XYLOCAINE INJ.SOL 2% (20MG/ML) BTx5VIALSx50ML (Ενέσιμη μορφή)

Φλωριάνα Καραλή
Πηγή: ΕΟΦ

Αυτό το φάρμακο συνταγογραφείται συνήθως για:

Ενδείξεις

Τι είναι η Xylocaine και γιατί χρησιμοποιείται;

Η Xylocaine είναι ένα τοπικό αναισθητικό διάλυμα που περιέχει λιδοκαΐνη που χρησιμοποιείται για:

  • Αναισθησία με διήθηση ιστών με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό των νεύρων

Δοσολογία - τρόπος χορήγησης

Ποια είναι η συνιστώμενη δοσολογία; 

Α) Για ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών: Η δοσολογία εξαρτάται από την απόκριση του ασθενούς και από τον τρόπο που πρόκειται να χορηγηθεί το φάρμακο. Σε ένα γενικότερο πλαίσιο το ιδανικότερο είναι να χορηγείται η χαμηλότερη δυνατή δόση με τη μικρότερη συγκέντρωση που χρειάζεται για να προκληθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η μέγιστη δόση που μπορεί να δοθεί σε ενήλικες ασθενείς είναι 200mg. Οφείλουμε να τονίσουμε πως στη χορήγηση αναισθητικών και κυρίως στην επιλογή της κατάλληλης δοσολογίας παίζουν ιδιαίτερο ρόλο η κλινική εμπειρία του ιατρού και του νοσηλευτικού προσωπικού αλλά και οι πληροφορίες για την κατάσταση του ασθενούς. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τις ενδεικτικές δοσολογίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μπούσουλας. Είναι σημαντικό να έχουμε στο νου πως όταν χρησιμοποιούνται συγκεκριμένες τεχνικές παρατεταμένου αποκλεισμού όπως για παράδειγμα επαναλαμβανόμενη χορήγηση, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης τοξικών συγκεντρώσεων στο πλάσμα ή η πρόκληση τοπικής βλάβης στο νεύρο.

 Συνιστώμενη Δοσολογία σε ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών

Τύπος αποκλεισμού

Συγκέντρωση

Δόση χωρίς/με αδρεναλίνη

Έναρξη δράσης

Διάρκεια δράσης

χωρίς αδρεναλίνη

Χειρουργική Αναισθησία

mg/ml

ml

mg

λεπτά 

(min)

ώρες

(h)

Επισκληρίδιος οσφυϊκός

(Περιλαμβάνεται και η δοκιμαστική δόση)

20

15-25

300-500

15-20

1,5-2

Επισκληρίδιος θωρακικός

(Περιλαμβάνεται και η δοκιμαστική δόση)

15



20

10-15



10-15

150-225



200-300

10-20



10-20

1-1,5



1,5-2

Επισκληρίδιος ουραίος

(Περιλαμβάνεται και η δοκιμαστική δόση)

10



20

20-30



15-25

200-300



300-500

15-30



15-30

1-1,5



1,5-2

Ενδοφλέβια περιοχική αναισθησία IV (Αποκλεισμός του Beier)

5

40

200

10-15

Μέχρι την αφαίρεση της αιμοστατικής ταινίας

α. άνω άκρα

β. κάτω ακρα

(Να μην ξεφουσκώνεται η αιμοστατική ταινία για 20’ από τη διενέργεια της ένεσης)

i) Μηριαία περίδεση

ii) Γαστροκνημιαία περίδεση







5

5







60

40







300

200







10

15

 





-

-

Ενδοαρθρικός αποκλεισμός

5

10

≤ 60

≤ 4

≤ 300

≤ 400

5-10

5-10

30-60’ μετά washout

Διήθηση 

5

10

≤ 80

≤ 40

≤ 400

≤ 400

1-2

1-2

1,5-2

2-3

Αποκλεισμός δακτύλων 

Μεσοπλεύριος 

(ανά νεύρο)

Ο μέγιστος αριθμός των νεύρων που μπλοκάρονται την ίδια στιγμή πρέπει να είναι

≤ 8 

10



10



15

1-5



2-5



2-4

10-50



20-50



30-60

2-5



3-5



3-5

1,5-2



1-2



2-3

Οπισθοβολβικός

20

4

80

3-5

1,5-2

Περιβολβικός

10

10-15

100-150

3-5

1,5-2

Αιδιοικός  αποκλεισμός

10

10

100

5-10

1,5-2

Αποκλεισμός τραχήλου της μήτρας

 (κάθε πλευρά)

