UNIKINON TAB 500MG/TAB BTx3 blisters x 10 tablets

Φλωριάνα Καραλή
Πηγή: ΕΟΦ

Αυτό το φάρμακο συνταγογραφείται συνήθως για:

Ενδείξεις

Τι είναι το Unikinon και γιατί χρησιμοποιείται;

Το Unikinon είναι ένα φάρμακο που έχει ως δραστική ουσία τη χλωροκίνη, μία αντιπαρασιτική ουσία που ουσιαστικά δεσμεύεται στο DNA και μπορεί να μεταβάλλει τις ιδιότητές του. Το Unikinon χρησιμοποιείται κυρίως έναντι της ελονοσίας καθώς επίσης για: 

Δοσολογία - τρόπος χορήγησης

Ποιο είναι το συνιστώμενο δοσολογικό σχήμα;

Αρχικά, το Unikinon πρέπει να λαμβάνεται μετά από φαγητό. Είναι σε μορφή δισκίων οπότε για τη λήψη τους χρειάζεται νερό ή κάποιο άλλο υγρό.

Κυκλοφορούν σε δισκία 200mg τα οποία μπορούν να χωριστούν σε 4 ίσες δόσεις, αλλά επίσης σε δισκία 250mg και 500mg που χωρίζονται σε 2 ίσες δόσεις. 

Συνηθίζεται η χρήση των δισκίων των 200mg όπου και προσαρμόζεται η δοσολογία αλλά άμα δεν είναι δυνατόν να προσαρμοστεί η δοσολογία σε αυτά τα δισκία χρησιμοποιούνται τα δισκία των 250mg και 500mg.

Το δοσολογικό σχήμα αλλάζει ανάλογα την ασθένεια για την οποία χρησιμοποιείται το φάρμακο.  

α) Θεραπεία της ελονοσίας

Η ελονοσία, γνωστή και ως μαλάρια, γενικά είναι μία λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από πρωτόζωα και συγκεκριμένα του γένους Πλασμώδιο. Τα πρωτόζωα αυτά έχουν την ικανότητα να προσβάλουν τα ερυθρά αιμοκύτταρα του οργανισμού. Άρα το δοσολογικό σχήμα εξαρτάται και από ποιο είδος Πλασμωδίου προκαλείται η ελονοσία. 

i) Λοιμώξεις από P. falciparum και Ρ. malariae

Ενήλικες: 1000 mg εφάπαξ, 6 ώρες μετά 500 mg  και μετά 500 mg ημερησίως για τις επόμενες δύο ημέρες.

Παιδιά: 10 mg /kg εφάπαξ,6 ώρες μετά 5 mg /kg έξι και μετά 5 mg /kg ημερησίως για τις επόμενες δύο ημέρες.

Ηλικία 

Αρχική

δόση

Δεύτερη δόση

6 ώρες

μετά την αρχική

Δόση

τις επόμενες 2 μέρες

1-4 250 mg 125 mg 125 mg
5-8 500 mg 350 mg 250 mg
9-14 750 mg 375 mg 375 mg

ii) Λοιμώξεις από P. vivax και P. ovale

Ενήλικες: 1000 mg εφάπαξ, 6 ώρες μετά 500 mg  και μετά 500 mg ημερησίως για τις επόμενες δύο ημέρες. Πρέπει να συνεχίζεται η θεραπεία με πριμακίνη στην περίπτωση που η ριζική θεραπεία απαιτείται.

Παιδιά: 10 mg /kg εφάπαξ,6 ώρες μετά 5 mg /kg έξι και μετά 5 mg /kg ημερησίως για τις επόμενες δύο ημέρες. Πρέπει να συνεχίζεται η θεραπεία με πριμακίνη στην περίπτωση που η ριζική θεραπεία απαιτείται.

Ηλικιωμένοι ασθενείς: Η δοσολογία είναι η ίδια με αυτή των ενήλικων ασθενών. Ωστόσο λόγω της ιδιαιτερότητας της ηλικίας και των προβλημάτων υγείας που μπορεί να υπάρχουν συνιστάται η παρακολούθηση από το γιατρό ώστε να δοθούν οι σωστές δοσολογίες ανάλογα την ανάγκη του ασθενούς.

