα, λαχανικά και μερικά ποτά, όπως το κόκκινο κρασί. Έχουν ανακαλυφθεί πάνω από 3.000 είδη φλαβονοειδών, τα οποία έχουν προσεγγίσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας λόγω των εντυπωσιακών ευεργετικών τους ιδιοτήτων ενάντια σε διάφορες παθήσεις.

Ανάλογα με τη χημική τους δομή, τα φλαβονοειδή μπορούν να διαχωριστούν σε 6 κατηγορίες: τις φλαβονόλες, τις φλαβόνες, τις φλαβανόνες, τις κατεχίνες, τις ισοφλαβόνες και τις ανθοκυανιδίνες.

Τι είναι η κερσετίνη;

Η κερσετίνη είναι μια φυτοχημική ουσία, η οποία ανήκει στην ομάδα των φλαβονοειδών και είναι γνωστή για τις εντυπωσιακές θεραπευτικές της ιδιότητες. Βρίσκεται φυσικά σε διάφορες τροφές, όπως τα μήλα, τα κρεμμύδια και το τσάι, ενώ διατίθεται και σε μορφή συμπληρωμάτων διατροφής.

Η κερσετίνη έχει συνδεθεί με πολλά οφέλη υγείας, που προέρχονται κυρίως από την ικανότητά της να δρα ως αντιοξειδωτικό. Για το λόγο αυτό, θεωρείται μάλιστα ως ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα βιοφλαβονοειδή για τη θεραπεία φλεγμονώδων παθήσεων.

Ποια είναι τα πιθανά οφέλη υγείας της κερσετίνης;

Μερικά από τα πιθανά οφέλη υγείας της κερσετίνης, σύμφωνα με μελέτες, που οφείλονται κυρίως στην αντιοξειδωτική της δράση, είναι τα εξής:

• Μείωση της αρτηριακής πίεσης

Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) επηρεάζει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων παγκοσμίως και αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων.

Σύμφωνα με μελέτες in vitro, η κερσετίνη μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης μέσω χαλάρωσης των αιμοφόρων αγγείων. Μελέτες σε ποντίκια έχουν δείξει επίσης πως η καθημερινή χορήγηση κερσετίνης για χρονικό διάστημα 5 εβδομάδων, οδήγησε σε μείωση τόσο της συστολικής όσο και της διαστολικής αρτηριακής πίεσης.

Μια ανασκόπηση μελετών που αφορούσε συνολικά 587 ανθρώπους με υπέρταση ή προϋπέρταση κατέληξε στο συμπέρασμα πως η λήψη συμπληρωμάτων κερσετίνης (άνω των 500 mg) προκάλεσε σημαντική μείωση της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης.

Παρόλο που υπάρχουν πολλά υποσχόμενα ευρήματα από μελέτες, απαιτείται παραπάνω έρευνα για να επιβεβαιωθούν τα πιθανά οφέλη των συμπληρωμάτων κερσετίνης ως εναλλακτική θεραπεία για άτομα με υπέρταση.

• Μείωση της φλεγμονής

Τα αυξημένα επίπεδα ελευθέρων ριζών εκτός από το οξειδωτικό στρες μπορούν να οδηγήσουν και σε αυξημένη φλεγμονώδη απόκριση. Η χρόνια φλεγμονή είναι συνδεδεμένη με διάφορα προβλήματα υγείας, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο καρκίνος, κλπ.

Τα αποτελέσματα ορισμένων μελετών υποδεικνύουν πως η κερσετίνη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής στο σώμα. Συγκεκριμένα, μια από αυτές τις μελέτες διήρκησε 8 εβδομάδες και περιλάμβανε 50 γυναίκες με ρευματοειδή αρθρίτιδα, οι οποίες έλαβαν 500 mg κερσετίνης καθημερινά.

Στο τέλος της μελέτης παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων της ρευματοειδούς αρθρίτιδας (δυσκαμψία και πόνος στις αρθρώσεις), καθώς και μείωση των δεικτών φλεγμονής, όπως το TNFα, στις γυναίκες που έλαβαν κερσετίνη σε σχέση με όσες έλαβαν εικονικό φάρμακο.

Ωστόσο, οι επιστήμονες θεωρούν απαραίτητη τη διεξαγωγή περισσότερης έρευνας για την πλήρη κατανόηση της αντιφλεγμονώδους δράσης της κερσετίνης.

• Ανακούφιση συμπτωμάτων αλλεργίας

Μελέτες in vitro και σε ζώα έχουν δείξει πως οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της κερσετίνης μπορεί να συμβάλουν στην ανακούφιση συμπτωμάτων αλλεργίας, μέσω καταστολής της δράσης χημικών ουσιών, όπως η ισταμίνη, που προάγουν τη φλεγμονή. Ωστόσο, δεν είναι ακόμη γνωστό εάν η κερσετίνη δρα με τον ίδιο τρόπο και στους ανθρώπους.

