Κολπική υγεία: Τα προβιοτικά συμπληρώματα βοηθούν;

Είναι ήδη γνωστό ότι τα προβιοτικά κάνουν καλό στην υγεία του εντέρου και σίγουρα θα έχετε ακούσει ότι ενισχύουν επίσης και την κολπική υγεία. Τα κολπικά προβιοτικά συμπληρώματα που είναι πλέον διαθέσιμα σε μορφή ροφήματος, σε χάπια, σκόνες και υπόθετα, κερδίζουν συνεχώς έδαφος και διαφημίζονται ως τα πλέον αποτελεσματικά για την κολπική υγεία. Το ερώτημα όμως είναι, «πράγματι είναι αποτελεσματικά αυτά τα συμπληρώματα;».

Είναι αποτελεσματικά τα κολπικά προβιοτικά συμπληρώματα;

Σήμερα, δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου αποδεικτικά στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι τα κολπικά προβιοτικά ωφελούν την υγεία του κόλπου, σημειώνει η Δρ. Caroline Mitchell, επίκουρη καθηγήτρια μαιευτικής, γυναικολογίας και αναπαραγωγικής βιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Harvard. Ωστόσο, ακριβώς επειδή τα σημερινά δεδομένα είναι λίγα και η έρευνα συνεχίζεται,  ενδεχομένως αυτό να αλλάξει στην πορεία. Πάμε όμως να μάθουμε, τι γνωρίζουμε σήμερα για τα προβιοτικά σε σχέση με την κολπική υγεία.

Τι γνωρίζουμε σήμερα για τα προβιοτικά σε σχέση με την κολπική υγεία;

Τα κολπικά προβιοτικά διαφημίζονται ως ένας τρόπος ενίσχυσης των ζωντανών μικροοργανισμών του κόλπου, ώστε να βελτιωθεί η υγεία της περιοχής. Είναι αλήθεια ότι στον κόλπο, όπως και στο πεπτικό σύστημα, ζει ένας μεγάλος αριθμός ευεργετικών βακτηριών και άλλων μικροοργανισμών και πιστεύεται ότι πολλές γυναικολογικές παθήσεις προκαλούνται από την ανισορροπία αυτών των βακτηρίων. Τις περισσότερες φορές, σύμφωνα με την Δρ. Mitchell, οι γυναίκες στρέφονται προς τα κολπικά προβιοτικά, σε μια προσπάθεια να ανακουφιστούν από δύο γυναικολογικές παθήσεις, την βακτηριακή και την μυκητιασική κολπίτιδα (καντιντίαση).

Η βακτηριακή κολπίτιδα είναι η πιο κοινή κολπική λοίμωξη σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, ωστόσο υπάρχουν ακόμη πολλά που οι ειδικοί δεν καταλαβαίνουν για την κατάσταση αυτή. Γνωρίζουν όμως, ότι σχετίζεται με την υπερβολική ανάπτυξη επιβλαβών μικροοργανισμών (όπως Gardnerella vaginalis ή Prevotella), οι οποίοι ξεπερνούν σε αριθμό, τους πιο υγιείς τύπους βακτηρίων του κόλπου, όπως τα βακτήρια Lactobacillus.

Η καντιντίαση (μυκητιασική κολπίτιδα) προέρχεται επίσης από ανισορροπία των βακτηρίων του κόλπου, αλλά σε αυτή την περίπτωση, ο ένοχος είναι ένας μύκητας που ονομάζεται Candida, ο οποίος υπερνικά τα υγιή βακτηρίδια. Σημειώνεται, ότι ο εν λόγω μύκητας μπορεί να υπάρξει στον κόλπο των γυναικών χωρίς να δημιουργεί προβλήματα, ωστόσο, εάν ξεπεράσει τον αριθμό των άλλων μικροοργανισμών που αποτελούν τη μικροχλωρίδα του κόλπου, προκαλεί προβλήματα όπως κνησμός, κοκκίνισμα, οίδημα και δύσοσμες εκκρίσεις.