Ασθενείς με ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια:  Το άλας της χλωροκίνης (φωσφορική χλωροκίνη) πρέπει να χορηγείται με προσοχή σε ασθενείς με νεφροπάθεια ή ηπατοπάθεια

β) Προφύλαξη και καταστολή της ελονοσίας

Η ελονοσία είναι πιο διαδεδομένη σε χώρες σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές όπως για παράδειγμα στην Κεντρική και Νότια Αμερική, Ωκεανία, Νοτιοανατολική Ασία και Μέση Ανατολή. Για το λόγο αυτό, όσοι πρόκειται να ταξιδέψουν σε ενδημικές χώρες πρέπει να λάβουν την προφυλακτική θεραπεία. 

Ενήλικες και παιδιά άνω των 14 ετών: 500 mg  μία φορά την εβδομάδα, πρέπει να λαμβάνεται την ίδια ημέρα κάθε εβδομάδα. Η θεραπεία να ξεκινάει την εβδομάδα πριν από το ταξίδι, δηλαδή πριν την έκθεση στον κίνδυνο και συνεχίζεται έως και τέσσερις εβδομάδες μετά την αναχώρηση από την περιοχή όπου υπάρχει ελονοσία.

Παιδιά έως 14 ετών: 5 mg χλωροκίνης /kg εφάπαξ ανά εβδομάδα πρέπει να λαμβάνεται την ίδια ημέρα κάθε εβδομάδα. Η θεραπεία να ξεκινάει την εβδομάδα πριν από το ταξίδι, δηλαδή πριν την έκθεση στον κίνδυνο και συνεχίζεται έως και τέσσερις εβδομάδες μετά την αναχώρηση από την περιοχή όπου υπάρχει ελονοσία. Είναι σημαντικό για τα παιδιά και τα βρέφη να μην χορηγείται μεγαλύτερη δοσολογία από αυτή των ενηλίκων ανεξαρτήτων βάρους. 

1-4 ετών 125 mg
5-8 ετών 250 mg
9-14 ετών 375 mg

Ηλικιωμένοι ασθενείς: Η δοσολογία είναι η ίδια με αυτή των ενήλικων ασθενών. Ωστόσο λόγω της ιδιαιτερότητας της ηλικίας και των προβλημάτων υγείας που μπορεί να υπάρχουν συνιστάται η παρακολούθηση από το γιατρό ώστε να δοθούν οι σωστές δοσολογίες ανάλογα την ανάγκη του ασθενούς.

Ασθενείς με ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια:  Το άλας της χλωροκίνης (φωσφορική χλωροκίνη) πρέπει να χορηγείται με προσοχή σε ασθενείς με νεφροπάθεια ή ηπατοπάθεια. 

γ) Αμοιβαδική ηπατίτιδα

Ενήλικες: 1000 mg ημερησίως για δύο ημέρες και στη συνέχεια 250 mg δύο φορές την ημέρα για δύο ή τρεις εβδομάδες.

Ηλικιωμένοι ασθενείς: Η δοσολογία είναι η ίδια με αυτή των ενήλικων ασθενών. Ωστόσο λόγω της ιδιαιτερότητας της ηλικίας και των προβλημάτων υγείας που μπορεί να υπάρχουν συνιστάται η παρακολούθηση από το γιατρό ώστε να δοθούν οι σωστές δοσολογίες ανάλογα την ανάγκη του ασθενούς.

Ασθενείς με ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια: Το άλας της χλωροκίνης (φωσφορική χλωροκίνη) πρέπει να χορηγείται με προσοχή σε ασθενείς με νεφροπάθεια ή ηπατοπάθεια.

δ) Ερυθηματώδης λύκος

Ενήλικες: 250 mg δύο φορές την ημέρα για 1 έως 2εβδομάδες, και στη συνέχεια χορηγείται 1 δόση συντήρησης 250 mg ημερησίως.

Ηλικιωμένοι ασθενείς: Η δοσολογία είναι η ίδια με αυτή των ενήλικων ασθενών. Ωστόσο λόγω της ιδιαιτερότητας της ηλικίας και των προβλημάτων υγείας που μπορεί να υπάρχουν συνιστάται η παρακολούθηση από το γιατρό ώστε να δοθούν οι σωστές δοσολογίες ανάλογα την ανάγκη του ασθενούς.