10

10

100

3-5

1-1,5

Βραχιονίου πλέγματος

10

40-50

400-500

15-30

1,5-2

Μασχαλιαίος Υποκλείδιος Μεσοσκαληνός και Υποκλείδιος περιαγγειακός 

15


10


15

30-50


30-40


20-30

450-600


300-400


300-450

15-30


15-30


15-30

1,5-3


1,5-2


1,5-3

Ισχιακού νεύρου

15

20

15-20

15-20

225-300

300-400

15-30

15-30

2-3

2-3

3 σε 1

Μηριαίο νεύρο, Θυροειδές νεύρο, Πλάγιο δερματικό νεύρο

10



15

30-40



30

300-400



450

15-30



15-30

1,5-2



2-3

 

  • Το ενέσιμο διάλυμα Xylocaine που περιέχει parahydroxybenzoate (methylparaben) ως συντηρητικό, όπως για παράδειγμα εκείνο που κυκλοφορεί σε φιαλίδια πολλαπλών δόσεων δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για ενδοραχιαία αναισθησία ή εντός των δεξαμενών του εγκεφάλου, οπισθοβολβικά ή περιβολβικά.
  • Ο παραπάνω πίνακας δείχνει τις ενδεικτικές δοσολογίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μπούσουλας και αφορούν εξ'ολοκλήρου έναν μέσο ενήλικα. Σαφώς υπάρχουν διαφοροποιήσεις που μπορούν να γίνουν ανάλογα τον κάθε ασθενή και για παραπάνω πληροφορίες θα πρέπει να συμβουλεύονται τα αντίστοιχα εγχειρίδια. 
  • Σε ένα γενικότερο πλαίσιο το ιδανικότερο είναι να χορηγείται η χαμηλότερη δυνατή δόση με τη μικρότερη συγκέντρωση που χρειάζεται για να προκληθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μία χειρουργική αναισθησία χρειάζεται μεγαλύτερη συγκέντρωση φαρμάκου, ενώ τα μικρότερα νεύρα ή όταν δεν χρειάζεται ένας ολικός/έντονος αποκλεισμός τότε θα πρέπει να χρησιμοποιείται χαμηλότερη δόση. 
  • Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι ο όγκος του φαρμάκου που χορηγείται, επηρεάζει και την έκταση της αναισθησίας.
  • Προκειμένου να αποφευχθεί η ενδοαγγειακή χορήγηση, συνιστάται η προσεχτική αναρρόφηση πριν και κατά την διάρκεια της κύριας δόσης. Η κύρια δόση θα πρέπει να ενίεται αργά με ρυθμό 100-200mg/min ή σε σταδιακά αυξανόμενες δόσεις ενώ παράλληλα ο γιατρός θα πρέπει να είναι σε συνεχή συνομιλία με τον ασθενή.
  • Όταν πρόκεται για επισκληρίδιο καλό είναι να χορηγείται μία δοκιμαστική δόση 3-5 ml του φαρμάκου συνδυαστικά με αδρεναλίνη, δηλαδή λιδοκαΐνη+αδρεναλίνη.

Πώς καταλαβαίνουμε ότι έχει γίνει λάθος ενδοαγγειακή ένεση;

Η λανθασμένη ενδοαγγειακή ένεση αναγνωρίζεται επειδή υπάρχει παροδική αύξηση της καρδιακής συχνότητας. 

Πώς καταλαβαίνουμε ότι έχει γίνει λάθος ενδοραχιαία ένεση;

Μία λανθασμένη ενδοραχιαία ένεση αναγνωρίζεται επειδή μπορεί να προκληθεί νευρικός αποκλεισμός. 

Τι πρέπει να κάνω αν εμφανιστεί τοξικότητα;

Στην περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα τοξικότητας, πρέπει η ένεση να διακοπεί άμεσα. 

Β) Για παιδιά ηλικίας 1-12 ετών: Η δοσολογία εξαρτάται από το σωματικό βάρος αλλά και την ηλικία. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τις ενδεικτικές δοσολογίες και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μπούσουλας. 

