Μαύρο ή κανονικό αλάτι; Τα οφέλη και οι χρήσεις του

Το μαύρο αλάτι είναι ένα δημοφιλές συστατικό της ινδικής κουζίνας, το οποίο ενισχύει με μια μοναδική γεύση τα πιάτα. Πέραν τούτου όμως, πολλοί ισχυρίζονται ότι έχει και φαρμακευτικές ιδιότητες. Αυτό το άρθρο, λοιπόν, εξετάζει την ταυτότητα του μαύρου αλατιού, τις διαφορές του από το κανονικό επιτραπέζιο αλάτι και τα πιθανά οφέλη του για την υγεία.

Τι είναι το μαύρο αλάτι;

Παρόλο που υπάρχουν διαφορετικοί τύποι μαύρου αλατιού, το μαύρο αλάτι των Ιμαλαΐων είναι το πιο κοινό. Πρόκειται για ένα τραχύ αλάτι που εξάγεται από τα ορυχεία άλατος του Πακιστάν, του Μπαγκλαντές, της Ινδίας, του Νεπάλ και άλλων τοποθεσιών στα Ιμαλάια.

Το μαύρο αλάτι, τεκμηριωμένα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ιατρική της Αγιουρβέδα, μια παραδοσιακή και ολιστική προσέγγιση για την υγεία που γεννήθηκε στην Ινδία. Οι θεραπευτές της Αγιουρβέδα ισχυρίζονται ότι το μαύρο αλάτι των Ιμαλαΐων έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Ωστόσο, είναι αμφισβητήσιμο εάν οι ισχυρισμοί αυτοί τεκμηριώνονται από την έρευνα.

Επιπρόσθετα, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον να αναφέρουμε ότι παρά το όνομα του, το μαύρο αλάτι των Ιμαλαΐων έχει χρώμα ροζ-καφέ.

Τύποι μαύρου αλατιού και οι χρήσεις τους

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι μαύρου αλατιού: το μαύρο αλάτι των Ιμαλαΐων, το αλάτι μαύρης λάβας και το μαύρο τελετουργικό αλάτι.

1. Μαύρο αλάτι Ιμαλαΐων

Το μαύρο αλάτι των Ιμαλαΐων που ονομάζεται και ινδικό μαύρο αλάτι ή kala namak, αναγνωρίστηκε για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες, ωστόσο υπάρχουν λίγες μελέτες που υποστηρίζουν αυτές τις αξιώσεις.

Το εν λόγω αλάτι, έχει μια γευστική αλμυρή γεύση και ως εκ τούτου χρησιμοποιείται συνήθως στο μαγείρεμα, ειδικά στην Ασιατική και Ινδική κουζίνα. Σημειώνεται ότι η γεύση του μοιάζει με γεύση αβγού.

2. Μαύρο αλάτι λάβας

Το μαύρο αλάτι λάβας ονομάζεται και μαύρο αλάτι Χαβάης, καθώς προέρχεται κυρίως από τη Χαβάη.

Σε αντίθεση με το μαύρο αλάτι των Ιμαλαΐων που έχει ροζ-καφέ απόχρωση, το μαύρο αλάτι λάβας είναι η προσωποποίηση του ονόματος του, καθώς έχει πραγματικό μαύρο χρώμα.

Προσφέρει μια ξεχωριστή, γήινη γεύση και προστίθεται στο φαγητό στο τέλος του μαγειρέματος ως αλάτι τελειώματος και δεδομένου ότι δίνει στα γεύματα μια ήπια, καπνιστή γεύση, χρησιμοποιείται κυρίως σε πιάτα που προορίζονται να έχουν αυτή την γεύση.

3. Μαύρο τελετουργικό αλάτι

Το μαύρο τελετουργικό αλάτι, που επίσης αναφέρεται ως αλάτι της μάγισσας, είναι ένα μείγμα θαλασσινού αλατιού, κάρβουνου και μερικές φορές μαύρης βαφής, το οποίο δεν καταναλώνεται.