Ασθενείς με ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια: Το άλας της χλωροκίνης (φωσφορική χλωροκίνη) πρέπει να χορηγείται με προσοχή σε ασθενείς με νεφροπάθεια ή ηπατοπάθεια.

ε) Ρευματοειδής αρθρίτιδα

Ενήλικες: Η συνήθης δοσολογία είναι 250 mg ημερησίως.

Ηλικιωμένοι ασθενείς: Η δοσολογία είναι η ίδια με αυτή των ενήλικων ασθενών. Ωστόσο λόγω της ιδιαιτερότητας της ηλικίας και των προβλημάτων υγείας που μπορεί να υπάρχουν συνιστάται η παρακολούθηση από το γιατρό ώστε να δοθούν οι σωστές δοσολογίες ανάλογα την ανάγκη του ασθενούς.

Ασθενείς με ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια:Το άλας της χλωροκίνης (φωσφορική χλωροκίνη) πρέπει να χορηγείται με προσοχή σε ασθενείς με νεφροπάθεια ή ηπατοπάθεια.

Αντενδείξεις

Πότε αντενδείκνυται η χρήση του φαρμάκου;

Το Unikinon αντενδείκνυται όταν το άτομο:

  • Έχει γνωστή υπερευαισθησία στη δραστική ουσία, δηλαδή στη χλωροκίνη ή σε κάποιο έκδοχο που περιέχεται
  • Λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με αμιωδαρόνη, που είναι ένα αντιαρρυθμικό φάρμακο

Προφυλάξεις

Τι πρέπει να προσέχω όταν λαμβάνω τη χλωροκίνη;

Προφύλαξη και καταστολή της ελονοσίας

Πριν οποιοδήποτε ταξίδι θα πρέπει να ακολουθούνται οι οι επίσημες οδηγίες και οι τοπικές πληροφορίες της εκάστοτε χώρας όσον αφορά την ανθεκτικότητα στα αντι-ελονοσιακά φάρμακα. Από χώρα σε χώρα λοιπόν διαφέρει το θεραπευτικό σχήμα που πρέπει να λάβει ο ταξιδιώτης. 

Γενικά

  • Πριν την έναρξη της θεραπείας με χλωροκίνη, ειδικά όταν πρόκειται για μακροχρόνια θεραπεία, θα πρέπει να γίνεται οφθαλμική εξέταση, γνωστή και ως οφθαλμοσκόπηση, όπου ουσιαστικά ελέγχεται η οπτική οξύτητα του οπτικού πεδίου αλλά και βυθοσκόπηση. 
  • Με τη μακροχρόνια χρήση της χλωροκίνης, μπορεί να επέλθει μη αναστρέψιμη βλάβη του αμφιβληστροειδούς - η οποία όμως είναι δοσοεξαρτώμενη- καθώς επίσης και αλλαγή στον κερατοειδή χιτώνα. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να παραμείνουν ακόμα και μετά τη διακοπή του φαρμάκου.
  • Η εξέταση των ματιών θα πρέπει να επαναληφθεί και μετά από 3-6 μήνες από την έναρξη της θεραπείας όταν οι ασθενείς κάνουν χρήση του φαρμάκου:

- Σε υψηλές δόσεις για πάνω από 1 χρόνο

- Εβδομαδιαίως για πάνω από 3 χρόνια

- Σε δόση μεγαλύτερη του 1,6 g/kg. Στο σημείο αυτό να τονιστεί πως η δοσολογία πρέπει να προσαρμόζεται στους παχύσαρκους ασθενείς γιατί ο οδηγός βάρους που χρησιμοποιείται ως μπούσουλας μπορεί να οδηγήσει σε υπερδοσολογία σε αυτή την κατηγορία ασθενών. 