Όπως εξηγεί η Δρ. Mitchell, θεωρητικά οι γυναίκες μπορούν να επωφεληθούν από τα προβιοτικά όταν αντιμετωπίζουν βακτηριακή κολπίτιδα ή κολπική καντιντίαση. Για παράδειγμα, εάν μια γυναίκα αντιμετωπίζει υποτροπιάζουσα βακτηριακή κολπίτιδα, η θεωρία είναι ότι με την εισαγωγή ωφέλιμων βακτηρίων Lactobacillus στον κόλπο της, θα επέλθει ισορροπία στα κολπικά βακτήρια και θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Ωστόσο, λείπουν οι αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα αυτής της θεωρίας. Επιπρόσθετα, δεν είναι καθόλου σαφές εάν τα προβιοτικά σε μορφή χαπιού μπορούν να επιφέρουν κάποιο αποτέλεσμα. Μάλιστα, δεν είναι καν κατανοητός ο λόγος που τα βακτήρια Lactobacillus και οι ζυμομύκητες μπορούν να συμβιώσουν στον γυναικείο κόλπο, ενώ σε εργαστηριακό περιβάλλον τα Lactobacillus σκοτώνουν τους ζυμομύκητες. Για όλους αυτούς τους λόγους λοιπόν, δεν μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα ότι η χρήση κολπικών προβιοτικών μπορεί να βελτιώσει την κολπική υγεία. Προς το παρόν, οι μόνες αποδεδειγμένες θεραπείες για τη βακτηριακή κολπίτιδα και τη μυκητιασική κολπίτιδα είναι αντιβιοτικές ή αντιμυκητιακές θεραπείες.

Γιατί πρέπει να αποφεύγονται οι θεραπείες που προτείνονται στο διαδίκτυο;

Πολλές γυναίκες, δεν ανταποκρίνονται στις τυπικές θεραπείες, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν επαναλαμβανόμενα προβλήματα. Έτσι τις περισσότερες φορές στρέφονται στο διαδίκτυο, όπου βρίσκουν εκτός από διαφημίσεις για κολπικά προβιοτικά συμπληρώματα και μια πληθώρα εναλλακτικών «θεραπειών» που ισχυρίζονται ότι μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα της βακτηριακής κολπίτιδας και της μυκητιασικής κολπίτιδας, ανάμεσα τους η τοποθέτηση εκχυλίσματος τσαγιού ή τριαντάφυλλου, σκελίδων σκόρδου ή ταμπόν με γιαούρτι στον γυναικείο κόλπο. Ωστόσο, αυτές οι θεραπείες δεν είναι μόνο αναποτελεσματικές, αλλά και εξαιρετικά ανεπιθύμητες.

Όπως εξηγεί η Δρ. Mitchell, παρόλο που στο σκόρδο υπάρχει μια ένωση που έχει αποδειχθεί ότι σκοτώνει τους ζυμομύκητες σε εργαστηριακό περιβάλλον, δεν μπορεί να τοποθετηθεί μεγάλος αριθμός σκελίδων σκόρδου στον κόλπο, ούτε να καταναλωθεί η ποσότητα που χρειάζεται για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα. Επιπρόσθετα, το εκχύλισμα τσαγιού δεν επιφέρει κανένα όφελος παραμόνο ερεθισμό, ενώ τα ταμπόν με γιαούρτι δεν λειτουργούν, διότι παρόλο που τα περισσότερα γιαούρτια περιέχουν βακτήρια Lactobacillus, δεν περιέχουν τους τύπους που ευδοκιμούν στον κόλπο. Συγκεκριμένα, στον κόλπο υπάρχουν τα βακτήρια L. crispatus και L. Iners, ενώ τα γιαούρτια περιέχουν άλλα είδη, όπως L. rhamnosus ή L. acidophilus, τα οποία ευδοκιμούν κυρίως στο έντερο.

Συμπερασματικά

Δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες που να αποδεικνύουν ότι πράγματι τα κολπικά προβιοτικά συμπληρώματα βελτιώνουν την υγεία του κόλπου και ως εκ τούτο η αγορά τους μπορεί να είναι απλά αχρείαστη. Επιπρόσθετα, τα συμπληρώματα δεν ελέγχονται από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων και όπως υποδεικνύουν διάφορες μελέτες, πολλά από αυτά δεν περιέχουν τις ποσότητες των ουσιών που αναγράφονται στις ετικέτες, ενώ άλλα δεν περιέχουν καν αυτό που αναγράφεται στην ετικέτα. Στην περίπτωση, ωστόσο, που θα θέλατε να δοκιμάσετε ένα κολπικό προβιοτικό συμπλήρωμα, τότε, σύμφωνα με την Δρ. Mitchell, διαλέξτε κάποιο που να περιέχει Lactobacillus rhamnosus GR-1, το οποίο φαίνεται ότι παρέχει κάποιο όφελος.