• Μείωση κινδύνου νευροεκφυλιστικών ασθενειών του εγκεφάλου

Μερικές μελέτες σε ποντίκια έχουν διαπιστώσει πως η κερσετίνη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος Alzheimer, λόγω των ισχυρών αντιοξειδωτικών της ιδιοτήτων. Ωστόσο, δεν έχουν υπάρξει έως τώρα παρόμοια ευρήματα στους ανθρώπους.

Μερικά ακόμη οφέλη υγείας της κερσετίνης που έχουν προταθεί, χωρίς να υπάρχουν όμως αρκετά επιστημονικά στοιχεία που να τα υποστηρίζουν για τους ανθρώπους, είναι τα εξής:

• Βελτίωση της αθλητικής απόδοσης
• Ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα
• Καταπολέμηση της γήρανσης
• Προστασία ενάντια στον καρκίνο

Τι παρενέργειες μπορεί να έχει η κερσετίνη;

Η κερσετίνη που προσλαμβάνεται μέσω της διατροφής θεωρείται απόλυτα ασφαλής, ωστόσο τα συμπληρώματα κερσετίνης μπορεί να έχουν ελάχιστες παρενέργειες, ειδικά όταν λαμβάνονται σε υψηλές δόσεις (άνω των 1.000 mg ημερησίως). Αυτές οι παρενέργειες περιλαμβάνουν τα εξής:

• Μυρμήγκιασμα στα άκρα (χέρια και πόδια)
• Στομαχικές διαταραχές
• Πονοκέφαλοι

Οι έγκυες ή θηλάζουσες μητέρες, τα παιδιά και τα άτομα με νεφρικά προβλήματα συνιστάται να αποφεύγουν τη λήψη συμπληρωμάτων κερσετίνης, καθώς δεν έχει αποδειχθεί η ασφάλειά τους για αυτές τις ομάδες.

Τέλος, άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για τυχόν προϋπάρχουσες παθήσεις, πρέπει να συμβουλευτούν το γιατρό τους πριν τη λήψη συμπληρωμάτων που περιέχουν κερσετίνη, καθώς αυτά είναι πιθανό να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Συγκεκριμένα, μερικά από τα φάρμακα με τα οποία μπορεί να αλληλεπιδράσουν τα συμπληρώματα κερσετίνης είναι τα εξής:

• Αντιβιοτικά κινολόνης
• Κυκλοσπορίνη
• Βαρφαρίνη
• Πραβαστατίνη
• Φάρμακα για το διαβήτη
• Αντιυπερτασικά φάρμακα

Ποιες τροφές περιέχουν κερσετίνη;

Η κερσετίνη βρίσκεται σε πολλές τροφές φυτικής προέλευσης. Μερικές από τις καλύτερες πηγές διατροφικής πρόσληψης κερσετίνης είναι οι εξής:

• Κάπαρη
• Κρεμμύδια
• Μήλα
• Πιπεριές
• Σπαράγγια
• Κεράσια
• Ντομάτες
• Τσάι (μαύρο και πράσινο)
• Εσπεριδοειδή
• Κόκκινα σταφύλια
• Μούρα (σμέουρα, βατόμουρα, κλπ)
• Μπρόκολο
• Λάχανο

Η συγκέντρωση της κερσετίνης σε καθεμιά από τις παραπάνω τροφές εξαρτάται από τις συνθήκες καλλιέργειας αυτών. Για παράδειγμα, σύμφωνα με μια μελέτη, οι ντομάτες βιολογικής καλλιέργειας έχουν αυξημένη ποσότητα κερσετίνης κατά 79% σε σχέση με αυτές που έχουν καλλιεργηθεί με συμβατικό τρόπο.

Πώς χρησιμοποιούνται τα συμπληρώματα κερσετίνης;

Τα συμπληρώματα κερσετίνης διατίθεται στο εμπόριο σε διάφορες μορφές, όπως κάψουλες ή σκόνη. Επειδή η κερσετίνη έχει χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα και απορροφάται ελάχιστα από το σώμα μόνη της, στα συμπληρώματα αναμειγνύεται συνήθως με άλλες ενώσεις, όπως η βιταμίνη C, η παπαΐνη και η βρομελίνη, για να αυξηθεί η απορρόφησή της από το έντερο.

Οι δόσεις στις οποίες λαμβάνεται η κερσετίνη ως συμπλήρωμα διατροφής κυμαίνονται από 500-1.000 mg την ημέρα.