  • Επίσης η εξέταση θα πρέπει να επαναλαμβάνεται σε πιο τακτά χρονικά διαστήματα στις παρακάτω κατηγορίες ασθενών:

- Ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια

- Ηλικιωμένοι

- Ασθενείς με μειωμένη οπτική οξύτητα

Τι πρέπει να κάνω αν εμφανιστεί οφθαλμοτοξικότητα;

Στη περίπτωση που παρουσιαστεί τοξικότητα στα μάτια δηλαδή διαταραχή της οπτικής οξύτητας ή της οπτικής αντίληψης των χρωμάτων, είναι απαραίτητο να σταματήσει η λήψη του φαρμάκου και να γίνεται στενή παρακολούθηση της κατάστασής ώστε να μην υπάρξει περαιτέρω επιδείνωση. Βέβαια αν πρόκειται για τοξικότητα του αμφιβληστροειδούς, όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, μπορεί να εμφανιστεί και αφού γίνει η διακοπή του φαρμάκου. 

  • Η χρήση της χλωροκίνης, επίσης έχει συνδεθεί με την εμφάνιση σοβαρής υπογλυκαιμίας που μπορεί να οδηγήσει και σε απώλεια συνείδησης που είναι μία κατάσταση ιδιαίτερα επικίνδυνη για τον ασθενή καθώς μπορεί να αποβεί μοιραία για ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με ή χωρίς αντιδιαβητικά φάρμακα. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να ενημερώνονται καταλλήλως ώστε να είναι σε θέση να αντιλαμβάνονται τα συμπτώματα οι ασθενείς όταν πρόκειται να ξεκινήσουν τη θεραπεία τους. Στην περίπτωση εκείνη όμως που παρουσιαστούν συμπτώματα υπογλυκαιμίας είναι απαραίτητο να γίνουν οι κατάλληλες εξετάσεις ώστε να προσδιοριστούν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και να προσαρμοστεί η θεραπεία καταλλήλως. 
  • Παράταση του διαστήματος QTc: Πρόκειται για μία δοσοεξαρτώμενη επιπλοκή και εξαιτίας αυτής θα πρέπει η χλωροκίνη να χορηγείται με ιδιαίτερη προσοχή σε ασθενείς με:

- Καρδιοπάθειες, όπως καρδιακή ανεπάρκεια ή έμφραγμα του μυοκαρδίου

- Προαρρυθμικές καταστάσεις όπως για παράδειγμα βραδυκαρδία

- Κοιλιακές αρρυθμίες

- Υποκαλιαιμία

- Υπομαγνησιαιμία

- Συγχορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή που μπορεί επίσης να οδηγήσει σε παράταση του διαστήματος QT 

Τι πρέπει να κάνω αν εμφανιστεί καρδιακή αρρυθμία;

Σε περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα καρδιακής αρρυθμίας όταν ο ασθενής λαμβάνει χλωροκίνη, είναι απαραίτητο να σταματήσει άμεσα η χορήγηση της και να κάνει ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ). 