 Συνιστώμενη Δοσολογία σε Παιδιά

Τύπος αποκλεισμού Συγκέντρωση mg/ml Δόση χωρίς/με αδρεναλίνη Έναρξη δράσης (λεπτά) Διάρκεια δράσης (h)
Επισκληρίδιος ουραίος (παιδιά) 10 0,5ml/kg 5mg/kg 10-15 1-1,5
  • Ο παραπάνω πίνακας δείχνει τις ενδεικτικές δοσολογίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μπούσουλας και αφορούν εξ'ολοκλήρου έναν μέσο ενήλικα. Σαφώς υπάρχουν διαφοροποιήσεις που μπορούν να γίνουν ανάλογα τον κάθε ασθενή και για παραπάνω πληροφορίες θα πρέπει να συμβουλεύονται τα αντίστοιχα εγχειρίδια. 
  • Το ενέσιμο διάλυμα Xylocaine που περιέχει parahydroxybenzoate (methylparaben) ως συντηρητικό, όπως για παράδειγμα εκείνο που κυκλοφορεί σε φιαλίδια πολλαπλών δόσεων δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για ενδοραχιαία αναισθησία ή εντός των δεξαμενών του εγκεφάλου, οπισθοβολβικά ή περιβολβικά.
  • Στα παιδιά η δοσολογία θα πρέπει να υπολογίζεται με βάση το σωματικό βάρος μέχρι 5mg/kg.

Αντενδείξεις

Πότε αντενδείκνυται η χρήση του αναισθητικού;

Το αναισθητικό δεν πρέπει να χρησιμοποιείται όταν υπάρχει:

  • Υπερευαισθησία στα τοπικά αναισθητικά τύπου αμιδίου ή σε άλλα συστατικά του διαλύματος όπως για παράδειγμα στο methyl parahydroxybenzoate.
  • Κάποιος βαθμός κολποκοιλιακού αποκλεισμού
  • Νόσος του φλεβοκόμβου
  • Σοβαρή μείωση μυοκαρδιακής συσπαστικότητας
  • Πορφυρία
  • Υπαρκοιλιακή ταχυκαρδία

Προφυλάξεις

Τι πρέπει να προσέχω όταν χορηγείται η Xylocaine ως τοπικό αναισθητικό;

  • Αρχικά, εννοείται πως η αναισθησία, είτε είναι περιοχική είτε είναι τοπική, θα πρέπει να γίνεται σε συγκεκριμένο πλήρως εξοπλισμένο χώρο, με εξειδικευμένο προσωπικό, όπου θα υπάρχουν τα απαραίτητα φάρμακα για  την παρακολούθηση του ασθενούς αλλά και την επείγουσα ανάνηψη σε περίπτωση που χρειαστεί. 
  • Πριν τον αποκλεισμό νευρικών πλεγμάτων, δηλαδή πριν τη χορήγηση του τοπικού αναισθητικού, τοποθετείται ενδοφλέβιος καθετήρας. 
  • Θεωρείται δεδομένο ότι το προσωπικό θα πρέπει να είναι καλά εκπαιδευμένο για να κάνει την όλη διαδικασία αλλά και να είναι σε ετοιμότητα σε περίπτωση εμφάνισης οποιασδήποτε ανεπιθύμητης ενέργειας της συστηματικής τοξικότητας ή και άλλων επιπλοκών. 
  • Σε περίπτωση που υπάρχουν φλεγμονές ή λοιμώξεις στην περιοχή όπου πρέπει να χορηγηθεί το αναισθητικό, αυτές μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου, αφού μπορεί να μειωθεί η δράση του. 

Ποιες είναι κάποιες σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να εμφανιστούν εξαιτίας ορισμένων διαδικασιών τοπικής αναισθησίας;  (Συνήθως αυτές οι ανεπιθύμητες είναι ανεξάρτητες από το τοπικό αναισθητικό που χρησιμοποιείται)

  • Μετά από κεντρικό αποκλεισμό νεύρων: Μπορεί να εμφανιστεί καρδιοαγγειακή καταστολή, μαζί με υπο-ογκαιμίας. Για το λόγο αυτό η επισκληρίδια αναισθησία πρέπει να χρησιμοποιείται με ιδιαίτερη προσοχή σε ασθενείς με επιβαρυμένο καρδιαγγειακό σύστημα.
  • Οπισθοβολβικές ενέσεις: Επειδή είναι πιθανό ορισμένες φορές να προσεγγισθεί ο κρανιακός υπαραχνοειδής χώρος, που μπορεί να οδηγήσει σε:

- προσωρινή τύφλωση

- καρδιαγγειακή καταπληξία (collapse)

- άπνοια

- σπασμούς κ.λ.π.