Παρόλο που δεν τεκμηριώνεται επιστημονικά, ορισμένοι πιστεύουν ότι το μαύρο τελετουργικό αλάτι έχει μαγικές ικανότητες και διώχνει τα κακά πνεύματα και ως εκ τούτου οι πιστοί το ρίχνουν στην αυλή τους ή κάτω από το κρεβάτι τους.

Ποια η διαφορά του μαύρου αλατιού από το κανονικό αλάτι;

Το μαύρο αλάτι διαφέρει από το κανονικό επιτραπέζιο αλάτι στον τρόπο που παρασκευάζεται και στην γεύση του.

1. Παρασκευαστικές διαφορές

Το μαύρο αλάτι των Ιμαλαΐων που όπως είπαμε έχει ροζ χρώμα, προέρχεται από πέτρα και παραδοσιακά αναμιγνύεται με βότανα, σπόρους και μπαχαρικά αρχικά, ενώ στη συνέχεια θερμαίνεται σε υψηλές θερμοκρασίες.

Σήμερα, πολλά μαύρα άλατα συνδυάζονται με χλωριούχο νάτριο, θειικό νάτριο, όξινο θειικό νάτριο και θειικό σίδηρο και στη συνέχεια αναμειγνύονται με ξυλάνθρακα και θερμαίνονται για να δημιουργηθεί το τελικό προϊόν. Σημειώνεται ότι το τελικό προϊόν περιέχει διάφορα άλλα στοιχεία όπως θειικά άλατα, σουλφίδιο, σίδηρο και μαγνήσιο, τα οποία συμβάλλουν στο χρώμα, τη μυρωδιά και τη γεύση του. Αυτά τα στοιχεία δεν προκαλούν βλάβες στην υγεία. Μάλιστα, τα θειικά άλατα θεωρούνται ασφαλή προς κατανάλωση και χρησιμοποιούνται σε ορισμένα τρόφιμα για τον έλεγχο της επιβλαβούς βακτηριακής ανάπτυξης.

Το μαύρο αλάτι λάβας, παραδοσιακά κατασκευαζόταν από ηφαιστειακή λάβα. Σήμερα, συνήθως κατασκευάζεται από την ανάμιξη αλατιού με ενεργό άνθρακα.

Το κανονικό επιτραπέζιο αλάτι είναι εξαιρετικά επεξεργασμένο και εκλεπτυσμένο, πράγμα που σημαίνει ότι τα περισσότερα από τα ιχνοστοιχεία του απομακρύνονται. Το επιτραπέζιο αλάτι προέρχεται από μεγάλες κοίτες πετρωμάτων – αποτέλεσμα εξατμισμένων αρχαίων ωκεανών – που βρίσκονται κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, τη Γερμανία, την Ανατολική Ευρώπη και την Κίνα. Για την παρασκευή του χρησιμοποιούνται αρκετές μέθοδοι, που απαιτούν διαφορετικά μηχανήματα.

2. Διαφορές στην γεύση

Οι μαύρες ποικιλίες αλατιού έχουν πιο βαθύ προφίλ γεύσης από το κανονικό αλάτι. Το μαύρο αλάτι των Ιμαλαΐων προσφέρει ένα θειώδες μοναδικό άρωμα που χρησιμοποιείται κυρίως στην Ασιατική και Ινδική Κουζίνα, ενώ το μαύρο αλάτι λάβας δίνει μια γήινη, καπνιστή γεύση.

Το κανονικό επιτραπέζιο αλάτι έχει αλμυρή γεύση, αλλά έχει επίσης ξινές και πικρές νότες. Παράλληλα, είναι ο τύπος αλατιού που προστίθεται στα περισσότερα επεξεργασμένα τρόφιμα. Σημειώνεται ότι πάνω από το 75% της ημερήσιας πρόσληψης νατρίου προέρχεται από το αλάτι που υπάρχει στα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Ποια είναι τα πιθανά οφέλη του μαύρου αλατιού;