  • Μυοκαρδιοπάθεια: Υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις μυοκαρδιοπάθειας που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια η οποία μπορεί να αποβεί μοιραία. Σε περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα μυοκαρδιοπάθειας είναι απαραίτητο να σταματήσει άμεσα η χορήγηση του φαρμάκου. 
  • Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή η χρήση του φαρμάκου σε ασθενείς με ηπατική δυσλειτουργία και ειδικά όταν πρόκειται για κίρρωση του ήπατος
  • Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή η χρήση του φαρμάκου σε ασθενείς με πορφυρία. Χρειάζεται προσοχή γιατί η χλωροκίνη μπορεί να προκαλέσει αύξηση των πορφυρινών που απεκκρίνονται στα ούρα, ειδικά σε ασθενείς που κάνουν ταυτόχρονη χρήση αλκοόλ. 
  • Υπάρχουν ορισμένα περιστάτικα διάχυτης παρεγχυματικής πνευμονικής νόσου ειδικά όταν οι ασθενείς λαμβάνουν ταυτόχρονα και θεραπεία με στεροειδή
  • Μπορεί να εμφανιστεί φαρμακευτικό εξάνθημα συνοδευόμενο με ηωσινοφιλία αλλά και με συστηματικά συμπτώματα, γνωστά και ως DRESS. Το εξάνθημα εμφανίζεται κυρίως σε ασθενείς που λαμβάνουν ταυτόχρονα και προγουανίλη, αλλά μπορεί και από μόνη της η χλωροκίνη. Το εξάνθημα και τα συμπτώματα DRESS συνήθως υποχωρούν όταν διακόπτεται η αγωγή και χορηγούνται στεροειδή. 
  • Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή η χρήση του φαρμάκου σε ασθενείς με νεφρική δυσλειτουργία.
  • Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή η χρήση του φαρμάκου σε ασθενείς με ιστορικό επιληψίας και το γεγονός αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν όταν προκειται να ξεκινήσει η θεραπεία με χλωροκίνη ώστε να αποφευχθούν τα περιστατικά σπασμών. 
  • Εκτός από τις οφθαλμολογικές εξετάσεις, ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα πρέπει να γίνεται πλήρης αιματολογικός έλεγχος, ώστε να αποφευχθεί η εμφάνιση καταστολής του μυελού των οστών, ειδικά στους ασθενείς με μακροχρόνια χρήση του φαρμάκου.
  • Οι ασθενείς με ψωρίαση επίσης χρειάζονται παρακολούθηση καθώς η χρήση της χλωροκίνης μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα. 
  • Οι ασθενείς με ανεπάρκεια της γλυκόζης-6-φωσφορικής αφυδρογονάσης χρήζουν προσοχής γιατί μπορεί να οδηγηθούν σε επισόδεια αιμόλυσης. 
  • Η χρόνια χρήση του φαρμάκου θα πρέπει να γίνεται πάντα αφού έχουν εξεταστεί όλα τα υπόλοιπα διαθέσιμα φάρμακα. 
  • Τέλος, ύπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά όπου κατά τη διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής με χλωροκίνη εμφάνισαν οξείες εξωπυραμιδικές διαταραχές οι οποίες όμως εξαφανίζονται με τη διακοπή του φαρμάκου. 

Κύηση

Είμαι έγκυος μπορώ να χρησιμοποιήσω τη χλωροκίνη;

Η χλωροκίνη είναι από εκείνα τα φάρμακα που δεν συνιστάται η χρήση του κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης εκτός από την περίπτωση που κρίνει ο γιατρός πως είναι απαραίτητη και τα οφέλη υπερτερούν του πιθανού κινδύνου. Ωστόσο εξαρτάται και από το σκοπό της χορήγησης.

  • Βραχυπρόθεσμη πρόληψη ελονοσίας: Αρχικά είναι προτιμότερο να αποφεύγονται τα ταξίδια σε ενδημικές περιοχές καθώς η ελονοσία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο:

- Μητρικής θνησιμότητας

- Αποβολής

- Θνησιγένειας

- Χαμηλού βάρους γέννησης

- Νεογνικού θανάτου

Αν ωστόσο δεν μπορεί να αποφευχθούν τότε είναι απαραίτητο ακόμα και μία έγκυος γυναίκα να λάβει την προληπτική αγωγή με χλωροκίνη. 

  • Μακροπρόθεσμη υψηλή δόση: Τα καταγεγραμμένα δεδομένα δείχνουν ότι η μακροχρόνια χρήση του φαρμάκου σε υψηλή δοσολογία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει ποικίλα προβλήματα όπως:

- Εμβρυικές ανωμαλίες

- Απώλεια όρασης

- Ωτοτοξικότητα

- Κοχλιακή-αιθουσαία δυσλειτουργίας

Γαλουχία

Θηλάζω, μπορώ να λάβω το Unikinon;

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια του θηλασμού ειδικά όταν πρόκειται για χημειοπροφυλακτική χορήγηση. Γενικά, η χλωροκίνη ναι μεν απεκκρίνεται στο μητρικό γάλα αλλά όχι σε μεγάλη ποσότητα που μπορεί να θεωρηθεί επιβλαβής για το βρέφος. Για το λόγο αυτό, αν πρόκειται να υποβληθεί σε χημειοπροφύλαξη η μητέρα θα πρέπει να υποβληθεί και το βρέφος ξεχωριστά. 

Αν όμως η χρήση του φαρμάκου είναι σε υψηλές δοσολογίες για τη θεραπεία ρευματοειδούς αρθρίτιδας, δεν συνιστάται η χρήση κατά τη διάρκεια του θηλασμού.