Είναι σημαντικό τα συμπτώματα αυτά να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται το συντομότερο δυνατόν

  • Περιβολβικές και οπισθοβολβικές ενέσεις με τοπικά αναισθητικά: Υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος εμφάνισης εμμένουσας δυσλειτουργίας των οφθαλμικών μυών. Αυτό συνήθως οφείλεται στο τραύμα και/ή σε τοπικές τοξικές αντιδράσεις από τους μύες και/ή τα νεύρα.

Η σοβαρότητα τέτοιων αντιδράσεων των ιστών εξαρτάται κατά βάση με:

- Το βαθμό του τραύματος,

- Τη συγκέντρωση του τοπικού αναισθητικού

- Τη διάρκεια της έκθεσης του ιστού στο τοπικό αναισθητικό.

Για το λόγο αυτό σε ένα γενικότερο πλαίσιο το ιδανικότερο είναι να χορηγείται η χαμηλότερη δυνατή δόση με τη μικρότερη συγκέντρωση που χρειάζεται για να προκληθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Αγγειοσυσπαστικά και άλλα πρόσθετα μπορεί να χειροτερέψουν τις αντιδράσεις των ιστών και πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όταν υπάρχει ένδειξη.

  • Ενέσεις στην περιοχή της κεφαλής και του λαιμού (τραχήλου): μπορεί λανθασμένα να γίνουν ενδοαρτηριακά, προκαλώντας εγκεφαλικά συμπτώματα ακόμα και σε χαμηλές δόσεις.
  • ο αποκλεισμός περί τον τράχηλο της μήτρας: Ενδεχομένως να προκαλέσει βραδυκαρδία/ταχυκαρδία του εμβρύου και για το λόγο αυτό θα πρέπει να παρακολουθείται συστηματικά η καρδιακή συχνότητα του εμβρύου.
  • Υπήρξαν αναφορές μετά την κυκλοφορία του προϊόντος για χονδρόλυση σε ασθενείς που έλαβαν μετεγχειρητικά ενδο-αρθρική συνεχή έγχυση τοπικών αναισθητικών. Η πλειονότητα των αναφερθέντων περιπτώσεων χονδρόλυσης αφορούσαν την άρθρωση του ώμου. Λόγω των πολλών παραγόντων που συμβάλλουν και την μη σαφή αναφορά στην επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με τον μηχανισμό δράσης, συσχετισμός δεν έχει τεκμηριωθεί. Η ενδο-αρθρική συνεχής έγχυση δεν αποτελεί εγκεκριμένη ένδειξη για την Xylocaine.

Ποιοι ασθενείς χρειάζονται μεγαλύτερη προσοχή δεδομένου ότι μπορεί να εμφανιστούν ανεπιθύμητες ενέργειες;