1. Μικρότερη ποσότητα νατρίου

Το μαύρο αλάτι περιέχει λιγότερο νάτριο συγκριτικά με το επιτραπέζιο. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το επιτραπέζιο αλάτι περιέχει περισσότερο νάτριο διότι προέρχεται από τη φύση. Έτσι, λόγω της χαμηλότερης περιεκτικότητας του σε νάτριο, το μαύρο αλάτι, αποτελεί καλύτερη επιλογή για άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση ή άτομα που θέλουν να μειώσουν την πρόσληψη νατρίου. Υπογραμμίζεται ωστόσο, ότι είναι πολύ σημαντικός ο έλεγχος της ετικέτας για όσους χρησιμοποιούν μαύρο αλάτι, καθώς η περιεκτικότητα του σε νάτριο ποικίλει σημαντικά ανάλογα με το εμπορικό σήμα.

2. Λιγότερα πρόσθετα

Το μαύρο αλάτι περιέχει λιγότερα πρόσθετα συγκριτικά με το κανονικό επιτραπέζιο αλάτι και αυτό γιατί το παραδοσιακό μαύρο αλάτι περνάει από ελάχιστη επεξεργασία. Επιπλέον, στο επιτραπέζιο αλάτι προστίθενται αντιπηκτικοί παράγοντες για να αποφευχθεί ο σχηματισμός σβόλων. Σημειώνεται ότι οι εν λόγω αντιπηκτικοί παράγοντες ενδέχεται να είναι επιβλαβείς για την υγεία.

Επιπρόσθετα, ορισμένα επιτραπέζια άλατα περιέχουν δυνητικά επιβλαβή πρόσθετα, όπως το ιωδιούχο κάλιο και το πυριτικό αργίλιο. Το ιωδιούχο κάλιο μπορεί να αυξήσει την οξείδωση του λίπους, μια διαδικασία που μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους ιστούς και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων ασθενειών.

Υπογραμμίζεται ωστόσο, ότι δεν είναι επιβλαβή όλα τα πρόσθετα. Για παράδειγμα, διαπιστώθηκε ότι στο επιτραπέζιο αλάτι υπάρχει προστιθέμενο ιώδιο, αλλά αυτή η προσθήκη είναι ουσιαστικά μια προσπάθεια να μειωθούν τα ποσοστά των ατόμων με ανεπάρκεια στο ιώδιο, η οποία αποτελεί την κύρια αιτία υποθυρεοειδισμού και μπορεί να προκαλέσει διάφορα άλλα προβλήματα υγείας.

3. Άλλοι αβάσιμοι ισχυρισμοί που αφορούν το μαύρο αλάτι

• Περιέχει περισσότερα ορυκτά: Σύμφωνα με ισχυρισμούς, το μαύρο αλάτι των Ιμαλαΐων περιέχει περισσότερα μέταλλα, συγκριτικά με το κανονικό επιτραπέζιο αλάτι. Ωστόσο, δεν υπάρχουν μελέτες που να αποδεικνύουν κάτι τέτοιο.
• Βελτιώνει την πέψη: Πιστεύεται ότι το μαύρο αλάτι μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της πέψης, προσφέροντας καθαρτικά αποτελέσματα και ανακουφίζοντας από τα αέρια και το φούσκωμα. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την τεκμηρίωση αυτών των ισχυρισμών.
• Βελτιώνει το δέρμα και τα μαλλιά. Λόγω των ορυκτών που πιστεύεται ότι υπάρχουν στο μαύρο αλάτι, θεωρείται ότι βελτιώνει την υγεία του δέρματος και των μαλλιών. Ωστόσο και για αυτόν τον ισχυρισμό υπάρχει ελάχιστη έρευνα.

Συμπερασματικά

Ανεξάρτητα από το είδος του αλατιού που θα αποφασίσετε να χρησιμοποιήσετε, πρέπει να γνωρίζετε ότι η κατανάλωση του με μέτρο είναι το κλειδί της καλής υγείας. Να θυμάστε πως η ημερήσια συνιστώμενη δόση είναι 2300 mg το πολύ και ισοδυναμεί με ένα κουταλάκι του γλυκού αλάτι.