Με ποια περιοχή του εγκεφάλου ερμηνεύουμε τον κόσμο;

Οι διάφορες περιοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου, έχουν συνήθως μια πολύ συγκεκριμένη λειτουργία. Ουσιαστικά, επεξεργάζονται τις άμεσες φυσικές πληροφορίες που τους παρέχει το σώμα μέσω της κίνησης, της όρασης και της ακοής. Ορισμένες περιοχές όμως, ασχολούνται με πιο προηγμένες ψυχικές διεργασίες και ενεργοποιούνται για να επεξεργαστούν εισερχόμενες πληροφορίες που έχουν ήδη προεπεξεργαστεί, αλλά βρίσκονται σε αφηρημένο επίπεδο. Μια από αυτές τις περιοχές είναι ο κατώτερος βρεγματικός λοβός (IPL), για τον οποίο, μέχρι πρότινος, δεν ήταν σαφής ο τρόπος με τον οποίο επεξεργάζεται αυτές τις πληροφορίες.

Ποια περιοχή του εγκεφάλου ερμηνεύει τον κόσμο;

Σε μια μεγάλη μελέτη, επιστήμονες από το ινστιτούτο Max Planck για τις Ανθρώπινες Γνωστικές Επιστήμες του Εγκεφάλου (MPI CBS) στη Λειψία και το Πανεπιστήμιο McGill στο Μόντρεαλ, προσπάθησαν να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο ο κατώτερος βρεγματικός λοβός επεξεργάζεται πιο προηγμένες ψυχικές διεργασίες.

Σύμφωνα με τα ευρήματα των επιστημόνων, τα διάφορα μέρη του κατώτερου βρεγματικού λοβού ειδικεύονται σε διαφορετικές γνωστικές λειτουργίες, όπως η προσοχή, η γλώσσα και η κοινωνική γνώση. Ταυτόχρονα όμως, αυτές οι περιοχές συνεργάζονται και με πολλές άλλες περιοχές του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα:

• Για την κατανόηση της γλώσσας, ενεργοποιείται το πρόσθιο μέρος του κατώτερου βρεγματικού λοβού, στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου
• Για την προσοχή, ενεργοποιείται το πρόσθιο μέρος του κατώτερου βρεγματικού λοβού, στη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου
• Για τις κοινωνικές δεξιότητες ενεργοποιούνται ταυτόχρονα τα οπίσθια μέρη του κατώτερου βρεγματικού λοβού και στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου

Σύμφωνα με τον Ole Numssen, πρώτο συγγραφέα της υποκείμενης μελέτης, η οποία δημοσιεύτηκε στο eLife, «η κοινωνική γνώση απαιτεί πιο περίπλοκη ερμηνεία, επομένως, συνεργάζονται τα μέρη του κατώτερου βρεγματικού λοβού και στις δύο πλευρές του εγκεφάλου».

Παράλληλα, αυτές οι επιμέρους υποπεριοχές του κατώτερου βρεγματικού λοβού συνεργάζονται με διαφορετικές περιοχές του υπόλοιπου εγκεφάλου. Στην περίπτωση της προσοχής και της γλώσσας, κάθε υποπεριοχή του κατώτερου βρεγματικού λοβού συνδέεται κυρίως με περιοχές στη μία πλευρά του εγκεφάλου, ενώ για τις κοινωνικές δεξιότητες, τα οπίσθια μέρη και στις δύο πλευρές του κατώτερου βρεγματικού λοβού συνδέονται με περιοχές που βρίσκονται στα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια. Αυτό δείχνει και πάλι το πόσο περιπλοκή είναι η ερμηνεία της κοινωνικής γνώσης.

Όπως εξηγεί ο Δρ. Numssen, τα αποτελέσματα της μελέτης δίνουν σημαντικές πληροφορίες για την βασική λειτουργία του εγκεφάλου. Ουσιαστικά, καταδεικνύουν τον τρόπο με τον όποιο ο εγκέφαλος προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες γνωστικές απαιτήσεις, συνδέοντας:

(α) μεμονωμένες περιοχές, όπως τα μέρη του κατώτερου βρεγματικού λοβού, με άλλες γενικότερες περιοχές και

(β) τις μεμονωμένες περιοχές μεταξύ τους.

«Αυτή η διαδικασία καθιστά δυνατές πολύπλοκες λειτουργίες, όπως η γλώσσα και οι κοινωνικές δεξιότητες» υπογραμμίζει ο Δρ. Numssen, τονίζοντας ότι «ο κατώτερος βρεγματικός λοβός θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένας από τους κύριους «μηχανισμούς» με τον οποίο ερμηνεύουμε τον κόσμο».

Σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε εγκεφάλους πιθήκων, διαπιστώθηκε και πάλι ότι ο κατώτερος βρεγματικός λοβός δεν επεξεργάζεται μόνο φυσικά ερεθίσματα, αλλά και πιο περίπλοκες διαδικασίες. Αυτό δείχνει ότι οι συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, κατά την εξελικτική πορεία του ανθρώπινου είδους, ήταν πάντα υπεύθυνες για την επεξεργασία πιο περίπλοκου περιεχομένου. Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ορισμένα τμήματα του ανθρωπίνου κατώτερου βρεγματικού λοβού, δεν υπήρχαν στους εγκεφάλους των πιθήκων, πράγμα που υποδηλώνει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος εξελίχθηκε, επιτρέποντας στους ανθρώπους να επεξεργάζονται και να κατακτούν την κοινωνική γνώση, ερμηνεύοντας και κατανοώντας τελικά τον κόσμο που υπάρχει γύρω τους.