  • Ασθενείς με μερικό ή πλήρη κολποκοιλιακό αποκλεισμό: Τα τοπικά αναισθητικά μπορεί να καταστείλουν την μυοκαρδιακή αγωγιμότητα.
  • Ασθενείς με προχωρημένη ηπατική νόσο ή σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία: Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή σε αυτούς τους ασθενείς παρόλο που η περιοχική αναισθησία είναι η ενδεδειγμένη τεχνική. Η επισκληρίδια αναισθησία μπορεί να οδηγήσει υπόταση και βραδυκαρδία. 
  • Ασθενείς με επιληψία, με αναπνευστική ανεπάρκεια.
  • Οι ηλικιωμένοι και οι ασθενείς με κακή γενική κατάσταση υγείας.
  • Ασθενείς στους οποίους χορηγούνται αντιαρρυθμικά φάρμακα τάξης ΙΙΙ όπως για παράδειγμα η αμιοδαρόνη: είναι απαραίτητο να γίνονται τακτικά οι απαιτούμενες εξετάσεις μεταξύ των οποίων ηλεκτροκαρδιογράφημα. Στους ασθενείς αυτούς είναι πιθανότερο να αθροιστούν τα καρδιακά τους αποτελέσματα.
  • Ασθενείς με οξεία πορφυρία: Το ενέσιμο διάλυμα Xylocaine είναι κατά πάσα πιθανότητα πορφυρογόνο και πρέπει να συνταγογραφείται σε ασθενείς με οξεία πορφυρία μόνο όταν κριθεί ιδιαίτερα απαραίτητο. Απαιτούνται οι απαραίτητες προφυλάξεις στους ασθενείς με πορφυρία.
  • Η επισκληρίδια αναισθησία μπορεί να οδηγήσει υπόταση και βραδυκαρδία. Για το λόγο αυτό συνιστάται η εκ των προτέρων φόρτιση της κυκλοφορίας με κρυσταλλοειδή ή κολλοειδή διαλύματα ή με την ενδομυϊκή ένεση κάποιου αγγειοσυσπαστικού φαρμάκου όπως για παράδειγμα εφεφρίνη 20-40 mg. Η υπόταση είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστεί άμεσα για παράδειγμα με εφεδρίνη 5-10 mg ενδοφλεβίως και αν χρειαστεί, με επανάληψη της χορήγησης.
  • Εκείνα τα τοπικά αναισθητικά που περιέχουν αντιμικροβιακά συντηρητικά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για ενδορραχιαία αναισθησία. Συγκεκριμένα στο ενέσιμο διάλυμα Xylocaine περιέρχεται parahydroxybenzoate (methylparaben) ως συντηρητικό για αυτό και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για αναισθησία ενδοραχιαίως ή εντός των δεξαμενών του εγκεφάλου, οπισθοβολβικά ή περιβολβικά.

Κύηση

Είμαι έγκυος, επιτρέπεται να μου κάνουν τοπική αναισθησία με Xylocaine;

  • Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν συνταγογραφείται και χορηγείται το τοπικό αναισθητικό σε έγκυες γυναίκες, ειδικά όταν βρίσκεται στους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης που είναι η περίοδος όπου διαμορφώνονται τα όργανα του εμβρύου. Δεν υπάρχουν δεδομένα που να έδειξαν γενετικές ανωμαλίες, ωστόσο σε μελέτες με πειραματόζωα έδειξαν κάποιες μεταβολές στις νευρομεταβιβάσεις χωρίς όμως να υπάρχουν αποτελέσματα τερατογένεσης. 
  • Στην μαιευτική η λιδοκαΐνη δεν πρέπει σε συγκέντρωση μεγαλύτερη από 1%. Ειδικά η επισκληρίδιος δεν πρέπει να γίνεται όταν υπάρχει επαπειλούμενη ή ενεργή αιμορραγία.
  • Επίσης, η λιδοκαΐνη μπορεί να διαπεράσει τον πλακούντα με αποτέλεσμα όταν τα επίπεδα των συγκεντρώσεων είναι πολύ υψηλά τότε μπορεί να προκληθεί καταστολή του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος καθώς και μειωμένη τιμή της κλίμακας Apgar.
  • Η λιδοκαΐνη διαπερνά ταχέως τον πλακούντα. Στα νεογέννητα με υψηλές συγκεντρώσεις στο πλάσμα, η Λιδοκαΐνη μπορεί να προκαλέσει καταστολή του ΚΝΣ και μειωμένη τιμή της κλίμακας Apgar.

Τι είναι η κλίμακα Apgar;

Είναι ουσιαστικά ένας τρόπος για την αξιολόγηση της σωματικής κατάστασης ενός βρέφους κατά τη γέννησή του. Συγκεκριμένα ελέγχονται τα εξής:

- Καρδιακή συχνότητα

- Αναπνοή

- Μυϊκός τόνος

- Αντίδραση στα ερεθίσματα

- Χρώμα 

  • Η χρήση της Λιδοκαίνης σε παρααυχενικό αποκλεισμό μπορεί να προκαλέσει εμβρυϊκή ταχυκαρδία ή βραδυκαρδία στο 20-30% των ασθενών. Αν γίνει κατά λάθος υποδόρια ένεση στο έμβρυο μπορεί να προκληθεί:

- Άπνοια

- Υποτονία

- Σπασμοί

 

Γαλουχία

Αν θηλάζω μπορεί να μου χορηγηθεί η Xylocaine;

Δεν θεωρείται επικίνδυνη η λιδοκαΐνη όταν χορηγείται σε θεραπευτικές δόσεις παρόλο που η δραστική εκκρίνεται στο μητρικό γάλα στη διάρκεια του θηλασμού.