Κόκκινο κρέας: Με ποιον τρόπο βλάπτει την καρδιά μας;

Οι λάτρεις του κόκκινου κρέατος διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, ο οποίος προκύπτει μέσω μιας αλυσίδας γεγονότων που διαδραματίζονται στο έντερο, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Πολλές μελέτες, όλα αυτά τα χρόνια, έχουν συνδέσει τις δίαιτες που είναι πλούσιες σε κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων. Ωστόσο, αυτού του είδους τα στοιχεία δεν αποδεικνύουν ότι το κόκκινο κρέας είναι πράγματι το πρόβλημα και σε περίπτωση που είναι, δεν αποκαλύπτουν το γιατί. Η παρούσα μελέτη όμως, έρχεται να δώσει απάντηση στο γιατί το κόκκινο κρέας αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. (Το κόκκινο κρέας τριπλασιάζει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων)

Γιατί το κόκκινο κρέας αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων;

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι συγκεκριμένα βακτήρια του εντέρου, που είναι πιο άφθονα σε όσους τρώνε κόκκινο κρέας, είναι το κλειδί για τη μετατροπή μιας διατροφικής θρεπτικής ουσίας που ονομάζεται καρνιτίνη σε εχθρό. Η καρνιτίνη, μια χημική ουσία γνωστή ως TMAO, συμβάλλει στην προώθηση της πήξης του αίματος και στο φράξιμο των αρτηριών.

Η νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Nature Microbiology, είναι από τις τελευταίες που εμβαθύνουν στη σχέση μεταξύ της διατροφής, του μικροβιώματος του εντέρου και της ανθρώπινης υγείας. Να υπενθυμίσουμε ότι ο όρος μικροβίωμα αναφέρεται στην τεράστια συλλογή βακτηρίων και άλλων μικροβίων που κατοικούν φυσικά στο ανθρώπινο σώμα, ειδικά στο έντερο. Η έρευνα, τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να αποκαλύπτει πόσο ζωτικά είναι αυτά τα μικρόβια του εντέρου, όχι μόνο στην πέψη, αλλά και στην άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος, στη λειτουργία του εγκεφάλου και στην υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος.

Αποδεδειγμένα, τα άτομα που καταναλώνουν μια διατροφή που είναι πλούσια σε κόκκινο κρέας, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισόδιο, συγκριτικά με όσους τρώνε λιγότερο κόκκινο κρέας. Παραδοσιακά, το κορεσμένο λίπος, που υπάρχει στα ζωικά προϊόντα, αυξάνει την κακή χοληστερίνη, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Η παρούσα μελέτη ωστόσο, δείχνει ότι το κορεσμένο λίπος στο κόκκινο κρέας δεν είναι αρκετό για να εξηγήσει τον αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, με τους ερευνητές να υπογραμμίζουν ότι υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί πίσω από αυτόν τον κίνδυνο, που σχετίζονται με το κόκκινο κρέας.

«Η παρούσα μελέτη», υπογράμμισε ο ανώτερος συγγραφέας, Δρ Στάνλεϊ Χέιζεν, «αποκαλύπτει έναν από αυτούς τους μηχανισμούς». Ωστόσο, παρόλο που υπάρχουν ακόμη πολλά άγνωστα στοιχεία για το μικροβίωμα του εντέρου και την σχέση του με την καρδιά, γενικά οι διατροφές που είναι πλούσιες σε τροφές όπως τα λαχανικά, τα φρούτα και τα δημητριακά, βοηθούν στην τροφοδοσία και την αύξηση των υγιεινών βακτηρίων του εντέρου, που με τη σειρά τους ευνοούν την ανθρώπινη υγεία. Ως εκ τούτου, προτείνει τη μεσογειακή διατροφή, που αποδεδειγμένα μειώνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου. Η μεσογειακή διατροφή προϋποθέτει τη αυξημένη πρόσληψη ψαριών, φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, ελαιόλαδου και ξηρών καρπών και τη μειωμένη πρόσληψη κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένων τροφίμων.

Όπως επισήμανε, η αντικατάσταση του κόκκινου κρέατος με τρόφιμα που τροφοδοτούν τα ευεργετικά βακτήρια του εντέρου, είναι το κλειδί για την μείωση του καρδιακού κινδύνου. Να υπενθυμίσουμε ότι σε παλαιότερη έρευνά του, ο Χέιζεν και οι συνάδελφοί του επικεντρώθηκαν στη μελέτη του TMAO, διαπιστώνοντας ότι αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού. Σε μεταγενέστερη μελέτη τους, το 2019 διαπίστωσαν ότι η προσθήκη κόκκινου κρέατος στη διατροφή των υγιών ανθρώπων ενισχύει τα επίπεδα του TMAO στο αίμα. Ωστόσο, η μελέτη έδειξε ότι τα επίπεδα αυτά μειώθηκαν όταν το κόκκινο κρέας αντικαταστάθηκε είτε με λευκό κρέας, είτε με φυτικές πρωτεΐνες. (Μειώστε τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων τρώγοντας περισσότερες φυτικές τροφές)

Στην τελευταία μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπάρχει ένα σύμπλεγμα βακτηρίων μέσα σε μια ομάδα βακτηρίων του εντέρου που ονομάζεται Emergencia timonensis, το οποίο μετατρέπει την καρνιτίνη σε TMAO. Σε πειράματα που πραγματοποιήθηκαν σε ποντίκια, διαπιστώθηκε ότι η εισαγωγή E. timonensis αύξησε τα επίπεδα της TMAO και την τάση του αίματος να σχηματίζει θρόμβους, ενώ σε αναλύσεις κοπράνων από άτομα που συμμετείχαν στη διατροφική μελέτη του 2019, διαπιστώθηκε ότι όταν τα άτομα αυτά έτρωγαν κόκκινο κρέας, τα κόπρανά τους περιείχαν περισσότερα μικρόβια E. Timonensis, όταν όμως άλλαξαν τη διατροφή τους, τα εν λόγω μικρόβια μειώθηκαν σημαντικά. (Αυτοί είναι οι λόγοι για τους οποίους είναι καλό να κόψετε το κόκκινο κρέας)

Μπορεί να μετρηθεί το TMAO στο αίμα;

Υπάρχουν διαθέσιμες εξετάσεις αίματος για τη μέτρηση των επιπέδων του TMAO  στο αίμα, που σύμφωνα με τους ερευνητές μπορούν να προστατεύσουν τους ανθρώπους από τον αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, νοουμένου ότι οι γιατροί τους θα τις χρησιμοποιήσουν για να δώσουν σημαντικές διατροφικές συμβουλές, ή θα παραπέμψουν τον ασθενή σε κάποιον διατροφολόγο, για τον περιορισμό του κόκκινου κρέατος και προγράμματος ισορροπημένης διατροφής.  Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι τα τρόφιμα που καταναλώνονται είναι εξίσου σημαντικά με αυτά που περιορίζονται και ως εκ τούτου, για ένα υγιές μικροβίωμα του εντέρου προτείνουν την κατανάλωση, κυρίως, τροφίμων που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το γιαούρτι.